29 Aralık 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
No. 4661 14 üncü Yıl 29 Kânunevel (12 İnci Ay) 1930 Pazertesi VAKIT 48 SAYIFA (VAKIT )ın Yılbaşı nushasını müvezziinize şimdiden sipariş ediniz ! Menemen Jandarma kumandanı tevkif edildi Ankara, 29 (Vakıt) — Menemen hadisesinin alâkadar olduğu suikast şebekesi geniştir. Izmir vilâyetinden başka Manisa, Balıkesir, Istanbul gibi muhtelif mahallerde şimdiden bir takım tevkifat yapılması bunu göstermektedir. Şümulü dairesi bu kadar geniş olan ve memlekette cümbhuriyet ve inkılâp esaslarını yıkmağa matuf görünen bu cinayetin tahkikat ve muhakemesini: süratle intacı için hükümetin Büyük Millet Meclisinden fevkalâde bazı salâhiyetler isteyeceği şüphesizdir. Ancak bazı akşam gazetelerinde bugün bü yolda meclise bir teklifi kanuni verile- ceği hakkında intişar eden haberler doğru değildir. hükümet vaziyeti yeniden Başvekil Pş. Ankaraya geldikten sonra tetkik edecek ve her halde bahsedilen şekilde bir teklifi kanuni vaki olmak için daha bir müddet beklemek lâzımgelecektir. Böyle bir kanunun meclise sevke- dilebilmesi için Menemen ve havalisinde bizzat tahkikat yapmak üzere giden Dahiliye vekili Şükrü Kaya B. in avdet etmiş olması lâzımdır. u Zerirlerin cezası şüphesiz verilecek İİ mmm Fakat bu iş bu kadar- la kalamaz , kalma: malıdır , kalmıyacaktır Kubilây Beyin başı kesilir- ken alkış tutan Menemen- | liler kimlerdir, bu şeni hareketi niçin ve nasıl yaptılar ? Yazan ; Mehmet Asım İşittik; fakat inanmanıştık. Mene mende irtica bayrağını çeken Derviş Mehmet adir vatan haini, zabit vekili ve muallim Kobilây Beyin başını kek- serken orada bulunan Menemen ahali- Sinden bazı kimselerin el çırparak al- kışladıklarını duymustuk; fakat Türk Kurrre sı Aga DU KANAT UYÇAK TUNTÜ insanlar bulunabileceğine ihtimal ver. memiştik. Onun için: — Bu münikün değildir!,, Demiştik. Fakat Gezi Hr. nin Erkânı Harbi. ei Umumiye Reisi Fevzi Ps. Hz. ne Yazdığı taziyenameyi okurken gördük ki hiç bir vicdanlı vatandaşın ihtimal vermediği bu hâdise manlesef doğru- dur, Evet, bir takım Menemenlileri mehti çetesi reisi deryiş Mehmet alça-| İı Kubilây Beyi koyun gibi boğazlar.| ken, etrafında toplanmış olan bu yahşi tiynetli adamlar bu müthiş manzara karşısında el çırpmışlar, o cümhuri-| Yet düşmanının misli duyulmamış Şe haatini alkışlamışlardır! | Vak'a haddi zatında çok İğremçtir. Fakat bu lcimanc hareketin iğrençli. ği derecesini anlamak için biraz dalın tafsilât vermek Jâzımdır. Dördü yaşlı ve sakallı, ikisi genç olmak üzere altı kişiden mürekkep o- lan irtica çetesi hâdise günü sabah| leyin erken Menemene giriyorlar, doğ-| Tuca Menemenli Şeyh Saffet isminde birinin evine girip görüşüyorlar, son- Ya camie varıyorlar, oradan yeşil bay- rağı alıyorlar, bir kısım cemaat ile beraber dışarıya çıkıyorlar, ve (şeriat İsteriz!) yaygarasile | tahrikâta bay İiyorlar, Bu sırada Menemendeki a- lay kumandanlığina hâdise haber ve- riliyor, derhal o zabit vekili Ku Beyin kumandası altında bir manga Bönderiliyor. iy. B. irtica çetesinin bulun- duğu yere, hükümet konağı civarmda #ekiz yüz ağzı denilen mahâlle, geli. Yor, Kalabalığı görüyor. Yanımdaki! meferleri yirmi adım geride bırakıyor. alnız başıma ilerliyor. Vaziyeti süp-| hesiz iyi bilmediği için Derviş Mehme- ih ve avenesinii ne yapmak istedi. i öğrenmek istiyor, bir irtica ha- ği karşısında bulunduğunu anla. Yinca bu adamları karakola götürme- de çalışıyor. Çok fena bir mukabele! Ye mukavemet görüyor. Bunun üzeri- he kahraman genç tahammül edemi Yor. Çete reisinin yukasma yapisıyor. (Benimle beraber geliniz.) diyor. (Ah tarafı ikinet sayfamızda) ! nayeti irtikâp edenler Menemendeki ulu şehidin mezarında Dahiliye vekili dün şayanı dikkat bir hitabe irat etti Şimdiye kadar Menemen, İzmir, Istanbul ve Balıkesirde tevkif edilenler yüzden fazla Dahiliye Vekili Şükrü Kaya B. Menemen, 28 (Vakıt) — Bugün saat üç buçukta Bandırma ül | presile Dahiliye vekili Şükrü Kaya B. ve Ordu müfettişi Fah- i rettin Pş. buraya geldiler. Istas- yonda İzmir. valisi Kâzım ve Fırka kumandanlarından Mustafa paşalar ile hükümet ve Halk fırkası erkânı tarafından karşı- landılar, Bir müfreze askerde selâm resmini ifa etti. Vekil Beyin duyduğu teessür çebresin- den anleşiliyordu. Trenden indik- | ten sonra Kışla caddesinde Şe- hitler kabristanma gidildi. ve Şükrü Kaya B. şehit Kubilây Beyin kabri önünde şu hitabeyi irat etti: «Burada şereflerile yatan şe- hitler cehalet ve taassubun feci Size bunların bu- vürurda tayiyetlerimi, teessürlerimi beyan ederim. En çok teessüre şayan olan cihet bu vazife kah- ramanlarıma karşı yapılan feci | cinayet müvacehesinde bazı kim- selerin lâkayt ve hatta tasvipkâr bulunmalarıdır . Cehalet ve taassubun önüne geçilmiyecek olursa birgüğ va” tanın ve cümhuriyetin de bu ce- halet ve taassuba kurban gitme- sinden korkulur. Bu şehiilere, inkılâba ve vatana karşı bh ci elbette cezasız kalmıyacaklardır.» Sonra hadise mahalline gidi di ve halk tarafından karşılanıl- dı. Şükrü Kaya B. burada halk- tan bazılarından hadise hakkın- da izahat istedi. Halk sorulan suallere sarahatle cevap verdi. Bundan sonra hükümet Konağı- Ba gelindi Burada bulunan Izmir müddeiumumisi Hidayet B. ha- dise hakkında Şükrü Kaya B. e tafsilât verdi. MENEMENDEKİ MEVKUFLAR 59 KIŞI Manisa, 2 7(Vakıt) — Tahkikat dos yalarile birlikte Menemene gönderilen mevkufların adedi 39 dur. Adliye ta- rafından evleri arânıldr ve evlerinde bir takım mektuplar ve kâğıtlar bulun du. için kuvvetli birer delil olacak mahi- Iyettedirler. Salâhiyettarlardan aldı. İğim mualümata güre vaziyelin ilk per desi tamamen inkişaf etmiştir. - Mür- lecilerin mefsuh fırkanın teşekkülün- den sonra fualiyete geçtikleri, fakat infisahtan sonra tereddüt gösterdik. İleri anlaşılmakta, son hâdise ile de va| kitsiz ve ansızm patlak verdiği mey- !dana çıkmaktadır. Bugün terkif edilenler henüz Mene jmene gönderilmemişlerdir, İistievap ediliyorlar. | “. Ankara, 28 (Telefon) — Menemen hâdisesinin tahkikatına © ehemmiyetle devam edilmektedir. Şimdiye kadar Balıkesir, İzmir ve Istanbulda tevkif edilenlerin adedi yüzden fazladir. Es ki âyan azasından Şeyh Halil Ef, mirde yakalanmış, rilmiştir. Diğer tevkif edilenlerin ço- ğu eski şeyhlerdendir. Maktul derviş Mehmet hain çerkes Etemin arkadaşla rındandır. Evelce çerkes Etemle kaç- mış, ismi yüz ellilik Zından geri dönmüştür. Manisa ve Menemende yüksek me- Imürlar hakkında da tahkikat yardı. iyor. Hâdiseye bunların ilhmallreinin isebep olduğu tahmin ediliyor. nin bir sergüzeştten ibaret olduğu yo- lundaki sözlerin pek boş olduğu anlaşıl maktadır. Ankara, 25 (Telefon) — Fethi Nuri Beylerin İstanbula gitmeleri Me inemen hüdisesile alâkadar tedir. İzmir, 28 — Menemen hâdisesi tah kikatı kemali ehammiyetle devam edi- yor. Tahkikatı idare eden zevat aza mi bir ketumiyeti muhafaza ediyorlar. LAN tarafı 7 inci sayfamızda) Runlar irtica hareketinin inkişafı!» Burada| izl Ralrkesire gönde- listede olmadr.| Hâdise| ve| görülmek-| Başvekil Pş. ile birlikte ayakkabıcılık sergisini Meke ve ee beğendiler Gazi Hz, ayakkabıcılar cemiyermin Çarşikapıdaki merkezinden ayriğrkiken o * cadde kalsbalıktan geçilmez bir hâl almışa Relsicümhur Hz. dün sabah saray-Jduraların her cihetçe ecnebi mallarma daki dairelerinde meşgul olmuşlar velfaik olduğunu söylemişlerdir. saat 15 te refakatlerinde Başvekil İs- <isicümhur Hz. bir müddet is met Pş. Hz. Afyon meb'usu Ai, Tejtirahat (obuyurmuşlar. Cemiyet re. kirdağ meb'usu Cemil, Reşit Galip,lisile görüşerek türk ayakkabıcı © İ Kütahya meb'usu Recep, Kılıç Ali,lnafının temennileri ve ihtiyaçları hak- Recep Zühtü, Seryaver Rüsuhi, Riya-Ikmda hasbuhalde bulunmuşlardır. seticümhur Umumi Kâtibi Fevfik Bey| Cemiyet reisi Naci B. Gazi Hz. ne yer ler olduğu halde otomobille saraydan|li ayakkabıcıhığın bir buhran geçirmek ayrılmışlardır. Gazi. Hz. saraydanlte olduğunu gümrük tarifesinde yerli çıktıktan sonra tramvay yolunu takiplayakkabıcılığın ecnebi mamulâtına kar ederek Beyazıta W ©, edilmesi lüzumunu arzetmiş da talebe yurdu AZ ” eski itfaiye merkezi binasını Bü sırada Gazi Hz. nin. teşrifini tetkikat icra buyurmuşlardır. duyan halk caddeye toplanmışlar tram Reisicümhur Hz. bir müddet son-İvay yolunu kapatacak derecede kesif ra Çarşı kapıdaki ayakkabıcılar cemi-İbir kalabalık teşkil etmişlerdir. yeti merkezini teşrif etmişlerdir. Gazi Hz. Çarşıkapıdan ayrılmala- Büyük Reisimiz, Başvekil Pş. Hz.irını müteakip Kadırrada bulunan ta- ve diğer zevat burada cemiyet reisi vellebe yurdunu teşrif etmişler, burada idare heyeti azası tarafından karşılan!bir müddet kalarak tetkikat icra Bu- mıştır. Gazi Hz cemiyet merkezin-yurduktan sonra Beyoğluna çıkmışlar, de yarım saatten fazla kalarak cemi-| Taksim Gazhnne yokuşundan saat “7 yet azası tarafından yapılan yerli künde Saraya avdet buyurmuşlardır. duraların teşhir edildiği sergiyi gez- Büyük Reisimizin daha birkâç gün mişlerdir. şehrimizi şereflendirecekleri, hadehu Reisicümhur Hz, sergiyi beyenmiş-| Bursayı: teşrif ettikten sonra seyahat ler, memnuniyetlerini izhar buyurarak|lerine devam buyuracakları anlaşıl memleketimizde imal edilen yerli kun-| maktadır. Verdiğimiz haber doğrudur Şehrimizde tevkif edilen- ler 26 değil, sekiz kişi oi gezerek Müddei Umumi Kenan B. bunların niçin tevkif edildiklerini anlatıyor (Menemen) hâdisesile alâkadar ol dukları noktasmdan haklarında İstan bulda tahkikat yapılarak yakalanan ların yazdığımız gibi sekiz kişiden & baret olduğu mütemmim tahkikafımız la kat'i surette anlaşılmıştır. Bunlar, Erenküyünde Şeyh Esat Efendi ile'oğ ; N lu ve Filorina muhacirlerinden altı ki ! i sidir. . Manisa tahkikat hâkimliğince | ” ' haklarında kesilen tevkif müzekkeresi iğ infaz olunarak, tevkif edilmişlerdi iŞ Istanbul müddei umumiliği bu sek kişi hakkında” hazırlık tahkikatı yar maktadır. Tahkikat, süratle bitirile rek, bunlar evrakile birlikte Manis ya gönderilecekler, orada (tahkikat müştantiklikçe derinlşetirilecektir. Bunlardan başka Manisa hastanesi imamlığından mütekait İbrahim Befr di de Manisa müstantikliğinden gele ihzar müzekkeresi mucibince MEVCe den Manisaya gönderilmi; MÜDDEİ UMUMİNİN BEYANATI İstanbul müddet umumisi Kenan B. | Löien sayıfıyı çeviriniz | Müddej Umumi Kenan A
