5 Aralık 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

———a— — e Millet Meclisi dün hararetli müzakerelere sahne oldü © — 6— VAKİT 5 Kânunevel 1930 EE AMR MES EL st aralı | inci sayfada) böyle başlıyor. Dahiliye vekâleti der- &saları hakkında verilen sun! takririne hal mevzuunu heyeti teftişiyeye tevdi Başvekil İsmet Paşa Hazretleri aşağı-Jediyor. Mülkiye müfettişi tahkik edi- daki cevabı vermişlerdir: yor, ve bir fezleke yapıyor. Fezleke- “Müsade buyurursanız memurların!de müfettişin kanaati şudur: muhakemesi hakkında mevcutolan mev zunlımızı gözden geçirmek kalıyor. Şurayı devlet bu defa mes'e. leyi ikiye ayırıyor: 1 — Mütaleası Şurayı devletin sa- lâhiyeti dahilinde olan mesail, 2 — Mütaleası Şurayı devletin sa. lâhiyeti dahilinde olmıyan mesail, Mütaleası Şurayı devletin salâhi- yeti dahilinde olan mesnile geliyor. Bu mesailde Adana vilâyei idare heyeti. nin verdiği men'i muhakeme kararımı doğru buluyor, Ve tasdik ediyor. Mi- taleası salâhireti dahilinde olmıyan mes'eleler için diyor ki bu mesail bizim salâhiyetimiz dahilinde değildir. 1609 numaralı kanuna göre hareket etmek lâzımdır, diyor ve evrakı Dahiliye Ve- kâletine veriyor. Şimdi Dahiliye Veki-| da söz öşuyeteği zaman dikkutli dav- ranır, insaflı buluru- diye ümit etmiş- tim. (AV Jar) Şurayı - ilet suclu görmüş. Yalandır. Şurayı devlet suçlu görmemiştir. Şurayı devlete gelen, İldare heyetinin men'i muhakeme karâ- rı verdiği mes'elelerden bir kısmında vaziyet almak salâhiyetim dahilinde! değildir demiş. Ben mühendis değilim) sarfedilen parayı kapatmak için ister diyen hukukşinasları itham mı etmiş - öylemiştir ütçe enemüeni Lal olur? Şurayı devlet ademi salâhiyet/si Fuat Bey munzam tahsisat olarsk beyan etmiş binaenaleyh mevzu bah-)istenilen bir paranın karşılığının bar sedilen bir takım zevatın suçlu olduk.|ka olduğunu ve bü kanunla 1929 sen” ları hakkındaki isnadat haksız ve yer.|sinin mezkür müdüriyete verilen istik sizdi: “Tanun şüphe yok ki bizim te.Jraz salâhiyetini 1930 senesi için de * şebbüsümüzle ve Büyük Millet Mecli-|lepten ibaret bulunduğunu ilâve sinin çok alâkadar olarak taki" ! ile ir. miştir. Kanunun reddi hakkında tır irken diğer taraftan fuzuli” sarf” yata meydân v. wer ve N tahsisat ile verilen pızının karşıliğ” nr neden ibaret bulunduğu anlaşılö” ğı uakkında beyamatta bulummuşla” dır. İm: müdür vekili ve Dahili” müsteşarı Hilmi Bey cevap vererek lep ediler bu tahsisatın hal inşi“t Kİ" Tayini muameleye lüzum yoktur. isterim.| Vekâlet bu neticeyi almakla beraber Bir. memurun o muhakemesini mucip, meselenin vilâyet heyeti idaresince mü! hakkın ia bir ihbar veya şikâyet olun-'talea edilmesi ve bir karara sapiolam-! ca 6 memu. "okkında yapılan ilk tah- masını istiyor. Evrak Adana vilâye- kikât memurin whakemat kanununü|tine gidiyor. Vilâyet idare heyeti bu- güre memürun memuriyeti derecesi nu mütalea ederken belediye reisi hak:| nazarı alınarak iki suretle muamele kında bir karar ittihazımın kendi salâ- görür. Ya milli irade ile tayin olunan Kiyeti dahilinde olmayıp şurayı dev;| asmurlardandır. Onlar hakkında lü-llete git bir mesele olduğu içtihadında umu muhakeme kararını doğrudan bulunuyor. Binaenaleyh bir karar ver- İoğruya devlet şurası verir veyahut mesi için devlet şurasma müracaat mili irade ite tx olunmıyan memur tardır, Bular ha da ilk Kararı vi. âyet idare heygi verir. Memurin mu- hakemat kanununun usulü budar. Bir kanun da memurların bazı cürümlerin den dolayı muhakeme usullerini ayır. mesler.İrtikâp, işa ve siir kanunun- da tasrih olunan muayyen cürümler- len dolayı bir memurun muhakemesi şurasından alınmıştır. Böyle bir cü- rümden dolayı memur hakkında an- cük mercii aidi veya müddeiumumi doğrudan doğruya tahkikata lüzum gösterebilir ve ilk tahkikat ve takiba- tun doğrudan doğruya adi usule tâbi z tutulması için vekil veya vali lüzumu muhakeme karari vermek lâzımdır. 1609 numaralı kanunun hükmü budur. Demek ki vaptırılan tahkikata göre va Ni veya vekil memura isnat olunan cü- rümden dolayı adliyeye teslimi icap ettiği kannatinde bulunursa verilir, Adli muhakeme devam eder vekil veya yali memurun ademi muhakemesine — (karar verirse takibat yoktur. Sual tak : ii i , yen ismadat bilhassa sulistimalât isna|mek ki başlangıcından itibaren sahibi ririnde mevzuu bahsolan Adana bele — diye reisi ve azalarından şikâyet me selesinden evvel muhtelif vesilelerle şikâyet ediliyor. Vekâlete olan kanaat- İerinde geçimsizlik varmış. Evvelce si kâyetleri üzerine kavli mücerretle mu amele yapmak mümkün değildir. Şa- yanı itibar hir mevzu varsa onun hak- - kmda icap eden kanuni muamele yapı Mr diye valiyi bu maceraya sevkedi- “yor. Bir müddet sonra vali bey muay- Gizlendiği yerden nişanlısını © gözetliyordu. Kadın ona arkası- oni dönmüştü. Omuzlanına yayılan © kumral saçlarım çözüyor ve ta- İ YE rıyordu. Aston müthiş bir asabiyet için- | » de idi. Kalbi ve şakaklar ken- © disini korkutacak gibi atıyordu. Soğuk soğuk ter döküyordu. Kadın beyaz bülüzünü çıkar- mıya başlamıştı. Çıplak omuzları, © boynu, bembeyaz kolları görü. o müyordu. Az sonra çırılçıplak > olacaktı, Astonun üstüne (fenalık geliyordu, bu manzarayı gör- meğe hakkı yoktu. Artık bekli- yemiyecekti. Ne olursa olsun di- © ye kalktı, yürüdü. Kadın işittiği > gürültü üzerine başını çevirdi. K açarak kendisine doğ- ru ilerliyen Astonu gördü. Acı bir. çığlık kopardı. Bir saniye — boşlukta sallandıktan sonra ba- yıldı ve yere kapandı. Sir Aston kadınlar hakkında iüçbir şey bilmezdi. o Onların Ni ğa © mevzubnhs olursa onun hakkında evel- > emirde karar İttihazı salâhiyeti devlet Kadınsız Memleket leti 1609 “umaralı kanuna göre salâhi yet ve içtihat kararımı istimal etmek| vaziyetinde bulunuyuz. Mülkiye müfet tişi tayini muameleye lüzum yoktur demiş. Vilâyet idare heyeti men'i mu- hakemelerine karar vemriş Şurayı dev- let salâhiyeti dahilinde olan mes'ele ediyor. Şurayı devlet poe mes'eleyi tetkik ediyor. Diyor ki bir defa beledi- ye relsi hakkında birinci derecede ka- rar İttihazı vilâyet idare heyetinin sa lâhiyeti dahilindedir. Bir defa siz hü- külm vereceksiniz. İkincisi yalnız bele.! diye reisi hakkında şikâyet yapılmamış İtır.Şikâyette azalar da mevzubahs olu. leri ayırmış ve suç yoktur demiş. Evel nuyor. Onlar hakkında da tahkikatı!ve âhi: evlet şurası hiçbir vakıt bun- İteğmil edeceksiniz. Evrak bu suretlejların lüzumu mühakemelerine karar tekrar idare heyetine gidiyor. Vilâyet vermemiştir. Nih Vekâlet kanu idare heyeti şarayı devletin gösterdiği nun ken erine verdiği içtihe' ve ex yol üzerinde hem tahkikatı belediye reil-hiy: : “ukukiye ile mes'elerin 2 isinden başka diğer azalara teşmil edi-l: eye tevdiine mahal yoktur diyor ve yor hem de mes'ele hakkında bir karar - 'ana vilâyetine tebliğe “ada” kanun! ettikten sonra gerek belediye relsinin me<rasn! takip Şimdi arzu görekse azalerının ' mön'i ink ele.) VUYUrUTSANIZ sual takı! izde mevzu) İbahs olan muamelenin safahatını toplu ca hu —saten bir defa arzedeyim. İsmet Pş. Hazretlerini müteakip Ali F. Bey söz alarak demiştir ki; ri suretinde oluyor. Memurin muhake- mat kanununa göre bir şey daha var- dır: Vilâyet heyetleri bir memur hak. İtikâp ve İrtişadan aaznun olanları bir an evel adliyeye vermek içindi- Waka işin uza:-<sı sebebi swiğinden an- laşılıyor. Araya başka “ir kanun giri- yor. Şu nokta da çok mühimdir. Vaz kanun irtikâp ve İrtişadan mazr“ olanları gayet sü meği düşünür ki şunun ve bunun giuzını -.. ön olan İni da asla tecil, etmez. Kurban) olacak Jiye bir takım “.mur* #dam ları Dahiliye Vekâl»ti nasıl süründür sün? Meselâ irtikâp! maznun olanı: bir an evel cezalandırılması ne kada; lâzımsa şunun, bunun mus erbabmı kurta.. ©. ta o kadar elzemdir. (Alkışlar) Fethi Bey (Gümüşane) — Şurayı devlet bu zevatı suçlu görmemiş ise bu zevatı 1609 numaralı irtikâp ve irtişa kanununun usulü dairesinde muhake kında ya men'i muhakeme veya lüzu- mu muhakeme kararı verirler. Fakat kine arzolunmak lâzımdır. Eğer Şura- yı devlet lüzumu muhakeme kararı ve- rirse artık idare heyetinin yeniden va- veriyor, Verdiği karar isnadatı tetkik her iki karar da Şurayı devletim tetki. ziyet almasına mahal yoktur. Mesele doğrudan doğruya mahkemeye gider. Şurayı devlet men'i muhakeme kararı- ni da tetkik edeceği için men'i muha- keme kararı verilmekle beraber bu! meburiyetten dolayı mes'ele Şurayı devlete ikinci defa gelmiştir. Şurayı devlet bu mes'eleyi mütalen ederken 930 mayıs tarih ve 1609 numa- ralı kanun da çıkmış bulunuyor. De- Esas ihtilâf Dahiliye Vekâletinin irti- kâp v3 irtişa kanununun birinci mad- desinin bir fıkrasında mevcut olan bir kayda istinat ederek Şurayı devletçe irtikâp ve irtişa maddelerinden suçlu görüldüklerinden (dolayı doğrudan doğruya mahkeme tarafından muha. keme edilmeleri lüzum ve içtihadile gönderilen evrakı tevkif etmiş ve mah- kemeyö vermemiş o: © Başvekil Paşa Hazretleri cevaben demiştir ki: Sual takrir'5: okudunuz bir takım vatandaşlar hakkında şu ve ya bu suretle vukubulan ihbar üzerine insanı itibar etmeğe mecbur olduğu itiyattan mülhem olmıyan bir üslüp ile yazılmıştır. Cevap verirken kasten bu mevzulara temas etmedim. O suali anlattığım zaman takrir sahibi bir de- fa düşünür ve bir vatandaş hakkım Su aradı. Ocağın yanında iki teneke vardı. Çakısını çıkardı, | açtı. Birisinde gaz bulunduğunu anladı, Ötekinde su vardı, Bu | tenekeyi yatağın yanma taşıdı, kadının yüzünü gözünü yıkadı, İşte nihayet açılıyordu. Derin derin içini çekti. Göz kapakları aralandı, doğruldu. Astona bak- tı. Sonra elleri ile yüzünü örte- rek ağlamağa ve yalvarmağa Yzan: Peter Bolt âdetleriyi, tabiatlerini kendisine öğretmemişlerdi . Kadın olarak şimdiye kadar yalnız anasını, İ böyle bir kere bile bayılmıyan | anasını tanıyordu. Şaşırdı, başı- na hiç te böyle bir hal gelme- | başladı: mişti. Herbalde bir şeyler yap- — Beni öldürmeyin, beni öl- mak, Madam Parkeri ayıltmağa, | dürmeyin!, yerden kaldırmağa çalışmak lâ- zımdı. Fakat vücuduna el süre- cek olursa kadın hiç şüphesiz daha fazla korkacak, kim bilir belki bu korku onun ölümüne sebep olacaktı. Okuduğu kitap- lar ona kadınların çok narin, ve bassas olduklarını öğretmişti. Ya- vaş yavaş aklı başına geliyordu. Korkarak yaklaştı, Kırılacak bir şeymiş gibi tutarak kadını kol- ları arasına aldı, Vücudunun si- caklığını hisseder gibi oluyordu. Saçlarını, elbisesinin perişanlığını | düzeltti. Götürdü, yatak üstüne koydu. Gözleri kaps idi. Yü- zünde korku, dehşet alâmetleri görünmüyor, bilâkis Astona gü- lüyormuş gibi geliyordu. Aston beyhude yere kendisi- nin bir katil olmadığını temin ediyordu. Dinleyen kim? Kadın lakırdılarına biraz olsun kulak verseydi gelenin kendisiyle ko- nuşmak istiyen bir dost olduğu- mu anlıyacaktı. Ama Astonun ri- | caları para etmiyordu ki... Kadın bu sözlerin bir kelimesini bile dinlemiyor, çarpışıyor, haykırıyor, ağlıyordu: — Beni öldürmeyin! Aston nihayet susmıya mec- bur oldu. Ne kadar betbahttı. | Bu zavallıya karşı içinde büyük | bir rikkat uyanmıştı. Onu sus- turmak, teskin etmek istiyordu. Fakat nasıl? O dakikada birisi İ çıksada bunun çaresini kendisine melerinin cereyan etmesi lâzım gelece- yine ve kendi salâhiyeti haricinde be-i lunduğuna dair neden fikir ve karar dermeyan etmiştir? Başvekil İsret Pg. Hazrötleri tek- rar söz alarak dersiştir ki: 1609 nm FATE İL SEM emen ei re muhakemeleri cereyan etmesi lâ zımdır diyorlar, Asla!, Şurayı devlet böyle demedi, Muhakemelerini icra edi- niz demedi. Bundan sonra imar (“lüriyetine 150 bin munzam tahsisat İtası hakkında kar © lise müzak-» resine geçilmiştir. Bu münasebetle 6öz alan hatipler mezkür müdüriyet bütçesinin mühür, bir ı maaşatı karşılığı teşkil ettiğini,hükümetçe bir taraftan mühim bazı kısımlar üzerinde tara yap- olduğunuzu bir bilseniz. dinleyin beni, bir saat, saat, hayır bayır bir çeyö kâfidir. Sesler (yaklaşıyordu. Fakat Aston halâ işin farkında değ O şimdi hikâyesine hazırlanmak” meşguldü: K — Beni dinleyin. Adım Si” Astondur, “Bert , de atari Orada benim bahçe ortası” minimini bir evim var, Hem orar' böyle kumluk değil. i Kapı çalınıyordu. o Astor artık sesleri işiteişti. Şeri Hırsızlık ederken yakalanaB * mektep çocuğu gibi idi. v Kadın: — Gördünüz mü dedi, işte yi mahvoldum. Bütün hayatım, sd? balim yıkılıyor. Şimdi bu” içinde ikimizi yapyalnız ap olurlarsa beni bir fahişe aki decekler. Size ben ne yaptı? başıma bu felâketi getirdiniz Şimdi ikiside korkuyo"”, Aston bütün olup bitende” ç, şey o anlamamakla berabe" e kadın için icabında hayatın! edeceğini hissediyordu. L leye hazırdı. Karşısında Yö? vi de olsa dövüşecekti. , (Bitmedi) öğretse hayatının yarısını vermi- ye razı idi. Acaba savuşup git- meli midi? Fakat kadın bu halde iken böyle bir tedbir beş para etmezdi. Madam Parker yalvar- makta devam ediyordu: — Öldürmeyin, beni öldürme- yiniz! Aston nihayet ümidi kesti. Yatağın önünde dizüstü çöktü, | Yarabbi ne yapmalı idi.? Kadın baykırmayı dakikadan dakikaya fazlalaştırıyordu. Astonun tene- keleri açmak için kullandığı ça- kıyı görmüş, suretle korkusu büsbütün fazlalaşmıştı. Ağlayarak haykırarak kendisini yere attı, Astonun dizlerine sarıldı. Aston hiçbir hareket yapmıyor, ka- dına dokunmıya cesaret edemi- yordu. Birden dişardan gittikçe ya- kınlaşan bir gürültü duyulmıya başlandı. Bunu kadın işitmiş, fa- kat Aston farkında olmamıştı. Kadın şimdi biraz daha müste- rih ve sakindi. Aston onun bu halinden istifade ederek yanına yaklaştı, kollarından tutarak kal- dırdı. — Bilseniz, dedi, benim' ya- nımda iken ne kadar emniyette le muhakeme et- namus sahiplerinin Zrazından na- len takrir reddedilmiş, kanunun ©" cümene iadesi kabul edilmiştir. Medi” pazartesi günü toplanacaktır. Fethi Beyin sözleri Ankara 4(telefon)— MilletMe€* isindeBaşvekilin izahatından sop” Fethi Bey tekrar kürsüye gele rek takririni izah etti, © dedi ki: — Başvekil Paşsnım beyan" ından anlaşılıyor ki suçlu add€” dilen memurları mahkemeye ver” mek veya vermemek vekil vey# valinin selâhiyeti dahilindedir. Bir ses — Bu zaten suç d€ ğildir.. Fetbi Bey — Size göre bs? muamelât suç olmıyabilir. Sizi fıkrinizi kabul edecek değili& Şoray devletin görüşü mutebef ir. İrtikâp ve irtişa kanunun” müzakeresinde bu kanunun me liste kabul edilmesini istiyen zamanın Adliye vekili Mah” Esat Bey bu kanunun meras' müşkülâlım kaldırmak ve sür vletasnden yapıldığını atelemii ti, Bu Kanundan maksat i€ edenleri takip etmek, icap d miyenleri takip. etmemek deği! dir. Adana belediyesinin Dahiliye (| vekilinin o bima' mahkemeye sevkedilmekten kW” tulmuşlardır. (Doğru değildi” sesleri ve gürültüler) ç Sonra kürsüye tekrar Bari limiz gelerek şunları söy! #9 İ Fethi Beyin bazı vatandıf” lar hakkında daha insaflı dö” I Devamı 8 inci sayfada | yan 5