18 Kasım 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

yim En) Tia | İnfisahtan. sonra | Habeşistanda Fransanın protestosu Paris, 16(A.A)) — Hariciy nezareti matbulta vermiş olduğu bir o tebliğde “ransanın Moskovadaki sefirinin Sovyet nüddei umnmisine air bir ( vesiksde *rantız devlet #demlarile zabideri ele vindeki ittihaması Sovyet hökümeti nez- linde şiddetle protesto etmiş Olduğunu *van etmektedir. .Madritte grev umu- mileşti Madrit, 16 (A.A) — Burada grev edilmiştir. Tevkifat Madrit, 16 (A-A.)— Polis tarafından siskat edilen bir kamyon evelki gün- kü badisat kurbanlarıma maaşlarını kab- tistana $ saat mesafede bulunan bir mahalle götürmüştür. Ikisi kadın olmak ürere 20 tahrikâtçı tevkif edilmiştir. M. Beranger gazetecilere Oböyanattı funüruk Madritte her nevi tedbirlerin ihaz edilmiş olduğunu o söylemiştir. Sosyalistlerin nüma- yişi Berne, 16 (A.A) — Sosyalistler ta- tahından parllmento önünde askeri tes- Ahat aleyhinde büyük bir wümayiş va Pilmiş, “bir çök nutuklar irat edilmiştir. Hiç bir hadise olmamıştır. Greve iştirak etmi- yenler Madrit, 16 (A,A) — Demiryolu gaz ve elektrik amelesi umumi greve kar'iy- Yen İştirak etmemişür. Şebir (o #ökönet içindedir, biç bir hadise olmamıştır. Maa- mafi her İhtimale karşı icapeden ted birler ieibaz edilmiştir. adedi Mevkuiların Madrit, 16 (A.A) — Bugün vukua Belen wfak tefek hadiselerden (o dolayı yapılan tevkılatın miktar 150 ye beliğ olmaktadır. Tiyatroları ve sinemaları ka- Patmağa teşebbüs eden amele de tevkif Şiddetli bir -makele Paris, 16 (A.A) — Petit Parisiem> Bizetesi Madritten istihbaratına nazaran kırsliyet garaftarı liberal “El Sol, gaze tesi “Berangerin hâtası, unvanı altnda VE profesör Ortegay Gassetnin imzası tahtında şimdiki şekk idare aleyhinde Gayet şiddetli bir o makale neştetmekte” dir. Makale şu suretle hitama ermektedir. “Tpanyollar, kıraliyeti sabtip edelim. Ar- tik deyletiniz mevcvt değildir, ona yeni: den vücuda getiriniz. Makale hukümete Ve kıralın şahsına düşman olmıyan bir Kazete tarafından o neşredildiğinden do Yı fazla heyecan tevlik (o etmiştir, —— ——— Faizcilik rekoru Rehin mukabilinde alınan 150 liraya ayda 15 lira. Yüz elli Jira, ayda kaç kuruş faiz Betirir? Ne tahmin edersiniz? Bize, yüz elli lira her hafta 18 Jira Verilmek şartile ayda 72 lira faiz getirir dersek buna inanmazsınız değü mi? Haklısınız, inanmamak elinizde, fakat vak'a bizim dediğimiz gibidir. Hem bu harikulâde vak'a nerede ce-| Teyan ediyor bilir misiniz. Size haberi telim, Pariste değil, Londrada değil bulda, Beyoğlunda. Vak'anın kahramanları, mülteci bir '& kürkçü bir ermenidir. İ Vaktile gayet zengin iken İstanbula! ticaya, mecbur olan bir Rus, parasız! K. Ötesini, berisini satar. Elinde 8- yonda bir şey kalmaz. Yalnız bir ktir Yardır. Bunu muhafaza etmektedir. tile bin lira kadar kıymetindedir. Vak tey, girdik zamanından kalma bir bri Rus geçenlerde kürkünü satmak Pakat'kimse satım almaz. Niha- rehine vererek para almak ia İZE Denim düşer. O faizci senin, bu fa- Ne yapacaklar? (Üst tartfı 1 inci sayıfada) Fakat Fetbi bey ve arkadaşla- rin Serbest fırka ile alâka- ları kalmamalarına ve Fethi be- yin beyannamesinde yazılan es- babı mucibeye nazaran bunla- rn da fesih karari vermeleri beklenmektedir. Diğer cihetten Serbest fırkanın merkez heyeti infisah ettiğinden diğer ocakların! vücutlarınm gayri kanuni bir | mahiyet arzedeceği de anlaşıl- maktadır. Ağa oğlunun bir cevabı Gazi Hz. nin teşyi merasiminde bulunmak üzere istasyona gelen- ler arasında, başta Fethi bey olmak üzere Serbest firka meb' usları da vârdı.Bu esnada Halk fırkası meb'usları nükteli ve imalı sözlerle Ağa oğlu Ahmet Beye takılyorlardı. AbmetB. bir ara lık kendisine karşı nükte savu- rân Halk fırkası meb'uslarına karşı şü mukabelede bulundu: — Üzkürü mevtaküm bilhayır, Bir meb'us(Ağaoğluna) — Ne- kadar yaşadınız? Ahmet B.— üç ay, üç ay. Bu arada bir çok meb'uslar Ağaoğlunun elini sıkmaya baş- ladılar. Bu vaziyet herkeste bir tebessüm uyandırıyordu. ... Serbest Cümhuriyet | fırkası muhitinin şeraitini bilmemek yü- zünden hastalandı ve bu hastalığa çare bulmasını bilmi- iştirak ederek birinde muvafık, diğerinde muhalif devrandıktan sonra evelki gece « terki dağ- dagai hayat » etti, İleteşekkül “ettiği zaman mem- lekete hayırlı olmasını temenni ettiğimiz bu fırka, eğer makul ve musip kilde ( çalışsaydi bugün kuvvetini sir ve münevver Türkiyenin ilk lerde kendine göstermiş olduğu sempatiyi kaybetmemiş olurdu. Halbuki o eski devirlerden ka- bp sağa sola sinmiş olan mik- roplara sinesinde yer verdi için kendisi zehirlenmişti. ehşetli mikroplar nihayet eveli akşamki akibeti mukadder kıldı. Bu fikir eski mi imiş? Halk Fırksının yüksek erkâni arasında Fethi beyin kendi fır- kasını feshetmek emelini öteden- beri beslediğine dair malümat mevcut olduğu söyleniyor. Bu itibarla Serbest Cümburiyet fır- kasının bu fesih kararını verdiği- i ni duydukları zaman hayret et- | memişler ve: — Yeni fırka memlekette bir ikilik bavası yaratmış, ayrılık gayrilik vücude getirmişti, o iti- barla bugünkü inhilâli zararlı de- gil, faideli olmuştur! demişlerdir. Halk Fırkası mensupları ilk günlerde mecliste müvazene te- minine matuf şuurlu bir muhale- fete taraftar görünüyorlardı. Bu dir ki muhalefet Jideri Fethi beyi Halk Fırkası Gümüş- haneden meb'us namzedi göster- di ve muvaffakiyeti için çalıştı.. Kabahat ve mes'uiiyet! Bu fesh kararı üzerine evelce bu şekilde taraftarlık gösterenler şu mutaleada bulunmuşlardı: — Bu vaziyetin kabahat ve mes'uliyeli tamamile Fethi beye aittir, Muhalefet lideri fırkasını vücude getirdikten sonra vilâ- yetlerde teşkilât yapmağa kalkış- oenmek tamamile mecliste ka- İN ya pacağıma İcraat ve hareketlerile haklı olarak bir ta- kım şüpheler uyandırdı ve bir Hava nazırı zehirlenmekten korktuğu için .. Verilen haberlere göre büva nazırı geçenirde istifa etmiş ve is tifanamesinde, kendisini »ehirlemek i çin birkaç teşebbüs vukubulduğunu söy lemiştir. İstifanın diğer sebebi, habeçli lerin fayyarelerden ürkmelerine mebni fırsat buldukça bunları tahrip etmele- ridir. İşin asıl tuhaf tarafı Habeşistan ha- va nazırının istifadan sonra Nevyorka İgiderek orada tayyarelerden paraşutlı (MB atlamak gibi bir işle meşgul olmasıdır. Deyli Ekspres gazetesi bu münase. betle yazdığı bir makalede şu Sözleri söylüyor: “Habeşistan hava nazırı, derlet işle- Yinin zahmetinden kurtularak İnziva ve istirahate çekilmek isteyen tik devlet adamı değildir. Fakat habeş nazırı tay yareden paraşutla atlamak gibi tehli- keli bir işi devlet işine tercih eden ilk zattır... Kadınlar Cıgara içmeli mi, içmemeli mi? | Londranın fizyoloji mektebinde ka- dınlarin sigara İçip içmemeleri mesele- si konuşulmuş, ve bunun leh ve aleyhin de birçok sözler eöylenmiş! Deyli Meyl gazetesi bu münasehetle yazdığı bir başmakalede şu sözleri söy- tüyor: “Fizyoloji ilmi sigara içmek hakkın- da ne derse desin. Kadınlar sigara içi yor ve içeceklerdir. PK aralar, şüphesiz, erkeklerin bir Şok şeyleri inhisar altında almaların dan sıkılarak onlar gibi sizara içmeğe ve daha bir çok şeyler yapmağa başla- dılar. Kadmlar sigara içmek işini ken- dilerine mükemmel bir surette y dılar. O kadar ki bazı tahminlere gö re, yakında, siyara içmek ekseriyetle ÇA zamanlar kendisine müzahir olan fırkayı karşısına" dikilmiş gördü. Böyle hareketin böyle bir muka maruz kala hesizdi; nr Sebep! aoğlüu Ahmet beyin bu ka- Ee vefki beyanatını dünkü | leksmca muhtasaran yazmış- tık, Ağaoğlu bu kararın sebebini o beyanatında sadece şu cüm- lelerde « Feshin sebebine si ayeti e Sie doğruya mi mukadderatile alâkadardır. » Serbest fırka meb'usları.. Bu karar verildikten ve Fethi B. in fırkası dıktan sonra oldukça büyük bir merakla s0- rulacak saallerden birisi de bu fırkaya dahil olan meb'usların ne olacağı, hangi fırka ile bera- ber çalışacakları olmuştur. An- karada bu bususta muhtelif tah- minler, rivayetler deveran etmiş- tir. Bunların içinde en kuvvetli olan rivayete göre: Fethi ve Ağaoğlu Abmet B.ler hiç bir fırkaya girmiyecek ve mecliste müstakillen muhalefet edecekler- dir. Mehmet Emin, Rasim, Naki ve İbrahim B. ler de yeniden fsmeemamemmememmememmmmeii Halk fırkasına gireceklerdir. Haydar B.le rm Pş. nm esasen fırka faaliyetile fazla alâ- kaları görülmemekte idi. Süreyya Pş. ne diyor? Istanbulda bulünan 5. fırka erkânından İstanbul meb'usu Sü- reyya Pş. fesih kararı münase- betile demiştir ki: — Bana bu yolda henüz teb- ligat yapılmadı. Esasen son gün- lerde rahatsız bulun dan fırka işlerile meşgul uyor- dum, Zaten fırka ile dum, Zaten fırka ile pek te alâ- | birşey alâ- venizsiğik cim ne deva kani Ta muntahip KANSIZLIK İ Habeşistan 5— 3 i Sey riselain Merkez acentesi; Galata Köprü başında Beyoğlu 4362 Sube acenresi Sirkecide luhordar zade hem alonda Teller zi (rahme birinci Pass (MAHMUT ŞEVKETPAŞA vapuru İ8Teşrinisani Salı akşa mı Galata rıhtımındari kalkarak Zonguldak, İnebolu, Sinop, Sam: sun, Giresun, Trabzon, Rizeye gidecek ve dönüşte Sürmene Trabzon, Tirebolu, Giresu” Ordu, Ünye, Samsun, Sinop. * inebolu, Zonguldağa uğriya- i rak gelecektir. Ayvalık süral pöslası (MERSİN) vapuru 18 Teşrinisani Sah 17de Sirkec çanakkale, Küçükkuyu, Edremit, N Burhaniye, /iyvalığa gidecek | ve dönüşte mezkür iskelelerle Ü birlikte Altmoluğa © uğraya- || rak gelecektir. Azimette Gelibolu için yük $ alınmaz, Tralzan ikaci yoslas (REŞITPAŞA ) vapuru 20 teşrinisani Perşembe akşamı Galata nhtımndan kalkarak inebolu , Samsun, Ünye Fatsa, Ordu, o Giresun Trabzon, Rize, Hopaya gide- cek ve dönüşte Pazar iskelesile Rize, Of, Trabzon, Polathane, Giresun, Ordu, Fatsa, Sam- sun, İneboluya uğrıyarak ge- lecektir. Mersin postasi (ANAFARTA)vapuru2lteşrin sani cumâ İ0'dâA Gali rih- tımından kalkarak Çanakkale; İzmir, Küllük, Bodrum, Rados; Fethiye, (Finike, © Antalya, Alâiye'ye uğrayarak Mersine gidecek ve dönüşte aynı iske- lelerle beraber Taşucu, Ana- £ mru Kuşadasına uğrayacaktır, Andipli, Kalkan yolcu ve yükü gidiş ve gelişte Fethiye- de aktarma suretile alınıp verilecektir. İ Yelkenci wii Karadeniz postası Samsun; ÇARŞAMBA günü akşamı 18 de Sirkeci rıbtımından hareketle (Zongul- dak, İnebolu, Samsun, Or- du, Giresun, Trabzon,Sürmene ve Rize ) iskelelerine arimet ve avdet edecektir. Tafsilât için Sirkecide Yel-, kenci” hanında kâin acenlasına müracaat. el ek Istanbul 1515 kadar değildim. Fırkayı, eğer lâğvetmişlerse ne yapalım.! Esasen ben bu işle uğraşmıyordu.,, Nuri ve Tahsin B.in vaziyet- kuvvetli bir tahmin yapılmamak- fırkasına dönecekleri, bazılarında ise müstakil kalarak muhalefet yapacakları söylenmekte ise de bunlar zayıf tahminlerden başka birşey değildir. Nöraste zaliyet vi Chlorost rıbtrsından kalkarak Gelibolu, Şi lerine gelince, bunlar haklunda | tadır. Bazı rivayetlerde Halk”) i VAKIT 18 Teşrinsani 1930 ss 5 Günün REZ KTG Vaısırda yeni bir fırka visr hükümeti; kanunu esasiyi ve ilihabat kamunumu tadil ederek yeni- den neşrottikten sora “yeni bir işe te- isehbüs etti, O da yeni bir fırka feşkil tmek. | Misır başvekiii Sıtkı Paşa, Mısırda endisine müzaheret edecek zevat bir araya getirmek ve bu suretle mevkiini tarsin #tmek için bu işe başlamış bulu nuyor. Yeni fırkanın adı, Milli ittihat o İacağı söyleniyor, Sıtkı Paşa, Mısırın her vilâyetinden davet ettiği zevatı Ka- hirede toplyarak yeni fırkanın tesisi. e doğru ilk adimi atmış, müessisler toplandıktan sonra idare heyetini İnti- Mİ kap etmiş, daha sonra fırka (işlerine haknenak muvazzafları seçmiştir. Bü su İl retle yeni fırka teşekktil ettikten başka İbr gazete çıkarmaya da karar vermiş bulunuyor. Sıtkı paşanın, kanunu esaside yaptığı seyden evvel, yeni kanunu esasiyi mü- dafaa İle parlâmento hayatının onun ahkâmı dairesinde tesisini istihdaf 6 decektir. Sıtkı paşanın, knunu esaside yaptığı W tadilâtın bir netice vermesi için onun /böyle bir fırka tesis etmesi zarari idi, İ Çünkü Mısırm en mühim firkaları ©- nun icraatını tanımamış, onan yapaca idi intihabata karşı boykotaj-tatbik e "İ deceğini ilin etmiştir. Bu hattı hâre keti takibe karar veren fırkalar, gim- | diye kadar Misırm siyasi hayatında & mil olan fırkalardı. Bunlar Sıtkı paşa Ml nın İeraatını tanımadıklarını söyledik» İlten sonra geride ona muzaheret eden bir tek fırka kalıyordu. İttihat fırkası adını taşıyan bu fır. kanın siyasi bir mazisi, veya ahali nez- dinde itibarı yoktu. Sıtkı paşa neden se bu frrkaya istinat etmek istemiyerek ve kendi ieraatmı umde tanıyan bir fırs ka ile hala müracaat etmeği tercih € Mi derek fırkasını tesis etmiştir. Bu itibar ile Mısırda, hükümete mu zaheret eden iki fırka bulunuyor, de- İ mektir. Bu iki fırka intihabafa, iştirak ede ceklerdir. Fakat buna, mu Üç fır- ka da hükümete de gil, hükümetin icraalını tanımamağa karar vermiştir. Bunlardan Veft, şim- diye kadar hep ekskeriyeti kazana gel- miştir, İkinci fırka olan Ahrar Masır münevverlerinden büyük bir kütleyi temsil ederler. Hizbülvatani ise, selif- rit milliyetperverliğin o mümessilidir. Bu üç fırka demokrasiyi ve milli hâki- #'miyeli temin eden kanunu esasiyi mü- rafan ediyor. Şimdiye kadar Mesrm siyasi hayatımı idare eden fırkalar bunlardı. Fakat bu fırkalar kanunu esaside ve İntihap kanununda yapılan tağilât kabul etmediklerinden umumi imtiha- bata İştirak etmiyeceklerdir. Bunların iştirak etmedikleri intihabat, Masır sell letinin efkârı ammesini temsil edebilir mi? Bu üç fırka intihabata iştirak et miyeceğine göre Mısırliların büyük bir Kısmı belki Mısırın ekseriyeti o zeyini vermiyecek demektir. Vaziyet bu merkezde olduktan son- ra hükümet fırkasınm alacağı reylerin bir kıymeti kalmıyacaktır. Buha rağmen Mısır hükümeti fasli- vetine devam ediyor, Demek ki Seti i paşa, halkın kendine rey vereceğime ve yeni kânunlar dairesinde yapılacak in- tihaba bütün halkım iştirak edeceğine kani bulunuyor, Hakikat onun düşündüğü'gibi ise ve halk şimdiye kadar tanınmış olan fırkalarla beraber değil se bu tahavvrü- lün safahatını takip etmek çok merak» li olacaktır. Bakalım Mısır müntehipleri ne di- yecekler?1.. d.R. e 3 YALE 2 Darülbedayi remsiileri ah günü akşamı saat 21,00da İSTANBUL BELEDİYESİ Eyi ve bele Aynar0z Kadısı Komedi 6 tablo 2 Moharriri: Mu» sahip zade Celal B, li 1