9 Kasım 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Harici Haberler Fransızlar kuşkulanıyorlar ——— a 1 M. Venizelos Türk—Yanan dostluğunun gizli kapalı tarafları olmadığını temin etti , Atina, 7 (Hususi) — M, Venizelosun (lere Yunanistanın iştiraki olmadığını Ankaraya sehayati bütün dipliması ölen kat'i bir surette temin eylemiştir. leminde bir çok tefsirat ve ihtimalâta Atina, 8 (Apo) —M. Venize- sebebiyet vermistir. Di i Dün Balkan ve Avrupa devletleri se-| los, kendisini ziyaret eden Fran- firleri Hariciye Nazırmı siyaret ederek! $ız sefiri M. Simon Kalemate ba seyahat hakında M. Mihalakopulos | Ankara itilâfnamelerinin vüs'at malümat ve izahat istemişlerdir. ve mahiyeti hakkında Fı yi ” iye n ransız ea iritiye mmsıçı bn seyahatin ta-| m bafilinde cereyan eden şayim- lara cevaben Yunanistanın, mu- mamen sülhperverane olan mahiyeti) hakkında teminat vermiştir, ahedelerin tadilini istih. elerin tadilini asla istihdaf Atina, 7 (Hususi) — Pek ziyade ca. JAmerikada intihap —— Demoktatlarla Cüm- huriyetçiler reyleri paylaştılar Washington, 7 (A. A.) — İntihap mücadelesi biribirine pek yakın kuvvet ler arasında cereyan etmiştir. Reylerin adedi hakkında hükümet tarafından kontrol icrası için birçok müracaatlar vaki olmuştur. Bu kontrol neticesinde, hangi fırka- nın ekseriyet kazandığı anlaşılacak, bu İda lâakal birkaç hafta teahhura sebep olacaktır, Bu yetmiş ikinci intihap devresinde her iki mecliste de hükümet aleyhtarla- — - 7 — VAKIT 9 Teşrinisani 1930 —x İnkilâbın o nöbetçileri Türk ınkılâbını üç düşmandan koruyacaktır. Yazan: Sadri Etem nıdırlar. Onun aramızda yeri yoktur. 2 — Türkiye inkılâbı Sesler işitiyoruz: Cümhuriyetçiler, inkılâpçılar birle şiniz!, İmparatorluğu yıktı; şer'i çorifi yık- Cümhuriyetçiler, ihkılâpçılar el ele.|(:. Ilurunu vusta maziyi Tıkti. le! Çi ikü, Türk inkılâbınım en esaslı karakteri “Tükiye içinde müsavi hak- Wi, müsavi insanlardan mürekkep bir Bu ses senelerdir hasretini duydu-'cemiyet vücude getirmekti. #umuz sestir. Bu sene kim koşmaz, bu © Bu karakterle ıltanat van ana libi nazarı dikkat olarak Fransız sefi! ri M. Venizelostan sureti mahsusada mülükat talep etmiş ve mülükat uzun müddet sürmüş, Ankâra seyahati etra- fında cereyan eylemiştir. Bu mülâkat, İtalyanın da iştirakile “âsi bir manzume teşkil edilmekte ol. duğuna dair fransız matbuatının yap etmediğini ve şüpheli zümrelere girmediğini ve bütün komşularile dost olarak yaşamak istediğini söylemiş ve Ankara mülâkatın- da iki cümhuriyetin sulhperver- liği parlak bir surette tebarur ettiğini ve Türkiye Yunanistan rının ekseriyet kazanacağı ve meclisle-|ses önünde kimin ruhu ürpermez? ? re ancak 6 kadın dahil olabileceği mü- hakaktır. Nevyork, 7 (A, A.) — Meb'usan mec- el ele... demokratlar 218 rey kazanmışlardır. Çiftçi amelesi yalnız bir rey almıştır. nacak! İnkılâp için el ele, cümhuriyet irin inklâp saflarını sıklaştırmak, <ep- için eümhüri 96, heyi daraltmak için kollar, . bacaklar MEYER Mari taraklar Çe) beraber ilerliyecek, beraber nefes alı- Kuşun uçması, taşın düşmesi nd ise tığı neşriyat dolayısile daha ehemmiyet lm Fr vir cümburiyetlerinin gösterdikleri M. Venizelos fransız sefirine Türk.) iyi ve parlak misalin taribi siya- Yunan itilâfının sulhperverane maksa.| side misline tesadüf edilemiye- bahsetmiş ve siyasi manzume) ceğini ilâve etmiştir. - © — e. Mm Fr ansa ile Almanya Fransızlar “ Sulh iyi bir şey. fakat ilk adımı Almanlar atmalı ! ,, diyorlar Paris, 7. - (A.A) - Meb'usan mecliJliklara Almanya çelik miğferlilere Hinde halkçi demokratlardan M. Peifft| Coblence'ta geçit resmi yaptırmakla Milliyetçilere muarız Almanlarla ouz-jmukabele etmiştir. Halbuki, 1871 de hiç ayı iltizam eylemiş, fakat mevcut'bir Fransız Almanyaya meydan oku gvahedelerin yeniden tetkik ve tadili' mak için Maxeville yaylasında (geçiti İkrini şiddetle reddetmiştir. M, Peifft,| resimleri yaptırmağı hatırından geçir- Pranga ile Almanya arasmda bir uz. memiştir. z İşm temini fikrinin şimdiye kadar! Bu sözlerden sonra hatip hükümetin eklenen tarzda iyi bir mukabele gör- metinane bir siyaset takip etmesini 18- ği iş olduğunu tasdik etmis, bunun- varla istemiştir. ü beraber Alman intihabatının verdi! Müzakereye İkinci Teşrinin 13 üncü heticelerin Fransanm gayeret ve c€- yünü devam edilecektir. iş, tini Kırmaması lâzım geldiğini SöY- Paris, 7. (A.A) — Temps gazetesi Miztir, meb'usa Möctiiide'dün cecyan eden on, demokratik sösyal #rupu a-İm) kereler mü ile . meşrettiği Randa “İL, Beleol, Muctartayı SARAYA diyor kiz. İ ve mahfuziyetini, muahedelere ria-| “M. Franklen Buyonun Söylediği nut edilmecini istemek hususunda bü. ven bazı fıkraları hemen hemen bütün ti ' 5 firkalarının müttehit bulunduğu: meb'uslar tarafından alkışlarla karşı. İN beyan etmistir, lanmıştır. Bu hal, hükümetin Fransız- yk Delsol, Fransız asker! e ların bir ekseriyetinin fikirlerini İL, Zasını işgale mecbur k ;ondi siyaseti etrafda toplamış oldu- e Almanyanın teahhüt Juru gerek Fransada ve gerek harice! ini etmemek emiş olmasından ibu karşı tomamile ispat etmiştir. Sulh, tip bulunduğunu hatırlatarak o demiz- sulh deniliyor, Bu arzu çok iyi çok gü- kiz İzel bir şey. Fakat, bu sahada ilk adımı iği müsandekâr. evveli Almanlar atmalıdırlar. e m e — Moskovadaki ihtilâlin yıl dönümü nasıl tes'it edildi wi ookaya, 7 (A, A) — Teşrinlevel ih) Kont Bernstof, 24. Litovinoftum bu Mn 13 üncü yı mü dolayısile! teklifinin Almanyaca kabulü gayri ka- j Mia ada büyük tiyatroda hükümet bil olduğunu bildirmiştir. > Pransanin sö İki intihap dairesindeki intihap neti si henüz malüm değildir. Türk - Macar dostluğu Budapeşte, 7 (A. A.) meclisi hariciye encümeni ve; Turan Macar cemiyeti sabık nazırlarından M. Bekkar, bugün Pesti Hyrlap gazetesin- de “Türk kardeşlerimiz,, serlevhası al tmda bir makale neşretmiştir. Makalede iki milletin kısa bir tarih- çesi yapıldıktan ve tarihi hailenin iki memleketi asırlarca biribirine karşı mü cadeleye sevkettiğini kaydettikten son- ra, yeni Gazi Türkiyesinin tamamen milli bir Türkiye olduğu ve iki millet arasındaki münasebatı teshil ettiği be yan edilmektedir. B. Bekar, bu teşriki fa inkişafını temenni etmekte- ir, Yugoslavyadaki Ma- carlar “meselesi Belgrat, 7 (A. A,y &. Avala ajansı zebliğ ediyor: Macarların Yugoslavya- dan tebidi mes'elesi “hakkında macar matbualı tarafından neştolunan haber- iler ve açılan mücadele münasebetile salâhiyettar mahafilden atideki malü- matı aldık: Trianon muahedenamesi, gerek Ma- car ve gerek Sırpların o muayyen olan tabiiyetini ihraz etmedikleri takdkirde memleket arazisini terketmelerini amir. dir. Bilâhare bu müddet iki hükümet a- rasında bilitilâf temdit edildi. Kış mev- simi olmak itibarile bunun altı ay daha temdidi hakkındaki talep Macar Hükü- meti tarafından reddedilmiş ve macar tabiiyetini iktisap etmiyen Sırpların bir teşrinisaniden evvel macar arasisi- ni terketmeleri mezkür hükümet tora- fmdan emredilmiştir. 400 aile bu suret- bir sene müddet zarfında diğer taraf|:; dur. 2 di, Bu karakterle şer'i şerif yan vana gelemezdi. Çünkü şer'i şerif İnsanları esarette birleştiriyor, ve onları ma- verai bir efeni nin bendesi haline koyu yordu. Halbuki inkılâp herkesin efendilik inkılâbın saflarını sıklaştırması da o VECAĞINI eline verdi. Ve kurunu vusta mazi ile 'nkılâp Bunda fevkalâdelik yok. Asıl şimdi) ân yana bulunamazdı. Çünkü inki- fevkalâdelikten çıkıyor, normale geliyo!” ruz Fakat söz, müşevveş mefhum, içi boş| G — Meb'usan| sembol bir tarafa konmak şartile... Çün|ren bir makine idi. Bu makine iş'edikçe z değildir. Müşevveş mef-i kü inkılâp sö hum değildir. İçi böş sembol değildir. Hayatın ta kendisidir. İnkılâp elle tu- tulan, gözle görülen hakikatlerden bi- ridir. Onu koruyacak, onu ilerletecek in- san, inkilâbin istediği ruha sahip ol mağa mecburdur. Bunun için bir cümhüriyetciler bir. leşiniz sözlerine koşanların inkılâbı yü- rütecek, inkılâbı koruyacak insanların, inkalâbin hudutlarını sıkıdan sıkıya ta- yin etmiş olmaları lâzımdır. İnkılâp saflarını sıklaştıracak in. sanlar bu inkılâbın hedeflerini; bu in- kılâbin olüş seyrini, hulâsa onun ka- rakterlerini bir makine mühendisinin makinesini tanıdığı gibi bilmesi lâzım- dir. Münevver bir “okun ilk vazifesi yaptığını bilmelidir. ad İğ Şimdiye kadar inkılâbın his tarafı ni. Fakat bir blok mevzuuba- einen onun bir fikir kütle- si olması zaruridir. Bu fikir unsurları her şeyden evvel inkılâbın düşsanlarını bulup tesbit e ? a.ktir. Türk inkılâbının düşmanını aramak “ “rk inlilâbının doğuşunu hatır. Tamalıdır. Dünya milletlerinin dünya ya akınlarmı göz önüne getirmel'dir “Türk İnkılâbmın doğuşu ve takip ettiği tekâmül seyri dünya millsilerine naza- tube “«.'Tam veya yarı müstemleke #lma makla başlar”. Şünkü dünya milletleri son ısırda dünyada demokrasi değil, istidat ve esaret dağıttılar. xıx inci asır müs temlekelerle müstemleke olmıyanların le Sirp arazisine geçmeğe mecbur kal- mışlardır, Bunun üzerinedir ki, Yugos- lav hükümeti ayni tebdirlerin Macarlar cidalile doludur. Türk inkılâbının en tabii düşmanı dünyada siyasi veya ik- tısadi müstemleke arıyan emperyalist- İ Sala, sendikalar mümessilleri, fabri-) o Ana vatan ile deniz üşırı mahallerde İtu Xi kuvvetlerin biribirinden tefriki husu sunda bazı devletler tarafından vuku T murahhasları ve ecnebi heyeti Tahhasaların iştirakile muazzam bir! Ve hay aktedilmiz ve M. Kalenin dahili Yuk vaziyet hakkında büyük bir rm ederek, oemperyalistlerin İ dergi Dumpinmine karşı mücadele Müğyi altında Sovyet Rusya işlerine Mig. .aleyi istikdaf ettiklerini söyle; bii, ** demistir ki her namuslu insan) tüy k biz harbin aleyhtarıyız ve bü- ty, üvvetimizle harpten içtinaba gay| Men Bu münasebetle Sovyet| imdiden bir. i fabrika j tep çok yeni Ve hars müesseseleri açılmış. ç ka karada yapılan resmi geçide 250! etmistir. li & ip il ai bahri, rm tta bulunarak, bu tahdit tbik edilebilmek için bahriye yeleni İn Mag erİ idaresindeki silâh endazla- rr dikkatte tutulması lâzrm- Mg çi beyan etmistir. Vay büy keriyece yon getirilmiş i nim resmi teşkilâtı dahi bu din olunmuştur. ihava İvutan teklife karşı İtalya ve Türkiye murahhasları bir takrm kuyudu ihtira- ziye dermeyan etmiştir. Lort Sesil, ka- ra ve hava kuvvetlerinin tahdidi hakkın daki mukavelede derpiş edilen kâide ve usullerin bahriye zabitlerini alâkadar edemiyeceği mütaleasında bulunmuş- muştur. M. Massigli, bu noktai nazarı cerhe çalışmış ve Fransa İle İtalyanm kuvvetlerin tahdidi hakkındaki kaide ve usul, kuvvetlerine tatbikını talep etmiş olduğunu hatırlatmıştır. M. Sato, riye zabitlerinin miktar itibarile Te, 7 (A. A.) — Terki teslihatidi hakkında muvakkat bir mukavele), muhalâsatın fiil sahasında tecelli iyonu bu sabah içtima ede.İaktedilmesini ve bunların kaç kişiden etmesini şiddetle arzu ediyoruz. Hari- İlikesinden kurtulamadık. Bunun için içtimalarda teklif edilmiş 6-İibaret olacağınm ilân olunmüsını tek- çez memleket imtiyazları hakkında ya-| (dünya milletleri arasında müsavi hak projelerine ait maddeleri tet-|lif etmiştir. M. Litoyinof, Fransız mu- pılacak müzakereler hakkında Mmgilte-|li cemiyet) halkeden türk inkılâbı, #tir. Bu maddelerin en mühim- yahhası M. Massigli'nin nokta nazarı-İre, Fransa, ve Amerikanın Çin hakkın-|Türk eimkuriyeti bu cepheye yar olan yan natından ,.. cw ederek Lort Sesil ile M. Sato'nun müdafaa ettikleri noklai na- zarı kabul eylemiştir. M. Massigli, Ja- pon murahhasının teklifini müsait bir! surette tetkike muvafakat etmiştir. erin ayni zamanda kara, deniz velVİ Me tbikinr emretmiştir. Bu lerdir. Netekim onlar bu sıfatlarını! e BUL terkeden ve Micar)her vesile ile bize gösterdiler. Müstem- ailesi hakkında het türlü teshilât gös-|lekecilerin bloku olan milletler cemi- terilmiştir. Binaenaleyh. Macar matbu- yeti istikbal cidalinde yardım etmedi. atmın bu husustaki meşriyalı asılsız. Millet cemiyetinin müfettişleri Istan- bula geldi, haremlerde odalık var mı, Sy z . yok mu diye tetkikatta bulundu. Biz de Çin nazırı İngiltere- millettik bir de müstakil olmak İsti den bahsediyor — Pts Nankin, 7. A,A.) — Hariciye nazırı) ( Sustu, ve el altından emperyalizmi Wang, söylediği bir nutukta; ahali.) teşvik etti. Sulh oldu. Biz de bir millet- yi rigte memleket imtiyazlarının kal.|tik, insandık, bize insan gibi yardım i temin için bir araya gel.İdilebilirdi. etmiştir. M. Wang, nutku.) | İnsanca hiçbir yardımda bulunmadı. demiştir ki: Büyük devlet-| Çünkü müstemlekeci, hâlâ, müstemle- kecilik hırsından vezgeçemedi. Biz de hâlâ müstemleke olmak teh- | dırılmasını meğe davet na devamla lerin Çine karşı gösterdikleri teveccüh müe»vi adamdan bahsediyord Halbuki kurunu vusta mazi uşaklık. ayri müsavilik dersi ve terbiyesi ve- iğ kendini emniyette hissedemez- Hem inkılâp, hem kudurü şerif yan yana duramazdı. İmparatorluğun harsını alan, benim seyen, şer'i şerifle halli hamur olan, kurunu vusta maziden ruhunu halke- den insan kendini ne kadar siperlerle isiperlesin, ne kadar sinerse sinsin! bu jinkılâbın manasını anlamaz, 0, hala in- kılâp manzaralarını tayyareye ilk defa binen adam gibi gözü karararak, başı dönerek, midesi bulanarak seyrediyor. Bu adam da inkılâbın dostu değildir.Me calsizlikten dolayı bize düşman olmasa bile bitaraf kalması yine düşmanlık demektir. Çünkü inkılâpta bitaraf yok- tur. Ya dost, y 3' “mani, 3 — Türk inkılâbı Türkiyede servet temerküzünü yerli sermayeyi biriktir. me suretile yapıyor. Bunun en göze gö- rünür şekli (inhisar) lardık, “9 © Burada inhisa O-mida:* Sahaiyi olamazdı demek istemiyorum, munhast ran inhisar fikrinden bahsediyorum. Halbuki, Türkiyede ecnebi sermaye. sini işletesek, ecnebi fabrikalarınır a- janlığını yaparak geçinen, ve büyük emperyalist sermayenin hesabına ..em leketi istismar eden müstemlekecilir ileri karakolları vardır. Bunlar, yerli sermayenin birikmesin den, msmleketin asıl müstahsil ımsuru olan türk köylüsünün küçük vetu bü- yük sanayiin inkişafına dest değildir. ler. Çünkü şimdiye kadar yaptıkları iş, iktsadi itiyatları, kazanç (u:zlurı imparatorluğun yeri müstemleue bün- yesine nazaran kurulmuştur. Bunlar bizim ne himaye siyasetimizden, n* İn- hisar sistemlerimizden, ne de yerli ser- mayeyi koruma teşebüslerimizden mem nundurlar. Halbuki Türk inkılâbı 95 milyon Türk köylüsüne İstinat edecektir. Köylü olan bir devlet içinde bu cins adamların vaziyeti inkılâba dost olmak değildir. Bu zümre de bize- yar değil dir. İnkılâp nöbetciliğini yapmıyacak üç cins insan bunlardır. Bunların hari: cinde cümhuriyetçi unsurlar, saflarını sıklaştırmak vazifesini deruhte edebi- lirler. si İnkılâbı bunlardan koruyacağız. Ko ruma işini üstüne alacak insan, salla nat rejiminde siyasi rol oynamış, İt hadı Terakki devrinde kazanca el sür. müş, mütarekede müstevlilere yardak- lik etmiş milli mücadele evvela . çizmiş, sonra milli zaferin bezirrünli ğını yapmışlardan biri olamaz. Bu En damlar rollerini yaptılar, vazifelerini bitirdiler. Artık mazi tamamile kapan: nin mahdut birl ya istirak ettiğini beyan etmiştir, Ital.|daki dostluklarının maddi ve müspet|insanlardan kendine dost bulamaz. Esa srahhasr evvelce vaki olan beya-|bir delilini pek yakinda gösterecekle-|sen ne zaman bir ileri hareketi yapmak) yak daha hızlı, dahâ canlı İlerliyece- istedi isek karşımıza ya Fie Moris ya-| giz. rini ümit ediyorum. hut bir Lavrens çıktı. Emperyalist Tür kiyeyi Çin gibi, yarı müstemleke mil i letler nda görmek istiyor. M > Rikof Türkiyeyi yarı Miili halinde Moskova, 7 — (A. A.) — Sovyet Rus|görmeği yani iktisadi müstemleke ol- bının Türkiye cümhuriyetinin düşma- Biz ideale doğru, safları sıklaştıra- Sadri Etem İngilterede de Londra, 7 (A, A.) — Yorkşir eyale Başmurahhaslar, bu teklif hakkında| ya icra komiseri heyeti reisi M, Rikoff,| görmeği yani onun iktisadi müstemle-|tindeki “Şipley,, şehrinde icra olunan | ttkiki M. Litovinof tarafın. asusl bir içtima yaparak müzakeratta| ahvali sıhhiyesine binaen bir ay mezu-|ke olması istiyenler Türkiye İnkılâ-İbir meb'usluk intihabını bir ükiniaii j rana kâr kazanmıştır.