16 Eylül 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

VAKIT 16 —i— Tenkitlere cevap Valimuavini,polisinbireldenida re edilmesinde fayda yok, diyor Merkez memurları niçin nahiye müdürlüklerine i y tayin edilmediler? Bir arkadaşımız tevhit dola- | caktır, Kendi hususi mesleklerin- yısile polisin bir elden idare edilirken şimdi kaza ve nahiye- lere verildiğini, bunun mahzurlu olduğunu, bazı merkez memur- larının nahiyelere tayin edilecek iken vilâyetlere gönderildiğini, bunun İstanbul zabıtası için bir ziya teşkil ettiğini yazıyor. Bu mesele ile tevhidin neticeleri hakkında vali muavini Fazlı B. şu beyanatta bulunmuştur: — Yeni teşkilâtin evvelce tahmin ettiğimiz faydalarına nis- betle tatbikatta iyilikleri yözde yüzden fazla olmuştur. Nahiye müdürleri tamamen vazifeleri başma geldikten sonra bu fay- dalar kendini daha çok göste- recekltir. Teşkilât Otekemmül (ettikçe halk, hükümeti ve bükümetin bütün salâhiyetlerini cemetmiş olan mülkiye memurlarını kendi- lerine daha yakın ve ber dert- lerini alâka ile dinliyecek açık kapı bulacaklardır. Buna muka- bil vilâyet eskiden her işi yalnız polis kanalile görmekte iken şimdi ikinci ve daha emin bir vasıta ilede yakından göre- bilecek ve hiç şüphesiz vaziyet- leri müşahedede isadet ettiği derecede kararlarında ve icraa- . ında da isabeti yürtiyecektir. .. Bir şi, ne kadar tecrübesiz olursa olsun iyi tahsil görmüş bir nahiye müdürünün görmesile tahsili ancak kendi vazifesini ifaya kâ'i olan bir polis memu- runun görmesi arasında elbette fark vardır. Biz daha evvelden emrimizde- ki maiyet memurlarını istihdam suretile aldığımız (o neticelerin daha salim ve daha iyi olduğu- nu tecrübe de etmiştik. Merkez memurlarının nahiye müdürlüklerine tayin edilmedik- lerine gelince: Merkez memurla- rimn polis mesleğinden yetişmiş ve uzun tecrübe yıllarının kendi. lerinde hasıl ettiği mesleki ma- lümatla mücehhez ve kıymetli unsurlar olduklarını kabul ederiz. Fakat bunların Istanbuldan git- mesi hiç bir zaman İstanbul za- bıtasının kıymetini düşüremez. Nahiye müdürleri daha şumullü bir vazife sahibi oldukları için onların nahiye müdürlüklerine tayini Obhelnde (kendilerinden zabıta vezaifinde istifade edilme- mesi her halde kendi ihtisas şube- lerinde ve memleketimizin bu zevata ihtiyacı olan başka mu- hitlerinde istihdam edilmesinden daha hayırlı olacağına kani de- ğilim. Çünkü nahiye müdürleri- nin vazifesi daha şumüllü Ool- makla beraber faaliyeti münba- sıran zabıta işlerine Ohasretme- lerine vazifeleri müsait değildir. Başka vazifeler arasında 2a- bıta işlerile tamamen iştigal edi- lemeyince gene işler şimdiki - mevcut memurlar elinde kala- | İ de vücutlarına .ibtiyaç varken, kendileriden daha iyi tahsil gör- müş ve mülkiye memuru olmak | için yetişmiş zevata tercih edile- rek mahiye (o müdürlüklerine tayin edilmeleri fikrine asla işti- rak edemem. Istanbul zabıtasının bir elden idaresi keyfiyetine gelince: Bu vaziyet yıllardan beri tecrübe edilmiş ve matlup faydayı temin etmediğinden şimdiki teşkilâta lüzam ve zaruret hissedilmiştir. Esasen polis müdüriyeti teşkilâ- ti aynen mevcut ve bunların fev- kinde vilâyet makamında bütün salâhiyetler cemedilmiş iken bu teşkilâtı ayrılık gibi o göstermek doğru değildir. Bu teşkilât vilâ- yeti takviye gayesini istihdaf etmektedir. Bu gayeye doğruda daha şimdiden semereler hasıl olmıya başlamıştır. Bir az evvel tevhidin halka ait faydalarını saymıştım. Vilâ- yeti de teferruata ait işlerden ayıracağı için asıl vazifesi olan murakabe sahasında daha fay- dalı olmak imkânmı verecektir. Vali murakabe vazifesini göre- bilmek için ne kadar zaman ve mekân bulursa işlerin muntazam gitmesi de o nisbette temin edilmiş olacağında şüphe yok- ştar EİN ir lâyiha Yeni lâyiha meb'us inti- . habını tek del eceli yapıyor Dahiliye vekâleti şimdiki ce- miyetler kanunu ahkâmının za- man ihtiyaçlarına muvafık olma- dığını görerek yeni bir kanun lâyihası hazırlamağa başlamıştır. Yeni lâyihada bilümum irticai hareket ve teşekküller şiddetle menedildiği gibi devletin içtima nizamlarmı bözan müfrit ve ihti- lâlci hareketlere de ayni şiddetle karşı gelinmektedir. Diğer taraftan vekâlet ayrıca meb'us intihabı için de bir lâyiha hazırlamaktadır. B.M. M.nin bu seneki içti- manda müzakere edilecek olan bu lâyiha ile müntehibi sani usulü kaldınlacak ve müntebipler meb- uslarını doğrudan doğruya intihap etmek hakkını haiz olacaklardır. İçtimai ve siyasi hayatımızda büyük yenilikler ve tekâmüller | vücude getirecek olan bu kanun lâyihası, hazırlanırken diğer en yeni ve en demokratik intihap kanunlarından O istifade edile- cektir, Kanunda intihabın selâmet ve serbestisini ihlâl etmek, propa- ganda hududunu tecavüz ederek hile ve fesada kalkışmak en şid- detli cezalarla menedilecektir. Bundan başka reylerin top- lanması, sayılması, siyasi fırka ve teşekküllerin intihabat karşı- ifasını si alınacak (Üst tarafı T inci sayıfamızda) bulunan sürü sahiplerinin ise kapalı ağılları yoktur. Buyüzden miktarı bazı sene- ler 20-22 milyonu bulan koyun miktarı şiddetli soğuk * geçen senelerde sekiz milyona inen Hükümet bunun önüne geçmek için geçen sene sürü sahipleri ni üç sene zarfında birer ağıl yaplırmağa mecbur eden bir kanun çıkardı. Getirilen damızlık O hayvanlar sürü sahiplerine” tevzi edilmekte- dir. Damızlık bavyanı olan sürü sahipleri hayvan bakımsızlıktan öldüğü taktirde bedelini hükü- mete vereceklerini taahhüt et- mekte iki sene içinde hayvana iyi i bakıldığı sabit olduğu taktirde hükümet hiçbir para mukabili olmıyarak hayvanı terketmek- tedir, Bazı gazetelerde yazıldığı gibi getirilen damızlıklar hastalıktan telef olmaktadır. iklim itibarile yüzde beş telefat tabiri addo- Junur, Memlekette zıraat ve top ko- şumuna elverişli kuvvetli yetiş- tirmek için bundan altı sene evel Macarlarınnonyos dedikleri kuvvetli bir ırkı memleketimize ithal etmiştik. Altı senedenberi Karacabey harasında yapılan tec- rübeler pek muvaffakıyetli neti- celer vermiştir. Bu bayvanlardan busenede yirmi aygır getirilecek ve uzun aygır yayla deposuna veril, 5 — Memleketimizin en ehemmiyetli at sürüleri Sıvasın OUzüunyayla- sındadır. sığır cinsinin ıslahı cüsselerin büyültülmesi, kuvvetlerin arttırıl- ması ve söt mahsulâtının tezyidi için çok çalışmağa ihtiyaç var- dır. Memlekette bulunan sığır cin- sini ıslak için beş sen evvel Si. mentol, Benihat ve Mantafon ırklarından damızlık getirilerek devlet müesseselerinde yetiştiril- miye başlandı. Beş senelik tec- rübe neticesinde Mantofa ırkının memleketimize en muvafık gelen cins olduğu anlaşıldı. Bu ırk Bursada Karaca bey harasında yetiştirilecektir. Bu sene de Avusturya, Maca- ristan ve Almanyadan damızlık bin Merinos koyunu, 20 Nanyor ırkından aygır, 25 Mantofa ır- kından inek ve boğa ve beş yüz kadarda tavuk mübayaa edile- cektir Bu mübayaa işi için yarın ak- şam ıslahı hayvanat şubesi mü- dörü Nureddin, mevaşi lâbora- tuvarı şefi Kadri ve Karaca bey harası koyunculuk şubesi müte- hassısı Nazım Beyler ve ben Macaristana hareket edeceğiz. Bu işin kabili (olduğu kadar kısa bir zaman içinde bitirilmesine | çalışılacaktır. Bir, buçuk ay sonra avdet edeceği- mizi ümit ediyorum. Fransız sefiri Ye v Damızlık hayvan Eee Müddetumumi Efendiler vazifenizi biliniz! Halk sızden lütüf ve atıfet istemiyor Sözünün doğruluğuna, ahlâkının dü- rüslüğüne tamamen emin Olduğumuz dostlarımızdan bir zat Elektik şirketi memutlarından birinin çok garip bir mu- amelesinden bahsetti. Minameledeki gara- betin derecesi o şekildedir ki herhangi bir kimse tarafından nakledilmiş olsaydı inanmakta cidden tereddüt ederdik. Hadiseyi kısaca anlatsım: Harbiye caddesinde yeni yapılmış bir apartmanın elektrik tesisatı için şirkete müracaat edil miş. Mukavele mucibince her türlü mo- smelâu Ikmal olunmustur. Yalnız elek- rik saâtinin yerine konması kalmış. Sas- dn konma müamelesi teehür etmesi üzeri- ne sahibi müracsat elektrik şirketinin te- lefonunu açmış, (692 dahilt 55) numa- radan karısına çıkan zata şikâyet etmiş “Saat ne vakıt konacak 1, diye sormuş. Bs tarzda bir suale karşı verilecek cevabin ne olacağını tahmin edebilir mi- siniz? Belki yarın, belkide öbürğün memur gelecek (oyapacaktır gibi bir mukabele hatıra gelir değilmi ? Halbuki kat'iyen böyle değil, veril cevap #u- dur: — Bizim 'canımız me vakıt İsterse geliriz, santi o vakır koruz!u, Elektrik şirketi namına bu cevabı ve- ren adam işi buradada bırakmamış, Bilâ- kis sahibi müracaslı haksız çıkarmak için taarruza geçmiş: * Pilân gün geldik apartımanda kimseyi bulamadık, bündan sonra biz sizi değli, siz bizi arimeniz lâzımdır, demiştir. Halbuki yukarıda izah ettiğimiz veç- hile elektri tesisav yapılacak apartıman yeni inşa edilmiştir. Saat konacak kata müstecir. taşınmıştır. e Binaenaleyh saat koymak için elektrik şirketi tarafından gelen memurur burada kimseyi bulama» masından daha «bil bir şey yoktur, fi- kat müstedir yerine apartmanın whümi kapıcısı dalma bürudadır. Eğer şirketin memuru bu kapıcıya müracant etmiş ol- seydi santi yerine koyabilirdi. Bundan “dolayı elektrik tesisat yap- irmak” istiyen “Zat” hehtiz yeni" ” yağılmış Olan apartımana kendilerinin taşınmadık- ları İçin kapıcıya müracast olunmasını bildirmiş, buna da şu cevabı almıştır : — Biy kapıcıyı arıyacak değiliz, sizi ararız. Bir müşteri ile elektrik şirketinin bir memuru arasında cereyan eden bü mu- bavere memleketimizde faaliyette bulunan imtiyazlı şirketlerin halka ne tarzda mu- amele etmekte olduklarını göstermek İti- barile hakikaten mahalıdır. Elektrik şir. keti müdürü M. (Hanses) in bu nevi mr smeleleri takbih edeceğinden zerre kadar şüphemiz yoktur. Ancak ortada bir hadi- se vardır ki bu da bahsettiğimiz muhave- renin doğruluğudur. Binaenaleyh Elek- trik şirketinin mermurlarına umum! suret- te bir vazife dersi vermesi lâzımdır. Mu- kavele mucibince tsahhüdatını yapan, ya- hut yapmağa amade olan her hangi bir kimsenin işini Elektrik şirketi memurla. rının derhal görmeleri en esaslı bir va- Zifeleridir. Bu memurların vazile olarak yapmağa mecbur oldukları işleri bir nevi lütüf yapıyormuş gibi vaziyet almaların- den daha gülünç, daha çirkin birşey olamaz. .». . İktisat vekâletinden birrica , Adema okuyucularımızdan iki zat bil diriyor : Biz geçen sene. teşrinisaninin iptida- sından mart yirmisine kadar Adanada Ti- caret mektebinde açılan serbest gece ti- care kurslarına ders başına mahiye 95 lira -ücrede ders verdik, derslerimizi mart yirmisine kadar devam ettirdik. dört buçuk aylık matlubumuza mukabi) şim- diye kadar ancak İki aylığı rica ve min- netle kuttarabildik. Adana zahire borsası 200 lira vermeyi taahhüt eyleyip vekâle- U celilecede bütçelerinde atiyen bu ta- ahhütleri kabul olunduğu halde paraları: Cumartesi akşamı Ankaraya ha»| nı uzun vade ile fazla fal? almak için reket etmiş olan Fransiz sefiri kont| bankaya yatırarak bize olan taahhütlerini c ak, matlup fayda hasıl olmıya- çok sarih olarak gösterilecektir. rimize sındaki mevki ve mahiyetleri |dö Chambron dünkü ekspresle şeh. ifadan fstinkâf eylemektedirler. Esasen gerek bizde vegerek her medeni Fethi B.in söyledikleri"* cevap veriyor Yapılan tevkijte kanuni ; mıyan hiçbir cihet W “ İstanbu müddei umumiliğinde” mektubu aldık; Bu sabah intişar eden gazeteleri tebliğ ve bazılarmda da protest© deer Altında vaki yazının Mitania Ki umumiliğinin muhatap ad ve halt zaruri olan aksamının cereyan mutabik olmaması hasebile “© zir tavzihine tüzum görülmüştür. Bir defa memüriyetimizce Millet Meclisinin manevi e tahkirden dolayı ikame edilmiş ia dava yokut. Yalnız burada çıka” i Posta gazetesinin 89-980 tarih ve #4 maralı nüshasında İzmirdeki Hiz gazetesinden naklen “Hükümet mene çalıştı?,, başlığı altında ve pi fikir edinmiye yardım eder neşrolunan makaledeki gördünüz a Efendiler gördünüz mü? ve af oi mı ki kalkım muhabbeti neymiş? rile, kahrile, zulmile, ceberütla halk” muhabbetini nasıl bastırabi ilâh...., fıkralar hülkümetin ira tenkit mahiyetinde olmayıp ; nun manevi şahsiyetini tahkiri iğ zammın bulunması sebebile gazete aleyhine takibatı kanuni rasına lüzum görülmüş ve mes'ul dürün Türk ceza kanununun 1 2 ci maddelerine mutabık ağır hapis © zasını müstelzim bulunan işbu harekt ten dolayı takibatı kanuniye YS) na mek için kanunu mezkürün 160 maddesine tevfikan Büyük Millet lisi riyaseti celilesinden mezuniyet # lep edilmiştir. Bununla beraber şu cihete de işaret etmek isterim ki: Büyük Millet Mec si riyaseti celilesinden mezuniyet t8* edilmesi telâkki edildiği veçhile Yal, B. M. Meclisinin manevi kir efaline maksur ve munhasır olm” yıp hükümetin manevi şahsiyetini t3#' kirden dolayı da takibatı kanuniye İİ ayni şekilde riyaseti o müşarüniley” dan mezuniyet istihsali icap edece maddeli kanuniyenin sarahati ikelzası dandır. Tahkikatın mevkufen icrası husus” tma gelince: Devlet ve hükümetin nüfuzunu racak şekilde ağır hapsi müstelzi” suçlara ait tahkikatın mevkufen İS? edileceği ceza muhakemeleri usulü K” nununun 104 üncü maddesinde musö” rah bulunmasma mebni bu esbabi m“ <ibe ile tâhkikatın mevkufen © İers Müstantiklikçe tensip ve mahkeme rek si tarafından da tevkif kararı tasdik ile tekemmül etmiş ve netekim, bugü” Müstantiğin tevkif kararına karşı va tahliye talebi Ağır ceza mahkemesi ff yaseti tarafımdan reddolunmuştur. Memuriyetimiz mevrubahs hadised? kanuna mugayir ve bitaraflığı muhil bir cihet bulmadığını efkârı umumüye)* karşı tavziha lüzum hissettiğini ihtiram beyan ve bu izahnamenin ga?” tenizde neşrini rica ederim efendim. ist, C. Mi mi Y. KENAN memlekette Borsa ve ; ticaret odalarinin asli vazifelerinden biri ve belki birincisi münevver tüccar yetiştirecek olan ticaret mektepleri ve ticaret kurslarının tesis V# Idamesine yardımdır. z Halbuki bizim borda bize olan ve dini ife etmemek" için evelâ bütçenin kabul olürimadığını ileri sürmüş - babö* lünden sonrada uzun vade İle parasını bankaya yatırıp vermemek taahhühbdünde devam etmiştir. Masleset vaktile bol Ke” keseden varidat büliiağı vadeden müe-“ sese müdürleride vaitlerini ifa 'etmedik” leri için meaşımızın bir buçuğu verilme" miştir. Zahire borsasının her vesileden isti fade ederek kendi taahhütleri olan meb“ leği paraları “olduğu halde vermekte 18” aliği etmeleri mucibi teessül ve olduğundan bu hususta Ikusar vekdlei celilesinin nararı dikkatına iblâğına tava” sutunuzu isurham ederiz efendim. Adana Ticiret mektebi maallimlerinde$ Neşet Hakkı :