16 Eylül 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

e e a m e a. ge A AM e Yo A A yl i ; ss 4 — VAKIT 16 Eylül 1930 mm ; Eski borçlar meselesinde Bitaraf bir maliyeci ne mütalealar yürütüyor ? —— e ———— Osmanlı borçları meselesi, beyrfrülemez. Binaenaleyh, o Türklerin nelmilel mali işler hakkında yazı! gayri âdilâne de olsa namuskârane yazan muharrirlerin son zamanlar-İbir surette borçlarını vermemeleri- da başlıca mevzuu halini aldı. nin mes'ulü kendileri değildir. miz ayranlar getirdiler. Ve "Türkçe sL'Avenir Belge» ve «Echo d |, 2) Bu borç taksiminden sanra| söylediler, Onlarm ellerinde ne yeşil —9— seli la Bourse> gibi başlıca Belçika ma- Musul, Türkiyeden ayrılmıştır. |bayrak, ne de üstlerinde hacıyağı, te Hükümet aleyhinde ağızdan a-Jnun için herkesi uyandırmak Di lj gazetelerinde başmuharrir. olan! 3) Bir devlet olmak itibarile|farik kokusu vardı. ğıza dolaşan bütün şayiaların se-ldı. Fesat şebekesinin desi ; M.G. Pombanm bu hususta bir ma-' Türkiyeyi sevkedecek o mahkeme! bebi iki kişiye verilen bu atiyeler meydana çıktığı, onun tabri kalesini geğânlerde “dereatiliştik. | yoktur. LA HAYE adalet divanma patlak verdiği anda herlecs ne V€ Bu zat, diğer bir makslesinide gidilse Türkiye haklı olduğu için Bu zevatın hüsnü niyetinde şüp| pacağını bilmeli idi. Senel Şerveçhi; ati beyanı mütalem:i one kendisi kazanacaktır. he yoktu. Hepsi de mert ve asil in-İri iş başında bulunan muasır med” Jşaretler : Fodla gibi hürriyet.. Salihlide yobazlar, lideri beyaz bir çarşaf üstüne kara kara Arap harfle rile yazılı “Lâilâhe illâllah!,, levhasile karşılamışlar. Ve “Allahüekber ve li) lâhilhamt!,, diye avazı bülent ile se- Tâmlamışlar. ? .... İsmet Paşa Sivasa gitti Yollarda köylüler bembeyaz, kalpleri gibi terte- Teğallüp devrine dönmiyelim! ia devam ediyor: kulü ve alacaklı nokta.) © 15met Paşa, Salihiye gitseydi melsanlardı. Bunların daha başka 45/|niyet âlemine en yakım. uf” ai ld leğen kârlu, Alman e yatak çarşafmdan bozma kara bayrak:|liyecekleri olasydı, onu açıkça sÖY| medeniyet âleminin bütün mües” 1930 tarihli nüshasından: ları için en nihayet kabul edildiği la karşılanır, ne de yollar da hacıyağı)lemekten çekinmezlerdi. İselerine varis bir vilâyet olan kei Wi dü: Ge ve ödağacı kokardı. O halde işin iç yüzü neydi? in velisi Muavi k tecrü! yk Maki vak iye YALE şekilde paran Key ve Yy Niçin? eş Muaviye, Hazreti (Ali) ile Talha çok dirayetli bir arat idi. öm olduğunu söylemiştik. . Filhakika| Ve UZUN t lamak ve y ve Zübeyrin hallerini vE gibi büyük bir adam, ona “Arapl" 129.384.910 altın hi düyunu daime yeni yalnız faizi ve-| metni Bey, Hürriyet geti da|sonra onların çevrilen fesatlarda 2 | ibaret olan be borçların SA 578.499) ir borç haline getirmektir. pey Bm her yi eker zilin ğer iler” liralık bir kısmı nisbetsiz olarak, 5) En büyük hata ve noksanımız| yır bu mantıkla aldanıyorsunuz. Kara| işin, daha çok endişe verecek ma-Jince zekâsile, gizli ri diyor, gizli bu memleketin srtma yüklenmiş. Türkiyeyi eski halde ve düşüncede) bayrak için hürriyet derseniz Şeyh Sar-|hiyette olduğunu anlamıştı. pat ve yâyesino nil ei y ak tir. Bugün petrol menabii olari Mu-|sanmamızdır. Zehinlerimize yerleş-| di diriltemeden bu lâfı söylemeğe hak. Vilâyetlerde sükünet ve asayiş) fesatçılarm imparatorluğu yi kari ihti i kmız yokti mükemmel olduğu, hükümet merke) istediklerini anlıyordu. Buna sulu da ihtiva eden Irak ancak'tirmeliyiz ki bu memleket bugün yoktur. olduğu, ı n kim a at” zi > Hacıyağı, mis, Arap irfanı için) zinde fesat çıkaracak bir âmil bu-|yapılacak ilk mühim Me bep ve düşüncelerile idare ediliyor, hu-| hürriyet derseniz evvelâ baştanbaşa ig.|lunmadığı, devlet reisi herkese a-İluğun merkezini ikaz idi. — Sİ o mucibince Irak, | senede)dutlarını kapatır, fakat malt ve ik-|tiklâl harbini ve senelerdir yürüyen ez —— ii Ne e devletin merkezi de, belki . 475.779.60 lira tesviyesile mükellef)tısadi atisini baltalayacak herhangi) hayatı inkâr ediniz. İnkâr etmeden is a li delirme ok alet olur, ne yaptığını bilmedi en tutulmuşken Türkiyenin vermesi) ve istiklâlini muhil bir şekli kab ı1|öYle bir hürriyetten bahsedemezsiniz.| e. ardan ven k icap ederdi. |l9ti yıkmak istiyenlerin eline lâzım gelen miktar 5.807.980. Geri için hürriyet bilmiyoruz. Gerinin Mü verdi " İçerdi. Na Hrayı buluyor. Gayet tabiidir ki bu odürmiiz, hürriyeti düpedüz irticadır. İnkılâbm|,.. Hiz 0 me biz em Muaviye, Hz. Osmanı Medin” borç muhtelif devletlerce işgal edil- v yavaşladığı yerde irtica başlar. te bulundu: den Şama götürmek, yahut miş arazinin ticari, smal ve Zirai GELİŞİ e Smmm imaderin gerilere) Bana kalan siz Medinede'neyi askerle takviye için vukul” buralardan elde ettiği hasılât yekü- GÜZEL ve hiç olmazsa mürtecilere abi kalmayınız. Şama geliniz. Oradallan tekliflerinin reddinden nu ve tabii servetleri esâsı üzerin- temi eği ii ir mann İbu işi keşfedelim. Bu fesat ber hal-|ashabın büyüklerile bir kere den taksim edilmek lâzrmdı. Yoksa 5 > Ve hakem “İde bir petlek werebektir.. Patlak konuştu. H. Osman Medineyi tf H di dü yâ kalacak kadar fırsat bırakmaz. ve e " yalnız arazi esası alınmaz, netekim ediyesiz ğün vermeden evvel Şama gidelim ve ketmemek ve onu askerle takvif bir çok ve dağlık aksam mevcuttur (Bir okuyucumuz bize, ken- Ne bir santim demir, ne bir |orada bekliyelim. & kabul ACİ li i yi etmemekte haklı idi. Çün ki bunlar Musulun petrol sahası ya- e disine gönderilmiş — Yi ki ” ic emmi) bunu e İlki bu hareket ost sefus'vö nında hiç kıymet ihtiva etmezler. düğün davetiyesini gönd ler Balıkesirde bir nu iyle-İ gibi, Hz. peygamberin çol e Ri nl in Bu davetiyenin gönderilmesine |di: fedakâr ve kıymetli bir dostu, Me-|'etini sarsardı. Devlet reisinin W£ sebep, altında şu mealde bir not bulunmasıdır : ,'Nazarı dikkate : Hediye ka- dilmiyeceğinden (o bilhassa Yunanistan, Bulgaristan ve Yı - di: Red İnvi a iz keriz e İcra iflâs kanunundan bahsetti. Tera|dine, yani peygamberin şehri olan|Kaddes bir mahiyeti haiz olan der dan hiaselörine düşen borçlardan iflâs kanunu demek Türkiyedeki fakir!yeri nasıl bırakır da başka bir yere|let merkezini bırakıp vilâyetleri” henüz bir santim öd işler fukaranın, bilhassa köylünün, işçinin giderdi. Onun için Hz. Osman, Mu-|den birine iltica etmesi, efkârı © va : ; edi vel N mürabahacıtın elinden azat olması de-|aviyenin teklifine. şu kat'i » cevabi) mumiy. e üzerinde iyi bir tesir bir ak e lit ME » ektir. vermişti: mazdı. Bilâkis herkes korkung.bif kabiliyetine az be İksimin affınızı istirham ederiz... Bu kanun mahiyeti itibarile Türk, — Ben Hz. peygamberin kom-İtehlikenin devleti tehdit etmeki€ aralarında yeniden gözden geçiril.) , (091 gidecek bir çığır. Dü- | dömökrasisinin en güzel eseridir. Eğerşuluğunu terkedemem! Bu “ yolda larında yeniden gözden geçiril- eşit, çeşit hediyeler | demokrası halkım hayatını beş on ku-İölsem bile perva etmem... mesini ileri sürmüşlerdir. Türkiye- ğ ye gelince, şark aksamı tamamen) âl'P götürmek yüzünden bir ta- hasılât getirecek halde değildir ve) kım sile bütçelerini sarsanlar şu halde kendisine arazi esası üze-| az değildir. Çünkü bir çokları rinden yüklenmiş borçların bir kıs-| için hediyesiz gitmek bir nevi mi da bütçesine hiç bir irat getirmi.| bayağılık, aşağılık telâkki olu- yen çöllere istinat etmektedir. Bu) nurdu. izahattan da sarahaten ; anilaşılıyor o Davetiyelere böyle birpot ilâ- vesi bu mahzuru ortadan kaldı- riyor, Yeni evleneedkleri hle- ya, LUCRECE'in © NATURARE.| yinede olan be onul “e RUM, diys ifade ettiği tabii ve Yal ederiz. ahlâki hak mefhumuna mühalif bir peygamberin) 9 sonra iş başma Eski kanun köylü ve fakir halkı mü-) şehrini bırakıp bir yere gidemezdi. ri, devleti ele almaları mahkeme rabâhacının elinde hapisaneye yollıyan) Hiç bir siyasi icap, onu bu kararın.-|olan ricali, lâyikile tenvir etmek bir zehani idi, Yalnız zebani olmakla|dan çeviremezdi. zımdı. i 4 kalmıyor, ilk zamanın yamyam usulle) o Muaviye bu teklifinin reddin) o Muaviye, Şama dönmek içi” rinin biraz muaddel bir şekli idi, den sonra bir teklif dermeyan etti:|hazırlandığı ve yolculuk elbiseleri Yamyamlarda bir adam birine borç.| | — O halde sana asker göndere-ini giydiği halde Talha, Zübeyir v8 lanırsa, alacaklı adam, borçlusunu is-|lim. Bunlar senin yanmda bulun-Eiz. Alinin de bulunduğu bir mecli” terse yer, İsterse lime lime keser, pa-|sun. Bir hadie vukuunda sana yar- ki yapılmış tevzi âdilâne değildir. Beynelmilel itilâflarda her gün da- ha ziyade kıymeti kabul edilen €$- ğ se giderek orada bulunan zevsti9 taksim vardır. Toplu İğme |zarda satar... en nkü di 1 hepsine karşr şu nutku irat etti! Arazi mesahası üzerinden de : Ku vustada alacaklı borçlusu z. Osman, fide kabul| “(| bur gil, ein Türk Gümburiyebi elinde M. Venizelos nu air. meselâ onu esir diyeletmedi. Çünkü Medineye karşı Biliyorsunuz ki eskiden ini : Bizim de Avrupa birliğine İsatarak al alırdı. bir tecavüz vukuunu onun havsala-|rada bir devlet yoktu. Tagal kalmış arazinin kıymeti esası üze- pa sai acağını Ke id rinden Türkiyenin borcunu tesbit (o (girmemizi istiyormuş Bizdeki kanun da bunun biraz daha): Alamazdı. Hiç bir müslüman, böy)hükümrandı. Hz. peygamber yu Mi bildirildiği öre M. türlüsü idi, e bir tecavüze at edemezdi.!ten sonra vaziyet değişti. Devlet vmek darı Çenevreden diğine göre M.|başka Her tarafı, mukaddes hatıratın i. Devletin ba: Ayni zamanda Belçikanın en) Venizelos Türkiyenin Avrupa bir: & Kredisi olmıyan adama borç veril mahşeri olan bu mübarek AYA m ese ea iel sail ı kim bir berdi balunebili için tagallübe istinat edilmez oldö- mın hürriyeti onun kefareti olamaz. di?.. Her şey vukubulabilir, fakat Devlet başma geçecek olanlar m Medeni dünya hukuku bu merhaleyi böyle bir tecavüz akla gelemezdi. |7iYYetlerine güvenmeğe başladılar" Klin pi ea de en Onun için Hz. Osman Muaviye-|Bu meziyetler, islâmiyete ar yırlı iş ola; emir yolundan son-İ ni; i di ra bu kanuna kabul efti. ii 2 KO ANN pe emi emma kr ye — Hiz. peygamberin komşuları" lunda hizmettir. Bu hizmet yolunda pa, gren uğratmam ! kademdir. Bütün muhit içinde içi Bu vaziyet karşumda Muaviye|bat kudretini, devleti yürütmek kat'iyetle hüküm verdi: çin lâzım olan liyakati haiz olmak” — O halde emin olunuz ki bu-|tır. Bu yolda devam edilirse, hif rada teçavüze uğrıyacaksınız! bir kimse bu işi ihlâl edemez. Her” Fakat ha sözlerden Hz. Osman Ke bu meziyetleri haiz olanları ” nü ve hâkimiyetini tanır, orkmadır dedi! . .İkes bu muhterem ve mübeccel 39 Lazer seki edi; Allah yata tâbi olur. Fakat bu yolda EE z dilmez, eskisi gibi tagallübe dön ee lürse bütün bu hürmet, bütün bu 8“ a on —— kiyat ve tabiiyet zail olur. Ben b*” inedel vaziyet Türkiye ve Türkiyenin bügünküljifini Cemiyeti Akvamda tekrar e- mali siyaseti ve müdevver borçlara| decektir. karşı hareketinde haklı olduğu yo- lundaki mütevali neşriyatından do- layı Borsada duçarı tenkit olmuş ve orada da tekrar ve isbat ettiği müdafaatr meyanında bilhassa şu şayanı hayt fikirleri ilâye etmiştir: 1) Türkiye mali sıkıntısı, hari- ci teşvikatm kör bir aleti halin- de başlamış ve devam etmekte olan Kürt isyanrmin tenkili zarureti ola. rak doğdu Asıl hedef: Türkleri İstromboli (O yanardağı © yeniden Demiryolundan bir santim sökülemez. müthiş surette feverana| Bu kanundan bir harf kaldırılamaz... başlamıştır. Dağm tepesinden çr- kan ateşler civar tarlalarda yangın- Program ne oldu? lara sebep olmuştur. Bütün Lipari| OFethi R. fırkasının proğrammda, adalarında yer altından gelen ses- Yalnız liman inhisarınm aleyhinde ba- ler işidilmektedir. lundu. Mesinadan İstromboli adasma| (İzmire gitti. Müskirat inhisarmdn İran ve İraktan ayıracak şerit ha- üç torpiyör ve sahrınçlı vapur gön-|bazı tadilâta taraftar olduğunu söyle linde ve uşak bir kürt devletilderilmiştir. Adada 5 telef 11 yaralı|di. tesisi idi, Şimdiye kadar ağızların! vardır. Manisaya geldi, Müskirat imhisarr- tadını almış ve bu kabil teşviklerin mahiyet ve neticesini öğrenmiş 0- ö lan Ermeniler bu tampon devlet fikl | Bir kaç gündenberi şehrimizde) , elihli de inhisarları tamamen kalı |... dabi mnllisni Jü rada am yem 1m) yeanmımatlılar Tekst bir kaçib Romanya tıp cemiyeti uy.) rr0caEız. dedi... hissetti. Devletin çok mühim ve ta:İde bulunur ve ona-yardım eders€” hainin ayara girmesi cahil Kürt m- mumi reisi prof. Jorgiyo ve Ro.) (Yani, anlıyacağımız, program ucun İihi anlar geçirdiği belli idi. Mem, beni a kımı ayaklandırdı. Kürtler bir mit- manya askeri sanatoryomu müdü-|dan tutulup yavaş yavaş bitti... Şimdi) i.heşte gizli bir fesat şebekesi var- ndan daha bahti olur! nuz fi). let olmak için muktazi unsurlardan|rü kolonel Marinesko dün Daçya|korkuyorum: yeni bir seyahat başlarsa) 4, Bunun mahiyeti anlaşılmamış- Mr tâmamen mahrum olduğu için ha-|vapurile Romanyaya ( dönmüşler-|Prozram ortada kalmıyacak! 2 ti. Fakat her halde bu fesat şebeke.) | (İJ /önül Esir, cilt 3, Sa. 86. reketleri bir noktadan mazur gö-ldir. X 7. “S5 ir maksat istihdaf ediyordu. O-. (