5 Eylül 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
Orta Anadoluda Sey: “iel Mektupları : 10 Zonguldağın kıymetli müessesesi EB Vüksek Sanayi ve Maadin mühendisi mekte- : binde iki yeni şube daha açıldı ve mektebin mükliürü Refik B. İ (o Zonguldakta bulunduğum bir kaç İ gün zarfında, memleketimizin vücud “Be Wihar edebileceği mücsseselerinden m büyük ve mütemadi bir rağbe | gören yüksek mnadin ve sanayi mühen- disi mektebini de ziyaret ederek me: | Bketin vaziyeti hakkında malümat e Hdinmeğe çalıştın. Beni büyük bir ne. e kabul eden kömür havzası u- mi müdürü ve mektebin m ü iderris Refik Beyfendi mekteh *siyeti hakkında şu malümatı v * “Topraklarımızın altında Büyük servetlerimizi kıymetlendi Cümheriyet hükümetimizce ittihaz edi! olan tedbirlerden biri de altı N evvel Zonguldakta leyli ve mecca Üat,bir Yülsek maden mühendisi mek- & tesisi olmuştur. Bü mektehin mev- İ en büyük kömtr madenlerimizin merkezinde olmak itibarile talebemizin malâmatını ameli malümat ile ehiz edilmesine pek müsaittir. Enstitü ve lâboratuvarları her sene! isil mis ve inkişaf etmiş olan bu mü esaese, elyevm, bir pansiyon Binası, bir Herriyat ve madeniyat enstitüsü ve bir maadin işletme ve makina enstitüsü havidir. Üçü cenebi mütehassıs profesör re tatlerine verilen Türk asistanlarının iwvenetile, maadin işletme, arziyat lenntoloji ile tatbiki mihanik ders- nazari ve ameli olurak tedris et dirler, Mektebimizi temyiz ettiren bir hu- da talebemizin senede iki ay Tür- madenlerinde ve son smifı*muvaf Wikiyetle ikmal etmiş olun talebemizin e Avrupa madenlerinde üç ay staj ? dır. Bu sayede mezun genç mühendisle- bir, madend. » 'Beh gazete , korkarım ki hergün işine devam © Tütün inhisarı umum! müdürü baren müfit olmaktadır. Son iki senedenberi mektep semere vermeğe başlamış ve memlekete 39 ma. den mühendiki “yetiştirmiştir. lerinde vazife almışlardır. Bu sene de 17 maden mühendisi çık» mıştır. Cümhuriyet hükümetimiz. genç vüihendislerimize hiç bir mecburi hizi met tahmil etmediğinden metanları- mz serbestçe faaliyet sahasına geç- ülmektedirler. Bu seneden itibaren leyli meccani yeni bir şube açılması| tekarrür etmiş ve talebe kaydine lanmıştır: 1) Yüksek Sanayi mühendisliği, 7) Maden meslek şubesi. Memleketimizde sanayiin fensi bir tarzda inkişaf edebilmesi için yi sanayi mühendisine ihtiyaç malâmdur, Bu mühendisler muhtel fabrikaların "nerelerde tesisi diğini intihap, proje ve keşiflerini ta: zim, İnşaata nezaret eder ve kârlı bir surette işlemelerini temin eder . Bu şubeye almacak talebemiz de, yüksek maden mühendisi şubesi tale besinin staj ve saire hakkmdaki ayni ahkâma tâbi olacaklardır. Sanayi mühendisliği için sanat kim-| yadan maada, tatbiki mihanikk, elek; treteknik, ahşap, kârgir, ve demir imşaat, topoğrafiye, gimendi- fer fenleri 'de tedris edileceğinden, şube mezunlarmda gayet vâsi bir faa- İiyet sahası açılmış bulunacaktır. Mevcut ecmebi o mütehassıslarına izamimeten sanayi mühendisliği şubesi ile sımat kimya şobesi;için iki mitehasi ss daha celbedilecektkir. Tütün inhisarı müdürü çet B. teftişten döndü ftişe gidiyor, diyen maaş almak için ediyor,da diyecek. » Jsatışmda bu sene geçen seneye na- Liman şirketinde Sui istimal haberlerinin aslı yok mu ? Müdür Hamdi B. böyle söylüyor Dün liman şirketinde bir sui istimal vakası olduğunu ve mu- hasebe müdürü ile muavinine işten el çektirildiğine dair yapı- lan neşriyat Üzerine kendisile gürüşen bir muharririmize şirket müdürü Hamdi Bey şu izahati vermiştir: — Büyle bir hadiseyi gazete- lerde okudum. Yalnız muhasebe müdürü senelik mezuniyetini is- temiş ve kendisine bir ay me- zumiyet verilmiştir. Muavini de hariçte başka bir vazife buldu- ğu için istifa ederek şirketten ayrılmıştır.,, YENİ ESERİ “Cennet fedaileri, bikaç güne kadar bitece 'ir. Ondan sonra Ömer Rıza Beyin yeni lir eserini tef. “aya başlıya Ta hin ve 5 aale lâm tarli. in en miihim: devir- Hasan — 8 — VAKIT 5 Eylül Âli Bey kimdir ? 1990 Tevkif edilen komünist vaktile gıyaben mahküm olmuştu Adanada bir komünistlik davası Dün şehrimizde Hasan Âli ve Lâzer isminde iki komünistin tevkif edildiğini yazmıştık, bunlar henöz polis müdürlüğünde bu- lunmaktadırlar, yakında müstar- tikliğe tevdi edileceklerdir. Zabıta, bir müddettenberi, memleket dahilinde gizli çalışan bir komünist teşkilâtının faaliye- ti etrafında takibat yapıyordu, Zonguldak, Istanbul, Ankara ve izmirde otuz kadar şahıs tevkif | edilmişti. Fakat bu tevkiflere rağmen de henüz kat'i netice alınmamıştı, zabita uzun zaman- danberi bu faaliyeti idare eden adamı ele geçiremiyordu. Ancak bunun Hasan Ali Bey isminde bir genç olduğunu tesbit etmiş- tir. Hasan Âli Bey vaktile dok- torluk tahsil etmiş, son sınıftan çıkmıştı, Bu genç, vaktile istiklâl mab- kemesi tarafindan onbeş sene hapse mahküm edilmişti. Dok- tor Şefik Hüsnü Beyin eski bir lerir.len birinde t :*''ül e den, bilâhare birçok inkişa/ lara, birçok tarihi ve mühlur, maceralara vol açan ilk gizli cemiyetler, bu eserin en esas Li mevzularındandır. “Kınl Gimlek, iömini taşı. zaibi eser, tar”. Zilaşların. da pek müphem ve an Juşilmaz bir surette mev "Bahis olan Uk gizli teşekkille ri, şark ve garp menablinin Kİİ gop ile tenvir etmekte ve onların ba de teftiş hilindedir. Ben bu müessesenin ba- şma senevi -17,5 — milyon safi varidat getirirken geçtim. Bu mik- tar birinci senede 22 milyonu ikin- ci senede 24 milyonu buldu. İdare- nin bu seneki varidatı 25 milyon- dur. İdarenin iki milyon liraya ya. kım börcu vardı. Bu borç tamamile ödenmiştir. Bu varidat tabiatile durup dururken gelmemektedir. Benim ve arkadaşlarımın mütema- Bey dün sabah İzmirden av|zaran zürra daha çok müstefit ol-|di çalışmaları neticesidir. “etmiştir. Behçet Bey seyahati hakkında'zım vazifesi görmektedir. Geçenizı tanmak ve mubaynaatı “şunları söylemekted — Yirmi gün mezu . Gezerken İzmirde de alâkadar oldum. Gezdiğim yerlerde gördüğüm sul çok iyidir. Esasen bu sene ü mahsul umumiyetle çok iyidir ve İgeçen senekinden yüzde on fazla- a * almış- tütün işle- Tütün mubayaatına yalnız | #mir mınlakasında başlanmış Muğla, Ayvalık, Aydın, Akhisar, ne mahsulâtı iyi satılmıştır. Bu walide satılmamış n kalmamış gibidir. Şu Ödemiş mıntakasındadır © Buralarda da mubayast yakında itecektir. İzmirde tütün mahsulü muştur. Bu satışta idaremiz bir nâ- isi bize tütün bırakmıyor. Bütün Jpabsulü idare satrmalıyor diye gi- ikâyet etmişlerdi. İdaremiz bu şikâ yetleri hüsnü telâkki ile mubayaa memurlarına aheste hareket etme-i lerini tebliğ etmiştir. Suriyede fabrika ve satış mağa- İzaları açmak fikri etrafında tetki- Jkatta bulunan Heyet avdet etmiştir. Fabrika açılması hakkında henüz verilmiş bir karar yoktur. Fı satış mağazaların tesisi ka; tadır. Yakında sevkryata başlana-! caktır. — Geçenlerde bir akşam gazete- sinde müdürü umuminin ikide bir- Yaptığım teftişler memurlarımı- va tetkik et arkadaşıdır. Yazıldığına göre Hasan Ali B., merkezi Moskova'da bulunan üçüncü komünist enternasyona- linin Türkiye mümessilidir, mem- leket haricinde Halim ismile ta- nınmaktadır. Ötedenberi kendisi ile çalışan Cevdet ismindeki genç burada değildir. Kafkasyada, bir sana- komünistliğin ne demek olduğunda bilmem. Bu beyannameleri bana Istanbuldan “gönderimişler;benim alâkam yok. Bunları gönderen Emin efendi, ben Bursa san'at mektebinden mezun olduğum zaman o mektebe giriyordu. O- radan tanıyorum. Benden büyük olduğu için kendisine ağa bey derim, Istanbulda tevkif edilmiş, mu- hakemesi oluyor. Tevkif edildi- ğini istintak olunurken müddei umumi bey söyledi. Cevdet Ef, bunları söyledikten sonra “ben komünist değilim!, diye ağlamağa başlamış, sonra evrakı arasında bulunan (şifreli “| mektuplarm omabiyeti hakkın- daki suale de şu cevabi vermiştir: toryomda tedavi edilmektedir. Hasan Âli Beyin odasında bir çok mühürler, listeler, isimler, notlar ele geçmiştir. Yapılan tetkik neticesinde gene öğrenil- miştir ki bu Jistelerdeki isimle- rin pek çoğu uydurmadır. Bunların ele geçtiği zaman za- bıtayı şaşırtmak için tertip edil- miş olduğu anlaşılmıştır. Ele geçen mühürlerin bir kısmına gelince: Bunlar da ticaret firması şek- linde uydurma şeylerdir. Meselâ bir yere bir mektup veya pro- e paganda beyannamesi gönderil- ir. Bu Si bile bulmaz. Bundan makksatları seyahatleri harcirah al mak için yapıyor demekse korka- Yrm ki bir gün inhisar idaresine ak için muntazaman de- vam ediyor da diyeceklerdir. Yazıldığı gibi Çekoslovakyanm mahsul he-tırılmıştır. Suriyeye gönderilecek!bu sene bizden yaptığı kolon mu- sırada'tülün paketleri ambalâj yapılmak-|bayaatmda geçen seneye nazaran İmubayaa Hasayi, Seydiköy, Torbal bir tenakus yoktur. Bilâkis tezayüt vardır. Bu sene memur kadrosunda hiç-| bir değişiklik yoktur, mek istenildiği zaman kullan- maktadır. Zira bir tüccarin fir- ması altında gönderilen bir zarf elbette ki şüphe uyandırmaz. Bu mühür ve damgalardan bir kısmı, işte bunun için kullanıl makta imişler, Gizli komünist teşkilâtı, her tarafa beyannameler gönderir ken bu arada büyük bir ehem- miyet verdiği yerleri de ayrıca intihap etmeyi ihmal etmemiştir. Bu yerler arasında mektepler de vardır. Buralara gönderilen mazruflarda, gençleri komünizme ısındıracak cümleler, istikbale a- it vaitler, bugünün dünya künr luşunda göze çarpan aksaklıklar hususi bir ehemmiyetle kayde- dilmiş, genç talebeye aşılanmak istenmiştir. Adanadaki muhakeme Adana elekirik (o şirketinde çalışmakta olup komünistlikle maznun ve mevkuf bulunan İs- tanbullu Cevdet Efendinin.mu- hakemesine Adanada ağır ceza mahkemesinde O başlanılmıştır. Maznun yirmi, yirmi iki yaşla- rında görünen, kıvırcık saçlı | bir gençtir. Hüviyeti tesbit edil- dikten sonra şunları söylemiştir: — Ben komünist değilim, — Bu şifreli mektubu bana arkadaşım Turgut yazdı şimdi | Istanbulda tayyare mektebinde- dir. Aramızdaki şeyleri başkala- ri duymasın diye şifre kullanı- rız. Çocukluk hevesi; bu şifreli mektup ben Istanbulda iken geldi. — Burada birde “Didar,, ab- lana selâm deniliyor bu kimdir? — O da arkadaşım. — Erkek mi kadın mı? — Kadın. — Peki bunu şifre ile niçin yazdınız? 2 — Mektuplarım babam vası- “tâiilü geliyordu. Şayet “mektü- bümü açar da bir kızla alâkam olduğunu görürse, diye. — O arkadaşla şifreyi niçin kullanmıya karar verdiniz? — Derslerde kopya yapmak için. — Birbirinize kopye mi verir- diniz? — Bazan öyle olurdu. — Bu şifrenin bir sureti sizde var mı? — Evet var. — Peki bu Didar ismindeki kadım sen nasil tanıdın? — Istanbulda Çamlıcada otu- ruyorduk. Didar bizim ev sabi- binin küçük kızı idi. Oradan münasebetim var. — Turgut bu kızı nereden tanıyor? — Hayır tanımıyor. Bir zaman işitmişti. Bana hatırlatmak ve bir alay olmak üzere Didar ab- ladan selâm demiştir. — Didar kaç yaşındadır? — 13-14 yaşlarında, Sonra maznun cebinden hatı- ra defterini çıkarıp vermiştir. Bu defterde şifre için kullanılan harfler vardır. Cevdet Ef. bundan sonra biç bir cemiyete mensup olmadığını tosta geldiğini, kendisinin o ak- şam tevkif edildiğini söylemiştir. Muhakeme, şahitlerin dinlenil- mesi için talik edilmiştir. Ankarada taharriler Ankara, 4 (Telefon) — Bugün Ankarada bazı evlerde taharri- ler yapılmıştır. Bunun komünist- leri takiple alâkadar olduğu #v laşılmaktadır.
