5 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSH Fikir mücadelelerinde her şeyder bir kuvvet ve marifet ilade ötmez. İbir dikkatsizlikte bulunmuyorlarsa, İmek icap eder. Serbest Cümburiyet fırkası lideti- nin beyanatından anlıyoruz ki, İsmet İikrası çok Şanlış anlaşılmış. .. Acaba zamanki. hükümete tariz ve İtap tevcih olunduğu mânasını hatibin agi sözlerinden çıkarıyor? Başveki İlin bu mesele hakkındaki beyanatını dinliyen ve okuyan herkes kolaylıkla nlar ki, İsmet Paşa nutkunda bu eselenin, sulh müzakeratını O kâ lar müşkülüta düşürmüş olmasından ikâyet etmemiş, sulh müzakeratın kadar müşkülâta maruz bırakan ih iyacın şiddeti ve gayri kabili tehir Zaten muhterem Başvekilin şimendi- İer siyasetindeki esâslf bir tezi de bu değil midir? Yinc ayni Çester projesi, harici ser İmaye ile şimendifer temin etmenin © rihlerde mümkün olmadığına bir isal olarak tekrar zikrolunmuştur. £zda yanlış anladıklarına hükmet- 'aşanın Çester projesinden bahseden Fethi Bey, bu projenin yapılması işin) olan mahiyetini tebarüz ettirmiştir. | RA AE CUMA EYLÜL 1230 İnel sere, No 1641 ASI 5 KURUŞTUR n i sağlam vaziyetlere) zuda söylenecek sözlerimiz çoktur. Sıvas nütku etrafında yaptıkları! Ancak bizzat İsmet Paşa, iktidar mev hlillerde, eğer muarızlarımız açık) künde geçmiş zaferlere istinaden dur madığını bilâkis balin ve istikbalin kuvvet aldığı söylemiştir. Gazetelerin birinde, nutkun bir cümlesindeki (durmuyoruz) kelimesi (duruyoruz) şeklinde çıkmakla mâna büsbütün aksi bir mahiyet alıyor. Va kıa alt tarafın: takip edince asl mâ- İnayt anlamak mümkündür. Fakat cümleyi mücerret olarak mütalea € denlere de bir mugalata mevzuu teş. kil etmekten hali kalmaz. İsmet Paşanın zikkettiği râkkâm- ların, bazı güzetelerde intişar ettik- İten sonra aldığı küçük, fakat itiraza mahal verecek yanlışlıkları üzerinde de bu vesile ile biraz durmak ve izah etmek faideli olur: İsmet Paşa, İmparatorluktan 4000 İdört bin kilometrelik şimendifer te- İ varüs ettik diyor. Hakikatte bu ka- dar da değildir. Nutukta 1920 den itibaren on sene de (1800) kilometrelik bir hesap mev zuu bahistir. Aşikârdır ki bunda 930 senesi nihayetine kadar olan miktar- da dahildir. Yani nutkun metni se ne sonuna kadar (1800) kilometre İtemin etmişiz, olacak iken bugüne kadar 1800 kilometre gibi sühuletle| meselelerindeki sağlam (esaslardan otelin balkonund İZMİR, 4 (Milliyet) — Ser- best Cümhuriyet fırkası lideri Fethi B. ile Ağaoğlu o Ahmet, Tahsin ve Ali Haydar o B.leri hâmil olan Konya vapuru üç sa- at teehhürle İzmire geldi. Rıh- tımda Fethi B. ile arkadaşları görmek merakına kapılan epice Fethi B.ile arkadaşları rıhtıma şıkmca dostları tarafmdan istik kalabalık bir halk toplanmıştı. | Kabinede tebeddül varit de Samimi olalım.. |» uarızlarımız bilmelidirler ki iktısadi zaferlerde ancak aske i ve siyasi sağlam vaziyetlare istinaden inkişaf edebilir... Muhterem müarızlarımız bilmeli el çiddiyet ve samimiyet - garttir.| dir ki, iltınadi ve mali zaferler, ancak! Bu mücadelelerde fikirler üzerinde; askeri ve siy değil, kelimeler üzerinde oynamak, | istinaden inkişaf edebilir! Bu mev-| (Fethi B. dün arkadaş larile İzmire çıktı!. Muhalefet Lideri yarın nut- kunu söyliyecektir.. Fethi Bey kendisini karşılayanlara fethi Beyin izmirde indiği otslin bulunduğu cadde: Birinci kordon pe < anneler söyledi?. İlamak için ihtiyar ettiğiniz zah metlere en derin teşekkürlerimi sunarım ve rica ederim ki bu 15- zahüratınız sulh ve yizamı mu hafazayı boğâcak şekilde cere- yan etmesin. En samimi hisler- le sizi selâmlarım, Muhterem İz mirliler.” Fethi B. kendisini ziyaret €- den İzmir gazetecilerine: — Çok mütehazsisim. Bu ka- dar candan tezahüirata nailiyet fırkamız için beşaret haberidir, dedi. Ağaoğlu Ahmet B: de ilâ- ve etti; “Muvaffak olacağız, dedi” EŞ LL İİ Gy Hüma hh mrirei: Sirt Molu DA RUN Kabinede | tebeddül Şimdilik böyle bir tebeddül vukuuna ihtimal verilme- mektedir. ANKARA, 4 (Milliyet) — Bugünlerde bazı vekâletlerde vukun geleceği rivayet edilen tebeddül hakkında burada ma lümat olmadığı gibi şimdilik! böyle bir tebeddüle de ihtimal verilmemektedir. Ancak, Ma- arif Vekili Cemal Hüsnü Be yin elçilikle kabineden ayrıl. ması münasebetile Maarif Ve kâletinde tabii bir tebeddül vukubulacaktır. Maarif Ve: kâletine kimin geleceği henüz takarrür etmemiştir. Vasıf, Kemal Zaim, Nafi A tuf Beylerden birisinin tayini bekleniyor. M. Venizelos 20 Teşrilevvelde Ankarada bulunacak i Yunan başvekili itilâ- fın tatbikatından memnundur unutmamalı ki, İsmet Paşanın birl, yaa bi yanlışlıktar. oküyucula- zi de geşen tarihlerde “devlet Harİ-İ, anızi kurtarmak isteriz. besinden beşkn biz çare olmğdeğinii Çan başka İsmet Paşaniı, Gif östermeğe matuf idi. Çester projesi meselesinde olduğu ibi nutuktaki bazı fikirlerin, rak- İamların yanlış tefsiri yüzünden yan İs telâkkilere yol açacağını tahmin tiğimiz için bazı noktalar üzerinde rilerimizin dikkatini celbetmeyi fa- ideli sanıyoruz: Meselâ: Fethi Bey beyanatı arasın d “askeri ve siyasi zaferler bir mille| i kurtarmağa kâfi değildir. Diyor. Muhterem lider, ber milletin sekeri Ve siyasi zaferleri daima her zaferden Üstün tuttuğunu unutuyor. Hemde bilmiyoruz; iktisadi veya mali muvaf kiyetlerin ehemmiyetini, —kiatta ha ati ehemmiyetini isbat için askeri ve siyasi zaferlerin kiymetini küçült Tete mal ettiği hatlardan bahsederken söylediği 1800 kilometrenin, Anado- lu hattının satın alınmasile 2800 ki- İometreden fazla olduğu da nazarı dikkate alınmak lâzımdır. Yine bazı neşriyatta üç milyar Türk lirası mukabili, yüz milyon İn-| giliz lirası olarak gösterilmiştir ki, bu da 300 milyon olacak demektir. İ Bu izahatı lüzumsuz görmüyoruz. Çünkü bir çok misallerle öğrendik ki, | bazı sevat fikir mücadelelerinde bile, bunlara benzer küçük tertip ve tabı yanlışlıklarını, esasi: iddialara, itiraz lara zemin ve mesnet ittihaz ve mu hatıplarına düşüntnediği, söylemedi. 8i sözleri isnat ediyorlar. Sürt Meb'usu MAHMUT İmeğe sebtp va" mıdır? ' Ismet Paşa “ve Yalovaya gitti Pendikte başvekili Reisicümhur umumi kâtibi ve bir çok — — — — 10 gön Ismet Paşa Yalova ve Istanbulda i kalacak, 15 eylülde Ankaraya dönecektir Başvekil İsmet Pş. dün Sa- bahki ekspresle Ankaradan gel- is ve Pendikte trenden inmiş- r, Pendikte Riyaseticümhur k tibi umumisi Tevfik B, Gazi Hz. nam'na Başvekilimizi kar- şılamış ve vaktin €rken olması” ta rağmen İstanbuldan gelen dirçok zevat ta istikbalde bulun nuşlardır, i İsmet Pş, kendilerini karşıla tari zevatın ayrı ayrı ellerini sık hiş ve Ertuğrul yatile Yalova- la gitmiştir. Ayni trende bulunan İngiliz etiri Sir Corç Klark ta Başve- tili Yalovaya hareket ederken MİMİ surette teşyi etmiştir. İsmet Pş. Yalova ve İstan- *lda 10 gün kadar kalarak is-| at edecek ve 15 eylülde Ap dün geldi zevat istikbal etti ! Lider Fethi B. Umumi kâtip! Nuri B. ile beraber bal edildiler ve İzmirpalas otelin de dünden hazırlanan daireye na zil oldular Fethi B. ve arkadaşla rr otelin balkonuna çıkarak bina önünde toplanmış olan müstak- biline şu hitabeyi irat ettiler, Fethi B. in müstakbiline hitabesi “— Muhterem İzmirliler! Si- ze mulâki olduğum şu dakikada duyduğum sevinci heyecanı ifa- de için söz bulmaktan o âcizim, Samimi tezahüratınız kalbimi mefharetlerle doldurmuştur, te- veccühünüze muhabbetinize lâ- yık olmaklığım benim için haya- tım müddetince en kıymetli bir mükâfat olacaktır, Güzel İzmirin zeki, münevver galışkan evlâdı! Beni selâmla- mak için sizi harakete getiren hislerin, vatan muhabbeti o ve Cümhuriyet aşkı olduğuna hiç şüphe etmiyorum. Çünkü ben de bu hislerle siyası mücadele $sa- hasma atıldım, İktidarımızın, aklımızm, sâyimizin en temiz tecellilerini cümhuriyetin yük- selmesine, memleketimizin re- fsh ve saadet kazanmasma has-| redeceğiz. Kalbimizde vatan sev gisi dama yanacaktır. Ancak bu suretle garpte görülen mad- di manevi terakkiyattan memle ketimizin de hissesini temin et- meğe muvaffak olacağız. Sizinle daha uzun bir hasbıhalde bulun- imak isterim. Arkadaşlarımla görüştükten sonra bunun nere- 'de ve ne zaman yapılacağını bil karuya avdet etmiş bulunacak- tr. Imıyacak, hayatım için en büyük Fethi B. tekrar teşekkür eki İZMİR, 4 (Milliyet) — Fet-/' hi B. balkondan halka hitaben yukarıda bildirdiğim teşekkür hitabesini irat ettikten sonra o- telin salonuna girmiş ve kendi- sini tebrik edenlere şunları şöy- lemiştir: — Hissiyatımı izhar için şöy- liyecek bir tek sözüm var. Oda en derin hürmetlerimi, sükran- larımı arz etmektir. Gösterdiği- İniz hüsnü kabul hatırımdan çık zevk olacaktır, Bu iş için istira- M. Venizelos 1— Katli İmam 28 seneye ül , ri hambi. meşgul N , yeleri ANKARA, 4 (Telefonla) — İktısat vekili bugün beni kabul ederek Sonpostanın neşriyatı hakkında izahat verdi.Bu iz.hat Hayri Beyle akrabalık ve ortak lık, şeker meclisi idaresindeki işler, traktör müsabakaları ve Alpullu fabrikasma aittir. Bu çok ve müdellel izahatın bugün ancak akrabalık ve ortaklık kı- sımları ile şeker meclisi idare- sindeki işlere ait vekil Beyin beyanatını bildiriyorum. Vekil Bey vaki neşriyatı /lamak için beyanatma söyle biç iladı: |, — İstabulda intişar eden gün lük gazetelerden bir ikisinin bir müddettenberi şahsıma ve vekâ let işlerine ait olan neşriyatı. nı yakından takip ettim. Efkârı umumiyemizi bu hususta da bir dir, Ancak verilecek cevaplarda meçhul hiç bir nokta kalmama sı için mezkür neşriyatm niha- yet bulmasına intizar etmek mecburiyetinde kaldım. Artık görüyorum ki kendilerince söy lenecek her şey söylenmiş ola- cak ki yazılanlar tekerrürden ibaret kalmaktadır. Binaenaleyh hakikati söyle- mek için zaman hulül etmiş sa- 4 ski amizi Abdi- hle İçki satan yerler ve son haberler/f —— 4fncü sahifede 3 üncü sahifede 1— Siyasi Temai Gti m 2— Felek an evvel tenvir etmek vazifem- gildir; Fethi B. dün İzmire çıktı Seker hikâyesi Iktisat Vekili SakirB. mühim izahatveriyor Şeker, traktör, ortaklık hikâ- i “malâyaniyat,, tan baş- ka bir şey olamaz Şakir Bey Anharada vagon şekerin ihtiyaçtan fazla mikdarda da pahalı olarak alm- dığı ve bunların nakliye ve mu hafazası hususunda bir çok yol. suzluklar ve sui istimallar ya- pıldığı nihayet bu şekerlerin ta mamen eriyip gittiği ve hazine- nin bir buçuk milyon liralık #a- rara uğradığı yazılmaktadır. 3 — Memlekette mevcut pet- rol ve benzin yakan traktörlerin * yılabili; şia bilimi vs gipsektrakiğelerile değişti 1 — Gazeteler benim tüccar-| Marka mazot traktörünün inti- dan Hayri Beyle akraba, yeni ve eski ortak olduğumu kendi- sini şeker inhisarma rakipsiz komisyoncu yapmak vekâletin traktör işlerinde çalıştırmak su- retile müşterek kazanç temin ettiğimi iddia ediyorlar. 2 — Şeker meclisi idaresinde bulunduğum sıralarda yolsuz ve kanunsuz muameleler yapıl- dığmı, şark vilâyetleri için 500 hatımı terk ettim. Zira beraber çalışmaktan daha büyük bir is- tirahat mütesavver değildir. Teş kiline teşebbiis ettiğim fırkanın (Devamı Altıncı sayıfede) Atina, 4 (Hususi) — Yunan baş- vekili M. Venizelos Pariste Estiya gazetesi muhabirine atideki beyanat- ta bulunmuştur: — Ankarada 20 Teşrinievvelde bu — ere Tunacağım. Türkiyeyi idâre eden ri- d l <âlle şahsen temas etmek suretile M. Müba ENC | Türk — Yunan münmmebetinı daha — eee — #iyade takviye edeceğimden ümitvar bulunuyorum, Türk — Yunan iti lifin — tatbikatından © memnunum. Türkiye ile Yunanistan donanmaları arasında müsavata müstenit bir bah- ri misak aktı için şayanı memnuniyet bir tarzı tesviye bulunacağına kani İ bulunuyorum. Ankara seyahatinden İ avdet ettikten sonra kabinede üç na- #rrm değiştirilmesine karar verece- Komisyonu tevziat işlerile meşgul Gayri mübadillere de vesika hazırlıyor Muhtelit mübadele komisyo- nu şimdiki halde İstanbul ve Garbi Trakya ef ey Hi etablilerine tev- zi edilecek olan Gazi Hz. 300 bin isterli- nir tevzii işi ile sata sayek Yalovadan bugün | ir. İstanbulda 7 bin Lİ dönecekler Garbi Trakya- ç ii b) ie Gece geç vakte kadar Gazi bisee abcalları Hiz. Yalovadari şehrimize avdet tahmin edilmek etfniş değillerdi. Gazi Hz. nin tedir, Komisyor bugün avdetleri muhtemel gö- rülmektedir. * YALOVA, 4 A.A, — Riya- seticümhur kâtibi umumiliğin- den: ayni zamanda Yunanistandaki T. Kâmil B, mallarını istirdat etmek hakkı- na malik olan gayri dibadil Türklerin gayri mübadillik sıfat larmı tesbit ile de meşgul olmak Reisicümhur Hazretleri, 30 tadır. Bu kabil gayri mübadiller | Ağustos zafer bayramı münase- den Hüseyin paşa Dinonun mu-| batile tebrikte bulunan zevata amelesi ikmal edilmiştir. Diğer | teşekkürlerinin iblâğına Anado- lerinin muameleleri de kısa bir |lu Ajansını tevsit buyurmuşlar- .. direceğim. Şimdilik beni karşı- lerini te Dün kazalarda İntihap işleri artık hayli iler lemiş bir hale gelmiştir. Mahal- lelerden tefrik edilen ikişer ki- şilik heyetler dün tâbi oldukları kaza merkezlerinde toplanmış ve intihap meclislerini ayırmış- lardır, Bu meclisler e kazaların nüfus miktarma göre beş ile 0- nar kişiliktir İntihap meclisleri azalarına yarın icap eden resmı vesikaları verilecek ve gene ya- rın meclisler ilk içtimalarını ak- tedeceklerdir. Reye iştirak ede- ceklerin esamisini havi defterler zamanda ikmal edilecektir, dır. de meclislere verilecek ve der- ü Mahaltelerden intihap edilen ikişer kişi belediyede intihap meclisi azasım tefrik ettiler C. H. Fırkası namzet- 3 leri tefrik edildi. Intihap meclisleri yarı işlerile meşgul olmağa başlıyacaklar linde, habına karar verildiği ve bu mu amelenin Hayri Beyin temsil et tiği bir mazot traktörünü satm almak suretile bir günde zengin olmak için düşünülmüş bir ter- tip olduğu yazılmaktadır. Neşriyatın bir kısmının Alpul hi şeker fabrikasının az bir ser- maye ile tesis edildiğine hükü- metten fazla yardım gördüğüne (Devami 6 ıncı sahifede) spit etti intihap meclis - ndan itibaren intihap # hal defterler üzerinde tetkikata başlanacaktır. v Halk firkasmın namzet İis- tesi kat'i şeklini almıştır. Nam- zetlerin ilânı için intihap günü“ nün taayyün etmesi beklemek tedir, Reyler atılmağa başlana - cağı günden bir gün evvel ilân olunacaktır. Namzet listesi iki tane olup biri asli aza namzetle rinin diğeri de yedek aza nam- zetlerinin isimlerini ihtiva © et- mektedir, Her iki listede de mış birer isim vardır. İğ