9 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

——4 — VAKIT.9 Kânunevvel 1929 mmm m LEME ELM eml mlm. ve İN Gazi ve Yalova Büyük Gazi dünden beri Yalova- dadır. İstanbul vilâyetinin hudut- Jarı arasına son aylarda kavuşan bir kasabamızın Büyük Reisimize kavuşması her İstanbullu için bir sevinç kaynağıdır. Şu var ki bu ziyaret ve seya- ba'in sevinci İstanbul hududuna sığacak kadar dar değildir. Bu seyahat, yeni Türk ruhunu, yeni Türk zihniyetini Türk hudutları. pın dışarılarına kadar anlatabile. cek bir vecizedir. Büyük Reis, kendi elile kur. tardığı büyük bir vatanın ufak bir kasabasındaki imar faaliyetini teftiş, için, kışa yaklaşan şu günlerde — yüzlerce kilometre kat'erdeek geldi, Bu vecizeyi tefsir ediniz, eski günlerle yeni günlerin farkını anlarsınız, Türk memleketi vatandaşları, ve vatanı düşünmiyerek sedirle- rire uzananların elinde esir ol- muştu. Sığırtmaç Mustafanın sıhhatini somak için hastaneye, yapılan imar İşini görmek için ta Yalo- vaya giden büyük bir kahraman elindedir ki, o yükseldi ve yük- selmesine devam edecek. * » Günün siyaseti Mister “Hover,in nutku merlka reisi cümhuru Mister Hover 71 Inci Amerika kon- gresinin ikinci devreli içtimaiyesi dolayısile bir iftitah nutku söyledi. On iki bin kelimelik olan bu nut kun metni bali hazırda elimize var- miş bulunuyor. Karilerimin omave- rayi atlas cümhuüriyetinin dahili ve harici vaziyeti bakkında bir fikir peyda edebilmeleri için nutukta mevzuu bahis başlıca mesaili hülâ- sa ediyorum : Mister Hover nutkunun iptida- unda “Kelloğ, o misakından bahse- derek bu misakın cihanı büyük bir mertebel maneviyete yükselttiğini beyan etmiş ve elli dört milletin barpten feregar ettiklerine işaretten sonra Sulh teşkildunn O takviyesi için mesaye devam olunduğunu söylemişür. 1926 da Ayanın kara- rile Amerikanın, Lahey adalet diva- mına işüreki kararlaşması ve fakat bazı kuyudu ihüyatiye dermeyan edilmesi üzerine, Divan nizamname- sl tadil edilmiş ve Amerikaya mü- taallik hiç bir meselenin bizzat Amerika tarafından riza gösterilme" Yarım asr evvelki ş VAKIT 9 Kinunevrei 1879 emmez Gree Mişel Paşaya yerilen rıhtım imtiyazı Özerine Karaköy köprüsünün Azarpkapı civarına nak- lolunacağı cihetle bazı sermayedaranın bir hu- susta istifade etmek üze- re şimdiden o Azapkapı ve perşembe pazarı ci- varmda yüksek fiat ile emlâk mübayaasına baş- Jamış olduklarını Istanbul gezetesi yazıyor, * Düveli mnazzama Ro- manyanın — istiklâliyetini yakında tasdik edecek- lerdir. dikçe Divana (sevkedilmemesinin tabu karara alınmış olduğunu, M. Kelloğ bildiriyor. Bahri konlerans mes'elesine ge İnce M. Kello bu konferanstmn birçok fevalde intizar edildiği cihet le Ametikânın Japonya ve üç Av. vupa devletile konferansa iştirak et- ys beyan etmektedir. Mister "Kelloğ, memaliki ecne- biyedeki Amerika kuvvetleri huk- kında da mütalaasını bildirmekte. dir, Amerikanm Nikarağuada bin alnı yüz kişilik bir kuvveti, Haytide dört yüz bahriye silâhendazı ve Çinde ise üç bine yakın askeri var, Bunlar ilk imkân zuhurunda azal tlacak veya tamanen geri çekile cektir. Mister Hover mudahıi milliye bütçesinin gittikçe şişmesinden şikâ- yet etmektedir. Fılhekika Amerika. nın müdafaai milliyesi için harpten mukaddem 267 milyon dolar tah. sis edildiği halde bu mıktar hali bazırda 730 milyon dolara çıkmış- ur. İşte M. Hover bu noktayı işaret ederken, “Londra, konleransından ümitvar olduğunu ileri sürmekte ve tehdidi teslihat hakkında bir karar ktibaz edilebilirse miida'aa bütçesinin mütemadi bir tereifüden kortulnacağını beyan etmektedir. Mister “Hover,, Amerikarın muh. telif devletlerden on bir buçuk mil yar dolar matlubu olduğuna işaret ettikten sonra, bu düyunun usulü tasfiyesinde muhtelif o medyunlara gösterilen oteshlâtı oyedetmektedir. Sabık düşmanların müsadere edilen, emvali 625 milyon doları bulurken bunun kısmı azamı iade edilmiş ve yalnız (11 milyon dolarlığı kalmış ur. Bu bakiyenin de kısmi azamı gelecek sene iade olunacaktır. Refst cümbür mutkunun kalan kısmında Amerikanın vaziyeti sına. iye ve zirsiyesi ile vuküagelen malt buhrandan (obahsetmiş ve buhranın esbabını tadat ettikten sonra muhaceret meselesine geçe- rek şimdiki yüzde Owsulü ye rine “evleviyet,, usulünün kabulünü tavsiye eylemiş ve müskirat mem- nuiyeti hakkındaki kanunun noksan tatbik olunmasından şikâyet ederek bu bapta tedabir irtühazını talep eylemistir. Hülâsa itibarile M. “Hover,in nutku nikbin ve bir çok vaatlerle doludur. Bu nutkun yakında in'ikat edecek bahri konletensa bir hazır- lık mahiyetinde olduğunu ve Ame rikanın tabdidi teslihattan bir çok menafi beklediğini söyliyecek olur- sak gösterilen fazla nikbinliğin se- bebini anlaz. M, Gayur Okunamıyacak yazılar Deyli Ekspresin başmakalesi: Norveç parlementosu reçetelerini okunamıyacak derecede karışık yazan doktorlardan nakdi ceza almak için bir kanun kabul et- Bu çok musip olan kanunun her yerde kabulü şayanı tavsiye- dir. Hatta, okunmıyacak derece- de çirkin yazı yazanların hepsin- den bu cezayı tahsil etmek dogru olur. Dünyanın her tarafında her- | kesin canını sıkan ve mustarip eden şey'erden biri okunmıyacak derecede karışık, imzalar atılma- sıdır. Böyle bir kanun ile insanlar vakitlerini zayi eden ve canla rını sıkan bu üzüntüden de kur- tulmuş olurlar? Taşnaksiyon kongresi 45 gün süren içtimadansonra ermeni zenginlerinden yardım istemeğe karar vermiş: Eski reisleri diyormuş ki: “ Türkiye ile anlaşmak için Taşnahsutyurndan başka bir ruh, başka bir tarihe malik olmak lâzımdır., Sovyet matbuatma akseden malümata göre ermeni fırkası “Taş- naksutyun,, un abhiren vukubulan kongresi tarafından bir beyanna- me neşredilmiştir. Bu beyannamede Taşnaksutyun fırkasının hala hayat hakkını haiz olduğu ispat olunarak, Ermenistanın halâsına müteveccihen faaliyetinde ecnebi memleketlerde bulunan ermeni zenginlerinin gösterecekleri fedakârlığa intizar ettiği kaydolunmak- tadır. 45 gün süren içtimadan sonra kaleme alınan bu beyanname eski hulyaları tekrarlıyarak, yine hudutları denizlere dayânan büyük Ermenistandan bahsediyormuş, İ — “ Taşmaksutyun , un Obu beyannamesinden bahseden “Zarya Vastoka, gazetesi Taşnakların bu faaliyetini Kaçatuni talimatının son zamanlarda fırka safları kuvvetlenmekte olmasile izah ediyor. Kaçatuni sabık Ermenistan hükümetinin reisi ve Taşnaksutyun fukasının eski ve tanınmış bir lideri iken 1923 senesinde bir broşür neşrederek fırkasının tamamile mağlüp olduğunu itirafla Taşnaksu- tyunun Jilidasyonunu teklif etmiş, kendisi de bolşeviklere iltica ile Rusyaya gitmiştir. Lozan munhedesinden sonra Taşnaksutyuna yapılacak iş kak mamıştır. Tezini müdafaa eden Kaçatuni “Sovyetler . Türkiye mü- nasebatı , bugünkü şeklide datma kalmaz. Bir gün gelir belki de Tükiye Soviyetlerden ayrılır ve Avrupa ile anlaşır; o zaman bile Türkiye ile temasa gelmek için müteşekkil bir organizasyona ihtiyaç vardır “mülâhazasile Taşnaksutyun fırkasının mevcudiyetinde mana arayanlar “Türkiye ile anlaşmak işi için Taşnaksutyundan baçka bir tarihe malik olmak ve yabut her türlü tarihten mücerret bu- lanmak lâzımdır, diyor. Amerikalılar imar ve içtinai muavenet işlerinde bize yardım mı etmişler ? caddeler, hükâmet binalar, yeni parklar ve piçek çakçeleri adeta bir gece İçinde meyda Çyop Geçen yaz esnasında bir çok A - merikalılar Ankarayı ziyaret etmiş- ler, hepside terbiyesi yahut içti- “Krisçiyen Sayens montior gazetesi Ankaranın fmar faaliyetine hasrettiği bir makalede Amerikali faaliyate iştirak ettiklerini söyliyerek şo malümatı vermektedir: Amerikanın Boston şehrinde çıkau i nn da bu Ankara, seyahat yabur ticaret Se X maksadile değil, fakat Türkiyenin mal bir işle alâkadar olmuştur. terakki ve mamurluğuyla alâkadar Rokfiller o müessesesiniu © yardı- mı ile büyük bir tetkik labaratu- varının tesisine imkân hasıl olmuş- tur Burası Amerika haricinde en mükemmel surene teçhiz edilen müessese olacaktır, Amerikalı Türk mubipleti Anka- rada vücude getirilecek oyun sahası için teberrulerde bulunmuşlardır. Burası Amerikadan getirilnn apa- reylerle techiz edilmiş olduğu gibi büyük bir havuzu da muhtevi ola- caktır. Ayni Amerika grupu, Türklerle birlikte yüzde elli nisbetinde bir içtmal muavenet programını tatbik etmektedir. Bu program Ankara ci varında bir çocuk yurdunu ve oyun sahalarını idareyi ihtiva edi yor. Bu şekilde himayei etfal ce miyeti, genç hiristiyanlar cemiyetin- in vazifelerini fa edecek ve Âme rikahlar bu masrafların yatısını ve- receklerdir. Amerikalılar için bir kâbe teşkil &tmektedir Ankara memlekeri tenvir ve terfihini istihdaf eden bir hare“ ketin merkezidir. Türkiyeyi ziyaret eden Amerikalilar herkesten fazla bu hareketleri takdir ve ona mu- yzheret ediyoalar. Ankarıda, her tarafta azim bir tahavvülün izleri görülüyor. Yeni Hatıra gelenler Heykeltraş gururu Meşhor heykeltraş “Püje,, kral tarafından, o heykellerihe bedel verilen parayı azımseyordu Baş vekil M dö “Luvua.. Püje, ye heykelleri için ne istediğini sor. du “Püje,: “Kral hazretleri kıy. metlerine göre pia Yerirsini, dedi. * Luvva, krala heykeltraşn bu sözlerini nakletmişti. Ön dördüncü Lai dedi kk “ Püjeye söyleyiniz maksadımı açıkça anlatsın!,, Ertesi günü Mdö * Luva,, “Püje, ye fikrini açıkça izah etmesini söyliyerek şu sözleri ilâve eti: ği — Kral ordu kumandanlarına s'ze verdiğinden fazla vermiyor ki... O vakit * Püje , şu cevabı verdi : — Süzünüzü tasdik ederim, Fakat ordusundaki kıymetli za - bitan arasında isiediği kadar ordu kumandanı bulabilir. Ancak bü- Nazırların maaşları Dey'i Meylin başmakalesi: İngilterenin üç fırkasının mü- messilleri yakında toplanarak nâ- zırların maaşlarını arttirmak me- selesini derpiş edeceklerdir. Bunu hiç bir vaçhile tasvip et- miyoruz. Memleketin vaziyeti bu- nun yapılmasına müsait değidir. Ticari vaziyet fenadır. Amerika daki pyasa buhranı yüzünden geçen haftaki varidatımız on mil. tün Fransayı altüst etse benden || Yon lira eksilmiştir. Buna karşı başka “Püje, bulamaz. nazırlara daha fazla maaş vererek hh — Ni mükelleflerin yekönu daha fazla * ağırlaştırmak reva değildir. GELİŞİ GÜZEL Şoförler deli mi? lazhar Osman Beyin © lerini okuyanlar, bir deh kendilerini terler rine şu suali sorarlardı! — Acaba deli miyim? ÇE ikiden 70 nevi telikki di” delilik muhterem doktorun b” metile bir kaç yüze çıkmıfi” kitaplarının içinde hepimi” tasvirine tesadüf mümkündü” İstanbulun © akıl mütebe şimdi hemşerilerimizi s5f syeüzek, alnlira cinmak ASİ alanlar zavallı şöförlerdir. Bir şoförü gördüm. z hüküm hakkında dedi — Efendim, bu nasıl olur! be li diye kendisini idarede si olana derler; halbuki biz e” mizi olduğu gibi kos koc8 neleri de idare ediyoruz! | Bir başka tanıdığımda gr” # — Doktorun bu hüküm mimi olduğunu zannetmefi kendisini daima otomobilğ rürüm Eğer şoförlerin : sah'den kani bulunsa mi? Aziz doktor, bu hükümlefti meğe devam eder, ederdi” nün birinde: — Bütün muharrirler dö derse halimiz ne olur? Madi | ozaman bizde söyliyecek buluruz. Meselâ: # — OMlâ muharrirdir! g& > > Hikâye yazan dc Arrerikada genç bir kJ! lirmiş ve birkaç def& |) hara teşebbüs etmek istemif' mani olmuşlar. Biçareyi mit tımarhaneye Okoymağa : Tımarhanede kıza bir yazmak merakı arız olmuğ © disine bir yazı makinesi ali Herkes zavallı mecnunun sapan yazılar yazacağına ederken bir de bakmışlar Hi” | lar gayet edebi, gayet #8” raned'r. Bu hikâyeler yakında halinde neşredilecekmiş. Şayet bu haber, yeni #” bir kitap için Amerikan “ nın uydurduğu bir nevi değilse yeni bir hakikate ruz demektir: Hikâye yazmak ve bund# vaffak olmak icin akıllı ©” hacet yokmuş!. Toplu iğ