30 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
ilyarderler Nasıl zengin oldular? m —— Nobel : 3 Seyyar fabrika ile devam Nobel her taraftan gördüğü ademi müsaade kar- fisında bir göl üzerinde köhne bir vapuru fabrika şekline sokmak mecburiyetinde kalmıştı “Nobel, birçok uğraştıktan Mn bu müşkülâtı da yenmeğe İçin affak oldı. Maddel müştel'e * kuvvei (o müşteileyi havi », bakır kapsül koydu. Artık hi, , çeette nitro. gilserin ka: Na de bir bale gelmişti. 1864.” ihtiranı 15 temmuz a tarihinde Isveç akademisine hi ettrerek beratımı aldı. Ye Tömepeğ müşteile madenlerde tünellerin inşasinda kullamıli- pi e Fakat Kuvvel infilâkiyosk il Svelâ mucidine karşı göster Iğg, Nobel, fabrikası 3 eylül böy te berhava oldu. Ameların ük bir kısmı enkaz altında * “Nobel,in yirmi bir yaşm- bir kardeşi de bu kazada ldu. Bu hadise memlekette k bir heyecanı mncip oldu. bu şeytani madde ile bir tecrübe yapılmamasını ta- “diyordu. Hükümet “Nobel, Yapısına Stokholm civarında j bir fabrika tesisini menetti, eyaletler de bir mevadı Fa Gi en “Alfred Nobel, bir ça: ya balda. Mölar gö'ü üze Bann sahilden uzaktn deririeti Ve orada bir tecrübe atelyesi ys eyledi. Maamafih bu seyyar ioraluvarda da kendisini rahat <a kmyorlardı. Sahildeki halk obel, in vapurunun berhava ından ve kendilerine zarar neslinden korkuyorlardı. “No Ula! BÖL üzerinde bir çok de Ri tebdili mevki etmek mec | soktular. ,Nobel, in Mi ettiği “yağ, ın iştialimema: €cnebiyede de asabiyeti mu a P oluyordu. Hatta Amerikalılar vaszlıklarına rağmen tehlikeli “ç mayifnin idhal ve istimalini Mene kalkıştılar. tay at Nobelin #cadının muvaf- Yet miktarı ziyade'eşiyordu, bu, endişelere ve tehlikelere falebe çalıyordu. Teknikeilerin e €etareti ile başarilamiyan kül tada, iş adamları ve spe- bal torler imdada yetiştiler. No- hş tetikler buldu; onler kendisi m, andite ettiler bu suretle “haaj Müşteili büyük mikyasta ton uç kımı buldu. 1864 senesi adan harından itibaren, yani ka- ba, birkaç hafta sonra Alfred No- to, Pederi ve iki sarraf bir “nit- menin, şirketi tesisi için bir mi aktettiler. “No — Hiyazı mukabilinde yüz VE eler aldı. Bu paranın büyük Mindan” yeni teşebbüsün esba- Huk müteşekkildi. Her şeyden t,, İdem memurini büküme- ayi, Paddei müştetlenin imal ve ane müsaade (etmesini yün Stok ye şömendöferi idaresi UN re civarında inşa ettiği tri lin hafi için “nitro gii- ” “aslı mahlutü kullanma: | ğa karar verdi. Zabıta buna mü- manaat edemedi. “Nobel, kır ortasında yeni bir fabrika inşa etti. “Nobel,in keşfi Almanyada nazarı dikkati celbediyordu. Ham- burglu bir avukat ve bir tacir bu keşfin isikbalde kespedeceği ehemmiyeti o anlıyarak (Alfred Nobe'e onlarla müştereken Alman toprağında bir mevadı müşteile fabrikası tesisi teklifinde bulun: dular. 1855 te ilk defa olarak Elba nehri sahilinde ve Ham burg cıvarındaki “Kiummel, de bir fabrika tesis olundu. Bir kaç sene sonra Norveç te diğer bir fabrika tesis edild. Oda “No bel, usulünü kullanıyordu. Bu ilk ticari inkişaf devresin den sonra zahmetli bir İabaratu- var sayi başladı. Gaye, mayi ka- dar tesir gösteren sulp bir madde bulmaktı. o “Nobel, senelerce taharriden sonra mayli müştesli- ni bir nevi mesamatlı toprakla karıştırarak ve toprağa nitrogli- serini messettirerek birincisinden daha kavi bir maddeli müştelle keşfetti. Bu -keşfi bir tesadüf eseri olarak mümkün olmuştur. Meyii müşteileden bir parça çat- lak bir cam kaptan akarak am- balaj için kullanılan metamatlı “toprak tarafından mastedi!miştir. Bu toprak bir nevi sert harç ha- line gelmişti. Nobel bu hadiseyi görünce, bittesadüf elde ettiği mablüt ile tecrübeye devam etti. Yeni mahsulün fevkalâde mües- #ir ve kavi olduğunu, ve buna mukabil nakil ve aktarmasının nispeten hiç mesabesinde oldu. ğunu gördü. O vakit “ Nobel , nitroğleserini kolayca bel'eden ve su'p bir maddeli müştailenin büyük mikyasta imalini teshil eden maddeyi araştırmağa baş- ladı, Toz halinde silisin en müsait şeraiti haiz olduğunu nihayet keşfetii. “Luneburg, ovasında kesretle küm vardı. Kum &kle- inin üç misli (o“nitrogliserin, messeder. İhracı kolaydır, ucuz- dur. Naklinde müşkülât yoktur. Velhasıl maddei iptidaiyede ara- nen bütün bhasaile maliktir. * “Nobel, yeni keşfine dinamit ismini vermişti. Bu kelime mühim bir manayı haiz değildi. Fakat bütün cihan az bir zemanda “Nobel,in keşfinin ehemmiyetini anladı. Filhakika “dinamit, kuv- vel mubharrikesini müthiş hadise- lerle ispat edecekti. İptidasında “Nevyork,, sokaklarında bir işti al oldu. “Grenviç Strit,,in küçük bir oteline misafir olan Alman tabilyetli bir seyyah otel kapıcı. «ma içinde beş kilo nitrogliserin bulunan bir kutu emanet etmiş ve emanetini birkaç gün sonra geri alacağını söylemişti. Kutu bir tahta sandığa kapatılmış ol duğundan hiç bir tehlikesi ola mıyacağı kanaati mevcuttü. (Devam var) Ali karar heyetinde Beşir, Hacı Hüseyin ve polis Tevfik efendiler beraat elti Âd havar heyeti riyasetinden: Kav» len ve filen amali milliyeye muhahif olmasından dolayı heyeti mahsusa- ca ademi İstihdamına karar verilmiş olan ked.köy komser sabıkı Beşir Elendi mütareke senelerinde ecnebi zabitesile irtibat vazifesi ifa eyledi- Bi müddet zarfında ameli milliye aleyhinde bir güna ahval ve efali mesbuk olmayıp bilğlis Adanadan ecnebi zulmü taarruzonadan kaçarak İstanbula gelmiş olan bir çok kim- seleri kuvayi irilâfiyeden saklamak ve Onlara birer vesika ibzar ve İngilizler tarafından kuvayi milliye mensubini hanelerinin tabarri edile- ceğini istühbar (ettiğinden ken- dilerini ikaz ve haberdar eyle diği ve Anadoluya geçecek Ze- vstn firarlarını teshil edip Anado- loya esliha ve mühimmat sevki hu- susunda muavenet ve muzaheret İcra ve bu Suretle kuyayı milliyeye hiz- meti sebkeylediği resmi ve çgayn resmi Icra kılınan tahkikat We an - laşılmakla hakkındaki kararın refine, kavlen ve filen emeli milliyeye muhalif olmasından dolayı beye mabsusaca ademi fstihdamna karar verilmiş olan Cebelibereket heyet merkeziye reisi Hacı Hüseyin E£ mücadelel mlliyenin başlangıcında kuvayi milliyeye fitihak ve o sırada müdafaal hukuk cemiyeti teşkil ve riyasetini deruhte ve defaten kisel hamiyetinden 600 ira iane ita ve beş - alu ay kadar bu vazife vatanlyesini —oiia Oove (o Maltaya adamı (o mahsus (izamile esliba ve cebbane ve saire celbi. sure vle kuyayl miliyenin esliba ve is şesini temin. eylediği ve Fransızla- rn büyük taatcuzunda ihdyarlığına bina€n geriye çekilemiyerek bizze- rure dahilde kaldığı ve fakat Fran- sızların harekât ve teşkilâtarı hak- kında mıntaka kumandanlanna mâ- lâmat verdiği ve bir suretle Eran- sızlara hizmet ve onların ameline tebalyet etmeyüp kavlen ve filen cüz'i bir şekilde amali milliye aley- hinde bulunmadığı maddi ve mane- vİ hizmet ve muavenete bulun duğu Oresmi ve gayrı (o resmi icra Okılnan tahaikat ile tebey yün etmekte olduğundan hak- kındahi kararın refine ve 336: $€- nesi evailinde Beykoza akm eden akıncı müfrezelerinin tenkili için kuvayı inzibatiyece müfrezeye ter- fik edilip kuvayı milliye efradına karşı harekâta bulunmasından do- layı beyeti mahsuca ademi istihda na karar Verilmiş olan İstanbul polis memürlarındann Mehmet Tev- fik Efendi hakkında icra kılınan tahkikat neticesinde: Mumalleybin kuvayı inzibatiye ile teşriki messi ederek kuvayı mill İyee efradını ten- kil ve efradını haps ve gilâklarının müsaderesi hususunda hiçbir dablü Iştiraki olmadığı ve esasen vazifesi Beykoz merkezinde masa mukayyi- di olup barici takibat işlerile alâ - kadar olmadığı ve böyle bir vezile de olmadığı ve şalnız merkezde yazilan zabit varakasına orada hâ- zır bulunmasından dolayı wsulen imza koyduğu ve mezkör çetenin de esas İtiberile kuvayi milliyeye mensubiyeti omeşkök oldufu Ye amali milliyeye muhalif biç bir ba- reketi de görülmediği tahkikat ne tcesi anlaşılmış olmakla hakkındaki kârarın oreline mütelikan karar verilmiştir, — VAKIT. 30 Teşrinisâni 1929 n bulmaca si Dünkü bulmacamızı halledemedinizse bugünkü halledilmiş bakarak yeni bulmacamizin sırrını meydana çıkarabilirsiniz. Bi için aşağıdaki tarifeyi tatbik ederek üç beş dakika meşgul olmanız. kâfidir; 1 234 567891011 İzvomununwme haledilecek yemi çeki Soldan sağa: Soldan sağa ve yukardan aşağı “Sis, şairinin ikinei Ismi (6) Rusça evet (2), çocuk he- kimi (3) Acemce (6), sıktın nldası (9) 4 — Tevlit (4), uyuşmamak (4) İzmir taraflarında Yunanlılara Ameli Lİ m e z-—r mile >> mina) 2 o'w karşı ilk harp eden yer (7) 6 — Gazi (11) 7 — Bir peygamber (4), lahza(2) 8 — Sinema şerldi (4), eğlence(4) — Son(7) — Bir cins yılan, boyna konulan atkı (3), hanırla! (6) 11 — Kalemin arkadaşı (4) hayat 9 10 Akik taşından neler yapılır ? Akik taşı muhtelif renklerde bu- lunan ve ilmi arzın * Kalseduan, namını verdiği sınıfa mensup olan bir nevi taştır. CWAâ verilerek ayrıca bir renk kesbedebilir. Akik taşları arasında tek renkli veya muhtelif renkli olanları vardır. Meselâ *Hri- zoproz, dedikleri nevi yeşildir. Satduvan cinsi fse esmer koyu renk- tedir. En kiymetli akik Arabistanın cenup kısmında bulunan * Oniks , ve ya akiki zamanidir. Bohemya ve Almanyada da kesretle akik bulünür. Gözlü akik dedikleri bir nevi vardır ki ortalarındaki bir nüvenir etrafı mütcehidölmerkez dairelerle ihata edilmiştir. Köpüklü ekiklere gelince bunların lifi bir takım batla- rı mevcuttur. “Anıdr, İsmi verilen âkiklerin orta yerinde bir damla su vardır. Maamafih Avrupa akikle- ri Yemen akiklerinin kıymetinde değildir. Akik ticaret âleminde, bir çok suretle istimal olunur. Büyük parçalarından masa üstleri, vazolar, bavanlar bir çok fantazi eşyalar imaledilir. Mücevbercilik de İse atik küpeler, yüzükler, broşlar mühürler yapılmak suretile istlade edilir. En pahalı ve en makbul akikler Asyadan gelen akiklerdir. Müzayede ile salış Devlet demiryolları Haydar paşa mağazasından: İdaremizin kullandığı tip harici olması müsadif perşembe günü müzayede ile külliyei miktarda lüks gibi muhtelif lâmba satılacaktır. Taliplerin yevmi mezkürda Haydarpaşa mağazasına olunur . itibariyle 5-19-099 tarihine asma masa, Bunların kısmı &zamı yenidir. müracaatları ilân Türk Ahmet Fetgeri nin ( Futbole Spor uncu nushasında şayanı dıkkat makaleler ve resimler bulacaksınız Yane karşı ), Eşref Şefik in ( Bostan #tadyomu ) isimli makaleleri, Kurtdereli - Gulam müsabakasının neticesi, son maçlar, Galatasaray - manın sonu, ikramiyeli müsabaka ve saire. Makalei müsabakası, Hikâye, 10- 1930 senesi için Banka, avukat ve tüccarlara mahsus 16 çeşit Tüccari muhtara defterleri Çıktı, Deposu: Ankara caddesi Afitap mağazası No. 109 Bilâmum kitapçı ve kırtasıye mağazalarında bulunur.
