18 Şubat 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SA BiLad *Y_—L—j AA l ULUS Politika bahisleri : Norm Ekonomi Bakanlığı, ekonomik ve hattâ sosyal hayatımız üzerin- de derin tesirler yapacak ve umu- miyetle, türk cemiyetinin yaşama- #smna intizam ve ahenk verecek o0 Jan bir işe el atmıştır. Bu iş, Tür- kiyeye norm methumunu sokmak ve halkı normlaştırıımış madde ve eşyaya alıştırmak gayesini ta- kib eden kanundur. Norm nedir? Bu suale veritecek cevab oldukça güçtür. Mana, isim, işaret, tip, şe- kil, madde, muayene - ve kontrol evsaf ve kapasite muaye- gınlın ve saire gibi “ öhlak tosbiller” üzerinde'mtlsteh- tüccar ve müstehlik arasında ihtiyaçlardan hasıl olan denir. konvansiyonlara — normlar Çıkartılan normlar müstah: car, müstehlik, hükümet ve - ilim adamlarının, hulâsa bütün alâka- darların müşterek çalışmalarının neticesinden çıkan bir anlaşmadır. Ümumiyetle norm işi yaknız böyle bir telakki Her ne kadar doğru değildir. normlarm vaşlıca hedefi her basitleştirmek ise de, bu gaye da- ima birçok iktısadi tesirler tevlit eder. Bu netayiç imalâtta, alışta, reklam ve propagandada, işletme” ve idarede, muhafazada, yedek parça tedarikinde, makinede, edevat gibi birçok şeylerde Meselâ —türk — çimentolarının mormlaştırılması ne gibi tesirler yapabilr? Çimentoda normun tat- bik edilmesi demek Türkiyede i- mal olunacak çimentoların hep muayyen bir veya birkaç terkib Gezinden yapılmaları decekir. dükler Çimenloya göre ayrı bir harç ve mukavemet hesabı yapma- sına lüzum kalmaz. Ve çimento- S ustalarının dahi malzemesinin mormlara raptolunması, o memle- ketin inşaat tarzı ve mimarideki erinde de müspet atın biribirine benzemesini, şehirden bir diğerine giden bi Şaat ustasının yeni işini kolay tan- zim etmesini, hattâ, inşaat yaptır. istiyen mal sahibinin, kendi- i, pa> Fasiyle almacak malzeme hakkın. da çok daha kolay hesablar yap- maşını temin eder. Bir memlekette normların tees- süs etmesi, o memlekette umumi kaidelerin ve ahengin teessüs et- mesi demektir. Netekim ahlâk mormları için de keyfiyet ” böyle- dir. Ahlak telakkisindeki ölçülerde i hâkim olunca, hayatın ken- Yeni ah- teessüs ettikten son- radır ki, cemiyet, yeni bir sağlam- lık, emniyet ve nizam manzarası arzetmeğe başlar Fakat biz, gene madde üzerin- deki normlaşma işi üzerinde dura- hm. Normların yarattığı büyük fay- de yalnız - büyük- — sanayi ve ticaret mücsseselerine münha- sır kalmaz, bu kolaylıklar en u- fak imalâthanelerden en ehe- Miyetsiz hususi ev idarelerine va- rıncaya kadar kendini gösterir. İş ve sermayede - bilhassa paranın az olduğu bir yerde - her müteah- l iri normlardan istifade ettiği nisbette teşebbüsün- de ve tasarruf. etmek gayesinde de muvaffak olur. Aynılaştırma fikri mekteplerde başlamalı ve günlük ve meslek gazeteleri tarafından da bu fikir daima hafızalarda uyanık - tutul- malıdır. Hormları yapan ve tahakkuku- u ühdesine alan her idare, bunla- nedir? rın halk tarafından tanmmması için icabeden her vasıtadan (malümat vermek, broşür dağılmak, reklam, sinema ve saire gibi) istifade et- mesini bir vazife bilmelidir. lâtı kendine göre bir normlaştır- ma işini geniş bir ölçü üzerinden * tatbik etmekte idi. Memleketin ye niden endüstrileşmesi ve istihsal işlerini yeniden ve modern esaslar dahilinde tanzim eylemesi “norm- lar” meselesini yeniden ortaya at- mış bulunmaktadır. Burhan BELGE Gümrüklere gelen mallar Ankara, 17 (A.A.) — Gümrükleri. mize gelmiş bazı v sllarır yakkın. da İktisad Vekâlerince varılan prens kararına dair dünkü bültenimizde neş. redilen haberin bazı gazetelerde ya Jış izah edildiği görülmüştür. - Eher yeti hasebiyle keyfiyet tavzih olunur. Gümrüklerimize —1 - şubat - 1937 tarihinden önce gelmiş bazr mallar vardır. Bir kısım tüccar - bunları ya bundan evvelki kontenjan kararnamesi zamanında sipariş ettiğinden veya yan. dışlıkla getirdiğinden —ve bu yüzden zarara girmekte olduğundan veya mü- masil sebeblerden bahsederek vekâle. te müracaat etmektedirler. deblerini urumi prensipe hal ve herkes için kabili bağlıyarak ifade olmak üzere Anadolu Ajansı ile ilân etmeden tatbik etmemekte olduğu — malümdur. Bu mülâhaza ile hareket eden vekâlet bu sefer de vaziyeti tetkik etmiş ve dünkü servisimizde bildirilen prensip kararına varmıştır. : 1 — Bu'mallardan gir kararına bağ- HL A ve M listesine giren malların id- haline müsaade edilmiyor. TAKANAD TŞAŞIARİN T LAYTE TARTERİE müsaade edilir. a — V listesine dahil olup makine ve sanayi tesisatına taalluk eden mad- deler bundan evvel vekâletçe tesbit e. dilmiş olan prensiplere bağlıdır. Bu prensipleri alâkadarlar sanayi umum müdürlüğünden öğrenebilirler. Bu ka- bil maddeler ancak bu prensipler esas. Jarı dahilinde ithale devam edilebile- cektir. b — V listesine dahil mallardan he- mcn hemen tamamı mensucattan ibaret bir kısım pozisyonlar ise millt sanali iyakından alâkadar eden maddelerdir. Bu maddelerin listesi ve her birinden 'ne miktar ve ne şeraitte ithali kabil o- Jacağı da bu prensip karariyle birlikte tesbit edilmiş bulunmaktadır. Alâkalılar bunları da sanayi umum müdürlüğüne ve türkofislere cantla öğrencbil vaç ilânı Kopenhazda çı- müra. Kayseride dikkate değ bir dava Kayseri, (Hususı) — - Cumhuriyet bayramı dolayısiyle vilâyet tarafından verilen parti balosunda katiyyon maka- mında bayanlara küçük hediyelerin, piyango tertibi suretiyle, dağıtılması kararlaşmış ve bunun için 100 kadar vifak kâğıda numaralar yazılarak balo- dakilere dağıtılmıştı. Bu arada eski Emsiyet Direktörü Bay Tahir Işık'ın bir bayan namına da bir numara almış olmasını, makamı iddia hırsızlıkla tav- er 18.2-1937 Medeni Kanunun hükümlerine aykırı surette evlenenler Bu gibi kimselerin şiddetle cezalandırılması bildirildi ARALARINDA EVLEN - NE AKDİ OLMAKSIZIN EVLENMENİN DİNİ ME- “ ruhanı memurları cezalandırmakla ikti. sif ederek mumaileybi mış ve mahkemeye sevketmişti. Kayseride büyük bir alâka uyandı- ran bu davanın dün iddia ve müdafaası yapılmış ve neticelenmiştir. Mahkeme, Kadisede sirkat cürmünün her hangi bir unsurunun bulunmaması dolayısiyle B. Tahir Işık'ın beraetine karar vermiştir. Milli Müdafaa Vekilimiz İstanhula gitti Müli — Müdafaa Vekilimiz - Közm Özalp dünkü eksgresle İstanbula git- miştir. Generali İstasyonda şehrimiz. deki bakanlarla mebaslar ve - vekâlet ileri gelenleri uğurlamıştır. Bugün de Nafia Vekilimizin - gite mesi muhtemeldir. zanaltına al RASİMİNİ — YAPTIRAN ERKEK VE KADINLAR IKİ AYDAN ALTI AYA KADAR HAPİS CEZASI GÖRECEKLERDİR. Dahiliye Vekâleti medeni ka nun hükümlerine muhalif olarak evlenenlerle bunları haber vermiy enler hakkında valiliklere bir ta- mim göndermiştir. Bu mühim tami mi aynen neşrediyoruz: “Tükr Ceza/ kanununun 237 inci maddesi : Evlenmeleri kanunen memnu olan kimselerin memnuiyetlerini bilerek akidlerini yapan memurlarla bunları ev- denmeye sevk eden veli ve vasilere ceza tertip etmekle beraber medeni nikâhn yapıldığına dair vesikaları görmeden di- ni şekilde nikâh akteden İmam ve sair —Orta-mekteb veliseler Memleketimizde 36 lise ve 109 orta mekteb var aarif Vekâleti Orta Tedrisat Umum Müdürlüğünce tesbit edilen rakamlara göre, memleketimizde 36 lise, 11 muallim mektebi, Liselerde 647, muallim mekteblerinde 89, orla mekteblerde 774 gube açılmıştır. Liselerin altısı kız, on üçü erkek, on yedisi muhtelit lisedir. Muallim mekteblerinden beşi kız, altısı erkektir. (Mahtelit mu- allim mektebi yoktur.) On bir kız, on dokuz erkek 79 muhtelit orta mekteb mevcuddur. Liselerden yirmi dördü yatılı, on ikisi yatısız, muallim mektebleri- min hepsi yatılı, orta mekteblerin dördü yatılı yüz beşi yatısızdır. Yatı- İdarın yekünu 39, yatısızların 117 di Liselerde 263 kadın, 830 erkek, muallim mekteblerinde 89 kadın, 106 erkek, orta mekteblerde 387 kadın 1047 erkek muallim ve gene li- selerde 7715 kız, 26832 erkek, muallim mekteblerinde 3027 kız, 1367 erkek, orta mekteblerde 8887 kız, 28960 erkek talebe vardır. Kadın muallimler 57159 dur. olmaktadır. be mevcuddur. Parasız olarak tesbit edilmiştir. ;rkek muallimler 1983, kız talebe 19629, erkek talebe ün muallim yekünu 2722 talebe yekünu 76788 e baliğ Liselerde 942 parasız, 3191 paralı, muallim mekteblerinde 2200 parasız, 34 paralı, orta mekteblerde 58 parasız, 281 paralı yatılı tale- “yatılı talebe 3200, paralı yatılı talebe 3506 . — YAavrnıkiıtad'v Dünyanın en ih- tiyar ağacı kan Politiken zetesinde okunduğu- 'na göre ingiltere müzesi (Brit um), dünyada ilk defa intişar etmiş olan izdivaç ilânını ihtiva eden Manchester Weckly gazetesinin pek nadir olan 1772 senesi sayılarından birini satın almıştır. O zamanlar için işitimemiş bir hâdise teşkil eden bu tarzdaki ilana baş vurmak cüretini gösterip “her itibarla mnükemmel” bir koca aramakta olduğu- 'nu gazete okurlarına bildirmiş olan He len Morrison adında bir genç kızdır. Bu ilânın neşri - gazetenin ertesi sa- yısından öğrenildiği üzere - bu cüretli kazın tevkif edilerek “zihni melekeleri- nin tetkika tabi tutulmak maksadiyle” bir timarhaneye konulması neticesini ver miştir. Ustadlara hürmet Pariste çıkan Les Nouvelles ves'de şu yazıyı okuduk: / “Sir Austen Chemberlain Paristen geçerken genç na- ırlarımızdan biri kendisini kabul etmek te mennisinde bulunmuştu. Böyle bir ziya- retin ehemiyeti ile âdeta gözleri kama- şan nezaret hademeleri de nazırlarına karşı daha fazla bir saygı göstermeğe başladılardı. Fakat, ingiliz devlet adamı, yapılacak başka vazifeleri - olduğundan behisle özür diledi ye fotografçılar ken. raya oturup, Andrâ Siegfried'in dersini dinledi. Ve, bu suretle de, bütün cihanın barın bizim politika adamlarımıza değil, entelektücl üstadlarımıza müteveccih ol. duğuna işaret etmiş oldu.” Fala inananlar, fıkrayı neşrediyor: neccim, 1937 yılmda, ketinde monarşinin (l lerdir. Ve bu kehanet karallık tarafdarları rei iesner' de hemen Londraya Baron Von hareket etmiştir.” Bu asırda, bu gibi kehanetlere inan- madıkça monasgist olmak İabil midir? Şayed Washir gton tabii parkla- ı ofisine inanmak lâzım gelirse ci - hanın en ihtiyar afacı - tabii Am kada - Segucia milli - parkındadır. “General - Sherman - Seguoia” adını taşıyan bu ağaç çam nevindendir; 81 metre Gİ santimetre uzunluğundadır; toprak seviyesinde - kutru 26 metre B4 santimetredir. Amerikn tabiatcileri bu ağacın bir kaç bin yaşında olduğunu tahmin etmek- tedirler Eden - Blum Fransız başbakanının masası üzerin- de, zevk ve- itina ile cildlenmiş cski bir gür kitabı vardır. Başbakan maddi veya manevi bir bezginlik hissettiği zamanlar bu kitabı açar ve ilk sayfada, gözüne şu “Bay Bluma, 1937 için en iyi di ile. — Antony Eden” Bunu haber veren fransız lüve ediyor: “Fransız - ingiliz anlaşması bir şür banyoğudur.” zetesi i- fa etmiş, memnuiyt hilâfına veya mede- ni nikâh yapmaksızın dini merasim ice süretile evlenenler hakkında - cezal müeyyide koymamış idi. Bir çok defa'evlenenlere ceza Bu yüzden bir çok kâmselerin mem- nuiyet hilâfına mükerreren kadın aldık- ları görülmüştür. Hukuki bir kıymeti olmamakla beraber bu halin devamının aile nizamına iras edeceği zararların şü- mül ve ehemmiyeti göz önünde tutula- rak ve Türk Cera kanununun bazı mad- delerini değiştiren 3038 sayılı kanunla yapılan tadilâtta : Medeni kanun hü- kümlerine göre evlenmeleri memnu bu- lunmasına rağmen evlenmiş olanların ç aydan iki seneye ve aralarında evlen- me akdi olmaksızın evlenmenin dint me- Tasimini yapcıran erkek ve kadınların da iki aydan altı aya kadar hapis cezasile cezalandırılacakları kabul edilmiştir. Er- keğin evli bulunması keyfiyeti de şiddet sebebi sayılarak erkek ve erkeğin evli ol- duğunu bilen kadın hakkında altı aydan üç seneye kadar hapis cezası tertib o Tunmuştur. Haber vermiyenlere de ceza verilecek. Kanunun bu husustaki bükümlerinin iyi bir surette tatbikinin temini ve iste- ren gayenin elde edilebilmesi için muh- yarlar, muttali olacakları bu gibi evlen. meleri jhbar ile mükellef tutulmaktadır. Vazifelerinde ihmal gösteren muhtarlar 'da maddenin son fıkrası mucibince beş Jiradan yüz liraya kadar ağır para ceza- pis cezası da ilâve olunacaktır. Birden fazla evlenmeyi tamamen kaldırmak için Yukarıya bülâsa edilmiş olan bu hü- kümler; kanun vazanın taaddüdü zev- catın memleket içinde her hangi bir şe- kilde devamına - imkân bırakılmıyarak bazı aileler arasına yerleşmiş olan orta zamanlara aid bu kötü teamülün de yoll edilmesine büyük bir önem verdiğ göstermektedir. Bu neviden birleşmelerin bühassa köylerde daha fazla taammnlim etmiş ol- duğu muhakkaktır. İçtimat bünyenin temelini teşkil eden alenin düzenini bozmakta olan bu sakim itiyadın tamamen ortadan kaldırılması i- çin muhtarlara vazifelerinin şümul ve e- hemiyetinin anlatılması ve kaymakam ve nahiye müdürleri tarafından devamlr Sürette takib ve kontrol edilerek ihmali görülenlerin kanunt müeyyidelere şid- detle çarptırılması icabetmekte ve ceza Mevruatımız arasına yeni girmiş olan bu hükümlerin muhtarlarla köylüye müna- Sib şekil ve vasıtalarla anlatılmasının da iyi sonuçlar vereceği umulmaktadır. Gerekenlere tebliğ ve ehemiyetle ta- kibi tamimen rica olunuz.” Yusuf Reis için yapılan tören İstanbul, (Telefonla) — Eski deniz- cilerden Yüf reisin kemikleri bugün Kasımpaşada Çöreklik mevklinden Pi- yaleye nakledilmiştir. Nakil “merasi- minde deniz bandosu, bir deniz kıtasr 've deniz gedikli küçük zabit mektebi talebeleri bulunmuştur. Çöreklik mevkinde bandonun çal- dığı İstiklâl marşından sonra nutuklar verilmiş, eski denizcinin menkibeleri dehizcilerimizin anılmış ve - sanduka ellerinde Piyalede hazırlanan makbere- sine götürülerek defnedilmiştir.