17 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

— 17/1/1937 ULUS. Sancakta yapılan tazyik Türk halk mümessillerinin görmenlere verdikleri rapor Bir çok türk köylerinin bir senelik varidatı bir senelik aşâr ve arazi vergi- sini ödemeğe kifayet etmediğinden hü- kümetin tazyik ve icbarı altında kalan türk köylüsü varidatı verdikten sonra hankalara müracaat ederek ve arazisi- ni teminat göstererek para almak mec- buriyetinde kalmıştı. Bankaların ver- diği para köylünün eline geçmeden köylerinin borcuna —mahsuben — kısmı azâmını maliye memurları almıştı. Her sene tekerrür eden bu aşâr yağması do- dayısiyle köylü banka taksitler cağından dola- banka namına istimlâk edildiğini söy- Jersek hükümetin türklere karşı — nasıl bir siyaset takip ettiği anlaşılır. Vergilerin cibayet usuller Kasdi mahsusla türklere karşı ta - kib edilen fevkalâde vergilerin de fev- kalâde cibayet usulleri vardır. Bir se- melik varidatın bir senelik vergiyi öde- yemiyeceğini anlamış olan — hükümet her sene köylere sürü sürü bekçiler ve jandarmalar gönderir. Bunlar haftalar aylarca köylü hesabına yaşar ve niha- yet harmanlar hazır olunca memurları gelir aşârları nakden tahsil etmek ister. Köylünün parası yok memlekette mali vaziyet dolayısiyle mali kredi mevcud olmadığı için köylü aşâr üzerine hariç- 'ten para bulamaz, aşâr parasını vermek için mahsulün bir kısmını satmak ister. hüRa kanaat de edilmek istenmez ve ni hayet köylü aşârı veremediği bahane e- ları tarafından kamyonlara doldürularak 'nahiye veya kaza merkezlerine gönde- iRöre pek dün bir fiatls gene tansılda: rın tertib ettiği adamlara satılır. Esa- 'Sen o günkü piyasadan dün bir - fiatla satılmış olan mahsulün bedelinden bek- -eti, nakliye ücreti, han ücreti ma- gasb ve hacziye namiyle birçok masraflar da kat editdiğinden - bütün mahsulü alınmış olan köylü gene hükü- mete borçlu kalır, maliye bu bakayayı köylü hesabına Ziraat Bankasından a- lır ve köylünün bankaya olan borcu ka- barır. Esasen ziraatin sermayesiyle ve sırf ziraate yardım maksadiyle teessüs etmiş olan Ziraat Bankası bunu vesile ederek hir ihtikâr sendikası zihniyetiy- le bin lira kıymetinde olan araziyi iki yüz liraya banka namına istimlâk eder ve birkaç ay sonra gayri türk anasıra Satar. Aşârın cibayet usulünde- ittihaz edilen tedbirlerden birisi de köylünün eşyasının ve hattâ kanunun menine raj men ziral vesaitinin ve - hayvanatının haczeç Diğer husu- Satta olduğu gibi iktısadi muamelâatta da hükümetin türkler aleyhine yaptığı lerek satılmasıdıı haksızlıkların hepsini izah etmek mgüm- kün olamıyacağından hakikatin anlaşı. Tabilmesi muhterem — heyetinizin türk köylerini ve nahiyelerini gezerek vaziyeti ve türkler aleyhine terti len istisnat ve fevkalâde usulleri ma- hallinde tetkik buyurması bu faciala - rın ne kadar şümullü ne kadar hazin ol- duğunu göstermeğe kifayet eder zan- nederiz. Türklerin serveti ellerinden gidiyor Şurasını hulâsaten arzetmek iste - riz ki bundan on beş sene evvel bu San- cakta emvali gayri menkulenin yüzde yetmişi ve serveti umumiyenin - yüzde yetmişbeşi türk unsuruna aid iken hü: kümetin takip ettiği bu sistemli siya - set yüzünden türklere aid servetin bü Yük bir kısmı gayri türk ikal ertiği gibi türklerden kısmı aza - mının elinde kalan borçli kapatmıya kifıyet edemiyecek derece- ye gelmiştir. İdarede yolsuzluklar San- Cabta eei ekseriyetinin ver bir türk Türk köylerine konan vergilerin cak kadar yüksektir. Ekonomik tazyikler türklerin mülkiyet hakkını ve çalışma serbesi liğini tahdid etmiştir. Mahalli otoritelerin tedbirleri türk kültü rafında toplanmıştır. miktarı, onları yıkacak, dağıta- inü öldürmek gayesi et- aA A A LA filen mevcudiyetini görmüş olan Fran- sa Ankara Sancakta stihdam edilecek memurların türkler - den seçilmesini prensip olarak — kabul etmişti. Buna rağmen itilâfnamenin imzasından ve bilhassa 926 taril sonra Sancakta mevcud yerli türkler - den olan memurları birer vesile ile az- dederek yerlerine Suriye arablarından ve Sancağın gayri türk anasırından o- dan eşhası tayin ettiği gibi Tükiye va tanına ve türk milletine hiyanet ede - rek Türkiyeden kaçan veya türk milleti- 'ne ihanet ettikleri için Türkiye devle- *i tarafından kovulan türk düşmanları türk memuru diye Sancak türkleri vs- şına belâ etmiştir. Bugün Sancakta mev- cut on dört adliye ve kadastro mahke- mesi hâkiminden türklerden yalnız bir müddei umumi muavini ile bir azâ mü- düzimi mevcut olduğunu ve 32 adliye 've kadastro mahkemesi kâtipleri ara - sında türklerden beş kâtip bulunduğu 'nu söylemek Sancaktaki türk ekseriye- 'tinin siyasi hakları noktai nazarından 'ne kadar haksızlığa uğradıklarını gös- termeğe kâfidir. Maamafih türklerden - tayin edilen bu memurların ekserisi millt seciyesini kaybederek emperyalizme hizmet vaad, etmiş eşhastan seçilmiştir. Diğer dairelerdeki türk memurla - itilâfnamesinde den rınn adedi ise yukarda arzettiğimiz nisbetten daha azdır. Hattâ — Sancak merkerinin düzinelere baliğ olan mal memurları ve Sancağın imali ” fenniye dairelerinde bulunan birçok memurlar arasında bir türk memuru - gösterile- Sancağın türk nahiyeleri müdürlük- lerine türk düşmanı oldukları — için Türkiyeden kovulan bu — memlekette türk düşmanlığını propaganda etmek- Te tanınmış olan eşhas tayin ec Hulâsa Sancak memurlarının türk- lerden tayin edilmesini teahhüt etmiş olan mandater Fransa Sancağa - tayin edilecek türk düşmanlarından intihap ve tayin etmeyi bir prensip olarak tat- bik etmiştir. Hükümetin Sancak türk- lerini tazyik ve ızrar etmek maksadiy. le takip ettiği bu siyaset esasen türk düşmanı olan bu memurlara bilfil! türk düşman'ığını bir zihniyet olarak mış v memurlar bu zihniyetle hareket ettikleri için türk halkımı hükümet da- irelerinde, işlerinde husust ve muamelâta maruz bırakmıştır. Her me- mur, her türke, her vesile ile zorluklar Ççıkarmak vazifesiyle, her şeyden evvel mükellef ve muvazzaftır. Memur, türk erbabr mesalihine müteallik her işte di- lediğini yapmakta ilânihaye —merun - dur, serbesttir ve bütün - kanunsuzluk- lardan, yolsuzluklardan dolayı güna mesul ve muatab olamaz. Bilfarz: türkün türkçe arapça meşruhat verir. Ve (devairi aidesine) kaydi çök kere le istidanın 'nereye havale edildiğini sarahatsiz br. rakıp müracaatçıyı aramak, sormak ve Bulmak külfet ve zahmetine koşar - bu kadarcik birşeyden bile kindar bir zevk duymağa kalkışır. Türk erbabı mesali- hinin evrakı dairelerde sürünür, türk, daire kapıcılarının bile istihfaf, haka - retine maruz kalır. Bu kadar geniş bir işkence mezuniyet ve salâhiyetini ken- dinde bulan arab memur artık alabildi- kine icrayr hükmederken, bir taraftan da halkı soymakta hiç bir mahzur gör- mez. En küçük ve basit bir işte büyük zorluklar göstererek türkü amana mec- bur kılar, kaderince rüşvet almağa, fır- sat bu fırsattır deyip türk malına, ca - nına sarılmağa başlar. Küçük bir mü - samahaya mukabil ,türk köylüsünden aşırdığı paralarla türke aid muamelât- tan ve hususattan kendine çıkardığı gayri meşru paylarla bugün memleketin en zengin fettleri haline gelen memur- dar hemen hemen istisnasızdır. Ve bü- 'tün memleket halkı mazilerini pekâlâ ve yakından bildikleri bu memurların daha dün aç denecek kadar yoksul ol - duklarını bilir. Bunların bugün mem- lekette yükselen evleri, apartımanları, köyleri ve çiftlikleri karşısında bağrı. 'a taş basarak ses çıkaramaz. Memur- lar gayri meşru bu servetlerinden dola- yı âmirlerine karşı da gayri mesuldür. Hiç bir memurun, bu gayri meşru ser- vetinden dolayı sorguya çekilmesi gö- rülmemiştir. Yalnız, Antakya bankasından ve banka memuru ve veze nedarlarının gene bu dairenin âmirle - rinin ihmal ve teseyyübü — neticesiyle aşırdıkları 16 bin lira, 1936 yılının ey 1âl ayında, o da gene erbabr mesalih - ten birinin ihbarı üzerine meydana çık- mış, ört bas edilemiyecek bir halde bu- Junan ve matbuata da akşeden bu #sızlık hakkında, maliye müfetti; bü- lunan ve bankayr soyan veznedarın ka- yınbabasr olan Fuat tarafından tahki- kata başlanmış, fakat tahkikatım neti - cesi hâl meçhul kalmıştır. Gerçi ban- ka memuru ve veznedar elyevm hapisa- nede bulunmaktadırlar, Fakat bu - dai- renin teftiş ve kontrolü — ile mükellef ve muvazzaf bulunanlar ve sırf kendi lerinin ihmal veya teseyyübü ile hır - sızlığa meydan verilen birinci derecede memurlar ellerini kollarını sallıyarak gezmekte, ve hâlâ işleri başında — bu - Tunmaktadırlar. (Bitmedi) HAVA Meteoroloji — enstitüsünden — verilen malümata göre dün şehrimizde suhunet aıfırın altında 6 dereceye kadar düşmüş- tür. Yurdun Karadeniz sahilleriyle Kon- ya, Antalya ve Kars mıntakaları yağışlı geçmiştir. Yağış Karadeniz sahilleriyle Antalya ve Yalovada yağmur ve diğer “yerlerde kar şeklinde olmuştur. Yağışla- rin metre mürabbama biraktığı su en gok zonguldakda 26, Yalovada13, İstan- bulda 8 kilogramdır. Hava evvelki güne nazaran Ege ve cenub Anadolusundan mada yerlerde 3-9 derece arasında so- Bumuştur. Dün en düşük suhunetler sı- fırın altında Edirnede9, Sivas ve Boluda 10, Erzurumda 18, Karsta 19 derecedir. En yüksek sıcaklıklar sıfırın üstünde A- danada 11, Dörtyolda 13 derecedir. Köy eyirtmenler hazırlık Köy eyirtmeni yetiştirmek Üüzere Maarif ve Ziraat Vekâletleri delegele- rinden mürekkeb komisyon çalışmala- rına devam etmektedir. Komisyon bu sene memleketin muhtelif yerlerinde açılacak kuraların yerleriyle bu kurse Jara alınacak köylülerin mikdarını tes- bite çalışmaktadır. için ödevler almış olan ülkülü Nureddin Arzuman, Partililerin ve YOLUNDA B. Runcimanın yolculuğuna verilen ehemiyet etrafında Londra, 16 (A.A.) — “Deyli Tele- graf” gazetesi, ingiliz ticaret — bakanı Runciman'ın — Amerika Cumhur Reisi Rüzvelt'e yapacağı ziyarete büyük bir ehemiyet vermektedir. Bu gazeteye gö- re serbest mübadelenin ihyası yolunda bir teşebbüs bahis mevzuu olmaktadır. Runciman ve Ruzvelt — enternasyonal bir ekonomi konferansı toplamak fik- rinde olmamakla beraber Avrupada e- konomik refahın avdeti için bir takım direktifler tesbit ve bunları milletlere teklif etmeyi düşünmektedirler. B. Ruzveltin, yabancı memleket- leri bir konteransa çağıracağı yalanlanıyor. Vaşington, 16 (A A.) — Cumhur Reisi B. Ruzvelt, yabancı memleketleri ekonomik bir konferansa davet edeceği hakkındaki haberleri tekzib — etmişti Şahsi dostu olan B. Runciman'ın yakı da kendisini ziyaretinden bir konferans tertib etmek arzusunda olduğu manası nan çıkarılamıyacağını ilâve ct B. Morgentav B. Ruzveltin altın kıymetini de- Biştirmek salâhiyetinin uzatıl- masını istiyecek Vaşington, 16 (A.A.) — Maliye en- cümeni mazbata muharriri B. Somers, B. Morgentav'ın istikrar akçasının ve B. Ruüzvelt'in doların altın kıymetini değiş- tirmek hususundaki salâhiyetinin 3 ha- Tüirkiye genel kimyagerler cemiye- tinin senelik öngresi dün belediye salo- 'nunda toplanmıştır. Kongreyi en yaşlı fahri aza sıfatiyle yüksek ziraat enstitü- ü rektörü profesör Dr. Falke açmış ve zeisliğe Niğde mebusu M. Vefik seçil- miştir. Bundan sonra büyüklerimize ta- zim telgrafları çekilmesi kararlaşmış, merkez idare heyeti raporu kabul ve he- #ab bilânçosu okunarak idare heyeti ib- ra edilmiştir. Bundan sonra bir ölüm ve bayrağına sarılmış tabutu içinde, kapalı eczanesinin önüne kadar getir Nureddm Arzumanın cenaze töreni “Ankara hükümet merkezi olduğu ilk yıllardanberi Cumhuriyet Halk Parti- sinde ve ona merbut bütün müessese ve cemiyetlerde en hararet ısanlardan birini daha dün toprağa verdik. ye feragatli Halkevlilerin omuzları üzerinde, Parti o- but cenaze arabasına, birçok müesseselerin ve şehir. büyüklerinin çe denkleri bir kamyona dolduruldu; birçok otomobiller mezara kadar gittiler. Me- zarda Halkevinin en feragatli ve gayretli üyelerinden birini kaybetmekten düye duğu teessür belirtildi. Resmimiz cenazeyi Hacıbayramdan * geçerken — göster- mektedir. SERBEST MÜBADELE l HAM MADDELER MESELESİ Konseyin bu meselenin tetkikine karar vereceği söyleniyor Londra, 16 (A.A.) — Deyli Herald' ın yazdığına göre Milletler Cemiyeti konseyi zengin haramaddeleri ihtiva e den toprakların bütün devletlere /ağık tatelmcer meelesinin aei - BaviNAN 'nın geldiğine bu toplantısında karar verecektir. samaanarrmner ALAĞA Her pazartesi günü çıkan Türk Spor Kurumu dergisini okuyunuz ziran 1939 a kadar uzatılmasını teklif et tiğini bildirmiştir. B. Morgentav maliye komisyonu- 'a bu iki kanunun müddeti temdid edil- mediği takdirde hükümetin ecnebi piya- salardaki rekabetine karşı mücadele e- demiyeceğini bildirmiş ve bu uzatma keyfiyeti kabul edilmezse İngiltere, Fran- sa, İsviçre, Hollanda ve Amerika ara- sındaki para ittifakının bozulacağını ilâ- ve etmişti Senato Maliye Encümeni projeyi kabul etti Vaşington, 16 (A.A.) — Senato ma- liye encümeni B. Ruzvelt'in doların al tın kiymetini değiştirmek ve istikrar ak- çasını idame etmek hususundaki salâhi- yetini temdid eden kanun lâyihasını it- tifakla kabul etmiştir. Genel kimyagerler kurumu senelik kongresini yaptı 'tam malülluk yardım sandığı kurulması hakkındaki teklif kabul edilmiş ve yeni yıl için merkez idare heyeti seçimi yapıl mıştır. Yeni idare heyetine BB. Vahyi, Dr. İsfendiyaz, Dr. Bedü, Dr. Kerim Ö- mer, Abdullah ve Esad, yedek azâlıkla- ra BB. Nazmi, Haydar, haysiyet divânı. 'na da İstanbul / murahhaslarından BB. Mustafa Muhlis. ve profesör- Mehmed Halid seçilmişlerdir. Kimyagerler cemiyetinin genel toptantısından - bir görünüş