17 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

——m ULUS — Fikir hayatı: Mülkiyet hakkı, mahiyeti, tarihi Profesör Sadri Maksudi Arsalın halkevindeki değerli konferansı Huku - ilmini yayma kurümü. nun sekizin- €i konleransını profesör — Sadri Maksudi. Arsal, dün - halkevinin büyük salonun- da, seçkin ve ay- in bir kalabalık “önünde verdi. Mevzu, devrin en çok üzerinde duru- Jan, etrafında en çok neşriyat yapılan “ve fikir yürütülen bir meselesi idi: Pror fesör, eşine az rasgelinir bir açıklık ve kavrayışla, mülkiyet hakkını, mahiyeti. ni, tarihini ve sosyolojik rolünü anlattı. Bir saattan fazla süren bu konferans, bü- tün dinleyiciler tarafından sanki bir ne- feste söylenen bir vecize, bir büyük ha. Kat gibi hiç eksilmiyen bilâkis gittikçe artan ve canlanan bir ilgi ile dinlendi. Mülkiyetin ilk tarif ve tatbik şekille- inden başlayarak, mülkiyetin muhtelif mevilerini birer birer müâbet ve menfi tesirleri ve tezahürleriyle belirterek mül- *kiyet hakkının şümulü ve tesiri bakımın. /dan medeniyetlerin geçirdikleri safhaları gizdi. Kendi görüş ve düşünüşlerini hiç bir zaman indi bir mahiyette ileri sür miyen, tam garbl bir tefekkürün bita- af ve ince tetkiki ile meşhurları söylet- mesini ve dünya fikri olan esasir düşün- ceyi tebarüz ettirmesini başaran bu kon. Herans her itibarla örnek bir ilmi konuş- ima idi. Değerli profesör, mülkiyetin gelişme- Sine ve nevileşmesine “aid tarihçeyi en vazih ve salâhiyetli misallerle izah etti; mülkiyet hakkının uzun safhalardan ve bir takım yarım neticeli merhalelerden geçen fikir mahsüllerinin bir mütekâmil 've medeni neticesi olduğunu meydana gıkardı. Aile mülkiyetinin, devir ve ferağ Gibi hakların kabulü ile şahsi mülkiyete Goğru inkişaf ettiğini, şahsi mülkiyetin insandaki ihtirasları kamçılıyarak bütün bir kütleyi sikt ve hummalı bir faaliyete sevkettiğini, şahsi mülkiyetin tahakkuk etmeye başladığı her memleketin birden bozlr bir gelişme ile en yüksek seviyele- — fine erişip, en büyük kabiliyetleri için den sivreltmiş yaratmış olduğunu inan- dürıct ve açık delillerle - ortaya koydu. Her fikrini bir büyük felsefe ve hukuk otoritesinin ağzından, onun nazariyesi ve prensipi/ ile, ifade etmek noktasına sonuna kadar sadık kaldı. Ayni zaman- da cemiyete sükün ve istikrar vermesi dolayısiyle devletlerin €en çok güvenip korumaları lâzım olan husust mülkiyet- der (aile ve şahıs mülkiyeti bir arada) prensiplerinin ve tatbikatının dün oldu. n gibi bugün de dünya ilim ve icra ek- #eriyeti tarafından benimsenmiş olduğu: u da ilâve etti. Her hâdisenin muhakkak bir de men- #i cephesi ve neticesi olduğunu işaret eden hatib, şahsi mülkiyetin de, muh- telif âmillerle - dahili cebrütlardan ha- Tici 'müstevlilere kadar muhtelif sebeb- derle - menfi neticeler verdiğini ve baş- İaca mer küzü; concentration des richesses ol- duğünü anlattı. Paranın icadından son- za sehhar olan bu maddenin sahiblerin- de uyandırdığı ihtiraslardan en belir. Mişinin mülk sahibi olmak - olduğunu 've bu yüzden dünyanın — yeni şartlar içinde, beynelmilel ticaret âleminde ga- yet kolay ve bol kazanan adamların ya- vağ yavap tesahüb ettikleri araziyi ve #alreyi artırdıklarını ve bu süretle mül- kiyet haklarında büyük bir muvazene- bap gösterdiğini belirtti. Avru: panın bu devreye girmiş olduğunu, ek- #er Avrupa memleketlerinin ilk dinle. yiş veya görüşte yanlış olduğu zehabı. a varılacak kadar garib âkıbetlere uğ- radığını, İngiltereden ve Fransadan al- Gığı misallerle - ve rakamların belaga- ti ile tebarüz Üttirdi. (İskoçyada ara- zinin yarısının sadece 12 kişi arasında bölüşülmüş olduğu misali bunların kuv- ileri sürdi zahlirün de servetin temer- Türkiye Cumhuriyeti hü man zaman hitabeler ve kanunlar halinde ür ve tatl lerin bütün dünya mikyasında bu kadar isabetli, bu kadar kati esaslardan mülhem olduğunu anlamakla bütün dinleyiciler, bir daha türklükleri ve ğgünmek fırsatını buldular. imetinin za- ine geçtiği ana fikir- kılâbcılıklariyle ö- Yazan: B. K. ÇAĞLAR vetlilerinden biridir). Bütün dinleyici- ler, bu rakamları ibretle ve istifade ile dinlediler. Yanımda inanmakta tered. düd eder gibi duran bir iki kişiye fısıl. dadım: 9 milyon oturanı olan Londra- da ev sahibi olanların sayısı binler ha- Resini geçmiyor. Tarihteki en büyük medeniyetlerin mutlak sürette şahsi ve bususi hukukun tekâmülü ve tatbikatı sayesinde zuhur ettiğini ta sümerler ve babililerden Ro- a ve yunanlılara, uygurlara kadar bi ze vasıl olabilmiş vesikalarını zikrede- Tek ispat eden değerli profesör, şahsi Mülkiyetin bir takım arızi fakat ekser ya “gayrikabili içtinap” şartlar ve saf- halarla servet temerküzüne doğru git- Avrupa medeniyeti ve mücsse- #elerini tehdid eden bu tehlikenin bere taraf edilebilmesi için bütün fikir ve devlet adamlarının çareler aramakta ve ileri sürmekte olduklarını göz önüne koydu. Bu tedbirlerden bir kısmı mahsusunun “sosyalizm” firmasına — dahil bulundu. #unu, mülkiyet hakkını büsbütün ber. taraf etmeye taraftar ve hattâ âmül ol duğunu anlattıkan sonra, bunun dünya- da ekalliyette bir fikir olduğunu ve ferdlerine mülkiyet hakkı verilmiyen camidlarda şahsiyetlerin birer parçası kaybolur gibi olduğunu, sürüleşme ha- Hi başladığını, bu tabirlerle değil, fakat bundan vazıh ve kati anlattı. En iyi ça- relerin müstahsil köylüyü toprak sahibi yapmak ve bütün milletin 'bir fedakâr- Jağı veya emeği pahasına kolay servet getirecek ve çabuk para biriktirtebile- cek işleri devlet işi yapmak, devlet eli- ile yürütmek gibi esaslar olduğunu, bu tedbirlerin en makul, en verimli ve en gok kabul edilip tatbik edilen isabetli gareler olduğunu belirtti. Büyük Şef'in, Türkiye cumhuriyeti bükümetinin zaman zaman hitabeler ve kanunlar halinde ileri sürdüğü ve tat- bikine geçtiği ana fikirlerin bütün dün- ya mikyasında bu kadar isabetli, bu ka- dar kati esaslardan mülhem olduğunu anlamakla bütün dinleyiciler bir daha türklükleri ve inklâbeılıklariyle öğün mek fırsatını buldular. ULUS: (€ HA Türk yunan Kaçakçılığın men'i anlaşması imzalandı Ankara, 16 (A.A.) — Türkiye ile Yunanistan arasında kaaçkçılığın meni hakkında Dış bakanlığında bir muka- vele imzalanmıştır. Sahte ölçüler için dikkatlı olunuz! Ankara, 16 (A.A.) — İktısad Vekâi- letinden tebliğ edilmiştir: Bazı yerlerde sahte damgalı ölçü- der kullanıldığı görülerek yakalanmış 've mahkemeye verili Halkımızın müteyakkız davranarak ölçülerin dam- galarına dikkat etmeleri - ve her türlü güphelerini İktısad Vekâleti veya be- lediyeler ölçüler teşkilâtına veya za- bita memurlarına hemen - bildirmeleri tavsiye olunur. Anadolu demiryolları mümes- sillerile müzakere Maliye vekâletiyle Anadolu demir- yolları mümessilleri arasındaki müzake- telere önümüzdeki bafta içinde başlana caktır. Sivas istikraz tahvilleri “Yüzde 7 gelirli Sivas - Eczurum is- tikrazı tahvillerinin vadesi gelmiş olan kupon bedellerinin Cumhuriyet merkez bankası şubesi bulunmuyan yerlerde baş- ka bir tebliğat beklemeksizin mal san- dıklarınca tesviye edilmesi alâkalıla teb- diğ olunmuştur. Yakalanan kaçakçılar Geçen bir hafta içinde Gümrük mu- gümrük kaçağı, ğr, BU türk lirası, 4 silah, 15 fişek, 128 kesim hayvanı ile 9 kaçakçı hayvanı e- le geçirmiştir. Ziraat mektepleri Müdürle- rinin çalışmaları Şehrimize celbedilen ziraat mekteb- leri müdürleri ziraat vekâletinde çalış. malarına devam etmektedirler, Kamutay çağrıları * Milli Müdafaa encümeni yarın u- mumi heyetten sonra toplanacaktır. * Kamutay, orman - kanunü mühte- Kit encümeni yarın saat 10 da toplar caktır. * Maliye encümeni; yarın saat 14 de toplanacaktır * Dahiliye encümeni yarın saat 10 da toplanacaktır. ER 17/1/ 1095 LERİMİZ Yüksek Ticaret Mektebinin 55 inci yıldönümü kutlandı Ekonomi bakanımız, verilen nutuklara değerli bir ceveb verdi İstanbul Yüksek Ticaret Mektebi 'nin Ankara'daki mezunları, mekteble- rinin elli beşinci yıldönümü münasebes tiyle dün Karpiç'te bir çay verdiler. Ticaret mektebleri mezunları cemi- yetinin fahri reisi Ekonomi Bakanı B. Celâl Bayar başta, İktisad - Vekâleti Müsteşarr olmak üzere, muhtelif vekâ- letler ve bankalar ileri gelenlerini da- 'vet etmişlerdi. Bu münasebetle eski ve yeni mezun- lar adına muhtelif nutuklar söylenmiş, mektebin tarihçesinden ve kapitülas. yonlar devresine aid umumi ticaret ha- yatımızdan bahsedilmiştir. Büyüklerimize inan ve şükran ve bu. arada ticaret mektebinin himaye ve 1se lâhi hususundaki radikal mesaiden dox Jayı Celâl Bayar'a minnettarlık ve mu- habbet cümleleriyle bitirilen bu nutuk- lara, Celal Bayar tarafından verilmiş olan cevabı ana hatlariyle naklediyo- Celâl Bayar'ın nutku “— Bu toplantı ve nutuklarınız, bi- ze 55 yıllık bir mazi parçasını hatırlat- tı. Kara kapitülasyon günlerini de ihti- va eden bu maziyi, daima hatıramızda yaşatmalıyız. Mektebiniz, 55 yıl evel, memleket ekonomisinin inkişafı için, bütün ümidlerin kırıldığı ve kapitü. Jasyonlarla karşılaştığı bir devrede a çılmıştır. Bu karşılaşmanın, ne müşkül gerait içinde sürüp gittiğini size tek- Tar edecek değilim. Yalnız şu kadarını kaydedeyim ki, kapitülasyonların kırıl- 'nin sonunda kabil olmuştur. Bu mesud neticeyi bize Lozan temin etmiştir. Kapitülasyonlar, memleketin — sade ekonomik inkişafına değil, millet ola- rak yaşamamıza da mani idi. Kapitülas. yonlar türk vatanının, türk milletinin üzerine çökmüş simsiyah bir kâbustu. Onu yırttık ve yırtalıdan beri nurlu bir ufka doğru koşuyoruz. Azmimizi, bil- gimizi, şuurumuzu kullanarak bir cep- he halinde koşuyoruz. Eski devirlerde, devlet hayatında “ekonomi” ye yer verilmemişti, yer vermek lâzım geldiği fikir halinde bile yaşamamıştı. -Orman, maadin, ticaret nezaretleri memleket hayatında ekono- mik rolleri olacağı düşünüldüğünden dolayı değil, ekalliyetlere mensup, zi nüfuz bazr zevatı 1tmâ için kurulmuş gibiydiler. Bugün devlet rejimi birinci insan,, müellifi, modern konfora alı şan vücudlarımızı en hafif soğuğa dayanmâz hale gelmiş olduğunu ile- ri sürerek bu salgından yirminci asrı sul tutacaktır. doktor da, grip sebe. bi olarak, el ve yüz öpmeği, velhasıl öpüşmeği gösteriyor. Bu, bilmediği- miz bir iddia değildir. Hattâ Ame Mae West'e dair Son senede Amerikada en çok ka- zanmış olanlar listesinde ikinci oldu. #unu öğrendiğimiz sinema artisti Mae West'in hayatı diklat değer bir kâyedir. Bir fransız aktrisi olan ana- amın çalıştığı tiyatroda daha beş ya- /#ında sahneye çıkan Mae West dün. yanım en çok okumuş ve okuduğuna yakın yazmış kadınlarındandır. Şöhretine, kendi yazdığı yet, adındaki piyes sebeb olmuştur. Çünkü seyircilerle beraber tiyatroya er Mae West'i hapishane- oradan nihayet Cinsi. irette oynanmıştır. Lady Lou adın- si filminin senaryosunu kendi yaz- mıştır. Nezleye şiir Her şey hakkında manzum ya bır, fakat * rülmüş değildi. Bir şaii herkesin gripli olmasından ilham a- larak yazdığı “grip, başlıklı manzu: şöyle Nezle geçer iyor: gider ama Satılık adalar Biliyor mu- sunuz ki / geçen sene — İngiltere bükümeti tam yirmi — dört ada satmıştır? Bir takım büyük adaların devletlerce satılıp alındığı tarihde kayıdlı ise de bu yirmi dört ada han- ridir? Merak etmeyiniz; bunlar, Büyük Britanya adaları civarında bi takım ssız adalardır ki kuşların uğ- rağı oldukları için avcılar tarafından ın almmaktadır. Kuşların dostu olduğu için onları avcılardan kurtarmak maksadiyle büyük toprak parçasmı satın alan Aksel Munt'u, bu münasebetle, nasıl hatır- Tamamalı? Birkaç si * Sandet, sonsuz olduğu derecede * Tali, bizi dönen çarkının en yük- sek noktasına çıkarıp her türlü ilti- fatları gösterdi dar arasından çek'imeye yakın olluğu müzu düşünmeliyiz. — Sönügue i zamandır ki mesud- derecede ekonomiye istinad etmekte dir: Bütün muvaffakiyetli işlerin, meme leket umumt refahna istinad edebile- ceği umumi bir kanattir. Bütün devlet teşkilâtında, mili icablarını düşünmek ve ona göre çalışmak müş- terek prensipdir. Böyle bir zihniyetin hâkim bulun- duğu bir memlekette, bir ticaret mek- 'tebi mezununun — önündeki mesuliyetin şeref ve genişliğinden bah- 'se hacet yoktur. Siz bu memleket ha- yatında, birinci derecede rolü olan e- konomik varlığın rehberleri ve erkânı harbları olmalısınız. Her biriniz sözle- bitirirken bana feragat, vazife ve namusseverliğin çalışma hayatınızda sizlere kırılmaz bir azimle rehber ola- cağından bahsettiniz. Hepsi doğrudur. Bunlar asıldır, millt şiarımızdır. Take dir ederim. Asırlardanberi kendi hali- ne birakılmış bir memlekette, hepsi ay- n giarla mütehassis bir milletin size den beklediği mühim vazifeler vardır. Feragatin muhtelif manâları ve i- cabları üzerinde nazarı dikkatinizi cel- betmek istiyorum. Bu nesil, kendisine düşen vazifeyi ifa eylediği takdirde, türk tarihinde emsalsiz bir şeref kazanacaktır. Sizi o gerefe iştirâke davet ediyorum. Türki- ye dünyanın en ileri, en refahlr mem- leketi olmalıdır ve olacaktır.,, Bundan sonra, husust müsahabeler yapılmış ve Celâl Bayar, mektel mine ve kendisine teveccüh eden vazi- fenin ehemiyetine uyar bir şekle sü- ratle gelmesi €ekonomi vazife ve raretle alkışlanmıştı Heyetmiz dün Cenevreye gitti (Başı 1. inci sayfada) mi bir müzakere açılmasını beklemi- yor. Maamafih Şilin'in talebi üzerine Tuznameye konulan mülteciler mesele- in konsey tarafından tetkiki muhte- meldir. Nihayet konseyin iptidai — madde- lerin tevzii meselesini tetkik etmek üze- ve de hususi bir komite teşkil etmesi variddir. Türk -Fransız klering ve modüsü feshedildi “Ankara, 16 (A.A.) — Aldığımız ma- Iümata göre, türk - fransız modüsü ile klering anlaşmasının feshi ihbar edil. miştir. Cebelidürüzde, Suriye alejhinde memnuniyetsizlik gittikçe artıyor Trablusşam, 16 (Hususi) — Cebeti- dürüzde Suriye aleyhine için için d vam eden memnuniyetsizlik — gittikçe daha alevli bir. hal almaktadır. Bilhas- sa son zamanlarda Cebelidürüz muha- fızlığına bir alevinin yerine bir suriye- dinin tayin edilmesi Süveydiyede gayet kötü hislerle karşılanmıştır. Görmenlerin tetkikleri Antakya, 16 (A.A.) — Havas Ajan- sı bildiriyor: Milletler Cemiyeti görmenleri dün sabah Süveyda aleyi ki kuf ederek köy ileri ylerinde tevake denlerinin fikire dır. derini almış!