28 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

;—28 TEMMUZ 1936 SALI SON DAKİKA : B. Eden Avam Kamarasında milletlerara sı vaziyet hakkında beyanatta bulundu Montrö konferansından bahseden ingiliz dış bakanı, elde edilen neticeden duyduğu hoşnudluğu bildirdi Londra, 27 (A.A.) — B. Eden bugün 'avam kamarasında, bütün saylavlar ha- zır olduğu halde ve locaları dolduran büyük bir kalabalık huzurunda, millet- Jerarası vaziyet hakkında uzunca beya- natta hulunmuş ve demiştir ki: 'ir çok meselelerden bahsede- ceğim Zira milletlerarası meselelerdel Büçlükler yalnız şu ve yahud bu mem- dekete inhisar etmemektedir. Milletler. arast siyasada her şey biribirine bağlı bulunmaktır., Lokarno meselesi B. Eden, bundan sonra, son Londra konferansında kabul edilen formül ge- reğince, beş Lokarno devletini ihtiva 'edecek yeni Lokarno konferansını ba- Jetlerarası siyasada en mühim vaziyeti eylediğini tasrih ettikten sonra Berlin'e sorduğu sualler ilhassa ısrar etmiştir. İngiliz sualleri Bu sualler, demiştir. ne müna- zaa çıkartmak hissiyle, ne de tecessüs histiyle yazılmıştır. Bu sualler, bu sa- hada bir terakkiye varmak içi kâr bir gayrette bulunmak üzere veril- . Eğer alman hükümeti bu sual- dere çabuk sürette ve yaprer bir tarzda cevab vermiş olsaydı; boş yere sarfolu- nan büyük enerjiler tasarruf edilmiş bu- Tunurdu., Londradaki üçler konferansı .B. Eden, son Londra konferansı hakkında da şunları söylemiştir: “— Bu konferans, çok hoşmudluğa değer neticeler vermiştir. Fransa, Bel- gika ve büyük britanya yeni bir Lokar- 'nonun toplanması ve Avrupanın gar. bindeki vaziyet üzerinde mümkün ol- duğu kadar çabuk bir surette yeni bir. hal süretine — varılabilmesi — hakkında müşterek bir arzu göstermişlerdi Bu maksadla Almanyaya ve İtalya ya davetna Yan kında bu iki hükümetten — müsaid ce vablar. alacağımızı ümid etmekteyiz.. Montrö konferansı B. Eden, bundan sonra, Montrö konferansından / bahsederek demiştir ki: '— Bu konferansta alınan seticeler ziyadesiyle hoşnudluk vericidir. Mont- röde şurası sabit olmuştur ki, milletler arası teahhüdler çerçivesi içinde ve ha- len meri miltetlerarası hükümler daire- sinde, şimdiki şartlara artık uymuyan bir andlaşmanın, Milictler Cemiyeti ka- ideleri gereğince, tadiline varıtabilinir. Montrö konferansı, bir tarakki teşkil| etmekte olan sulhçu ve meşru metodlar- Ja bazt andlaşma'arın yeniden - gözden iyeti bahsinde Avrupa- ya kıymetif bir örnek vermiştir. Şura- sında şüphe yoktur ki, türk görüşü de dahil olmak üzere bütün görüşlerden el- de edilen neticeler, Türkiyenin kendi kendisine ihkakıhak etmeğe kalkışması takdirinde alınacak neticelerden çok de- ha memnuniyet vericidir. B. Eden, Montrö konferansı hakkın- daki sözleri geçirilmesi keyi yi şöyle bitirmiştir B. Eden hükümetimize teşekkür ediyor — Türk hükümetine, yalnız temi- natın elfazı için değil fakat aynı — za manda bu teminatın tedvin edilmesinc Amil olan ruhtan dolayı teşekkürlerimi bildirmeği kendime bir vazife sayarım Şüphe yoktur ki. Büyük Britanya Hü Kümeti ile türk hükümeti arasında da- ha sıkı ve daha samimi bir antant, bo: Zatlar konferansının neticesini teşkıl Dunzig meselesi B. Eden bundan Sonra Danzigdeki vaziyetten bahsederek son ayların hâ- discelrini bildirmiş ve doğru bir rapor almadan hiç bir şey söyliyemiyeceğini B. Eden demiştir ki — Bu işte önce Cenevre makaniz- asının işletilmesine gayret ettim ve Kevkalâde tarz- görmesini istedim.. B. Eden Milletler Cemiyetinin 1s- Jahr meselesine geçerek bu hususta şimdiden bir şey söylemenin zamansız olacağını bildirmiş ve B. Loyd Core'un müdahalesine rağmen B. Eden, bu görüşünde 1srar etmiştir. Mandalar meselesi Mandalar meselesi hakkında da B. Eden şunları söylemişt '—Büyük - Britanya hükümeti, sö- mürge ham maddelerinden bütün mem- deketlerin serbestçe istifade edebilmesi meselesinin ehemiyetini müdrik bulun- altında bir konferasnta - görüşmeğe ır. Bu meseleler, Milletler Cemi- detler Cemiyetinin himaye: mülletlerara: hazı yetini Manda altındaki yerlerin başka devletlere tavizi Manda altındaki yerlerin kati suret- te başkasına tavizi meselesine gelince, bu iş, bütün mandater devletlerin sıya- Sasmı - alakalandırmaktadır. — İngiltere hükümeti bu hususta bu devletlerin hiç birisi ile görüşmemiştir. İngiltere hükü- metine gelince, manda alındaki yerle- Tin başkasına tavizi, muhakkak sürette, ahlaki, sıyasal ve hukuki öyle güçlük- ler çıkaracaktır ki- İngiltere hükümeti bunları hal edemiyeceğini açıkça bildir- mek mecburiyetindedir. Bunun içindir ki İngiltere hükümeti, halledilecek öte- ki milletlerarası meseleleri dikkate ala- rak hiç kimsenin şimdilik millet önüne yeni vahim anlaşmazlıklar çıkarmak ni- yetinde bulunmadığını ümid etmektedi Zecri tedbirler ve İngilter B. Eden, bundan sonra İngiltere hü- kümetinin zecri tedbirler meselesinde aldığr kararr müdafaa etmiştir. B. E- den, Akdenizde, emniyeti temin etmek üzere İngiltere hükümeti ile yapılmış eylül toplantısında konuşulabilir. andlaşmaların —meriyette - tutulmasınr Tüzümlü gösterecek şartların — artık mevcud olmadığını da bildirmiştir. Avrupa işler B. Eden sözlerine şöyle devam et miştir İngilterenin bazı Avrupa böl- gelerinde musarrah tcahhüdleri bulun. Avrupanın öteki bölgeleri ile a- Tâkalı olmadığını katiyen işrab etmez. Bir Avrupa anlaşmazlığı tahdid edile- mez. Avrupa sulhu, bütün Avrupayı a- lükadar eder. — Mamafih, her Avrupa memleketinin diğer her memleket harbetmek isteyip istemediği düşülme- lidir, Eğer her millet, bir tecavüz kur- banına yalnız siyasada değil fakat si- Tühla da yardım etmeği teahhüde hazır ise, bu mesele halledilebilir. Halbuki güçlük, vaziyetin böyle olmamasında. dır. Milletler cemiyetinin islâhı hak. kında ileri sürülecek tekliflerin hepsi, bu vakıayı dikkate almalıdır. B. Litvi- 'nof, milletler cemiyeti azâlarının yüzde de 25 inin, konulan zecri tedbirleri tat- bik etmediklerini söylemiştir. Bu hal, meselenin güçlüğünü iyice tebarüz et- tirmektediz B. Eden işçi muhaliflere çattı B. Eden, sonunda, işçi partisi muhalefetine hücum ederek de- miştir ki: “— Silâhlanma meselesinde iççi par- tisi mensublarının aldığı bancr memleketlerde sui tefelihümler vücuda getirecektir. Şurası doğrudar ki ingiliz silâhları milletler cemiyeti paktına ve yahud kellog paktına mu- vafık olmıyan hedefler. için katiyen kullanılmıyacaktır. - Fakat eçer işçi muhalefeti, silâhlanma hakkındaki kre- dileri tasvibten kaçınırsa İngilt -onin mesuliyetlerinin tanınmasından da ka- çınıyor demektir. Bu süretle işçiler, adâlete de muhalefet etmekte ve yıldır- reddeylemektedirler. silâhlanma nutkunun vaziyet, ya ma - vasıtala Bununla beraber hükümet, takyidi için, çabuk bütün fırsatldaran istifade edecektir. Bu fırsatın sanıldı- #ından çok daha çıbak. silâhiramanın ağır yükü bütün dünya üzerinde hisse- dilmeğe başlar haslarnaz. çıkmasr çok mümkündür., (Başı 1. inci sayfada) den, öteki de B. Gonerales Pena'aın ku- mandası altında bulunan işçi millelerin. den mürekkeb bulunmaktadır. İkinci kol, Sarinona'yı zabtetmiş ve Saragossa'ya 60 kilometre mesafede kâ- in Tardiente'ye varmıştır. Üçüncü kol, Kaste'yi ele geçirmiş ve Alkaniz'e varmıştır. Bu kol, on altıncı piyade alayı ile topçu kuvvetlerinden ve milis efradından müteşekkildir. Öğrenildiğine göre Aragon eyaletin. deki âsi kuvvetlerin baş kumandanı olan general Katanella, Yaka ve Hueaka'dan takviye kıtaları istemiştir. Hükümet kuv- eska'da beyaz bayrak çekilmiş ise de â- henüz teslim olmamışlardır . Asiler, şimdi Yaka'ya hâkim de Kale iyice bombardıman edilmiştir. Barselon'da sükün hüküm sürmekte- dir, Çarpışmalar devam ediyor Madrid, 27 (A.A.) — Haber veri iine göre üsiler, Albaçete'de mutavaat göstermişlerdir Saragossa'nın bombardımanı devam etmetkedir. Madrid'in - şimalinde — Guadarrame dağlarındaki / müharebe de devam et mektedir. Âsilerin mukavemeti kırıldığı bildiriliyor. Hükümet askerlerinin çerçevelediği köylü kuvvetleri âsilerin kısma küllisini Endülüste hırpalamaktadır. Hükümet kuvvetleri denizde mahreç buldukları i- gin iaşeleri artık temin edilebilmetkedi Guadarama dağına kati bir taarruz bekleniyor. Madrid, 27 (A.A.) — Guadaraman dağına karşı kati bir taarruz - beklen- mektedir. Dağın tepesine mümkün ol- duğu kadar yakın yerlere ileri karakol- Jarı konulmuştur. Alınan haberlere göre buradaki âsi küvvetlerden 700 ilâ 800 kişi kalmıştır ve bunların topçusu hükümet - bataryaları tarafından susturulmuştur. Âsi kuvvet- lerin vaziyeti ümidsizdir. Madrid, 27 (A-A.) — yo ile neşrettiği bir tebliğde şimal cepe ikümet rad- xrama dağlarının âsilerden ve bunların - bazı tabiye mülâhazalariyle kovalamamakta olduğu ildirilmetkedir. Avile'den hareket eden silâhir köylüler Madrid'deki - hükümet kuvvetlerine iltihak etmek üzere ilerle- mektedir. Kadei, Sevil, Saragossa ve Logramo, hükümet tayyareleri tarafın. dan bombardıman edilmiştir. Hükümet kuvvetleri Saragossa üzerine yürüyorlar Barselon, 27 (A.A.) — Hükümet kuvvetlerinden üç kol, Saragossa'üze- rine yürümektedir. Perez Tarrez'in kumandası altında bu- dunan birinci kol, Lerida'yı ele geçirmiş olup şimdi Saragossa'ya 35 kilometre aA D Kral Edvard Fransa- da kalmaktan vazgeçti Londra, 27 (A.A.) — İngiltere kıra- hı, İspanya hâdiseleri dolaymiyle tatil zamanını Fransa'nın cenubunda geçi ek tasavvurundan vaz geçmiştir. Çün. kü kendisinin şahsını gözetmekle mükel- def olan memunların işlerini bir kat da- stememiştir. ha arttırmak Japonlar Transsiberien hattı münakalâtmı sekteye uğratıyorlar Moskova, 27 (A.A.) — Tass ajansı- 'nın Kabarovsk'tan - öğrendiğine - göre, japon ve Mançuko mukamları Pograniç- 'naya istasyonunda, Transiberien demir 'yolu münakalâtını sekteye uğratmak i- çin ne mümkünse yapmaktadır. Bunlar, sövyet memurlarını keyfi olarak tevkif etmekte ve sövyet demir yolları hizme- tinde bulunan çin'lilere de çok fena mu amele yapmaktadı Sovyetlerin Harbin general konsolo- su bu muameleleri şiddetle protesto et- İspanyada vaziyet düzeleceğe benziyor mesafede bulunmaktadır. Yakalanan âsi şefleri Madrid, 27 (A.A.) — Hükümet ,Bar- selon deniz üssüne mensub tayyarelerin Palma'da âsileri - bombardıman ettiğini bildirmiştir. Bir kayık ile kaçmak istiyen bir çok gefler denizaltı gemileri tarafından yakalanmıştır. Madrid, 27 (A.A.) — Dün hükümet dayyareleri tarafından Melilla ve - Ceu- ta'nın bombardımanı esnasındaki Afri- ka'daki âsi kuvvetler mühim zayiata uğ- ramışlardır. Âsi kuvvetlerin boğazı geç- mek tasavvurundan vazgeçmiş oldukla- r söylenmektedir. Barselon'dan haber alındığına göre hükümetin tayyare filoları hükümet kuvvetlerinin Saragossa'ya doğru yap- makta oldukları ilerihareketini kuvvet- lendirmektedirler ve kaçmakta bulunan üsilerin üzerine bombalar atmışlardır. Fransız — ispanyol sınırında bir hâdise Üç mülteci İspanyaya kaçırıldı Bordo, 27 (A.A.) — Fransız - İs ponyol sınırında ehemiyetli. bir sınır hâdisesi olmuş ve birkaç kişi milisler tarafından alınıp götürülmüştür. Cu- martesi sabahı saat 17 de San Sebas 'en eski vali vekili doktor Jose Bago be- raberinde karısı ve fransız tabiiyetinde Madam Arocena isminde başka bir ka- dın olduğu halde Hendey'deki millet- derarası köprüde bulunuyordu. Madam Arocena, şahsen tanıştığı bir gümrük memurunu görmek istiyordu. Milis ef- radı, pek ileri cumuriyetçi fikirleri ile iştihar etmiş olan doktor Jose Bago- yu görüp tanımaları üzerine milletlera- asr köprüyü geçmişler ve bu üç şahsın etrafını sararak onları zorla — ispanyol toprağına doğru sürüklemişlerdir. O- tada sorguya çekilen bu üç kişi bir o- tomobile konularak Pampelun hapisha- nesine sevkedilmişlerdir. İspanyadaki yabancıların acıklı hali Yabancı devletlerin, tebaaları için aldıkları tedbirler Handey, 27 (A.A.) — İspanyadaki müşkül vaziyet dolayısiyle İsviçre, A- vusturya, Yunanistan ve Arjantin hü: kümetleri tebealarının korunmasını f- ransız hükümetinden iltimas etmişler. dir. Fransa hükümeti, bütün konsolos- Jarına ve Madriddeki elçisine bu tebear Jara fransızlara yapılan yardımın aynı 'nın yapılması emrini vermiştir. Amerikan tebaasının Barselor dan gidebilmesi için Vaşington, 27 (A.A.) — Barselonda- ki amerikan konsolosu — B. Franklin, dıp işler bakanlığına bir telsiz gönderer rek şimdi Malagaya gitmek Üzere yole da bulunan Kuinsi adındaki amerikan kuruvazörünün amerikan mültecilerini almak üzere hemen Barselona gönderil- mesini istemiştir. Konsolos, göndermiş olduğu telsizde büütn münakalâtın tehlike altında bu- Tunduğunu ilâve etmektedir. Bahriye nezareti, B. Franklinin bu müracaatını hemen Kuincy kuruvazörü- ne bildirmesi için Oklahoma kuruvazö- Tüne talimat vermiştir. Cenova, 27 (A.A.) — Prinçipessa Maria, Barselondan buraya — gelmiştir. İspanyanın mühtelif — mıntakalarından gelen bin altı yüz mülteci karaya çık- mıştır. Bu mülteciler arasında bir çok ame- rikalı, isviçreli ve alman vardır. Barselon'dan kaçan yabancılar Marsilya, 27 ÇALA.) — Gallant ve E.H.S adındaki iki ingiliz torpido muh- ribi / Barselondan — buraya Bunların içinde — muhtelif mensub 300 yölcu vardır. gelmiştir. milletlere İspanyaya silâh verilmesi işi Fransız fabrikaları faşistlere malzeme satmışlar Paris, 27 A.A.) — Sağ cenah gaze: telerinin İspanyaya silâh verilmesi me- lesinde hükümete karşı yapmakta ol dukları mücadelede beklenilmiyen bir değişiklik olmuştur. Sebebi de Ümani- te gazetesinin vermiş olduğu bir haber- dir. Bu habere göre iki fransız fabrikası, Kıral on üçüncü Alfons'un eski - elçisi B. Kuinones de Leon'dan ispanyol fa- gistleri için evvelce ısmarlanmış olan tayyare ve otomobillerin bedeli olarak yirmieşr milyon frank almışlardır. Sağ cenah gazeteleri de bakanlar meclisinin ispanyol meselesinde tam bi bitaraflık muhafaza etmek- kararından dolayı hoşnudluk göstermektedirler. Altınlar Paris'e geldi Paris, 27 (A.A.) — Madrid - Paris ha va postası dün akşam buraya gelmiş ve altın hamulesini çıkarmıştır. Tayyare bugün Madrid'e dönmüştür. İçinde üç subay ile üç memur bulunmaktadır. Âsiler tarafında vaziyet “Asiler Madrid'in yakında düşeceğini söyliyorlar Sevil,27 (A.A.) — Sevil radyo istat yonu, bu sabah saat birde âsi kuvvetle- rin Madride kırk kilemetre mesafede bulunmakta olduklarını ve şehrin pek yakında düşeceğini bildirmiştir. Asiler denize mahreç istiyorlar Handey, 27 (A.A.) — Navar âsileri, denizde bir mahreç ele geçirmek mak. sadiyle Paskes üzerine - yürümektedir. der, Asiler, bu teşebbüslerinde muvaffak oldukları takdirde İrun ile Pamplün rasındaki demiryolu münakalâtı kesile- gektir. San Sebastien yakınında kâin Loya- Janın isyan hareketine karışmış: olan Garnizonun harekât sahasından kaçma- ğa muvaffak olduğu ve şimdi San Se- bastieni çeviren dağları işgal etmekte bulunduğu haber verilmektedir. Burgos'da bir muvakkat komite kuruldu Handey, 27 (A.A.) — General Ka- banellas Ferrer, Burgosda muvakkat bir milli müdafaa komitesi teşkil etmiştir. Bu komite, general Molanın yüksek o- toritesi altında bulunmaktadır. Komi- te, yabancı memleketlere delegeler gön- derecektir. Âsilere petrol götüren kamyonlar yakalandı Handey, 27 (A.A.) — Fransız güme rük memurları, Navar'daki âsilere ver- ek üzere kaçak olarak petrol götüren bir çok ispanyol kamyonlarını yakala - mışlardır. İspanyol sosyalist mebusla rından B. Arakuisten ile B. Alvaroze de Vayo, fransız sınırını geçmişlerdir. Barselonda almanla edildi, elçi keyfi Berlin, 27 (A.A.) — Madrid büyük elçisi Barselondaki alman | Almanyanın mektebi ile alman iş cephesi evinin tah- ribi dolayısiyle hükümet nezdinde po- rotestoda bulunmuştur. Büyük — elçi, kendi fikrince, hükümetin bu yağmalar. ra aid iki bina tahrib yeti protesto etti rar ve ziyan talebetmekte bildirmiştir. Berlin, 27 ÇA.A.) — İspanyanın Ber din sefiri, Almanyanın Madrid sefirinin yaptığı teşebbüsle alâkalı olarak, bu- gün dış işler bakanlığına gidip Barsı olduğunu lon hâdiselerinden dolayr İspanya hü- 'dan mesul bulundüğünü / söylemiş, za- kümetinin teessürlerini bildirmiştir n ĞAA ee