28 Temmuz 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nci sahifede: Siyasî icmal 3 üncü sahifede: Boğazların tahkimî münasebetıle Abidin Daver 5 inci sahifede: Terbiye bahisleri Selim Sırrı 6 ncı sahifede: İspanya ihtilâlini ateşliyen çifte cinayetin içyüzü, Spor ha berleri umhuriyet JOOJI KEMALİ Yazan: Tekin Alp» * J İSTANBUL • CAĞALOĞLU A S3]fl ! 4384 Telgraf ve mektub adıesl: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul, No 246 08İI 2 8 T6IT1IT1LIZ 1 9 3 6 • n0 T mop Türk inkılâbı hakkında kadar yazılmış eserlerin en mükentfmelidir. Fransız parlâmentosu ^eisi Herriot ve doktor Köprülü Fuad eser için birer mukaddeme yazmışlarduv Her gancin elinde bir tane bulunmalıdır. Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyetl: 24298 tdare ve matbaa kısmile Matbaacıhk ve Negrlyat Şirkeü 24299 24290 Balkanlılarm Ekonomik ve kültürel Münasebetleri alkan Antantımn bir de ekonomik şubesi bulunduğunu biliyoruz. Antanta dahil devletler anlaşmanm yalnız siyasî sahaya münhasır kalmasını *kâfi bulmıyarak bunu iktısadî sahaya da teşmil etmeğe ve bu yolda çalışmalarda bulunmağa karar verdiler. Antantın Ekonomik konseyi zaman zanıan ye sıra ile Antant devletlerinin merkezlerinde toplanıyor, ve kezalik konsey müzakerelerinin mevzulannı hazırlamak üzere de Ekonomik büro müşterek tetkikler yapıyor. Balkanlılar arasındaki ekonomik işler ahiren Yugoslavyanm Bled şehrindeki Antant devletleri delegelerinin içtimalarında tetkik edilmiştir. Oradan memnuniyetle avdet eden ve bilhassa Yugoslavyanm diğer Antant delegeleri hakkındaki misafirperverliğini öğe öğe bitiremiyen Türk delegeleri Bled müzakerelerinden hayırlı ve sevindirici neticeler alınmış olduğunu söylüyorlar. Herşeyden evvel bu noktayı ehemmiyetle ve memnuniyetle kaydetmek lâzımdır. Ekonomik işlerin tanzimi siyasî anlaşmalann tesbiti kadar çabuk ve bilhassa kolay olamaz da onun İçin. Meclisin fevkalâde içtimaı Hükumet kuvvetleri İspanyada vaziyet değişti Basvekille Dahiliye ve Hariciye Vekilleri dün şehrimizden ayrıldılar, Meclisin perşembe celsesi ruznamesi hazırlandı Montrö muahe desinin müzakere ve tasdikı için fevkalâde içtimaa çağınlan Türkıye Büyük Millet Meclisi, perşembe günü toplanacaktır. Bir müddettir şehrimizde bulunmakta olan Reisicumhur Atatürk te bu münasebetle, bugün öğleden sonra saat 3 buçukta hususî trenle Ankaraya hare ket edeceklerdir. Atatürk bugün hususî trenle muvaffakiyet kazanıyor Ankaraya hareket edecek Sevilden verilen bir haber de asilerin Madride girmek üzere olduğunu bildirmektedir Balkan Antantı daha ilk giinlerinden Basvekille DaLondra 27 (Hususî) İspanyadan nubî îspanya kâmilen hükumetin hâkiîtibaren Antant devletleri arasında ekono hiliye ve Harialınan son haberlerde vaziyet hükumet mıyeti altına girmiştir. mik sahada dahi çalışma birliği yapılma ciye Vekilleri lehine inkişaf etmektedir. Madridde ta sına karar verdiği zaman biz bu karardaAsiler yalnız şimalde bariz bir fa • gittiler • ! biî hayat tamamile avdet ettiğindAı, Cumki isabeti alkışlamakla beraber işin fazla aliyet göstermektedirler. Bu mıntakada Başvekil, Hariciye ve Adliye Vekilleri dün Florya Deniz köşkünden ayrılırlarken Başbakan İsmet hur Reisi Azana karısile beraber yaya faaliyet ve gayret istediğine de bilhassa Sen Sebastiyeni istirdad etmek için asiİnönü dün öğleye doğru Perapalas o hiliye Vekili Şükrü Kaya ve Adliye Ve lis Müdürü Salih Kılıc, Üniversite Rek oîarak Madnd sokaklannı gezmiş ve halk Işaret etmiştik. O kararı 0 zaman yaptığıler tarafından yapılan bütün tecrübeler mız gibi şimdi de olanca ehemmiyetile teline giderek, Hariciye Vekili Tevfık kili Saracoğlu Şükrü motörle Haydarpa törü Cemil Bilge ve birçok meb'uslar ta tarafından şiddetle alkışlanmıştır. akim kalmıştır. Hükumet kuvvetleri Madridin şima takdir etmekte devam ediyoruz. Çünkü Rüştü Arasla görüşmüş ve otelden doğru şaya giderek dün akşamki eksprese bağ rafından uğurlanmışlardır. Barselon mıntakasında da hükumet Dün akşamki ekspresle Meclis Reis lip.de, Ispanyanın merkezinde, cenubda Balkan Antantımn hususiyeti, samimilik Floryaya gitmiştir. Hariciye Vekilimiz lanan hususî bir vagonla Ankaraya harekuvvetleri mühim muvaffakiyetler elde vekillerinden Hasan Saka ile Amerikan mühim muvaffakiyetler elde etmiş ve bir te herhangi siyasî bir kombinezon hudu saat 13 te Ingiliz Büyük Elçisi Sir Persi ket etmişlerdir. etmişlerdir. Bu mıntakada hemen hemen Basvekille arkadaşlan garda; Maliye Elçisi M. Mak Murray da Ankaraya git çok sevkulceyş noktaları işgal etmişler dunu pek çok geçmesindedir. Yalnız ve Loreni kabul ettikten sonra Floryaya hareket etmiştir. Vekili Fuad, Maarif Vekili Saffet, Ri mijlerdir. dır. Cenubda ilerlıyen hükumet kuvvetleri asi kuvveti kalmamıştır. Barselon şehrinyalnız sulh ülküsüne dayanan bu Antant, de de tabiî hayat tamamile avdet etmiş Maliye Vekili Fuad bu akşam, Maa bugün sahıle muvasalat etmişlerdir. Akşamüzeri Başvekil Ismet İnönü, yasetıcumhur Kâtıbiumumısi Hasan Rı ona dahil milletler arasında adeta karbulunmaktadır. [Arkası Sa. 5 sütun 3 te] Cenubda da mühim asi kuvvetleri hüdeslik hisleri yaratacak temizlikte ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras, Da za, Başyaver Celâl, Vali Muhiddın Po kumet kıtaatına iltıhak ettiklerinden, cekuvvettedir. Vaziyet böyle olunca ve [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] hatta vaziyet böyle olduğu için Antanta dahil milletlerin kendi aralanndaki münasebetlerin yalnız siyasî olanlannı değil, ekonomik ve hatta kültürel olanlannı çok ileri götürmeleri kadar tabiî birşey olamaz. Bu iş öyle ol diyince oluverecek işler3en değildir. Onun esasında bütün Antant devletlerinin samimiyetle müttefik bulunduklarında şüphemiz yoktur. Fakat onlann amelî sahada tahakkuk ettirilebilmesi çok mesai sarfına ihtiyac gösterir. Bu mesai her taraftan göreceği ihtimamla ileri götürüle götürüle eğer günün birinde meselâ Balkan Antantı memleketleri arasındaki gümriik kayıdlannın hemen hemen hiç yok denilecek kadar bir hafifliğe indirilmiş olduğunu görürsek îşte o zaman bu bütün dünyaya nümune sayılacak kadar güzel Balkan Antantımn en büyük yeni bir zaferi temin edilmiş olacağını şimdiden ve çok açık söyleriz. Bu kadar büyük ve yüksek bir neticeye varabilmek için katolunacak mesafelerin çetin yüriiyüşler istediğini de bilmemezlik edemeyiz. Ne hacet, mesele herşeyden evvel tekniktir, ve muhtelif milletlerin türlü menfaatlerini telif etmek ihtiyacmda olan bir teknik. Bunun bile uzun müşterek mesai istediğini kabul etmeliyiz. Barselon sokaklarında Milis kuvvetleri, ölmüş beygirlerini siper alarak asilere ates ediyorlar M. Edene göre niçin lüzumsuz addedilmiş Akdeniz taahhüdleri Mareşal Fevzî Çanakkalede Erkânıharbiyei Umumiye Reisi teftişlerine başladı Denizaltı gemileri için alınan Ana gemisine dün Ingiltere Hariciye Vekili «Italya üç Akdeniz Çanakkale 27 (Telefonla) Mare merasimle bayrak çekildi ve Erkin adı konuldu şal Fevzi Çakmak refakatinde OrgoP.eral devletine teminat verdiğinden bu taahhüdlere Fahreddın olduğu halde Tınaztepe tor pidosile saat 1 7 de buraya geldi. artık ihtiyac yoktur» diyor v Dört tane treırizaltı daha ısmarladık Türkiye taahhüdünde devam ediyor Londra 27 (Hususî) Avam Kamarasının bugünkü celsesinde haricî siyaset hakkında mühim münakaşalar yapıl mıştır. Münakaşayı açan Hariciye Nız'rı M. Eden çok nikbin bir nutuk söylenv'ş ve beynelmilel vaziyet hakkında İngilterenin noktai nazarlannı etrafile anlatınış tır. Tümgeneral Hüsnü Kılkış, Vali Ni zami, komutanlar askerî motörle Maydos önünde büyük misafırleri karşıladılar. Mareşal, Çanakkalelilerin tazimhrin sunan heyeti gemide kabul ettikten sonra motörle Çimenli iskelesine çıktı. Bütün subaylar, hükumet memurları ve binlerce halk Mareşal Fevzi Çakmağı harrelle istikbal ettiler. Mızıkasile birlikte biı bölük asker resmi selâmı ifa etti. Mareşal, halkın büyük tezahüratı ve alkışları arasında Çimenlide piyade, topçu, ve fe.ı kıtaatını teftiş etti. Fevzi Çakmak biraz sonra Belediye kazinosuna giderek O'.T müddet istirahat etti ve Validen vaziyet hakkında izahat aldı. Lokarnocularm toplantısından alınan netice M. Eden evvelâ Lokarno meselesin den bahsederek demiştir ki: Erkine şanlı Türk bayrağı çekilirken « Ingiltere, Fransa ve Belçika muDenizaltı Ana gemisi yapılmak ü/e gelen davetlileri İstanbul Deniz Kumanrahhaslarınm Londrada yaptıklan top Müteakıben otomobille tayyare ve re Almanyadan satın alındığını yazdığı danlığına bağlı istimbot ve flikalar gemilantı tam bir itilâfla neticelenmiştir. Avjandarma kıtaatı garnizonlarına da gidemız ve evsafı hakkında lâzım gelen ma ye götürmekte idiler. rupa sulhunun teşkilâtlandırılması saha rek teftişlerde bulundu. lumatı verdığımız Trıer vapuruna ıstıkErkin üç gün evvel tesellüm muamelesında mühım bir adım teşkıl eden bu itiMisafirimiz geceyi Vılâyet konağında lâl manasına gelen Erkin adı takılmıs ve sinin icrası için Halice girmiş ve İstanbul lâfın husule gelmesine Fransa ile Belçikageçirdi. dün sancak çekme merasimi yapılmıştır. Deniz Kumandanlığı önünde kıçtankara Ondan sonra Umumî Harbden ve hele nm teşriki mesaisi çok yardım etmiştir. Genelkurmay başkanı üç güne kadar Merasimin saat üçte yapılması kararlaş demırlemişti. Davetlıler vapurda ku 1929 krizindenberi bütün dünyanm eko Almanya ile Italyanın da iştirakile akdeM. Eden yeni tahkimat sahasına giderek tetkikler mış olduğundan saat iki buçuktan itiba mandan deniz yarbay (kaymakam) nomik işleri o kadar kanştı ki bu bakım dilecek olan yeni Lokarno konferansmm ren İstanbul Deniz Kumandanlığının bu Fehmi, ikinci kumandan binbaşı Musyere sarfolunan büyük enerjiler tasarruf de bulunacaktır. dan dahi sahanm temizlenmesi gene ve toplanmasmdan evvel daha yapılacak çok lunduğu Halicdeki Camialtı mevkiine {Arkast Sa 7 sutun 4 te\ işler vardır. Ancak bu işlerin halledil edilmiş bulunurdu.» ayrıca uzun müşterek mesaiye ihtiyac linttllMIIIIIMIIIIIMIIIIIınıltHHIIIIIIfllMIUIIIIIMIflMlltllllllinMllinilMIMtlMllllllflliilllllltllllMIMIIIIIIIIIIItllMiillllllllllllllltilltllllllltfltltliritllfll miyecek mahiyette olmadıkları Londra Türk hükumetine teşekkür göstermektedir. Hâdiseler arasında konuşmalannda bir defa daha sabit olîngiliz Hariciye Nazın bundan sonra Bütün bu zorluklara rağmen Antantın muştur.» geçen hafta Montröde imzalanan Boğazekonomik şubesi hiç yılmadan çalışmalaİngilterenin Berline sorduğu lar mukavelenamesinden bahsederek denna devam ediyor, ve her toplantı bize sualler miştir ki: yeni beşaretler ve yeni umudlar getiriyor. Tfransada 40 saatlik iş kanunu ka • tabirin esasen ne boşlukla, ne de bi • «? Geçen haftanın en mühim meseleM. Eden bundan sonra ingilterenin *• bul edildikten sonra işçinin boş zim «tatih helimesinde olduğu gibi Çetin bir sahadaki bu çok umud verici Berline sorduğu sualler üzerinde bilhas lerinden biri de Montröde imzalanan Bovakti çoğaldı; fakat Fransa bu vak ataletle alâkası yoktur. Vakfini boş ve binaenaleyh şevkli, heyecanlı çalışma sa ısrar ederek demiştir ki: ğazlar mukavelesidir. Bu mukavele mua tin boş geçmesini istetniyor ve onu geçirmenin bize mahsus olduğuna ların kolaylığı Antant milletleri arasında« Bu sualler, ne münazaa çı hedelerin doğrudan doğruya müzakere eğlenceli olduğu kadar da faydalı bir belli eden bu «boş vakit» tabirini ki karşıhklı muhabbetten ve temeli çok kartmak hissile, ne de tecessüs hissile ya lerle ve meşru yollarla yeniden tetkik eltarzda doldurmanın yoluna bakıyor. dilimizden atmak için işsiz zamanlamek imkânı mevcud olduğunu ispat et İki gündenberi devam eden şiddetli Bunun için başlıbaşına bir teşkilât rımızt nasıl doldurabileceğimizi dü kuvvetji olan Antantı hergün daha ziya.de zılmıştır. Bu sualler, bu sahada bir terakkiye varmak için namuskâr bir gayrette miştir. Çanakkaledeki mezarlıklarım'z yağmurlardan sonra dün hava açmıştır. yapıldı. Mahsad Fransızın boş vakit şünelim. Kâğıd ve tavla oynamaktam, takviye etmek için elden ne gelebilirse bulunmak üzere verilmiştir. Eğer Alman için verdikleri teminattan dolayı Türk Yağmurlar ve yıldırımlar şehrımızde bü lerini organize etmektir: Neş'esi ve kahvelerde öbek öbek tütün dumanı hepsinin yapılması arzusundan ileri gelhükumetine müteşekkiriz. Boğazlar me yük hasarlara sebebiyet vermiştir. faydası birbirinden aşağı kalmıyan yutmaktan daha keyifli, daha lezzethükumeti bu suallere çabuk surette ve yamektedir. Şimdiye kadar amelî sahaya pıcı bir tarzda cevab vermiş olsaydı, boş [Arkası Sa. 7 sütun 3 te] Dün sabahtan itibaren halk, itfaiye, oyunlarla, sporlarla dolu bir prog li ve faydalı çareler bulacağtz. Nedir bu çareler? geçirilmek üzere vanlan bazı kararların lllflllllllllllMlflllllllllllllllMMIIIIIIItllllltllMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIItlHllllflllllllllltlltllllllllllMIIIIIIIIIIIHIin temizlik amelesi, su basan yerleri, mo ram hazırlamyor. Bir sporcuya sorarsanız cevabı şu Avrupalı zaten vaktini boş geçir ehemmiyeti üzerinde bilhassa durmalıyız. lerinin yabancılan değillerdir. Asırlarca te bulunuyoruz. Bu yeni kardeşlik haya lozlarla geçilmez bir hale gelen caddeleri olur: Spor. miyen adama derler. Burada hüku Ekonomik konseyle onun büroları haki beraber yaşamış olmanın bizi yekdiğeri tmın Balkanlı milletleri biribirlerini her temızlemeğe başlamıslardır. Bir muharrîre sorarsanız o da şu İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafın trtetin yaptığı şey, Fanstzın tatil saal tek kelime ile cevab verecektir: Okumize kolaylıkla yaklaştıracak ve biribiri gün daha ziyade kucaklamağa sevkedecekaten pek iyi çalışıyorlar. mizi kolaylıkla anlaştıracak tesirleri hâlâ ği şüphesizdir. Bu kaynaşmayı kültürel dan şehrin her tarafında vukua gelen ha lerini kollektif bir programa sokarak mak. Bundan cesaret alarak Antantın külona intîzamdan doğabilecek para ve Bir bitarafa sorarsanız ikisinin de mevcud olduğuna şüphe yoktur. Bunun münasebetlerdeki çokluğun ve samimiliğin sarlar tesbit edilmiştir. türel sahada anlaşmağa dahi fazla ehem haricinde biz şimdiki yepyeni hayatımız en müessir surette ileri götüreceğini bütün enerji tasarrufunu temin etmektir. haklı olduğunu söylemek suretile ikiDün akşam hasar raporu İstanbul Vamiyet vermesini bilhassa rica edeceğiz. da bütün dünyaya örnek olacak kadar bir kanaatle temin ederiz. Hern bu «boş vakit» sb'zü yalnız sinden de fazla haklı olacaktır. lisine verilmiştir. Vali, raporu tetkik et PEYAM1 SAFA Memleketlerimiz halkları esasen biribir güzel bir insanhk camiası te§kil etiiekYUNUS NAÜt [Arkası Sa. 5 sütun 5 te] bizde vardır. Franstzların kullandığı Yağmurların yaptığı hasar Boş vakitler En fazla zarar gören yerler Kadıköy ve Üsküdar cihetidir