SAYFA 2 Montrödeki muvaifakıyetimi- zin dışar da uyandırdığı akisler ziyade alâkalı olan iki devlet, Türkiye Montrö zaferi ve yugoslav gazeteleri ve Sovyetler Birliği, mukaveleden hoş- Belgrad, Z1 ÇA.A.) — Yugoslav ajan. | nuddür. Ş EAAF M Yeni mukavele ve Bütün'sabah gazeteleri - Montrö an. ÜÜ Jaşması hakkında uzun uzadıya tafsilât vermekte ve bütün milletlerarasr mah- fillerin gözü bu konferansın neticesiyle amilletlerarası siyasada yer gan Türkiyeye çevrilmiş olduğunu teba- Tüz ettirmektedir. Boğazların tekrar kerileştirilmesi ve Türkiyenin bütün toprakları üze - Tinde tam hakimiyetini kurması dola - yısiyle Türkiyede heyecanlı tezahürler yapılmaktadır. Öte taraftan Sovyetler Birliği esaslr istifadeler temin etmiş - Şimdiki türk neslinin en ' büyük muvaffakiyeti Politika diyor ki: "Boğazlar meselesinin Türkiye, Ro- manya, Sovyetler birliği ve İngiltere le- bine olduğu gibi Montrö mukave- desini imzalayan — öteki / devletlerir de lehte olarak boğazlar meselesi “*tasfiye edilmiş olması Atatürk Türkiye- #inin harbdan sonra milletlerarası saha- daki gayretlerinin tetevvücünü teşkil e- 'der. Türkiye yabancı kontrolündan ta- mamiyle kurtulmuş ve kendi evinde tam ye mutlak hâkim olmuştur. Bu, ilkönce memleketin istiklâlini harb meydanların. 'da müdafaa ettikten sonra şimdi de ya- ir devre a- Karadeniz kapalı bir deniz olmakta- dir. Sövyetler harb halinde Ka- radenizin kontrolünü elde etmektedir, Çünkü Sovyet filosu istediği gibi Ka- radenizden çıkar ve mezkür denize gi- rebilir .Hiç bir devletin hayati menfa- atleri yeni mukavele ile tehlikeye düş- memektedi ir nazik meselenin halledilmiş ol- masından dolayı konferansın muvaffa- len bütün delegasyonlar bah mukaveler bancı hüfuzunun son kırıntılarından a- Atina, 21 (ALA.) — At navatanı kortaran bugünkü tück nesi | büdiiyor O in hi şüphesiz n büyük muvaftakıye | — Montsö mükavelesinin ödier TÜ R Te ianmedlen Elehteron Viğa diyor k “Yunanlılar, mütte çin mutlu bir Kadise olan bu kayı duyulan sevince- iştirak etmekte. dir. Zira Türkiyenin emniyeti, bizim kedi topraklarımızın emniyetl demek- dire Mesmleketimizin - vicdanında öyle derin ve değişmez bir sürette yer el miş olan ba iman sebebiyle yunan hü- Kümeti ilk dakikadan itibaren türk ter #ini tatmuştur. Son inkiyaflardan sonra Mallletler ceniyetinin kendi araularını Yaplımaktan Acir kaldığının sabit ol. & toprak bütüni e mülkedeme, | / masındaa sonra, Tüzkiyeerinin kapı. Fan adaketin sulhçu uyatasının bit ter | ö demek olan Çanakkaleyi kontrölü Tahürüdür: Valena almadan kendisini emniyette göremezdi.bu derecede makül sebeb Dr. Aras'ın yugoslav basınına | karşısında hiç bir muhalefet yapılma- cumuriyet Sulhçu sıyasamızın bir tezahürü n do- Vreme gazetesi de gene aynı heye - canlı lisanla bu muvaffakiyeti kaydet. tikten sonra diyor * Türkiyenin milletlerarası meşru- iyet sıyasasının kazandığı bu zafer ay- 'mr zamanda Balkan antantı ve Küçük antant devletlerinin güddükleri sıya. #anın da bir zaferidir. Tadilciliğin ve emrivaki sıyasasının kökleşmek üzere bulunduğu bir anda Motnrö konferan - beyanatı. &z N Öte taraftan bütün gazeteler T-tik | * Pransız gazetelerinin fikirleri Rüştü Aras'ın Montrö'de yugoslar ga- | — — Paris, 21 (AA) — Havas ajansı Di zetelerin. e yaptığı beyenatı da neşre - | diriyor : diyorlar. B. Aras demiştir ki: '— Bu konferansı bugün kapadıktan biliriz ki milletlerarası ça - Jurnal gazetesi boğazlar mukavele- namesi hakkında diyor ki * — Yeni mükavelenin esaslı mümey- Jışmalar istikametinde bir hal tarat İ yiz vasfır tarh hakimiyetini yeniden bulduk. Herkesin yardımından istifade | lan Türkiyenin bu kapıları ancak ken: ettik ve hepimiz dünyaya isbat ettik' | disi ile yardım andlaşmaları ile bağlr ki, en vahim meseleler bile uzlaşma ve | bulunanlara açacağıdır. Bu kombine- umumt hüsnü niyet yeluyle halledile | / zon, yalnız umumiyet itibariyle Cenev- bilir Balkan antantı Montrö'de tam an- | ve mekanizmasının kuvvetini teyid et Taşmanın parlak bir delilini göstermiş- | —mekle kalmıyor, fakat ayni zamanda bi tir. Yugoslavyanın hattı hareketi ken- | zi doğrudan doğruya eaki tedafüt itti disine çözülmez dostluk bağlariyle | faklar sistemine götürmektedir. Bu ihinduğumuz bir müttefikten | kalkınmanın şerefinin büyük bir kımu hattr hareket olmuştur. | nin fransız delegasyonuna düşmüş ol- Büyük dostumuz Yuğoslavyayı idare | masından dolayı gayri memnun deği edenlere kardeş selâmlarını - gönderir | — — Er Nuvel diyor ki: 've yugoslav milletine bütün kalmible | — “Yeni / fukavelename, Türkiyeye teşekkür ederim.” kakimiyet hakkmnı yalnız milletler ce- Yugoslar gazeteleri gâyri —aâkeri — İ miyeti paktr ile alâkalı tcahhüdler ı bölgenin ilgast dolayısiyle dün. gece İ mirı için, vermektedir. Kollektif emni- Ankara, İstanbul ve 'Türkiyenin öteki | yet teşkilâtınin / takviyesi - karşısında gehirlerinde yapılan vatanseverce te « | bulunuyoruz vebu sebebten dolayı dost. Sahürleri tebarüiz ettiriyor've aarı ha - | Jarımızla beraber hoşnud oluyoruz., B aa b arbani seracıma Delegasyonlar Montröden ayrıldılar yürekten iştirak ediyorlar , Te carkarelesinin Montrö, 21 (A.A.) — Montrö kon - feransı delegeleri, biribiri ardı sıra arsıulusal ehemiyeti buradan ayrılmaktadırlar. B. Bonkur, Montrö, 20 (A.A.) — Havas Ajan- #L bildiriyor; Sıyasal mahfillerde dün | ». Seanley ve B. Brus dün gece ve öter kiler bu sabah hareket etmişlerdir . akşam imzalanan boğazlar mukavele- S ceiyel tbariz Gülimektedir. D, Titülesko, birkeç gün burada dinlenmek tasavvurundadır . Filkakika bir sulh muahedesinin meş- Askeri kıtalar u süllerde tadili ilk defa olarak ger Çanakkalede gekleşmiş ve gene İlk defadır ki Fapon- 'ya milletler cemiyetinden çekildikten Çanakkale, 21 ÇA.A.) — Bu sabah bir süel kıta Bozcaadaya — geçmiştir. sonra bir milletlerarası “mukaveleyi Hamidiye kruvazörü de saat onda İm- imzalamıştır. ç İtalya'nın da mukaveleye roza askeri bir kıta çıkarmıştır. Mem- leket çok coşkun ve sonsuz bir. heye- iştiraki bekleniyor Aynı mahfillerde ehemiyetle kay - dedildiğine göre İtalyanın Montrö konferansına iştirak etmemesine rağ - men andlaşmaya iltihak etmek Üüzere | can içinde çınlamaktadır . Türkiyeye yakınlık göstermesi ihti - | © — Çanakkale, 21 (A.A.) “saat 12.* — Şu finda kahramanlar diyarı olan Ça Hakkale şanlı türk - ordularının kara, deniz ve hava kıtalarını kucağında tut- Makta ve coşkun bir heyecan ve sevinç amali vardır. Ve eşsiz tezahürat yapmaktadır. Haber alındığına göre Türkiye böy- “le bir italyan teşebbüsünü anbean bek- demektedir . Bu mesele ile doğrudan doğruya en panyada vaziyet hala düzelemedi Hükümet - kuvvetleri âsiler üzerine yürüyorlar * İsyanın merkezi olan Sevil şehri hükümete teslim oldu.; »Bununla beraber âsilet Fasta ve fransız sınırı yakınında vaziyete hâkim bulunuyorlar; her tarafta kanlı çarpışmalar devam etmektedir. ; Madrid, 21 (A.A.) — Dün akşam sa- at 2150 de radyo ile neşredilmiş olan bir tebliğde hükümetin vaziyete tama- miyle hakim olduğu ve âsilerin büsbü. tün bozguna uğramış oldukları bildi rilmektedir. Hükümet, bundan başka intizam ve asayişin ordunun, sivil mı hafızların ve cumuriyetçiler cepher Bunu ilâve eylemekte Bu tebliğ, bir çok lisanlarla neşre- dilm'ş olup nihayetinde komünist ve t liderlerin intizamı korumak için bütün ispanyol işçilerini hükümetle inde bulunmağa çağıran beya - natını ihtiva etmektedir. Asilerin elindeki şehirler hangileridir ? Madrid 21 (AA) — Yukardaki tebliğin neşrinden önce hükümet, bir nota neşrederek hükümetin bütün İs panyada vaziyete hakim olduğunu bi gehirler, dar, Ssilerin taarruzlarına — mukavemet etmektedirler. 3 — Valladolid ve Saragossa yehir- Hükümet Fas'tan gelen kuvvetlerin Malapa'da karaya'gikmış / olduklarına drir olan haberi Sitelerih- etmeketedir. Yalnız yerli Fas küvvetleri, Alcesiraz da karaya çıkmışlar ise de püskürtül. müşlerdir. Hükümet, Sevil istasyonunun kaç- mak arzusunda - bulunan âsiler reisi Franko için bir tayyare istemiş oldu « Hunu da bildirmektedir. Yüzlerce subay tevkif edilmiştir. Bunlar arasında general / Fanjul da vardır. İsyan etmiş olan bir takım gar- nizonlar, hükümet kuvvetlerine teslim olmuşlardır. Donanma, hükümete sadıktır. İsyan olan deniz subayları, harb gemi- lerinde göz hapsine alınmışlardır. Sevil hükümet kuvvetlerinin eline geçti. Hendey, 21 ÇA.AJ — İs, kezi ve kalesi olan Sevil, hükümet kuv- vetlerinin eline geçmiştir. Dün bütün gün âsilerin haberlerini 'neşretmiş olan Sevil telsiz istasyonu, aat 22 den itibaren hükümetin tebliğ lerini vermeğe başlamıştır. cerda belediyesi komünistlerin — elir geçmiştir. Milletlerarası Burgmadamı köprüsü komünistlerin muhafazase al tındadır. Fransız şarki Prene valisi artık Hükümet tekzib ediyor, fakat... | Barselon hükümeti ile muhabere edes memektedir. Paris, ZI (ALA) — İyi haber ab makta olan mahfiller Fastan gelen ispan- yol lejyon etranjeri Halkın çoğu kıralcı olan ispanyol bask memleketinde kırlarda silâhlar « mış siviller gezinmektediz Öğleden sonra Hendeye komiseri. ün bir telefonuna göre, silâhir köylü: lerle kuvvetlendirilmiş olan iki asker kolu San » Sebastien'e doğru yürümek 'tedir. Bu asker kolları Vittoria'dan ve Navar'dan gelmektedir. Jaka şehri müdafaa komitesi azası üsilere karşır Mmukavemete artık devam edemiyece « Hinden sınıra gelmiş ve fransız kamlarına teslim olmuştur . ya çıkmış olduğunu öğleden sonra âsiler, Sevil, Grenada, Ma- laga, Valladolid ve Burgos'da hâkim va- Hükümet kıtaları âsiler üzerine yürüyorlar Madrid, 21 (A.A.) — Hükümet, mü. kemmel sürette silâhl: beş kıta askere Asilerin son mukavemet merkezlerine kücum etmek üzere Toledo, Vallodild, Saragossa ve Burgos üzerine yürümele- Fi emir verilmiştir. Hend hususi komiserinin telefonla bildirdiğine göre Endülüs eyaletinde halkın mukavemeti kırılmaktadır. Saat 19 da fransız şarki Pirene va- Sınırı geçmiş ve Fransaya sığınmış o- lan halk cephesi / mensuplarmdan kırk kişinin fransız memurları tarafından si- Tâhları alınmıştır. Asiler San Sebastien'de vaziyete hâkim oldular. Hendey, 21 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, Sen Sebastlen sivil valisi saat 17 de idareyi faşist duyguları ile tanm - mış olan askeri kumandana bırakmış tır. Saat 18.30 da Navar valisi - sryasal Fransaya : Beçmiştir. | disi Barselon'da bittiği sanılan karışılr ine göre tünt e di âsiler dağlara doğru ilerle- | miştir. Halk cephesine - mensup ailâhir mekte ve halk cephesine sadık bulunan 18 bin nüfuslu İrun kasabasını abloka ya gayret etmektedirler. Saat 19 da İrun halk cephesi direktörü Fransaya sığınmıştır. unsurları havi kamyonlar şehirde dolaş« makta ve intizamı muhafaza etmektedir. Saat 19 da Serber komiserini rendiğine göre, Kompanis hala Barse- Jan'da hâkimdir. Barselon radyosu ise hükümetin müdafaası için halkı gönül- Jü yazılmağa çağırmaktadır. Bu akşam Barselon'da örfü idare ilân olunacağı , teeyyüd etmektedir., Fasta 'da âsilerin vaziyeti kuvvetli Londra, 21 (A. A.) — Sikr sansüire rağmen Röyter ajansına gelmiş olan telgraflar, ispanyol hükümetinin şimdi Madrid ve Sevil de dahil olmak üzere başlıca şehirlerde vaziyete hakim ol - duğunu bildirmektedir. Bununla bera- ber âsiler, Fasta kuvvetli surette yer- deşmiş bulunuyorlar . Ceuta şehri bombardıman edildi Cebelüttarik, 71 (AA.) — Sanşız Barkalitatci torpido muhribi, dün ak- gamCenta şehrini bombardıman ediyordu. Dört ispanyol harb gemisi, dün öğle- den sonra Cebelüttarikta görülmüştür. Bu gemilerde Ceuta üzerine ateş açmış- lardır. Şehrin merkezine bile obüsler düşmüş olduğu görülmüştür. Fransız mahfillerine gelen haberler Paris, 21 ÇALA.) — İspanyol sını- Londra konferansı yarın toplanıyor Paris, 21 ÇA. A.) — Resmen bildi diğine göre, İngiltere, Fransa ve Bel- çika arasındaki konuşmalara bu ayın 23 de Londrada başlanılacaktır . Paris, 21 (A. A.) — Londra'da 23 temmuzda açılması ihtimali olan üç ta- raflı konferansta ” Fransayı BB. Blum 've Delbos temsil edeceklerdir. Akdeniz anlaşması ve Türkiye - Paris, 21 (A.A.) — İtalyan kaynak- larından bildirildiğine göre Türkiye 1935 ilkkânununda aktedilen Akdeniz anlaşmalarını feshetmiş ve bunu İtal « yanın Ankara elçisine bildirmiştir , Montrö, 21 (A.A.) — Türkiyenin 1935 ilkkânunu Akdeniz anlaşmaları - gıkan haberler resmi mahfillerde tek » zib olunmaktadır. Anadolu Ajansının notu: Anadolu rından alınan havadislere göre, Puig- Kısa Dış Haberler Atatürkle »)| aBD Habeder B Löbrön arasındaj '-P thrinden Atina stadına geticil- mesi dolayısiyle saat 19 da Atina sta- dında yapılan törenden sonra meşale Berline gitmek üzere yunan sınırna doğru yola çıkmıştır. * Moskova — Sovyet ağır endüstri Somiserliği tarafından - tertib edilip bir. ANT 25 tayyaresi üzerinde iki uçmanla beraber duraksız olarak Moskovadan Nikolovski - Ruklovoçita'ya kadar ya- pilacak olan 10 - 11.000 kiloemetrelik u- Şuş ayın 20 sinde başlamıştır. Gelen haberlere göre Fransuva Josef top- rakları üzerinden geçen tayyare Tiksi koyu üzerinde bulunmakta idi. Fransız milli bayramı — dolayısiyle, Türkiye Cumur başkanı ile Pransa cu- mur başkanı arasında aşağıdaki telgraf lar teati olunmuştur. Ekselans B. Albert Lebrun Fransa Cumur Başkanı bayramı — dolay Samimi tebriklerimle beraber gerek şahsi saadetiniz gerek Fransanın refa- ht hakkındaki hararetli temennileri bul buyurmanızı ekselansınızdan rica ederim. Fransız mil Ekselans Atatürk * — Moskova — Merkez icra komi- Türkiye Cumur Başkanır tesi birleşe miş bir sovyetler birliği sağlık komiser. dolayı ekselansınıza hararetle teşekkür | Yiği ile bir de ayni şekilde tüze komiser. eder ve şahsi saadetleri ile Türkiye - | yiği ihdasına karar vermişler, sağlık ko- min refahı hakkındaki çok samimi te - | miserliğine B. Kaminski, tüze komiseı memnilerimi bildiririm , liğine de B. Krilenko tayin olunmuştur. * Moskova — Mogolistan kurtuluşu. 'nun 15 inci yıldönümü dolayısiyle Ulane bator'a giden sovyet heyetinin başkan B. Eliava oradaki bir toplantıda büyük bir tebrik nutku söylemiştir. e halk komiserleri Tebriklerinden ve temennilerinden ile Ajansının bildiğine göre 1935 kânunu- evvelinde verilmiş olan teminat Türki- ye tarafından İngiltereye karşı tek yaflı olarak devam etmektedir.