3 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

3 TEMMUZ 1936 CUMA Bursa mektubu Merinos fabrikasının divarları yükselirken Merinos koyunu yetiştirme işine büyük bir faaliyetle devam olunuyor Burta, (Husust Muhabirimizden) — Birinci beş yıllık endüstri programımı- za dahil işlerin ön plânında bulunan iki buçuk milyon liralık merinos - fabrik: sının duvarları yükselirken bu İşi kare gılıyacak olan merinos ve uzun elyat pamuk yetiştirlekliğine de (3) milyon Tira tahsisat konarak geniş ölçüde bir teşkilat kurulmuş bulunuyor. — Şimdi bir taraftan fabrikanın inşaatına diğer taraftan da merinos yetiştiri dik ve teknik bir şekilde devam edi yor. Türkiyedeki kumaş fabrikaları bu- gün yün ipliğini dışardan almaktadır. lar, Bazı fabrikalar (mesela: Hereke ve Yüniş gibi) yün ipliklerini de kendile- ri yapıyorlar, şüphesiz, merinos fal kası çalışmaya başlayınca bu fabrikalar bundan sonra kurulacak olanlar ip- derini tamamen — buradan — alacaklar demektir, Şu hale göre: milyonlarca 10 yapağı işlemek ihtiyacr karşısında bulunan meri asının bu ilk fabri ceğiz? Devlet, işte bu işi de program: Jaştırmış bulunuyor. İlk zamanlarda yerli koyunlarımızın en ince ve en iyi yapağı verenlerine hariçten getirtilecek Merinot yapağısı katarak, yüzde otuz tiftik, Ve kısmen saf merinos yünü iş- liyerek kumaş fabrikalarımızın ihtiyacr temin olunacaktır. Mıntakamızda yavaş yavaş merinos cinsleri arttıkça ve me rinos yünü çoğaldıkça - dışardan alım kesilecektir. Yedi yılım sonunda fabri- kanın yün ihtiyacını tamamen dahilden temin edebilmesi yolunda her türlü ted- birler alınmıştır. Yedi zeneye ayrılan - bu çalışmadan macak neticeyi / anlıyabilmek — için ursadaki Merinos Mıntaka Müfettişli. Bi ile Karacabey'deki merinos yetiştir. me çiftliğinin çalışma sistemlerini mek Tâzımdır. Bu iki teşekkül, Alman- ya'dan getirtilen damızlık merinos koç- lariyle yerli koyunlarımızı sunt sürette aşılıyarak yepyeni yerli bir merinos ır- kı yetiştirmeye başlamıştır. Almanya- dan getirtilen 70 koç bu sene köylümü- zün 10,000 den fazla koyununu, on muh- telif mıntakadaki sunt tohumlama tasyonlarında aşılamıştır. Köylünün e- dindet çe virmek için kullanılan bu usulü dünya memleketlerinden valnız Sovyet Rusya ile Türkiyenin tatbik etmekte bulun. duğunu söylemek, sanavi hayatında bi. zim de ruslar gibi büyük hamlelerle ve gök süratli adımlarla yol almak istedi- #imizi anlatır. Hususf olarak Sövyet / Rusyada bu işt öğrenen mütehassıs türk baytarları imdi iş başındadırlar. yerli koyunları Merinos'a Almanyadan getirtilen — koçlar ne yanıyorlar? Evvelâ, bir koç tabil sifatle 25 koyu- 'a tahsis edilehilirken. — sünt surette 1000 koyun tohumlanahilmektedir. Şu Talde biz doğrudan doğruya tabit sifat “mini tatbik etmiş olsağıdık. işin bü- ;uım 'ü ve aceleliği karşısında süratle 11 almak için üçer yüz lira kıymetin- deki bu koçlardan daha binlercesini ge- tirtecektik. Bu takdirde hem koçların iyi bakılıp beslenilmeleri güç bir mese- de olacaktı; hem de çok fazla paramız işarıya gidecekti. Halbuki bugün elde bulunan (70) koç mütehassısların göze leri önünde çok iyi bakılarak evsaf itir barlyle de kendilerinden yüksek ran. dıman alınmak mümkün oluyor. Bu koç- Jarın ağırlığı vasatf olarak 100 kilodur. Verdikleri yapağı ise 6 kilodur. Maa- amafih aralarında 9 - 10 kiloya kadar yar pağı verenleri de vardı SUNİ TOHUMLAMA NASIL YA- PILIYOR?. Köylülerin istasyonlara getirdikleri koyunlar, Almanyadan getirtilen koç. ların yüzlerini dahi görmedikleri halde harıl harıl merinos yavrusu / yetiştiri. yorlar, çünkü: damızlık koçlardan, las- tikle kapatılmış suni vajenlere alınan tohum, mıntaka müfettişliğindeki labo- ratuvarda yapılan hususi mayi - ile çok fenni bir şekilde sulandırılıyor, mikros- kopik muayenesi yapıldıktan sonra yer- H Koyunlar Kapal veriliyor. tüpler olarak hazırlanan mayi tohumlama ( tasyonlarına ve bu arada Ankaradaki or- man çiftliğine gönderiliyor, oralarda bu tüpler açılarak tohum — sulandırılı. yor, ve her koyuna gene hususi aletler. Te Iüzumu kadar tohum veriliyor, bu to humlama tabif sifattan daha müecmmen bir şekilde netice veriyor. Harada ve Orman çiftliğinde yapılan tatbikatta yüzde seksen altı buçuk yavru alınmış- tır. Çünkü: bu usulde tohum ve mayi her an kontrol ediliyor ve içindekilerin yaşayıp yaşamadıkları görülerek ve bi Tinerek koyunlara verilmesi mümkün oluyor. Minareliçavuş köyünde yalnız bir günde (175) yerli koyunun tohumlan. dığını söylersem halkın bu işe ne kadar kıymet ve ehemiyet verdiği anlaşılır. Bir teli, ipek telinden daha ince, daha yumuşak ve daha güzel olan merinos yününü bu sene yalnız Hereke fabrikası (111) kuruştan almıştır. İyi bir fiat ol makla beraber merinos yetiştiriciliği bakımından bu da kâfi değildir. Köylü- 'nün çok kazanmasına bağlı olan üretme için Merinos fabrikası bidayette, di- ğer sanayi şubelerimizde yapılmakta 0- dan himaye sistemi gibi bir prim halin- de yünlere daha yüksek bir fiat verme- Tidir ki: bu büyük iş memlekette sürat- le yayılsın ve ihtiyaer bir an evel temi- ne başlasın. Musa ATAÇ R. Peker'in İnkılâb Dersleri telerinde R. Peker'in verdiği inkı. Yâb derslerinde talebe tutulan , ULUS Basımevince kitap ha- Tinde basılmıştır. 124 sayfa tutan eser, yalnız. basma masrafı kar- gılığı olarak her yerde ON KURU. ŞA satılmaktadır. Havacılık köşesi * Bu haftadan itibaren Kont Zeppe- din adındaki alman balonu, her on beş günde bir, — Frankfurt - Pernamburg #ervisini yapacak ve Doyçe - Lafthan. #a'nın tayyareleri de ayrıca çalışarak bu servisi tamamlayacaklardır. * Frantiz kadın tayyareci Mariz Hilz, bir Potez $0 tayyaresi ile dünya kadın. yükteklik rekorunu 14.303 metreye çı- karak kırmıştır. (Eski rekor 12.043 met- ve İdi. Mariz Hilz, bu suretle, Lömu: an'da bulunan erkek yükseklik Pransa rekorunu da kırmış bulunmaktadı * 1997 de dünya etrafında yapılma gazavvur edilen tayyare yarışı, tah. Sisat olmadığından dolayı yapılamıya: caktır. * İtalyada milit müdafan bakanlığı havacılık bakanlığı ile uzlaşırak para, şötçü kıtaları kurmağa karar vermiş. tir. * İtalyan Donati'de bulunan dünya yükseklik rekorunu kırmak üzere fran- sız Jorj Detre yakında bir Potez S0 tay- yare ile havalanacaktır. Bilindiği gibi Donatideki rekor 14433 metre * Almanyada Fredrikshafen'de, Z. 130" adındaki dirijabl balonun in- şasına başlanmıştır. Bu balon Hinden. bürg balonu sisteminde, fakat daha bü- yükçe olacaktır. * 1935 yılında Lufhthanza alman tayyarelerile bir sene önce- le 164.000 ki- tayyarecilik şirketi se. yahat edenlerin sayısı kinden yüzde 2544 fazlar gidir. Tazyik edilmiş gazlardan alınacak vergi Gümrükler umum direktörlüğü met- kâbı üzerinden resme tâbi tutulan f gazlerin zurufu demir tazyik edil üstüvanelerin gümrük resminin iş'arı 'ahire kadar dipozito suretile alınması n gümrüklere bildirmiştir. Sıhat Bakanlığı teşkilâtı 15 ağustosta meriyete girecek olan sıhat ve içtimai muavenet bakanlığı teşe kilâtr kanununun icab ettirdiği hazırlık- ikların lara devam olunmaktadır. Hazıri Jüt dokuma fabrikaları için Jüt dokuma fabrikalarının işliyeoi mesini teminen kasarsız jüt iplikler 'nin beher yüz kilosunun 5$ lira resme tâbi olarak munzam resimle — muamele vergisinin bu esas üzerinden hesab e- dilmesi, mütebaki resimlerin muafiye- tinin 1936 mali yılı için de kabul edil- mesi ve 2358 sayılr kararnamenin 2 i ci fıkrasında yazılı hükmün bu muat 'yet içinde tatbiki Bakanlar heyetince kabul olunmuştur. İki mesud evlenme Ban. Hayriye ile Türkofis raportör- lerinden B. Reşid Zambakoğlunun kâhlarr dün belediye evlenme salonun- da yapılınış ve bu münasebetle, dün gece, halkevinde, bir şölen verilmiştir. İzmir tüccarlarından B. Hüseyinin kızı Bn. Bahire ile Ankara boks kulü- bü umumi kaptanı B. Esad Sezai Kara- koçun nikâhları da dün belediye evlen- me salonunda kıyılmıştır. Veni evlile- re saadetler dileriz. Bando konserleri Kamutay bahçesinde Riyaseticumur orkestras tarafından verilmekte - olan könserlerin bugünkü programıdır : L kısım 1— Vidal Marş Viktor Kurtat 2 — Valdtoyfel Vals Dolorez 3 — Şuman Üvertür. Manfret IL. Kısım 4—M. Döfella Lamur Sorsiye $ — J. Mayan Poem Senfoni Nüidö Nocl Anmer Not; Morsoların ve Müelliflerin i- simleri Türk Alfabesine göre yazılmış. Üç — kısma aldığı inkişaf 29 ilkteşrinde Ankara'da Türkiye genel zirdat cergisl açılacaktır. Zirar St vektletinin cumürlyettenberi mem Teket iraztinin İnkişafını göstermek maktadiyle tertib etiği bu sergi baye dar, orman ve siraat kurmlarıma ayıı maşir. Baytar kismar zootekni, hastalıklar ve hayvan yemleri adındaki büyük şur belere ayrılmıştır. Zirsat kımınnı bağelık, meyvacılık, sebzecilik, hubur bat, bakliyat, yağ istihsal edilen nc> batlar, tibbi nebatlar, ziraat sanatları, a ve bal, ipek, tavuk gibi şubeleri varı d Orman kısmına Türkiye ormanlar xıran, 'çiman aa çaylalikinin a a merkileri ve emenajman v önterlimişti Sergide teşhi redilmek üzere hazırı fanan Büyük tablolar, kabartma harir talar, grafiklerden her mahsulün 1938 senesindeki vaziyetini göstermekle be Taber 12 senelik vaziyetini de kolayca Mükayese etmek kabil olacaktır. Bundan başka Türkiyenin bir su ha sitasr yapılmaktadır. Bir çok modelleri le iptidak ve modern sulama mükayese Başka bir barita Türkiye bln Ükllmini' ve ba iklime göre eat öüllerini. üksmini gölermekeli bölbek ve meyve Bölmeneleri ge iasyonlarmm çalışmalacının n Montör mektupları: 4 (Başı 1 inci yfada) leketlerin emniyetini tehdid eder ve Tüzumsuz yere bu devletleri - bahri kuvvetlerini arttırmağa mecbur eder. 2 — Sovyetler Karadenizde sahi- İ olan devletlerin harb gemilerinin boğazlardan geçmesinin tahdidine muarızdır. 1923 boğazlar mukavele- sinde de mevcud olmryan böyle bi tahdid, Karadenizde sahili olan dev- letlerin baska denizlerdeki üssübah- rilerivle irtibatlarma mani olur. Ve bu devletlerin harb gemilerinin Ka radeniz dışımda yanacakları dostane ziyeretlere mani olur. 3 — Savvet hükümeti. Karnde- mizde sahili olmrvan devletlerin, Ce- miveti Akvam misakı mucibince Ka- radenizde tecavüze uörüyacak — bir devlete vardım icin harb - gemilerini boöazlardan geçirmesine muvafakat eder. 4 — Sovyet hükümeti, Lozan mükavelesinde vazılı esasları bevnel- milel vaziyette hâdis olan değişiklik- lerle ahenkdar hir vaziyette inkisaf ettirmektedir. Esasen - beynelmilel vaziyetteki bu değişikliklerdir ki Lo- zan mukavelesinin tadilini icab et- tirmişti 5 — Karadeniz devletlerinin sa- hilleri için daha fazla emniyet iste- meleri diğer devletlerin menfaatle: ni haleldar etmez. Çünkü Sovyet hü- kümeti bu devletlerin makul hadler dahilinde muslihane maksadlarla ge- milerini Karadenize - geçirmelerine muarız değildir. Resmi hiç bir mahiyeti olmamakla beraber, bügün konferans dışında daha teyid edilerek konuşulan ingi- liz mukabil noktai nazarı da şudur: 1 — Sovyet Rusya Boğazlar kon- feransma yaptığı yeni teklif ile taraftan Karadenizi Azak denizi gi- bi bir rus iç denizi haline sokarken, taraftan şarki Akdenizde bu - gün teessüs etmiş olan bahı zeneyi Sovyet Rusya lehine değiştir- gütmektedir. r konferansı, Sov- zlardan - dilediği yet Rusya'nın boj zaman dilediği gibi çıkmak teklifini olduğu gibi kabul / ettiği takdirde, Çanakkale boğazındaki türk - tahki- matı Sovyet donanmasının bir üssü- bahrisi haline gelecek ve bu mımnta- kada Sovyet donanmasımı kimse ta- kip edemiyecektir. Ve bu istisnaf va- ziyet Sovyet Rusya'ya şarkt - Akde- nİz.muvazenesinde haklı plmıyan ayrılmış — olan ziraatimizin cumuriyettenberi Konferansta Sovyet - İngiliz ıhtılafı» gorulmektedu' vaffakiyetli neticeler sergide gösteri. decektir. Sergiye memleketin her tarafından hububat ve meyve nümüneleri getiril- mektedir. Bunlardan muhafasası kabil olmayanların tabii büyüklükte sunt öre — neklerini Ankara kız ve erkek ensti- — tüleri talebesi çok büyük bir muvaffas — kiyetle hazırlamaktadır. Memleket mahsüllerinin istihsalleri ile zirai ihtacat maddelerimizin amba. Jajlanması usülleri de bu sergide göse terilmişt İki büyük tablo Vivan orman çift. iğinin ilk kuruluşundaki çorak vaziye- ti ile bugünkü yeşil ve muvafakiyetli halini gösterecektir. Hazırlanmakta - —— 'dan daha bir takım tablo - vivanlardan pamuk, üzüm ve incir gibi mahsulleri- bağ ve tarlalarda nasıl yetiştiril. — diğini bu mahsulleri, — tabif cesamette görmek kabil olacaktır. Muzür - haşereleri, bu haşerelerin sebebiyet verdikleri hastalıkları ve bun dardan korunma çaresini, tedavi usule. derini gösteren kolleksiyonlar ve tablo — kölleksiyonları vücuda getirilmiştir. Memleketimizde bu Kadar geniş ma- * — nasiyle ilk defa açılacak olan bu sergi — bir buçuk ay devam edecek ve türk zi — atçisinin her / şubedeki unhv'ull*ı l bir rüçhan verecektir. 3 — En münasib tarzı hal, l—-iııı ların bütün devletlere karşı müsavi şartlar altında ya tamamen açık veya 'tamamen kapalı bulunmasıdır. Eğer Sovyet Rusya Karadeniz'de sahili o- — lan devletlerin ımwl(ııııl-ld hariçten girecek harb gemilerinin tah: didinde buluyorsa, bu, Akdeniz bil- — hassa şarkf Akdeniz bahri muvazene. - sine dahil devletlerin emniyeti için de. tamamen böyledir. a Bugün gene konferans dışında, in- gilizlerin Sovyet Rusyaya karşı al- manlarla bir deniz anlaşması yaptık- ları veya yapmak üzere oldukları şa- yiası ortaya çıktı. Bu şayiaya göre; Almanlar Sovyet Rusyanın bahri inşaat programını adım adım takib e- decekler ve alman deniz kuvvetleri- ni Sovyet deniz kuvvetlerinin üstün- de bulundurmağa dikkat edecekler- dir. İcab ederse İngilterede bahri in- şaat programmı genişletecektir İngilizler, Sovyet Rusyanın boğaz- lar konferansına yaptığı teklif ile çar- lık Rusyanın boğazlar hakkındaki id- diaları arasında hiç bir fark görmi- yorlarmış... Bir alay dedikodu ki, konferans muhitinde gazeteci olmıyanların bile kulaklarını delik deşik ediyor. Konferans bugün beşinci toplantı- sında projamizin birinci kıraatir Ve bu birinci safhasında Tür- kiye'nin boğazlar mıntakasında kendi emni alacağı tedbirleri pren- sip olarak tasvib etti. Artık konle- ransta Türkiye'nin boğazlar mınta- kasında kendi emniyeti için tedbir- ler alması meselesi prensip olarak bir müzakere ve münakaşa mevzuu değildir. Bundan sonraki raftan ihtısas komitelerine, diğer raftan da, kendilerini boğazlar re miyle alâkadar telakki eden devlet- lerin karşılıklı anlaşmalarına kalıyor. Mütehassıslar biraz çabuk biraz geç, mutlaka müspet bir neticeye vara- caklardır. Fakat hava, henüz devlet- lerin verecekleri karar hakkımda tah- minler yapmağa müsaid değildir. Tevfik#Rüştü Araş, bu akşam ya- rın toplanacak - Milletler Cemiyeti konseyinde bulunmak üzere Cenev- reye gitti. Salr günü toplanacak a- samble içtimama da Necmeddin Sa- dık'ın davetlisi olarak biz. gidece- Neşet Halil ATAY