26 Nisan 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ADIMIZ, ANDIMIZDIR 26 NİSAN 1936 PAZAR N | Son haberler ürüncü sayfamızdadır | ba a) Heryerde 5 kuruş' ON YEDİNCİ YIL. No: 5295 Kıral Fuad ağır hasta Acız iltihabı ihtilât yapmıştır. Çok Lan kaybeden kıralı kurtarmak için çalışılıyor Hacta olan dost Mesir Kıralı Fuad AF » Londra, 25 (A.A.) — Kahire - .den gelen bir habere göre, - Kıral “Fu>dan sıhi durumu endişe uyan- “dırmaktadır: Sâri ağız iltihabr o- Adan hastalık ihtilât göstermiş ve hasta ehemiyetli mikdarda .- kan -baybetmiştir. 1922 denberi Mısır Kıva'ı s'en Fuad 68 yaşındadır. (Sonu 3. üncü sayfada) Me.uplur: Gündelik MEŞUM FİKİRLER — F.R. ATAY 19 Nisan Milletler Cemiyeti ilk kuruldu- ğu vakit , Mercure de France mecmuası bir makale neşretti. Meharrir diyordu ki: “Eğer bu ce- miyet, bütün milletleri biribirine eşil tutmak, ve hepsinin bir ara- da haklarını müdafaa etmek için ' ker-!duysa, bir rüyadan ibarettir. MiHatler Cemiyeti ancak beyazla- rın sancağı olabilir. ” Pitekim ilk zamanlarda cemi - : yet, Avrupa milletlerini bile biri- birine eşid tutmıyan, ve bin türlü oyunlarla, Avrupalı devletlerin Avrupa - dışı milletleri üzerinde hökimiyetini kanunlaştıran bir kuv vet gibi göründü. Manda usulü, esasında, milletleri idare edecek ve *dare edilecek, yani ileri ve geri, daha açığı, eşemen ve kölemen kısımlara ayırmakdı. Fakat son- raları cemiyet havası biraz değiş- ti. Dünyayı düzeltemedi ise de, daha fazla bozulmaz bir hale ge- tirecek gibi göründü. İlk darbe Ja- ponva'dan geldi. Cenub Amerika- sındaki harb, ikinci darbe oldu. Sonvuncu darbe de, kendisine Av - rupa'dan vurulmuştur. Evesli gün Fransa'dan çıkar- ken, Paris gazetelerinden biri di- yordu ki: “Eğer Milletler Cemi - yeti yaşamak istiyorsa, avrupalı milletlerin cemiyeti olmalıdır. Ve avrupalı milletlerin Avrupa dışın- daki harblarına, barışlarına ve da- valarına karışmamalıdır. Zaten başka türlüsü hayal değil midir? f'apon_va cemiyetten çekilmiştir; Amerika cemiyette yoktur.” - Mercure de France'ın muherri - ri seneler sonra haklı çıkıyor. Fa - kat mesele Milletler Cemiyetinin nüfuz ve salâhiyet hududunda de- ğildir: Cemiyetin prensipindedir. Eğer hu Cemiyet, Avrupa dışı dev- letleri istifaya çağırarak, kendi basına kalacak olursa, Macaris- tanla Romanya, Lehistanla Çeko- slovakya, Almanya ile diğer dev- K (Sonu 5. inci sayfada) Kıztlay umumi heyeti dün toplandı Aş Yepieni çalışma mevzuları üzerinde başqrılı neticelerle sonuçlanan bir yıllık fanliyet takdirle karşılandı - Delegeler gaz maskesi fabrikasını gezdiler Bükresteki temaslardan sonra B. Menemencioğlu Bükreş, 25 (A.A.) — Anadolu ajan. sının hususi muhabirinden: Diş işleri bakanlığı genel sekreteri B. Numan Menemencioğlu bu akşam sa- at 10 ekspresiyle Bükreşe gelmiştir. B. Numan Bükreş istasyonunda romen hü- Moskova ya gidiyor kümeti adına dış bakanlık müsteşarı ve dış bakanlık ileri gelenleri, sovyet elçi- si, iş güderimiz ve elçiliğimiz memurları tarafından karşılanmıştır. Bükreşte bulunduğu müddetçe, B. (Sonu 3. üncü sayfada) Bir mayıs şenliklerinin yapılacağı Moskovada Kı.ııl_n;:;ydan Türkiye Kızılay genel meclisi 1936 toplantısını dün, saat 10.30 da cemiyetin Yenişehir merkezinde yapmıştır. Kongreyi, sağlık ve sosyal yardım bakanımız Dr. Refik Saydam açtı. An- talya saylavı ve C.-H. P. kamutay gru- pu başkanı Dr. Cemal Tunca başkanlı- ğga, kamutay asbaşkanı ve Konya- say- lavı B. Tevfik Sıilay ve İzmir saylavı B. - Rahmi Köken asbaşkanlığa, Edirne say- lavı Dr. Fatma- Memik ve İstanbul mu- rahhası B- Atıf Ödül kâtipliklere se. çildiler. - : İ ve genel merkez raporları okndu. Idare Önce, genel meclis tetkik komisyonu heyeti başkanı Dr. Refik Saydamın ver- diği*baz izahlardan sonra, raporlar ka- (Sonu 6. ıncı sayfada) L1 D1 içinde Türkiye Cumuriyet Merkez Ban- kası dördüncü hesab devresi hisse « darlar umumi heytei yarın toplana - caktır. Ruznamede idare meclisi ra- tasdiki dağıtılmasırın porunun tetkiki, pilânçonun ve kârın teklife göre tasvibi, idare meclisinin ibrası, müd- detleri biten murakıplardan B ve C Ş sınıf hisselerine sahib bankalar ve şirketler tarafından bir ve D sınıf his- selerine sahib hissedarlar tarafından bir mürakip seçilmesi vardır. İdare Meclisi raporunda, cihanın umumi vaziyetini anlatmakta, 935 yı- lında dünya stoklariının ve bellibaşlı memleketlerde endekslerinin canlanmasına ve şid - detli buhran senelerine göre işsizle- rin mikdarının azalmasına gerçek bir genlik devresinin başla - mış olduğunu göstercek - hâdiselerin mevcud -olmadığına işaret olunmak - azalmasına istihsal rağmen ta ve sonra Merkez Bankaları ve al - aa a y ge W Cumuriyet Merkez bankası binası Cumuriyet Merkez Bankası Umumi hissedarlar heyeti yarın toplanıyor Bankanın son bir-yılı, sağlam paramız ve her gün gelişen dış ticaretimizin verdiği geniş iş hacmi verimli olarak geçmiştir Dün toplanan Kızılay umumi heyeli < € (4 1 Maske fabrikasinda bir makine başııı.dıı tım durumu izah edilerek, 935 de memleketimizin finansal ve ekono- mik gidişi gözden geçirilmektedir. BİZDE GENEL DURUM: Raporda geçen yıl içinde yurdu- muzun genel durumu şöyle anlatıl- maktadır : « Cihanda görülen nisbi düzelme ve kalkınmayı, hükümetimizce alınan tedbirler yardımiyle memlektimizde daha canlı buluyor, buhran seneleri - ne ve bir sene evveline nisbetle 1935 senesi vaizyetini daha verimli ve fe - yizli görüyoruz : Türlü alanlardaki takyidattan, ti- caretin sıkıntı çekmesi tabii olmakla bearber, 1935 dış ithalât gerek ihracat itibariyle bir az daha düzelmiştir. Ziraat, bu sene bir az daha geniş nefes almıştır: 1934 rekoltesine nis - ticaretimiz, gerek “Ulus,, un Dil Yazıları AVOİR Fransizca (avoir) kelimesi iki türlü kullanılır: I. Fiil olarak “malik olmak, sa - hip olmak” manalarına gelir. I. İsim olarak “mamelek, mev- cut” demektir. Kelimenin orijinini Fransız eti- moloji lügatinde arayalım: « Avoir. — Lâtince “haböre”, « İtalyanca “avere”, İspanyolca de « ayrıca İspanyolca da “tener”, « Portekizce “ter”, Lâtince “tenö- « re” kelimeleri de “malik olmak” « manasına - her dilin kendi kai- « delerine göre - mazi sıygaları - « nın tasrifinde yardımcı gibi kul- « lanılır (1). Bu fiilin gelecek za- « man sıygası olan “aurai” kelime- « si - ki orta çağlardaki arai şek - « linin yerini ancak 16 ıncı asırda « tutmuştur. (bunun “avrai” ve (Sonu 2. inci sayfada) (1) Bunlar Fransızca “tenir” (Sonu 6. ıncı sayfada) yani “tutmak” sözüyle karşılaşır. . , « “haber”, eski provansalca “aver” Sözüyle benzerlerinin «Günreş Dib esaslarına göre analizi J. Yanlış olarak Havuzbaşı denildiğ'ni dün yazdığımız Güvenlik anıtının cü- zel bir resmini okurlarımıza sunu — ua