26 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 3 üncü sahifemizde: Edebiyat: Tenkidin ilk şartı Peyami Safa. 5 inci sahifemizde: Clemenceau sağ olsaydı bugün ne yapardı? 6 ncı sahifemizde: Askerlik bahisleri Abidin Daver. Spor haberleri. 7 nci sahifemizde: Komşu yurdlarda günün hâdiseleri. finhirinpi vıl cam • /I901 Î S T A N B U L . CAĞALOGLU UllUIIIUbl Jll hu)\, 4Z3I Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul . Posta kntusu: Îstanbul, No 246 PaZaf 26 NİSafl 1936 Telefon: Başmuharrlr Te evi: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. tdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketi 24299 24290 umhuri ' » »»»•« »• '" t Hayat Ansiklopedfö üncü cüz çıktı 100 j Bir Fransız gazetesine Göre Ingilterenin Yanlış hareketleri rtalık karıştıkça mantık yerden 'göke çekiliyor gibidir. Nerede ise bütün Avrupayı ve belki bütün küreyi Babil kulesine dönmüş göreceğiz. Her kafadan bir ses çıkıyor, ve kimse kimsenın dedığini anlamıyor. Pariste çıkan Le Journal gazetesinın Filistindeki Arab Yahudi cidali üzerinde yazdığı bir makale bu yoldaki hezeyanların bir şaheseri sayılsa yeridir. îfşa ettiği garabetin harikulâdeliği hasebile bu yazıyı tercüme ederek dünkü nüshamıza koyduk. Hulâsaten Fransız gazetesi bu makaIesinde Habeşistanı İtalyaya karşı müdaİaa etmekle Ingilterenin şimdi cezalannı gördüğü pek büyük bir hata işlemiş olduğu iddiasındadır. Hiç, diyor, Avrupa medeniyeti ailesinden bir millet Habeşistanı zaptetmeğe gitti diye ona karşı koymağa kalkışılır mı? İngiltere böyle yaptığı için diğer mahkum milletlere uyanmak ve ayaklanmak fırsat ve imkânını vermiş oldu. Jşte Mısır, ki şimdi ingiltere ile istiklâl müzakerelerini yapıyor, ve işte Filistin, iki ayaklanan ve Yahudileri tepelemeğe kalkışan Arablarile Ingiltereye kafa tutuyor. """ Fransanın merak ettiği sualler '"" '»"""»"""" • Ankarada yapılan muazzam 23 nisan bayramından bir intıba ,u..H ..... , ,,.. . „.,,., , ,„„ Hitlerin siyasî arzuları tatmin edilmiş midir ? Sofyada yapılan mühim bir içtima Kral memlekete yeni bir siyasî şekil vermek istiyor Mısır matem içinde „.„.„„„ , ,„, „„„ , , „„„ „„„„„„„„„ „ Mısır Kralı birinci Fuad dün vefat etti Veliahd Prens Faruk tahta geçinciye kadar bir Niyabet Meclisi kurulacak Sofya 25 (Hususî MuhabirimizFransız gazetesi Ingilterenin hatalı Kahire 25 (Hususî) Birkaç güntevdi edilen ve maamafih bir den) Bulgar heyeti vekilesi buidiği hareketinden çıkan fenalıklann bu Londra 25 (A.A.) a g ^ ^ ^ „ „ . denberi rahatsız bulunan Kral Fuadın guna resmî mahiyeti haiz olgün saat ondan on dört buçuğa kakadarla kalmıyarak Suriyede de iğtişaş Fransa sefiri İngiliz Dış Ba ^ ^ E | ^ ^ ^ w hayatı bütün ihtimamlara rağmen kurtadar sarayda Kralın riyasetinde uzun lar çıkardığını ve bunun neticesi olarak kanlığı daimî sekreterini zi Ü E F X mıyan ufak muhtıra aşağıdanlamamıştır. Kral bugün sarayında ölbir içtima akdetmiştir. Bu içtima, Fransanın da Suriye Arablarile istiklâl yaret ederek Almanyaya tevflBf • J ki noktaların aydınlatılmasın ı müstür. Bütün Mısır matem içindedir. Sofyanın siyasî mehafilinde büyük müzakereleri yapmağı kabul etmek ıstıra di olunacak sual listesi hak K ^ sŞH* j a istemektedir: Bir Niyabet Meclisi kuruluyor nnda kalmış olduğunu ilâve ediyor. Hep kında hükumetinin bazı te B dedikodulan mucib olmaktadır. Bu W 1 M. Hitler, kendisini îngiliz hatası. Sanki her millete insanhk mennilerini bildirmiştir. münasebetle neşredılen resmî tebliğKahire 25 (Hususî) Kral Fuadın WF" *«# Almanyada sakin olan Alm a n hakkı tanmmak caizmiş gibi. Hiç öyle de her nekadar buna Kralın riyasevefatı dolayısile, Veliahdin Londradan İyi malumat alan mehafil M L ^m • milletinin lideri mi addeşey mi olur, hiç Avrupa medeniyeti aile de söylenildiğine göre, Fran ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ g ^ ^ ^ gelerek tahta geçinciye kadar devlet iştinde akdedilen adi bir heyeti vekile diyor, yoksa Avusturya, Meme eıne karşı baş kaldırılmasına cevaz mı bu sız elçisi, nota vermiş olma ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ f | ^ f e lerinin idaresi için bir Niyabet Meclisi içtimaı rengi verilmek isteniyorsa da, ' Danzig ve Çekoslovaklunur? Ey İngiltere, sen Habeşistanı ko yıp, uzun bir mülâkatta bu ^ ^ ^ ^ ^ • « ^ S ^ B kurulacağı söylenmektedir. yaptığım tetkikata nazaran vaziyet yada oturan bütün Alman rumağa kalkıştın, öyle mi? Al öyleyse ce lunmuştur. Eden, Fransız Niyabet Meclisinde Prens Mehmed ekalliyetlerinin lideri mi sa hiç te böyle değildir. zalannı. Böylelikle kafalanna hürriyet hükumetinin arzulannı bü[Arkast Sa 9 sütun 3 fe] Ali, eski Başvekil Nesim Paşa ve MısıBerline gitmesi myoT} 2 havası koyduğun Filistin Arablan da işte yük bir itina ile tetkik edenn Paris sefiri Fahri Paşanın bulunma^7HaUfatr ~ M ; Hitler' A l m a n " ayaklandılar, Yahudilerle beraber îngi cektir. sı kuvvetle muhtemeldir. yanın istemiş olduğu hukuk liz zabıtasmın enselerindt boza pişiriyor^*» Frangamtf torâugtt şeyler musavatım elde etmiş olduğu fikrmde Ankarada teessür lar... Londra 25 (A.A.) Havas ajansı [ midir, bu fikirde değilse bu müsavatı ne Ankara 25 (Telefonla) Mısır Mevzuubahis meseleler bizi çok yakm muhabiri, çarşamba günü Fransa sefiri gibi bir vasıta ile elde etmek istiyor? rah Fuadın ölüm haberi burada büyük lArkast Sa. 9 sütun 3 te] «dan alâkadar etmemekle beraber mantı M. Corbin tarafından M. van 5 i t l a r t a bir teessür uyandırmıştır. Hariciye Vekâğin mugalâta şekline bürünmüş bu çokl etinin ve sefaretlerin bayraklan derhal Mütevaffa Mısır Kralı Fuad garib tezahürü karşısında hayrete düşyarıva indirilmiştir. büyük hâdiselerinden biri sayılabilir. mekten kendimizi alamadık. Habeş işinde Kral Fuadın hal tercümesi Çünkü Mısırda yakın zamana kadar kahergün gittikçe artan bir gayretle îtalMısır Kralı Birinci Ahmed Fuadın, nunu esasiler ilga edilmiş bulunuyordu. yandan ziyade İtalyan olmağa doğru giYafa 25 (A.A.) Havas ajansınin memleketin mukadderatmı tayin edecek Kral Fuad ve îngiltere hükumeti son günden Fransa şimdiye kadar bu hareketine muhabiri, Yafa şehrinin ölü bir belde müzakerelerin son derecede ehemmiyet lerde 1926 kanunu esasisinin iadesine nihep Avrupada husule gelebilecek bir ihtimanzarası arzetmekte olduğunu haber kesbettiği bir sırada vefatı dünyanın en [Arkast Sa. 9 sütun 1 de] lâtın tehlikelerini sebeb gösteriyordu. Le vermektedir. Ticaret, Yafada tamamile Journal gazetesinde görülen yazıda oldufelce uğramıştır. ğu gıbi bazı ırklara hakaret gözile bakan Kudüs 25 (A.A.) Havas ajan hücumlann bu işte yeri olabileceğini asla sının muhabiri, dünkü günün sükun içindüşünmemiş, hele bu kadar açık olarak de geçmiş olduğunu haber vermektedir. hiç görmemiştik. Müslüman hderleri, taraftarlarını süku Mısırm istiklâli davası, Suriyenin esanetlerini muhafazaya teşvik etmişlerdir. retten kurtulmak arzusu ve nihayet FilisArablar, camilerde namazlannı kıldık tinde Arab ve Yahudi ihtilâflan Habeş an sonra hiçbir hâdiseye meydan vermeişile asla münasebetleri olmıyan meseleden dağılmışlardır. lerdir ki onlann müstakil ve tamamen ayHayfa, Tulukaram ve Ammanda bir n olan mahiyetlerini de herkes bilir. Hal takun nümayişler yapılmış ise de cjddi böyle iken nasıl olur da bir Fransız gazeLondra 25 (Hususî) Habeşistan1 yan taarruzuna bir mukabil taarruzla hiç bir kargaşalık olmamıştır. Hayfada tesi bütün bu işleri Habeş meselesindeki dan gece gelen telgraflar Ras Nasibunun cevab vermektedirler. Müteaddid kanlı Yahudi mahallesinde çıkan yangın bü îngiliz hattı hareketile kanştırarak Ingilitalyan harekâtını tamamile durdurmıya süngü hücumları olmuş ve Italyanlar siyük hasarlara sebebiyet vermiştir. terenin başına vurmağa kalkışmış olabilir? [Arkası Sa. 9 sütun 5 te] muvaffak olduğunu bidirmektedirler. Üç lâhça çok faik bulunmalarına rağmen Habeş işinde İngiltere Milletler Cemiyekoldan hareket eden Italyanların büyük merkezde ancak pek cüz'î ilerliyebilmişti paktının insanî hükümleri icablanna uymüşkülâtla karşılaştıklan ilâve edilmek lerdir. maktan başka birşey yapmamıştır, ve oratedır. Buna mukabil iki cenahlarda şiddet1da alınan kararlar yalnız Ingilterenin deLondra 25 (A.A.) . Somaliden ge li bir tayyare bombardımanından ve ğil, Cemiyete dahil bütün milletlerindir. len haberlere göre, Nasibunun askerleri topçu ateşinden sonra İtalyanlar mahsus Bir hakkı hak olarak müdafaa etmek ve büyük bir kahramanlıkla harb etmekte, bir terakki göstermişlerdir. İtalyan kolbu müdafaada milletlerarası kanununun mevzilerine sıkı sıkı tutunarak her îtal[Arkası Sa. 9 sütun 4 te] hükümlerine uygun yürümek herhalde ciÇanakkaleden bir manzara "" " " " ' " """"»•' •«»»••• ' " " • .. , ,„„„ ,, nayet sayılacak bir kabahat teşkil edemez. Sofya 24 Bulgar hükumeti bugün, Sonra şu zihniyet: Avrupalı milletlerin Boğazlara dair Türk notasına cevab vebaşka milletlere tahakküm haklan vardır, rerek teklifimize hiçbir itirazı olmadığıük Kemalde mükemmel bir ko leri arasında da bu beden ve ruh te» ve Avrupalı milletler bu tahakkümde binı bildirmiştir. Maahaza Bulgar gazeCemiyeti Akvam medyenin bütün vasiflanna yal zadıntn fadasım büyük bir espriye, ribirlerinin işini bozmamalı, bilâkis birinezdindeki Fran teleri bu vesile ile, Bulgaristana Yunan nız viicud ihanet etmişti: Bu ufak te zarafete ve kahkahaya çevirenler pek birlerine yardım etmelidirler.. Bu fikir yirsız murahhas he fek cüsseye bir de azdı hastalık b'mdi çoktur: ömrünün büyük bir kısmınt arazisi dahilinden Akdenizde bir mahminci medeniyet asnnda Fransadan mı yeti azasından Mave sahne için zaten biraz kifayetsiz hastahk ağrılan içinde kıskıvrak, reç verilmesini istemektedirler. yükseltiliyor?... dam Malaterre Selbir hacmi eriterek tade yaratmanna mefluç ve yatalak bir halde geçiren Romanyamn noktai nazart lier dün sabah şehMeseleyi biraz yüksek sesle buraya kadeğil, yaşamanna da engel oldu. ve mezarınm üstünde: «Yolcu! Gürimize gelmiştir. Paris 24 Boğazlann tahkimi medar ancak muhakeme etmiştik ki berabeOnu yakından tanıyanlar, bünyesi rültü etme, dikkat et ki uyanmasın, Hükumetimizin mi selesinde Türkiye ile Romanya arasınjimizde bulunan bir arkadaş gülerek: nin ufarahlığını aşan ve unutturan çünkü ilk defa bu gece uyuyor.* Mıssafiri bulunan Fran da bir ihtilâf bulunduğu hakkındaki hahakikî tan'at kalitelerine aahib oldu ralart yazılı, Fransızlarm meşhur mi' Beyhude üzülüyorsun! sız kadm diplomatı zah şairi Scarron da, içinin dramınt berler doğru değildir. Romanya Boğazğunu bilirlerdi. Şehrimizde çıkan rumca Dimokradia Perapalas otelinde Diye müdahale etti ve anlattı: lann tahkimine esas itibarile muanz de gazetesinin Atina muhabiri yazıyor: Vücudünden esirgediği hacmi telâ en mübalâğalı kamik duygusuna çe « Beyhude üzülüyorsun. Çünkü halis bir müddet istira Mm. Malaterre fi için ruhuna büyük bir cevher ko • virmiş insanlardan biriydi. « Başvekil General Metaksas ma hat ettıkten sonra, Sellier Gr Fransız nekadar yanlış düşünse kabil ğildir. Yalnız M. Titülesko Lozan muaOrta oyunu tuluatmdan cambazhane yan tabiat, sanki varlığtnı terazile Valisini ideğil bu kadar aykın fikirler söyliyemez. hedesinde bu suretle bir değişiklik yapı yısm dördünde Belgradda toplanacak îstanbul ve çalgılı kahve ibisliğine kadar te mek istemişti. Fakat bu taraf ağır Seni şaşırtan yazı bir Yahudi fikridir. lırsa Macaristan ve Bulgaristanın deği olan Balkan Paktı Konseyinde Yuna ziyaret etmiş, Vilâyetten çıktıktan son bastı ve b'teki taraft çökertti. Kemal reddi eden komedi sahnemizde, Kü ra da müzeleri ve camileri gezmiştir. Dikkat etmiyor musun ki makale Filistin şiklik istemelerinden endişe ediyor. Bu nistanı temsil edecektir. Yunanistanm bu ciğin felâketine sebeb, şu veya bu çük Kemale nezahetini muhafaza etMadam Malaterre Sellier dün İstan îhtilâlleri üzerine yazılıyor? Bu yazıda meselenin 4 mayısta Belgradda toplana konseydeki mevkiinin fevkalâde nazik olhastalıktan ziyade, basıntn muhteva tiren şey, bünye ihanetinin birçok ha[Arkast Sa. 9 sutun 6 da' bul gazetecilerine şunları söylemiştir: [Arkası Sa. 9 sütun 5 te] siyonist bir Yahudi kalemi Filistindeki stnt iyice yüklenemiyen bir bedenin lis san'atkârlara verdiği harikulâde IMIIIIIIIIIIIMIHlllllllMIMIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllHIIIMlllllllllllllllllNIHlllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIİIII < Yıldız sarayında toplanan beynel zaytf mukavemetile ruhî kütlesinin rikkat Ve hassasiyettir. jrktaşlannı müdafaa etmek içindir ki înmilel Kadınlar Birliği konferansına iş vezni arasındahi nisbetsizlikten do Tam olgunluk çağına girdiği anda giltereyi yerin dibine batırmaktan ve Av ileri sürerek önümüzdeki hakikaten hay sına yerden göke kadar hak verilmiş oltirak etmek üzere bundan evvel mem ebedî sekteye uğrtyan bu hassasiyet rupaya dünyanm diğer parçalarile kafa rete lâyık mugalâtanın esrarını izah etmiş maz mı diye düşündük. Bizim kanaatimi leketinize gelmiştim. Fakat konferans ğan faciadır. Bu tezad, ölüme kadar götürmemek şartile, birçok san'atkâr ten bize intikal eden teessüre, ayni ze göre umumun ekseriyetle kabulüne tokuşturtmaktan çekinmemektedir... oldu. ta fazla meşgul olduğumdan memleke larda, uzvî kifayetsizliklerini telâfi yaşta, ayni günde, ayni felâkete uğrt» İzhar ettiğimiz şüphe üzerine arkadaş Amma böyle de olsa biz gene ırkî gay mazhar bir noktai nazar demek olan hak tinizin büyük inkılâbları ve inkişafları cehdile kırbaçlanan ruhlarının sıkı ve yan gazeteci Sadeddinin de elim haLe Journal gazetesinin tabiiyet itibarile retle hakikatlerin bu kadar çiğnenmesinde üzerinde siyaset cambazlığı yapılamaz hakkında esaslı tetkiklerde bulunama kuvvetli nesdni vücude getirmistir. ttrası kanştı. mıştım. Bu sefer bütün dünyayı hayret Fransızhğı yanında ırkî noktai nazardan mübalâtsızlık gösterilirse sonra ırk naza Yapılırsa kepazelik yapılmış olur. îyi homedyenler ve komedi muharrirPEYAMİ SAFA lArkası Sa. 8 sutun 3 fe] YUNUS NAD1 [Yahudiliği hakkındaki kanaatki kuvyetle riyesile siyaset yürütcn Hitler Almanya Fransız hükumeti Ingilterenin Berline yollıyacağı sual listesine bu noktaların konulmasını istiyor de i Filistinde nisbî bir sükun var Müslüman liderler yeni kararlar verecekler Bulgaristan Boğazlar için miisbet cevab verdi Romanya, Lozan muahedesinin tadili suretile Macaristan ve Bulgaristanın da silâhlanmıya kalkışmalarından endişe ediyormuş Sassabaneh civarında şiddetli muharebe Ras Nasibu üç koldan ilerliyen İtalyan kuvvetlerini durdurmıya çalışıyor Fransız kadm diplomatı geldi Yunanistanm tahkim etmek istediği adalar hangisi? Atinanın dileği tasrih ediliyor Mm. Malaterre Sellier memleketimiz hakkında güzel şeyler söylüyor Küçük Kemal