25 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî İcmal. 3 üncü sahifede: Rusyadan röportaj lar Nadir Nadi. 5 înci sahifede: Salih Murad. 6 ncı sahifede: Spor haberleri. Fen âlemi Profesör umhuriyet nnhirkıpj wj «VJ • A9Qf) " ÎSTANBÜL . CAĞALOĞLÜ UIIUIIlTlül pi uujfl. f£3U .. relgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul . Posta fcutusu: Istanbul, No 246 . " Telefon: Başmubanjı ve evl; 22366 Tahrlı heyeö; 24298. fdare ve matbaa kısmile Matbaacılıfc ve Neşriyat Şirkett 24299 • 24290 Cumartesi 25 Nisan 1936 Hayat Ansiklopedisı tlt uncu cuz çıktı •*/ Küçüklerimizin çok Büyük meselesi İngilterenin Almanyaya teklifleri ocuklanmızdan bahsetmek is tiyoruz. Yıllardanberi pck ye rinde bir kararla 23 nisanı takib eden hafta bizde Çocuk Haftası olarak kutlulanıyor. Bu hafta içinde mem leketin her tarafında çocuklan ön safa geçiren kuvvetli bir alâka yaşatıhyor. Bu canlı bayramın en yüksek alâka ile kutlulandığı yer Ankaradır. Gencliğin büyük Londra 24 (A.A.) Kabine,' çarkoruyucusu Atatürk oradadır. Başbakan şamba günü yaptığı toplantıda, Alman Inönü vatan hizmeti uğrunda ağar iiyasetinin bazı noktalarını aydınlatmak mış ak saçlarile bu hafta içinde çocukları üzere M. Hıtlere gönderilecek olan sual mızla konuşmaktan o kadar neşelenir ki varakasınm metnini tetkik etmiştir. insanın nerede ise onun bir çocuk saffetile İngıliz notasının, kabinenin yapaca küçüklerin arasma kanşmak istediğine ğı yeni bir toplantıdan az sonra Sir hükmedeceği gelir. Bütün bu yüreklerden Fhipps Erik vasıtasile verilmesi ihtimali taşan çok sıcak ve çok coşkun sevgi pek vardır. yerindedir. Çünkü çocuklarımız memle Dış Bakanlığı mahfılleri, M. Edenin ketin istikbalidir. Londra seyahati hakkmdaki şayiaları tekHerşeyden önce basit hakikat şudur: rar tekzib ediyorlar. Maamafih, TcabineInsan fıziyolojik olduğu kadar içtimaî bir nin, M. Edenin yerine, M. Halifaxı gönvarlıktır da. Bu iki tabiî vasıf bir cemi dermek imkânını tetkik ettiği zannolun yetin, hiçbir şey yapılmıyarak kendi ha maktadır. Simdiye kadar hiç bir karar verilmeline dahi bırakılsa, iyi ve kötü devam ve miş olmakla beraber kabinenin üzerine bekasını kendi kendine kâfıldir. Her canlı mahluk olur olmaz tehlikeden kendini ko siyasî mahfillerin bu husustaki itirazları Avam Kamarasında Alman teslihatından rumak ister. İnsanların yekdiğerlerile bir nm geniş mikyasta müessir olacağı umubahseden Çurçıl likte yaşamaları onların cibillî bir hassa miyetle tahmin edilmektedir. Zannedil man maksadlarıria dair nisan iptidasında larıdır. $uurlu ve ileri bir cemiyette ise diğine göre, Ingiliz notası mufassal ve söylediği nutuktan mülhem olacaktır. onu teşkil eden ferdlerin mümkünse hep vazıh olacak ve M. Flandinin, Avrupa Siyasî mahfiller, Ingiliz notasının, bilsile alâkalanmak yüksek bir medeniyet ve müstemleke meseleleri hakkmdaki Al[Arkast Sa. 6 sutun 4 te] şiarı olarak görülür. Doğan çocuğu anası babası korumak isterler. Fakat himmeti yalnız onlara bırakmıyarak bu işe karşı cemiyet te bir alâka göstermeğe kalkışırsa o zaman böyle bir millet kütlesinin içtimaî fazılette çok yükselmiş olduğuna hükmedılır. Bunun içindir ki çocuklanmıza, amma yalnız herkes kendi çocuğuna değil, hepimiz bütün vatanın çocuklanna alâka göstermekle en kuvvetli cemiyetin en kuvvetli delilini vermiş oluruz. Cumhuriyet Türkiyesi Türk vatanında işte pek iyi anladığı bu hakikati tebarüz ettirmeğe çalıgmalctariır, „ , *o* . Tel Aviv 24 23 nisandan başhyan haftanın bizde (A.A.) Havas Çocuk Haftası yapılmış olmasmdaki isa ajansı' muhabirinin göre, beti yukanya kaydettik. 2 nisanda Türk bildirdiğine Tel Avivle Yamileti kendi elile yarattığı yeni bir tarih devrine dahil olmuştu. Her inkılâb daima fa arasında mü daha iyiye ve daha yükseğe doğru bir o nakalât bilfiil münluş demektir. Türk milletinin bu ana in kati olmuştur. Silâhlı polis devkılâb kaynağını yeni oluşların ve yeni isriyeleri, iki sehir atikballerin en iyi mümessilleri olan çocuklanmızdan daha saf ve berrak olarak kim rasında asayişi temin gösterebilirdi? Türkiye yarın nasıl olacak etmektedirler. A sualinin cevabı bugünkü çocuklarının ya rablar hususî ara rın arzedecekleri kemiyet ve keyfiyetten balara hücum ederek erzak yüklü kam başka birşey olamaz. Demek ki bugünün miniminileri bütün yonları tutuşturmakbir milletin, hem Türk milleti gibi büyük, ta ve seyrüseferi üzere kahraman ve nihayet inkılâbcı bir mille durdurmak yerlere çivi serp tin yannını ve istikbalini temsil ve teşkil ediyorlar. Mesele bu hakikî şeklile gözö mektedirler. Bun nüne alınınca çocuklanmıza gösterdiğimiz lar ekinleri de atealâkanın ehemmiyeti hepimizin vicdan ve şe vermektedir. Kudügten bir manzara Yahudi makamairfanlanmız önünde birdenbire göklere Hemen bütün şehirlerde, makamat, kadar yükselen bir kıymetle büyümüş o tı, halkı, 1929 da kanlı kargaşalıklara ]ur. Onlara karşı gösterdiğimiz alâ sahne olan mıntakaları tahliye edip Ku Yahudi dükkânlan civarında bulunan Arablan tevkif etmişlerdir. ka nekadar candan olursa olsun ge düse sığınmağa davet etmiştir. Hayfa Arablan umumî grev ilân et Kudüste dahi bir çok vak'alar cere ne çocuğu çocuk ve onun meselesini [Arkası Sa. 3 sutun 3 te] minıminicik görmek itiyadından ken mişlerdir. dimizi her zaman kolay kortaramayız. A m m a hakikat budur ki küçüklerimizin meselesi, meselelerin en büyüğü.dür. Onu pürüzsüz olarak bu hakikatile görmek için hepimiz kendi âlemimizde ve kendi nefsimizde hergün artan bir cehd göstermeğe mecburuz. . Cumhuriyet rejimi gelinciye kadar bu memlekette içtimaî manasile çocuğa gös.terilen alâka ne kâfi derecede büyüktü, ne de kâfi derecde geniş. Nihayet şurada burada fıkaraya yardım mahiyetinde tektük hareketlerden ıbaretti. Cumhuriyettenberidir ki Türkiyede çocuk içtimaî bir ma hiyet almağa başlamıştır. Himayei Etfal adını taşıyan Esirgeme Derneği bile Cumhuriyet devrinde ideal bir şekil alabilmek ye çocuk bakımınm en yüksek vatan işi olduğu hakikatine bir timsal olabilmek yolunu tutmuştur. Kabine, Berline gidecek muhtırayı hazırlıydr Bogazlarmeselesi Şanlı bir günün yıldönümü Ingiltere hükumeti Hitlerden, Avusturya ve koslovakya hakkmdaki karannın tasrihini istiyecek Fransa da cevabını dün lehimize Çe olarak verdi Atatürk 25 nisan 1915 te Istanbulu kurtarmıştı Ogün Arıburnunda 5,000 Türk, 15,000 Avustralyalıya taarruz ederek müthiş bir savletle Numan Rifat, müzakeonları deniz kenarına tıkmıştı relerde bulunmak Milletlerin hayatmda günler vardır üzere Bükreşe gitti Paris 24 (Hususî) Fransız hükumeti, Boğazların tahkimine dair Türk hükumetinin notasına cevab vermistir. Dün gece Paristeki Türk sefaretine verilen bu cevab, bu meseleyi tetkik ermek üzere müzakerelere girismeği prensip itibarile kabul ede rek müzakerelerin şekli ile mahal ve tarihinin Boğazlar mukavelename sini imzalıyan diğer 8 devletle [Arkası Sa. 6 sutun 4 te] ( Italya Habeş harbi Italyanlar Adis Ababadan 200 km. uzaktalar 'enubda da SassabanehBütün tedbirlere rağmen Arablar şiddet hare ten 50 km. mesafedeler kâtına devam etmektedirler, Hayfa Arabları umumî grev ilân ettiler Filistin Yahudileri Kudüse iltica ediyorlar ki asla unutulma mak lâzım gelir. 25 nisan 1915 te Türk süngülerinin tarihin granit sahifelerine yazdığı şanlı bir gündür. O gün Atatürk, henüz daha genc bir kaymakam iken Çanakkaleyi ve Istanbulu kurtarmıştı. Bu ilk kurtarı şın bir «fali hayir» bir kurtarışlar Kaymakam Mustafa Kemal Bey (Atatürk) silsilesinin kutlu başÇanakkalede 19 uncu fırka kumandant iken langıcı olması mu kaddermiş. ateşli bir kumandandı. 19 uncu fırka, Bi1915 nisanının 25 inci günü kaymakam galıköyde kolordu ihtiyatı idi. Mustafa Kemal Bey, Bulgaristandaki a O gün, beşinci' ordu kumandanı Os tasemiliterliği bırakıp yeni teşekkül eden ABtDIH DAVER 19 uncu fırkanın başına geçmiş, genc ve [Afkast Sa. 6 sutun 1 de] Mısırda endişe İtalyanların Tana^gölüne yerleşmiye hazırlanmakrı Mısın korkutuyor İtalyanların şimal cephestnde Dessıedcn 200 küometro mesafede bulunduğunu gosterir harita Askerî muharririmizin mütaleaları Mısır askerlerinden bir grup Kahire 20 nisan (Hususî muhabiri mizden) Tana gölü ve mıntakası daha henüz işgal edikneden Roma hüku metinin verdiği teminat bîr. an Mısır ef kârı umumiyesini tatmin etioişti. Fakat îtalyan ordulan bu mıntakaya girdikten sonra bütün İtalya matbuatının «Mev'ud loprağa kaouştuk», «Hedefimiz olan Ta~ naya oardık» diye övünmesi, Mısırhları tekrar endişeye sevketti; tatlı rüyadan uyanıp, feci bir hakikat karşısında bulunan insanlara benzedıler. Tana gölü üzerindeki Gorgora yanma[Arkası Sa. 7 sütun 1 de] III Dün gelen 193 numaralı resmî İtal yan harb tebliğinde şimal ve cenub cephelerinde İtalyanların nererlerde bulunduklarını gosteren bazı isimler var. 21 nisan günü Adis Ababaya gire ceklerini dünyaya yayarak yüksekten atan İtalyanlar, henüz Adis Ababadan kuş uçuşu 200 kilometro mesafede bulunan Varra îluya, yahut Uarra Hailuya daha yeni girmişlerdir. [Arkast Sa. 6 sutun 5 te] "«UltllllllllllllllllllllllllltlimilllllllltllllllllllHIIIIHMIIHIIIIIIIItllHIHIIIIIIIIIIIIIIIMinilMIIIIIIIIMIIimilimınlHllilltlllHllllllllllllinillMII Musiki atmosferi Çocuk Valinin muzibliği İki yaramaz kendi kendilerini Vali ve muavini tayin ederek birçok işler becerdiler İngiliz bahriyesinde Yeni gemiler tezgâha konuyor Bu derneğin öğülerek anılacak çahş maları bize birçok hakikatler arasında bilhassa şunu öğretti: Türkiyede çocuk bakımı işi şu veya bu hayir cemiyetlerinin ihakkından gelebileceği bir mesele değilidir. Bu mesele öyle bir meseledir ki onunla bütün cemiyet alâkadar olduğu zaman ancak onun hakkından gelinebilir. Bütün cemiyet, yani devlet! Burada zengin ye fakir çocuğu diye farklar yapmak bile abestir. Bütün Türk cemiyeti ve bütün tTürk çocukları!.. İşte mesele budur. Bu büyük meseleyi bütün külliyeti îcavrıyarak onun bütün icablarını yerine getirmekte olduğumuzu iddia edecek değiliz. Nerede o saadetli gün?.. Fakat şu Çocuk Vali ve muavini Vilâyet makamında telefonla emirler veriyorlar Çocuk bayramında İstanbul vilâyeti, dıklerıni yapabileceklerini hesablıyarak halkı ve marbuatı garib bir çocuk sürpri Jcendini valiliğe münasib görmüş ve vali zine uğramışlardır. Bu sürprizi yapan muavinliğine de arkadaşı îstanbul lisesinYeninesil ilkmektebi son sınıfmdan 47 den Faruku seçerek Vilâyete gitmiştir. numaralı Kadridir. Bu küçük yaramaz, Bundan birkaç sene evvel çocukların ço[Arkast Sa. 7 sutun 1 de] Çocuk bayramında çocukların her iste ,,,,,,, IIMIMtllilllllllllll 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 < • 1 • 11 tlKllltlllllllllMtllllllllllll IIIIIIMM < 11111 < • I • MI n 11111,1111111111 • 11 >111 < MIM1111111 kadarını söylemek bahtiyarlığına malikiz sa, fakat düne nisbetle hayli uzundur ki Cumhuriyet devrinde bu büyük mese Hiç usanmadan işte bu yolda yürüyecelenin yoluna döküldük. Katettiğimiz me ğiz, ta o saadetli güne varıncıya kadar. YUNUS NADÎ safe henüz katolunacağa nisbetle belki kı knkarada Ve Istanbulda, birkaç te musiki atmosferlerinin dışında yaşı • •*» ne evvelinden birkaç bin $ene yabilirler mi? evveline kadar bütün Türk »an'at taHakikî mekteb, bu musiki atmos • rihinde olmıyan bir şey olmuştur: Bu teridir. Sahrayikebirin ortasında en iki şehrin, tam kadronınu ve inzıba mükemmel konservatuarı açınız, en tını bulmıya doğru giden, azan yüz büyük hocaları içine doldurunuz; ede doksan Türk, iki orkettran var. ğer talebeyi, hatta o hocaları en coAnkarada büyük bir Alman mü merd kabiliyetlerin bile şiddetle muhzisyeni olarak tanınan şef Pratariusun taç oldukları geniş musiki ikliminden yeniden organize etmeğe başladığt mahrum bırakırsamz alacağınız netiKahire 24 (A.A.) Bir îngiliz orkegtrayt henüz dinliyebilmiş deği • ce, en nihayet, solfejden basit bir tektayyaresi tarafından çölde bulunan Ka lim. tstanbul Kontervatuart orkestraniğe çtkan dar icra yolu üstünde kalır. hiredeki Alman elçisi von Stohrer, otosının verdiği konserlerde birkaç defa Bu, musiki terbiyesine ve kültürü mobilile yolunu kaybettiğini ve benzin bulundum. Bıraktığı güzel intıbalar ne aid açık bir hakikat olduğu halde, sizlik, lâstik patlaması ve direksiyonunun nisbetinde büyük ümidler veren bu memlekete ecnebi san'atkârlarınm bozulması yüzünden olduğu yerde kal konserler aleyhine aağdan, toldan ku gelmesini meneden kayidlerin kaldı lağıma gelen tenkidler, ancak, bu or rılmast için gazetelerin yaptıkları neşdığını söylemiştir. Otomobilde dört günlük yiyecek mev kestrayı teşkil eden elemanlardan ço riyat bugüne kadar tesirsiz kaldı,' hâ[Arkast Sa. 3 siıtun 5 te] ğunun talebe olduğu unutulmak şar lâ anlaşılmadt ki, Vniversiteyi bitiren tile biraz doğru olur. bir talebenin okuyacak bir tek ecnebi Unutulan daha büyük bir şey var: kitabı bulamaması ile genc musiki ne' Musikinin mektebi yalmz Konserva sillerinin bir tek ecnebi müzisyeni tuar değildir. Beşikten mezara kadar dinlemekten mahrum olmaları arasınsüren bir kazanç, bilgi ve tecrübe da hiç fark yoktur. tlmi gibi musiki dünyast içinde bulunduğumuza göre sini de garbden almıya mecbur bir musiki terbiyemiz Ve kültürümüz memleket için bu mahrumiyet, bir mektebde başlamadığı gibi orada da konservatuar tesisindeki maksadı bile bitmez: Hutusile garb munkinni ken htrpalıyor. birteviye, fatt Londra 24 (A.A.) Morning di sariatkârlarından Hazırlanan yeni bütçede, ecnebi lasız dinlemedikçe ne Konservatuar Post gazetesinin deniz işleri muhabirinin san'atkârlarını Türkiyeye getirebil bildirdiğine göre, yakında neşredilecek talebesi, ne de hatta profetörleri, en mek için Kültür Bakanlığtna malî imhududsuz olan 1936 1937 deniz inşaatı hakkm küçük bir eserin gizlediği kânlar verilebilirse bu mahrumiyet mana ihtimallerini başka başka teftir daki kat'î programda, şu gemilerin tez biraz ortadan kalkacaktır. Zira, goadeaelerinden gö'rebilme imkânından gâha konulacağı yazılıdır: rülüyor ki, çoktan kurumuş bir varimahrum kalırlar. Bu zaruret en ileri II dat membaı olan ecnebi san'atkârla • 31/12/936 tarihinden evvel üç kru garb san'atkârları için de yok mudur? vazör, 1 tayyare nakliye gemisi, 16 muh Onlar da, nk *ık musiki intıbalartnı rtna aid vergi sistemine dokunmakta, hâlâ bir takım anlaşılmaz mahzurlar rib, 3 denizalh gemisi. 31/12/936 ile zenginleştiren bir ses kâinatı içinde, 31/12/937 arasında iki büyük zırhh ve muhtelif ifade ve icra tarzlarile te ' tevehhüm ediliyor. SAFA maslarını muhafaza etmeden, büyük iki kruvazör. Gaib elçi Kahire civarında çölde bulundu