24 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci Iar sahifemizde: Siyasî icma!l \ 3 üncü sahifemizde: Yurddan yazı • îsmail Habib 5 inci sahifemizde: Miihim bir temiz Iik meselesi V. Bırson, Çıfte mağ lubiyetten sonra J »nın )IOOO Sayl: 4 ^ ö y umhuriyet tSTANBUL • C A G A L O G L Ü Telgrai ve mektub adred: Cumhuriyet, tstanbm . Posta Kutusu: îstanbul, No 246 .u> 10 UUHI3 2 4 NİS8D IbüD """" ~~" ~~* İ Hayat Ansilclopedisi uncu cuz çılctı Telefon: Ba$mııharrlı ve evi: 22366 Tahriı heyetl: 24398. tdare re matbas kismiie Matbaacüıi ve Neşrtyat Şlrketl 24299 24290 İtalyanın galibiyeti İngilterenin Mağlubiyeti mi demektir? innefis bazı îngiliz gazeteleri vaziyeti açıktan açığa böyle mütalea etmeğe başladılar. Başta bütün ağırbaşhlığına rağmen Taymis gazetesi İtalyanın Habeş işini Milletler Cemiyeti dışmda ve Habeşistanı diledıği gibi silip siipürecek veçhile galibane bir sulh ile bitirmesi ihtimalini kabul ve hazmedememektedir. Taymis cemiyet fıkrinin ta bu kadar inhizamı insanhğın müstakbel talihi için biiyük bir felâket teşkil eder dıyor. Dığer îngiliz gazeteleri de türlü şiddet derecelerile ayni meseleyi ayni şekil ve surette ifade edıyorlar. îtalyanHabeş davası Hakimiyeti Milliye ve Çocuk bayram Amerika gazeteleri Fransaya hücum ediyorlar ları dün biiyük heyecanla kutlulandı Fatihten hareket eden bir genclik alayı muhtelif ziyaretler yaptıktan sonra Taksime gitti. Abideye çelenk kondu ve nutuklar söylendi 23 nisan Millî Hakimiyet ve Ço cuk bayramı dün • gündüz ve gece îstanbul halkınm ender görülen teza hüratı içinde kutlulanmıştır. Halk, en büyük bayramlarından biri olan bugünü lâyık olduğu şekilde yaşatmak için dün daha sabahın pek erken saatle rinde yollara dö külmüşrü. Öğleye doğru Beyazıd, Taksim meydanların da, Eminönü, Karaköy gibi geçid yerlerinde duracak bir yer bile yoktu. Iki bayram birden yaptık! Habeş Imparatoriçesi beyanatta bulunarak bütün dünyadan imdad beklediğini söyledi Başka memleketlerin gazeteleri de vaziyeti hep bu zavıyeden görmek istiyen mütalealar ileri sürmekten hâli değillerdır. Ta Şımalî Amerikadakı en mühım sahifeler Habeş meselesınin bir îngiliz mağlubiyeti şeklınde bitmesı hatta tasavvur dahi olunamıyacağını çoktan yazmağa başlamışlardı. Alman matbuatı bu işin en trajık tarafı bir İngiliz Fransız anlaşmazlığı safhasında toplandığını kaydediyor. Sovyet matbuatı ise şimdıki fena vaziyetten dünyaya yeni felâketler gelebileceği noktasında birleşmiş gibidır. Meşhur Rus yazıcısı Karl Radek îtalyanHabeş anlaşmazlığının şimdi içine döküldüğü yolda bitmesi İtalyanın İngiltereyi mağlub etmesi demek olduğunu açık yazdıkian sonra eğer bu bir hakikat olursa Bilhassa çocuk ~ Cumhuriyet abidesine konulan çelenkler ve çiçeklerle çiçek gibi yavrular Avrupada yeni badireler çıkmasının önü Iar bu kendi bayramlarında en süslü el lerirr bugirade çocukları taşımak için Ço her mektebden birkaç talebe seçildi ve one zor geçileccğini hemen hemen hazin bir biselerini giymişler, cıvıldaşarak oradan cuk Esirgeme kurumu emrine verdiği o tomobillere bindirildi. Fatihte çalmakta e lisanla beyan ediyor. oraya koşuyorlar, büyük bir neşe içinde tomobiller erkenden buraya gelmişlerdi. olan Şehir ve îtfaiye bandolarından 5 " Saat ona doğru Fatih parkını ve etrafını hir bandosu kafilenin önüne geçti. Saat Meselenin, başta binnefis Ingiltere o mes'ud bir gün geçiriyorlardı. binlerce kisi çevrelemişti. Bu esnada Fa onu çeyrek geçe Fatihten hareket edileFatihteki merasim larak, hemen bütün dünyada aldığı bu Dünkü bayram merasimlerinin başlan tih kazasının Şehremini, Fener, Fatih rek çocuk resmigeçidine baslandı. Bu estelâkki şekli dıkkate lâyıkhr. Bu telâkkinin çok fena bir alâmet olduğunu söyle gıç noktasını Fatih Kaymakamlık binası merkez ve Karagümrük nahiyelerinden nada Fatihte Kaymakamlık binası önün[Arkast Sa. 8 siitun 4 te] meğe hacet bıle yoktur. Bu türlü bir gö önü teşkil ediyordu. Muhtelif müessese gelen 1500 ilkraekteb talebesirrin içinden rüşün ilhamile idi ki biz de daha evvelce ayni meseleyi tetkik ederken İtalyanın vaziyeti daha vahim olmaktan kurtaracak bir uyçalhğa döneceği umudunu göster Vaşington 23 (A. A.) Yarıres1 mî Vaşington Post, son Cenevre müzakerelenni mevzuu bahsederek Fransanın hattı hareketini şiddetle tenkid ediyor ve dıyor ki: Fransanın bu hattı hareketi hodbin bir entrıkadan başka birşey değıldir ve Fransa hayatî ehemmıyetini ilân etmekten hâlı kalmadığını Milletler Cemıyetine en ağır bir darbeyi indırmiştir. Fransa Almanyaya karşı İtalyayı bir müttefık yapmak istiyor. Ve bu maksatladır ki, Milletler Cemiyetinin otorite sini ve gayelerini baltalıyor. Milletler Cemiyetinin dünyadaki son nüfuz bakiyesini de gıtgıde kaybetmesınden FranDun beyanatta bulunarak sa mes'uldür. Eğer bugün Fransanın Mil rınden ımdad ıstıyen Habeşdunya mületle. Imparatortçesi letler Cemiyetinin idaresi altında kollektıf emniyet hakkındaki mütemadî temı Habeş tmparatoriçesinin beyanatı natını kimse ciddî olarak mütalea etmiAdıs Ababa 23 (A.A.) Hbaeş yorsa, bunun kabahati bizzat kendisin İmparatoriçesi Fransız ve îngiliz matbuat dedır. \ Arkası Sa 3 sutun 3 te] Hakova takımı dün Feneri 51 mağlub etti Viyanalı profesyonel oyuncular, takım halinde futbol oynamanın bir örn^ğini gösterdiler Boğazlar davası mijtik,.. , ^^tt^uf r ' •'•' ' ' ] Bu umud henüz tahakkuk etmiş olmaktan uzak bulunuyor, ve son muvaffakiyetler îtalyada îngiltereye daha şiddetle meydan okumaktan geri durmıyan bir sarhoşluğa meydan vermiş gibi gö'rünüyor. îtalyada îngilterede olduğundan fazla asabiyet ve hücum hareketleri görülmekte olması şaşılacak şeylerdendir. Adeta îtalyan Habeş meselesi sanki en buhranlı devrine şimdi varmıştır denilecek bir vaziyet karşısında bulunuyoruz. Hakikatte birçok buhran birden göze çarpmağa başladı: Fenerbahçe kalesine penaltıdan üçüncü gol olurken Evvelâ, Milletler Cemiyeti buhranı.. ısi Viyananın Hakova takımı dun ıik Reşad, Bülend, Esad Nıyazı, ŞaBaşladığı işi başaramamış olan ve onun maçını Taksim stadında Fenerbahçeye ban, Namık, Nacı, Fıkret. içinden nasıl selâmet çıkacağını hâlâ keskarşı oynadı. Hakem: Şazı Tezcan. tirememekte bulunan Cemiyet son hâdiîlk beş dakıka, Fenerbahçelıler nvsaFener takımı şöyle idi: selcrde yüzüne tokat üstüne tokat yemiş [Arkast Sa. 4 sutını 4 te] Necdet Yaşar, Fazıl Mehmed bir adamın şaşkınhğını taşıyor. Bu }aşkınlık bir pişkinlik içinde eriyip gidecek midir, yoksa yakın günlerden birinde vaziyetin kuvvetli bir aksülâmelile karşılaşır mıyız? Burasmı şimdiden tayin etmeğe u asır, uzaktan göze çarpmalarım bir toprak parçası üstünde üreyen, imkân yoktur. milyarm istiyormuf gibi, tehlikeleri de türeyen, sıkışan bu yartm İkincisi İngiliz buhranı.. îngilterede için afif renklerine boyuyor: Sart tehli birbirini yemekten kurtulmak şimdi iktıdarı elinde rutan millî Faldvin ke, siyah tehlike, yefil tehlike, ktztl can havlile başka kıt'alara ve daha genis topraklara saldırmaları zarurehükumeti için için buhranlann en şiddettehlike... lisini yaşamaktadır. Bu hükumet başta oŞimdilik bvmlar arasında en korku ti, yirminci asır tarihinin en bü • yük kabartması halinde, gb'zönünde larak meselede ve daha dün denilecek talyanlann Harrar Cıciga hattına karsı vereni »arındır. Otuz »enedenberi gözFransız kabinesinin üç mühim Tekliflerimize cevab hazırlıyan lerini esrarengiz Asya trklarının ka~ beliriyor. kadar yakın bir mazide bütün îngiliz efüç koldan yaptıklan taarruzu Bizi sarktan ve garbden çeviren barıstna dikenler »an bir tehlikeden gosterir harta rüknü. Flândin, Bonkur ve Sarro kân muayyen bir siyaset kabul etmişti. heyecanla dem vuruyorlar. Her »ene tehlikeler arasında, zehirli gazden ve [tashıh: Dunku sayjmızda munderic M. Baldvin vaziyeti izah ederek efkân Belgrad 23 (A.A.) Başbakan Türkiyenin bu talebine cevab vermezden hajtanm altındaki yazıda «Italyanların» dört milyon çoğalan Hindlilerin ve tayyareden evvel bu korkunç nü • tenvire çalışıyorsa da bunda muvaffak o ve Dış Bakanı Stoyadinoviç, bugün Bü evvel Fransa, Lozan muahedesine mer Silâh tehlikenin taarruz ıstıkametlerı denilecek ıken «Ha bir milyondan fazla çoğalan Japon 'us üremesi vardır. lacağı çok şüphelidir. Bizzat konservatör yük Elçi Numan Rifatı Türkiyenin Bel but Boğazlar mukavelenamesini imzalıbeslerııu denilmişttr. Ozür dılıyerek du lartn, hazneti patlamış çılgın tular tendisi değil, vasıtasıdır. Bu vasttayt ler vaziyetin fecaatini bir türlü hazmet grad elçisi de hazır olduğu halde Dış yan devletlerin reyini de sormuştur. Bu zeltirız ] karsıla gibi ortalığt bastıracağı korkusu, bir kendi nev'inden vasttalarla meğe muvaffak olamıyorlar. îngiliz buh Bakanlıkta kabul etmiştir. arada bilhassa şarkî Avrupa devletlerinin sürü kitabı dolduran bir »an tehlike mıya mecbur olduğumuz kadar, bu Evvelki akşam radyo ile verilen İtalyan ranınm muhtelif ihtimallerinden en so Stoyadinoviç, konferanstan sonra ga mütaleaları alınmıştır. İyi haber alan metehlikeyi de kendi cinsinden bir mühaberleri arasında Sassabanehin işgal e edebiyatı doğurdu. fRenkli kavimle • nuncusu Baldvin hükumetinin istifaya zete mümessillerine beyanatta bulunarak nabie nazaran, Fransa Türkiyenin tale rin yükselen dalgası» gibi unvanları dafaa ile önlemeğe mecburuz. Henüz dıldıği de vardı. Fakat bu haber teeyyüd na varmcıya kadar bu horkunun şiiri vaktimiz var, fakat az. mecbur olması ve belki yeni bir intihabın dost ve müttefik devlet diplomasisinin bini prensip itibarile kabul ettiğini ve meetmemış olduğundan Italyanlann zaptet ni yapan eterler pek çok. Ismet Inönünün nüfus politikasına icrası şekillerinde görülebilecektir. mümtaz mümessilini selâmlamakla bahti selenin esaslı surette halli için yapılacak tikleri yerm Sassabaneh değil; gene o civerdiği ehemmiyetle çocuğun sağlığı Fakat bir muharrir, Gaston BontÜçüncüsü îngiliz Fransız münasebet yar olduğunu, kendisile dış siyasanm bu müzakerelere iştirake âmade olduğunu vardaki Sassag olduğu anlaşılıyor. İtalhoul, bu çoğalmanın $artlara inhinar ve varlığı üstünde gösterdiğimiz ve lerinin buhranı.. îki memleket biribirleri günkü bütün meseleleri üzerinde noktai Türkiyeye resmen bildirecektir. anlar, cenub cephesınde, fırtına ve yag etmediğini az çok bildiğimiz rakam • her sene değil, her gün daha fazla ne sıkısıkıya bağlı olmak ihtiyaclannı nazarlarının bir olduğunun bir kere da Paris 23 (A.A.) Petit Journal ya mura rağmen ılerledıklerini iddia etmekle larla bize haber veriyor. Bu muharn göstermeğe mecbur olduğumuz has takdirle beraber hemen hiçbir meselede ha teeyyüd ettiğini söylemistir. zıyor: beraber, henüz Sassabanehe gırememış re gb're <on dokuzuncu asrtn belki en sasiyet, dünkü Çocuk Bayramında kuvvetle elbirliği etmeğe muvaffak olaStoyadinoviç, sözlerini bitirirken Bo Paris mehafilini yalnız Fransız Al lerdir. Maamafih îtalyanlann ilenledık mühim hâdisesi büyük olçüde nüfa» birleşmiş olması lâztm gelen iki bü mıyorlar. Bu buhran dahi son haddini ğazlar hakkındaki 11 nisan tarihli Türk man münasebatı değil, fakat Boğazlar leri de kendi kavli mücerredlerinde kal artması» olmuştur. Zikrettiği rakam yük manadır. Yukarıdaki rakamlar karşısında, bulmak üzeredir. Fransa sarahaten İtalya notasına Yugoslavyanın vereceği ceva hakkında Türkiye tarafından yapılan ve maktadır. Çünkü, Mareşal Badoglıo 193 lara bakınız: On dokuzuncu asrtn doğmus Ve doğacak Türk çocukları tarafma kayarak Cemiyet fikrini çiğnemiş bın Türk tezine m'isaid olacağmı bil Fransanın Küçük Antant ve Balkan numaralı resmî tebliğinde kıtaatın Elfud basında nüfusu 16 milyon olan Büyük olduğu için İngiliz efkânnın böyle bir dirmistir. Antantı devletleri arasındaki dostlannı nehri boyunca ilerılediğini söylüyorsa da Britanya, yirminci asrtn basında 42 nın millî müdafaadahi rolü ve kıymeti milyona çıkmıştır; bu iki tarih arasın daha kolay anlaşılır. Fransa ile diğer Avrupa meselelerinde Fransa, Türk talebini kabul etti da hoşnudsuz edecek mahiyette olan ta nerelerde bulunduklannı bıldırmiyor. da Rusya 39 milyondan 106 milyona Halleri, vakitleri yerinde olduğu nasıl elbirliği edeceğini kestirmek çok Diğer taraftan Habeşlerın Adıs Ababa Almanya 24 milyondan 56 milyona halde istemedikleri için çocukları olParis 23 (Hususî) Hariciye Ne leb de meşgul etmektedir. Maamafih iyi güçtür. zaretile daimî temasta bulunan mehafil malumat alan mehafilde zannedildiğine civannda, kazandıklarını bildirdıkleri za frlamışttr. On dokuzuncu asrtn basın mıyan evli Türk kadınlarının utanaDördüncüsü bütün bu buhranlar içinde de temin edildiğine göre, Fransa Boğaz göre, Fransız cevabı çok dostane olacak fere dair mütemmim haberler gelmemiştir. da 185 milyon nüfusu olan Avrupa cakları saat çalmıştır. Onları tabiat, saga sola daha şiddetli yalpalar vurmağa Iarın tahkimine dair Türk hükumetinin ve Fransa hiçbir itirazda bulunmıyacak îtalyan tebliği simal cephesınde kayde yirmincinin basında 400 milyona yük insanlık ve millet karştsındaki üç ta[Arkası Sa. 1 sutun 3 te] değer birşey olmamıstır, dıyor. başlıyan Avrupa buhranı... Milletler Ce notasına vereceği cevabı hazırlamıştır. tır. selmiş; bugün daha fazla: Yartm raflı vazifeleri başına çağıraltm ve mukavemet edenleri ayıblamak için, miyeti vaziyeti makul tedbirlerle kurtanCenub cephesinde, Trablusgarbli müs milyar! Muharrir, bu rakamlar üstüne, bı en kuvvetli nefretlerimizle silâhlanalamadıkça Avrupanm ister istemez kan Cemiyet feda edilmek istenildiği için Av ğunu kabul etmek zarurî olur. Mesele lüman askerlerden mürekkeb olan Libya rak onlara karsı hep birden seferber ondan daha derin surette karışık ve bütün fırkasının, Habeşler karşısında, büyuk za de, Büyük Harbden sonra Amerika şacağından korkmağa bittabi mahal var rupa kurtarılamıyacaktır diyoruz. nın ve Asyanın Avrupaya, Avrupa olalım! dır. Bütün bu izahlar hulâsa olununca ital Avrupayi içine alacak veçhile tehlikeli v yiat verdiği anlaşılıyor. İtalyanlar, ilk de mahsullerine ve insanlarına kapılart fa 1100 zayiat verdiklerini itiraf edıyorPEYAMl SAFA Fransada Avrupayi kurtarmak için yanın galibiyetini îngilterenin mağlubiye korkuncdur. nı kapadıklartnı da ilâve edince, dar [Arkast Sa. 7 sutun 1 de] YUNUS NADt ti telâkki etmenin çok basit bir fikir olduCemiyeti feda edelim diyorlar. Biz asıli Fransız ve Yugoslav Habeşler İtalyanları cevabı lehimizde olacak 20 kilomelro geriye İtalya Habeş harbi Yugoslavya Başvekili M. Stoyadinoviç, Türk püskürttüler tezine müsaid bir cevab verileceğini bildirdi. Fransız cevabı İngiliz cevabına benziyecek Şiddetli yağmurlar Habeşlere yardım ediyor IIIIMMMIIllMtlttllllttMllttMIMItlMfllMMIIIIttnMlllfMIIMtMllltMUnilMMMMHMIMIMItlllllMIIMMflMIMMIIIIIIIMIIIMIIIMMIItlMIIIMntlinilliMMIiniltlll En büyük tehlike IIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIMIIIIIItH"""1"1 IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimlllllHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIII""»"1"1""11"11