20 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2
— tarafından candan ve büyük bir he. SAYFA 2 Polis komiserleri arasında Nakiller ve tayinler Yeniden beş vilayet teşkili dolayı- siyle, Emniyet Umum Müdürlüğü taş- ra teşkilatında, aşağıda adları yazılı Zonguldaktan M. Rıza Bitlise, Ri- — zeden İbrahim Hakkâriye, İçelden Hayri Bingöle, Malatyadan Ragıp Tunceliye, Ispartadan İ. Hakkı Çoru- ha, Çankırıdan Abbas Çankırıya, Ba. hkesirden Ömer Ankaraya, İstanbul dan Şerif A G. Antebden Kadri Seyhana, Sinobdan Emin Naci Tekada, Çorumdan Mithat Kayzeri- ye, Sürtten Kemal İçele, Seyhandan Salim . Maraşa, Niğdeden Kâmil Ri- zeye, İçelden İs. Hakkı Vana, Mar- dinden Salih G. Antebe, Urfadan Şe- ralettin Samsuna, İzmirden' Bahaeddin Ürfaya, İzmirden İhsan Bayazıtı İstanbuldan Naci Siirte, Istanbuldan M. Nuri Zonguldağa, Istanbuldan Ibra. bim Mardine, İzmirden Saim - Gire- suna, Blarkesirden Salâhaddin İçele, “Rizeden Sait Ispartaya, Ankaradan — Sabık, Hazım Kirşehire, Kocealiden İlsan Bingöle, İstanbuldan Şahal Bingöle, İzmirden Fahri Bingöle, Gü- müşaneden AH Seyit Çoruha, Rizeden Mahmut Çoruha, Diyarbekirden Veh- bi Çoruha, İstanbuldan Tahir Bitlise, Ferit Tunceliye, İstanbuldan Şevki Tunceliye, Kayseriden M. Hayri Tun- celiye, Boludan Rifat Boluya, Kayse. riden Yımaz Nuri Kayseriye, Sıvas- “tan Bekir Sutkı Sıvasa, Mardinden Ya. / Hamdi Mardine, Ankaradan Süley- “man Sırri G. Antebe, İzmirden Ali /— Haydar İzmire, Zonguldaktan H. Ib- - Hayri Muğlaya, İzmirden A. Ham- İnkilap ve İstiklâl MEVZULARI ETRAFINDAKİ KONFERANSLAR. DEVAM EDİYOR Gümüş, 19 (Hususi) — C. H. Pa: sinin kazamıza gönderdiği Merzifon O ilçebayr B. Etem Altıok tarafından Parti salonunda inkılâb ve istiklâl mevzulu iki konferans verilmiş ve her ilisinde de beşer yüzden fazla halk “Bulunmüş ve çok ilgi / uyandırmıştır. “Ayrıca kamımlarımıza öğretmenler “gönderilerek bu konferanslar tekrar- Tanmıştır. Halkm alâkası çok büyük- dina inkılâb ve istiklâl mevzuu üze- rinde Zonguldak baro reisi B. Tevfik Bilgin tarafından sinema salonunda /— binlerce dinleyici önünde bir konfe- — rama verildi. Bu vesile ile Büyük Ön- dere sonsuz bağlılıklarını, şükranla. rını hep bir ağızdan tekrarladılar. ... Çanakkale, 19 (Hususi) — Dün Parti başkanı B. İbrahim Akıncının bir halk kütlesi tarafından büyük alâ- — kaile dinlenildi. Silifke, 19 (A.A.) — Antalya Par- K başkanı B. Şerefeddin Karacan / Balkevi salonunda köylü ve şehirli bir kalabalık önünde inkılâb ve istik- w verdi. Büyük bi ve çok kuvvetli inan Kandıra, 19 (Hususi) — Antalya saylavı ü yecanla dinlendi. Niyazi İzmire, Edirneden Cemal İs- tanbula, Ankaradan Şahin - Zel bula, İstanbuldan M. Celâleddin le- tanbala, İstanbuldan Şevket İstanbu. da, İstanbuldan Niyazi İstanbula, İz- mirden Abdürreşid Balıkesire, Istan- buldan Raşid İstanbula, İstanbuldan Raşid İzmire, İstanbuldan İs. Hakkı Çankırıya, İstanbuldan / Hayrettin 1 gel'e, Sıvastan Mahir Çoruma, Mar- dinden Abdullah Ankaraya, Kayse- riden Hasan Elâzize, Seyhandan Sa- lüâhaddin Trabzona, Trabzondan Na- zif Seyhana, Muğladan İs. Hakkı hkesire, - Muğladan - Galib İzmire, İzmirden lan Ragıp İzmire, Erzurumdan Cevdet Bolu, Muştan Mahmud Kocaeliye, Diyarbe- kirden Mustafa Tunceliye, Maraştan Şerif Tunceliye, İspartadan Receb Tuceliye, İzmirden Hamdi Tunceli- ye, İzmirden - Feyzullah / Tünceliye, İzmirden Kadri Tunceliye, İstanbal dan Rasim Tunceliye, Giresundan “A. Asım Tünceliye, Tekirdağdan A. Hulusi Tunceliye, İstanbuldan Recez Tunceliye, İstanbuldan Mehmed Bit- lise, İstanbuldan O. Nuri Bitlise, An- san Hikmet Bitlise, İstanbuldan Fe- rit Bitlise, İzmirden Cemil Bingöle, İzmirden İs. Safa Bingöle, İstanbul- (dan Abdürrahman Bingöle, Sürtten H. İbrahim Bingöle, Trabzondan A- li Rıza Bingöle, Urfadan Celâl Bin- göle, Kayseriden A. Arslan Bingöle, Sabık, Manisadan Nihad . Bingöle, Rıza, Vandan Salih Hakkâriye, An- talyadan Ali Rıza, Mardinden M. Fehmi, Bayazıt'tan Emrullah, İstan- buldan Fikri, Rizeden Mirza, Rize- den Veysi, İstanbuldan Hasan, Rize- 'den Hüsnü Çoruha, Ankaradan İhsan ğad'a, Yozgaddan Ali Rıza An- karaya tayin edilmişlerdir. Kızılay Ankara Merkezi- nin yardımları Kızılay / Ankara merkezi — yaptığı program dahilinde çalışmalarına devam edilmekte ve orta mekteplerle liselere devam eden fakir talebelerle şefkat yur-) dunda barınan 135 yoksula her gün sıcak mektedir. Kış sonuna kadar bu iş için yapılacak masrafın tutarı altı bin kirayı bulmaktadır. . Ayrıca şefkat yurdunda açıları has- 1a maayenç.ve tedavi dispanserine bir y içinde yedi yüzden fazla hasta müra- aat etmiş ve bunlardan fakir olanların ilâçları parasız tevzi edilmiştir. 29 şabat 1986 cumartesi günü sant 15 de toplanacak olan vilâyet kongrı Ankaradaki veremlilerle uğraşma ve on- hara yapılacak devamlı yardımlar içim hazırlanan rapor sunulacaktır. Son dört ay içinde 16 malül, 6 düş. kün ve 37 talebe ile muhtelif şekillerde muavenet için müracaat edenlerden 63 yurddaşa para yardımı yapılmış 7 vrem- in İstanbula sevkedilmiştir. Tiftik ve yün ihracatımız “Alman gazeteleri, Türkiyenin yün ve tiftik ihracatının 1931 denberi hep arttığını ve bunun bilhassa Alman; nın yaptığı büyük mübayialardar ri geldiğini yazmaktadırlar. Bu ga- zetelere göre, 1934 de yün ihracatr mız 3 milyon 477 bin ve tiftik ihra- catımız 3 milyon 778 bin türk lirası değerindedir. Kastamonu - İnebolu - — yolu açıldı İnebolu, 19 (A.A.) — Son fırtına ve kardan kapalı bulunan Kastamonu İne- bolu yolu bugün açılmış ve nakliyat es- kisi gib yoluna girmiş ULUS 20 ŞUBAT 1936 PERŞEML.2 Ç HABERLER İSTANBUL TELEFONLARI B.Peker geliyor İstanbul, 19 — C.H.P. Genel Sek- reteri B. Receb Peker Ankaraya ha- reket etti. İstanbul mavnacıları belediyeyi protesto ettiler İstanbul, 19 — Geçenki büyük fır- 'tınada batan 124 mavna sahibi kaz: 'ya köprünün kopmasınm sebeb oldu. gunu ileri sürerek zarar, ziyan tale- binde bulunmak üzere belediyeyi protesto ettiler. Karaca Ahmette 1800 selvi yıkıldı İstanbul, 19 — Son büyük fırtına yüzünden Karacaahmed mezarlığın- da 1800 servinin yıkaldığı tes miştir. Kayıb veznedar bulundu tanbul, 19 — Birkaç gün önce ortadan kaybolan rüsumu / bahriye sildarı Remzi bugün müddeiumu- miliğe kendiliğinden teslim oldu ve 1800 cebinden çaldırdığını, simdiye kadar korkusundan meyda- na çıkmadığını söyledi. * İstanbul, 19 — İstanbul halkev- leri 23 şubat gününe büyük bir prog- ramla hazırlanıyorlar. Fq'wgraî sergisine gönde- rilen eserler tarih, güzellik ve iş memleketi” fotog- raf sergisine iştirak için 27 profesyonel ve amatör fotografçı tarafından 237 eser gönderimiş, ve teşkil edilen jüri tarafın: dan seçilerek ilân edilen şeraiti haiz ol mayan 85 ( geri çevrilmiştir. Şubatın yürmi beşinde açılacak olan bu serginin hazırlığı bitmediğinden, a. Çılış şubatın yirmi dokuzuncu günü sa- at üçe bırakılmıştır. İzmirde verem hastanesi açılacak İzmir, 19 ÇA.A.) — Verem mücadele cemiyeti bagün yılık toplantısını yap- muştır. Toplantıda ilbay Fazlı Güleç ve parti başkanı B. Avni Doğan da bulun- mmuşlardır. Bu toplantıda İzmirde bir ve. rem hastaneni açılmasına karar verilmiş ve yeni heyeti idare seçimi yapılarak top- Jantıya son verilmiştir. İzmirde bir toprak kayması İzmir, 19 ÇALA.) — Kemer semti ile Kazılçullu arasında Aydın demiryolum aid 200 metrelik kumında dağ heyelân etmiş ve sekizinci işletme müfettişliği gereken tedbirleri almıştır. Heyelân son yağmarların tesiriyle olmaştar. Adliye vekâleti zat işleri umum müdürlüğü Adliye vekâleti zat işleri umum mü- dürlüğüne adliye müfettişlerinden B. Muzaller İmer tayin edilmiş! Finans tayinleri Ankara defterdarlığı memurların. dan B. Dündar İzmir tahsil baş me- murluğuna tayin olunmuş ve Bursa merkez malmüdürü B. Enver ve Taş- köprü malmüdürü Üzüm kurumu başkanı geliyor Tariş “İzmir üzüm kurumu,, baş- kanı B. lamail Hakkı Veral perşembe günü şehrimize çelecektir. B. Veral Ekonomi bakanlığı ve iki milli ban. kamızla temas ettikten sonra, Avru- paya gidecektir. Romanyada, kutu- lak keresteler hakkında ve diğer memleketlerde, kurum üzümlerinin iyi şartlar dahilinde satılması ve yeni mahreçler temini için tetkikler yapa- caktır. Esasen hükümetin kontrolu altm- da bulunan üzüm ve incir kutuları i çin lâzam olan kerestenin ithali işi- min Tarişe verilmesi düşünülmekte. dir. “Ulus,, un Dil Yazıları (Bayı ? inçüsaylada) Kelimesin, dojik şekli gi () (2) (3) (4 L (eğ H ev H is 4 iz) (1) Eğ: Ana köktür. “Güneş” ana mefhumundan çıkan “sıcaklık, hararet, ateş” anlamlarınadır. / (2) Ev: Ana kök anlamını üze- yak tecelli ve tecessüm et- ije veya objeyi gösterir eğev) şeklinde a. mefhumunu temsil 'eden elemanla kaynaşarak, keli- me (Ev) olur. (Ev): Kendisinde sıcaklık, ha- raret, ateş mahfuz ve mevcut bu- lunan bir obje demektir ki “mes- ken” ve “meva” nın manası da kelimesinin aslı da bu başka bir şey değildir. Bu “iva” kelimesini Arap lügat- leri şöyle anlatıyor: I. “El'iva: yerine getirmek” (1)- 1L “EPiva: Bir adamı yurda kon- durup âram ettirmek manasına- der” iz) Görülüyor ki “iva” - bir adamı bir eve yerleştirmek demektir. Bu- 'nun etimolojik şekli olan: a) (© (Ciğ Hiv 4 ağ) şeklinde (1) iğ ve (2) ü Ti tamamiyle (ev) anal manalara gelir; (3) ağ: bunu tayin ve ifade eder. 2. — (Ev) kelimesinin a- rareti muhafaza eden obje anla- anıdır; fakat kelime tamamlanmış simlendirilmiş değildir. (Ev) d:nuıu belirsiz, " anlaşılır. Bunu bir süjeye Ul Ahterli kebir. Burada ver- diği Arapça misal, “yer” den mak- sat “mesken ve menzil” olduğunu açıkça göstermektedir. (2) Kamus tercümesi. Burada aynı manada olarak “uviy, iviy, teviye” kelimeleri ve “yurda ko- fup aram etmek” anlamında “te- evvi, ittiva, iytiva” ve “yurt” ma- 'nasında “meva, miva, me'vat” ke- limeleri gösterilmektedir (ev e ) olur ki “bir süjenin malik olduğu, kendi- sinde hararet mahfaz bir obje” manası bununla tekemmül eder. İşte bu “iğ” elemam etimolojil şekilde görülen: (3) is: eki halinde kelimede mevcuttur. Bu (s) konsonunun sa- ha anlamına gelemiyeceği ve bir (&) den değişme ve onun rolünde olarak alınması icap edeceği yu- karda izah edilmişti. Kelimenin buraya kadar olan analizi bize (evi) morfolojik ve fonetik şeklini vermiştir ki (ev) mefhumunun bir süjeye de izafe- sini anlatır. Not: 3. — Deskriptif — gramer- lerde (muzaf eki) denilen (i) nin böyle bir (iğ) den kısalma oldu- ğu ve bu (ğ) nin de (s) leşmeğe mütemayil bulunduğu görülüyor. Bu hal, bize yine deskriptif gr: merin başka bir kaidesini de ha- tırlatmaktadır: Malüm olduğu üzere deskriptif garemerde, vokalle biten bir kel me muzaf yapılacak - olursa muzaf ekinden önce bir de “s” aralık harfi gelir: “Kapı - kapısı, kedi - kedisi, kuyu - kuyusu, bah- çe - bahçesi...” gibi. İşte buraya gelen “s” ler dahi birer “ğ” den değişmedir. Çünkü, zaten “kapı” dediğimiz zaman bunun sonunda- Buna “muzaf eki” olan bir daha katılınca kelime “kapığığ” şeklini almak lâzımgelir. Bundaki fone- tik güçlük birinci (8) yi (s) ye çe- virerek (kapısığ — kapısı) şekli husüle gelir. Not: 4. — Böylece elde edilen (eviğ — evis) şekli henüz müs- pettir. Şimdi bunu (iğ) süjesinin '€n uzak sahasına atan bir: (4) iz: eki getirelim: (Ev) mef- humunun (iğ) süjesinden çok u- zak olduğunu, yani süjenin (ev) e malik olmadığını ifade etmiş olu- vuz. Görülüyor ki (evsiz) kelimesi- nin hakiki etimolojik şekli: () (2) (3) (9 IL. (eğ -4 ev 4 iğ 4 iz) dir. Bundaki her elemanın anla- mını bir kelime ile ifade edecek olursak: ( () (9 (© Ates £ obie anan bir öbjenin - yant derunun- da rahatça oturulup haricin soyru- ından korunulabilen bir sığına- ğın - bir süjeden çok uzak bulu- nuşu” demek olur ki “evsiz” de- yince anlaşrlar mana da bundan ibarettir. (Eğ 4 ev 4 iğ * iz — eğevi- ğiz) şeklinde fonetik ve morfolo- Üik olarak şu değişmeler vukua gelmiştir: I. Ana kök kendisinden son- ya gelerek kendi mefhumunu bir objede temessül ettiren elemanla kaynaşarak birleşmiştir. IL. Üçüncü (iğ) unsuru - ki a- 'na kök mefhumunun süjesini gös- termektetlir - vokalini kaybetmiş- tir. M Vokali düşerek sonuncu Çiz) ile kaynaşan () konsonu (2) ile yakınlığı olan () konso- muma, çevrilmi; İşte bu dej morfolojik ve fonetik şeklini al- mıştır: Evsiz. hem “ev” keli- , hem de bm ge- ekinin hakikatte “iğ dömaldak ei p G duğunu göstermektedir. Bu ele- manlardan birincisi mefhumun bir süjeye aidiyetini göstererek ma- nasını tamamlamakta, asıl menfi anlamı - süjeden çok uzak bir sa- ha anlatmak - süretiyle - (z) kon- sonunda, yahut - daha tam bir ifa- de ile - (V. & x) elemanında bu- lunmaktadır. Not: 5. — Bundan sonraki ana- lizlerde de hep bu (V. - z) ele- manına ve onun türlü değişmele- rine tesadüf edeceğiz. Onun için burada hemen hatırlatalım ki (z) konsonu ve onun mensup olduğu kategoriden olan (5, , c, ç, j) kon- sonları, () ve onun kategorisin- den olan (y, k, g, h) konsonları ile daima değişmektedir. İşte bu- mun için, “iğ — iv” olduğu gibi, ” de olabili Bu değişmelerin değeri, anali- zimizin ilerilerinde — görülecek- tir (3). Ka N. DİLMEN B “Siz” ekinin örneklerinden olan “parasız” kelimesinin ansli- zini de yarın yazacağız.
