17 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

Riç fenişehir'de Ankara nufusunun an- “cak on ikide birinin oturduğunu unut- dıyız. 935 sayımında Ankaranın göyle dağı 10569 93153 7575 yraza — Görülüyor ki Yenişehirde kurulan mahalleler ancak 10.569 yurddaşı . Yenişehirde on bin insan- sayısı ve inşa vaziyeti bakınız: “Bugün dava, 920 den evel 35.000 harbesine sıkışmiş olan yüz bi- yakın insana, rahat bir yuva bul- BIR EV SAHİBİ OLMANIN ZORLUKLARI “rilen para ile bugün şerefli bir cadde l alabilmek için ya çok paranız acak veya ödediğiniz parayı a- etmek ve sermayenize yük- veya belediyenin — muay- bir zaman içinde v yaplır. yer — sahiblerinden — toprak alarak halka dağıtması da ni bir para ve imkân işidir. Bu Bu topraklar, şehrin çok uzak ve yapılması güç olan yerinde de de- - Aşağı, Orta, Yukarı Ayrancı; Dikmen, Etlik, - Keçiören, Ayvalı, İstasyon arkası yanı başında veya - doğrudan ıya şehir olan yerlerdedir. Milli Emlâk (Hazine), belediye, si idare (Vilâyet) ve vakfa nit bu yerleri, hiç tereddüt etmeden, knız, en yüksek, en havalı, en gü- “zel yerlerin onların elinde olduğunu göreceksiniz. Huzuru, sükünu ve ra hati dar sokaklar ve mahalle yında arıyan dünkü hayat telakkisi, balarımızın en güzel köşelerini o nn rumlarma, ermenilerine bi Bugün hazinenin elinde ». vakfettirmiştir. Buzün devlet bulunan bu yerlerin de halka verilmesi imkânsız değildir. bu püzel yerlerini — bir — Geçenlerde Ankaradaki mesken davası hakkında bir anket açıp, mütehassısların fikirlerini neşretmiştik. Bu gün de Ankaradaki mesken davasını istatistiklerle tetkik eden bir etüdü neşrediyoruz : huzusiyeti de her semtte toplu halleler kuracak kadar bol olmasıdır. Başıboş ve kendi haline bırakılan bu hazneden bir para çıkma- üzerine yuvar daşa satmak kadar lenen ne olabilir? RAKAMLARIN ANLATTIKLARI Anka mesken bedeli alan me- murların sayısı 6140 dır. Başta İni sarlar, devlet demiryolları, bankalar, busüsi ebe belediye ve her vekâletimizin hemen hemen - ya yakın şubelerinde çalışan ücretli me- murlar bu sayının dışındadır. Bunlar- İ beraber Ankara'da oturan memur- darın sayısı 10.000 ni aşıyor. Yalnız vmümi müvazeneye dahil olup da mesken tazminatı alan — memurlara hazneden verilen bir yılda 1174315 dan yeni barem projesi / ücretlilerin ilâvesile bu rakamı bir mikdar artı. cumuriyetten bek- yası 1.000 i bulmuyor. Kazaner 150 li- de olanl nihayet afak oturabilmektedir. Geri kalanları, teker teker veya bir- kaçı birden eski bir Ankara evinde saşlarını sokacak bir köşe — bulunca tiyar sayıyorlar. Ankara'da eve ihtiyacı olan, yal- miz bu memür sınifi değildir. Orta halli serbest meslek sahiblerini de bu sınıfa katmalıyız. Ticaret odasından ve esnaf cemiyetlerinden yaptığımız araştırmalar, Ankara'nın günden gü- 'ne büyüyen içpazarı ve hinterlandı n topladığı iş sahiblerinin de ev va- ziyetlerinin memurlardan hiç de fark- İ olmadığını göstermiştir. Vaziyet tek bir cümle ile hulâsa edilebilir: Ankara'da 15.000 aileyi 'ev sahibi yapmak mecburiyeti vardır. Bu, yalnız bugün şehirde yaşıyanlara inhisar eden bir zaruret değildir. Başşehri, 944 sayımında 200.000 u- fuslu görmek için, mesken davası halledilmelidir. Biz kilosunu 15 kuruşa / yediğimiz — zamanlarda, ankırı'da iki kuruşa satılan domate si, Ankara halkına bolca ve ucuzca yedirmek için, Ankarada bir sebze tihlâk kooperatifi kurmak için bura- ya gelen Çankırılı sebzeciler, yersiz Tikten dolayı Ankara'dan bize: “Burada kale üstünde bir hana z para, Çankırı ile Anka- a arasındaki fiat farkmnı dolduruyor” İzmir belediyesi, yangın yerlerin. de kurulan amele evleri için metresi 25 kuruşa yer satmıştır. Buralarda 1386 karılan bu banyolu, konforlu evlerin bu kadar ucuza mal- olmasının en büyük sebebi, hiç şüp- ymın ucuzluğudur. ucuz ev siyasel arsa ile başlıyacaktır. Bir an için, a- İmacak bir kararla, upkı İzmir bel diyesi gibi, devletin kendine ait arsa- Jarı metresi 25 kuruştan sattığını ka- bul ediniz ve şöyle bir formül düşü- 400 metremurabbar bir yer bahçeli Metresini 25 kuruş- uZ bu yere 100 lira vere: ceksiniz. Artık ev sahibi olmanız için 'en büyük güçlüğü yenmiş sayılabilir- siniz. Hiç bir bankadan, kooperatif- ten, devletten “ardım görmeden bu 'arsa üzerine kuracağınız ve “tek ka! h, üç oda, büyücek bir hol, banyo ve mutfak” tan mürekkep bahçeli evini zin Ankaranın bugünkü şartlar için de inşa masrafı nedir 1800 lira., Bu mikdar, seselerile birçok müteahhit ve mimar- Tardan sorulduktan sonra, en pahalı fi- bilirmisiniz? şaat mües- ULUS liradır. Bu rakamı 90X20 de kolaylıkla elde edersiniz. olan arsanızın geri kalan 310 metre murabbaında “ite yuvanızı ve şehri süsliyecek olan #üzel bahçenizi kurabileceksiniz. (Not: Bu hesa” taş ve tuğla üzerine dir. Ev kerpiçten olacaksa, aynı kon- foru taşımak şartiyle metre murabba: en bir Tira hesabiyle 990 İiraya çı- kar, Ker inşaatın sıhi hiç bir mah- attan farkedilemiyeceği, şehrin umumi güzellik manzarasını da| bozmiyacağı, vasati olarak 50-70 sene dayanabileceği ve nihayet melzeme sinin kolaylıkla bulunabileceği; zevk lerine ve bilgilerine inanı irçok mütehassıslar tarafından iddi edilmektedir. Bununla beraber, biz in bu kısmma işaret etmekle kala yak, hesablarımız ve araştırmaları esası üzerine de- — 1800 lirası olmu yapacaktır?. A — Devlet, her yıl verdiği ili mil yona yakın mesken tazminatının me- gelâ beş yıllık tutarı ile 5-6 bin ev yaptırıp yalnız mesken - tazminat kesmek veya buna ilâveten bir mil dar da fazla almak suretiyle memuru sahibi yapabilir. (Çünkü Ankara- da aldığı vasati 15 lira mesken zam- n ile bir ev tut çok azdır. YABANCI GAZETE Fransız - Sovyet anlaşmanı dolayısiyle alman ve fransız gazetelerinde — çıkan — yazı hakkında İzvestia - şunları ya- ziyor. Alman matbuatının; Almanyanın hak- ve rağmen, Fransa hükümeti, Fransı Sövyet Rusya karşılıklı yardım mi İ fransız. parlamento- Japon askeri uZ . Sovyet paktına karş sinde muhalif bir vaziyet almış bu. lunmaktadır. Son zamanlarda Sovyet Rusya - Mançurya ve Mançurya Mongolistan hudutlarında vukua ge- len hâdiseler de herhalde bu işle alâ- kadardır. Japon a: arzucü b süretle - Fr almanlarınki nsa - Sövyet Rusya paktı aleyhinde bulunanların eline aklınca birtakım deliller vermek- tedir. Bu deliller ise Sovyet Rusyanın kunduğu ve bu sebebten garbta suk- hun müdafaasında bir rol oynuyacak Halbuki alman faşizminin bu kız- 've japon askeri mahfillerinin bu hareketleri, Fransa - Sovyet Rus> ya paktının genel sulh için büyük bir ehemiyeti olduğunun en mükemmel bürhanlarıdır. Garib olmakla beraber, sulhun mu- hafazasında en ziyade alâkadar bi Tunan Fransada da bazı unsurlar bu kt aleyhinde harekete geçmişler- ERDE OK UDUKLARINM şunu tebarüz ettirmekl ki alman faşistler Frantadaki sağ ce- ah unsurları üzerinde tesirler icra ey lemekte ve Fransadaki sa gcenah un- surlarınm sözleri de bu sefer Alman. yada akisler tevlit etmektedir. Fransadaki bu sağ cenah unsurl, rının dediğine göre bu paktın yapı ma Sovyet Rusya önayak olmuş: tur. Halbuki bu paktı ilk defa birçok zorlukları yenecek kadar kud. B — Devletin kefaletiyle bu. işi büyük bir banka yapabilir. (Bunun Emlâk Bankası olacağı şüphelidir. Çünkü Emlâk Bankası, sermayesinin her yıl yüzde 7 nisbetindeki / faizi eytama vermek mecburiyetindedir. Bugün banka aldığı yüzde dokuz fa- iz ve yüzde bir buçuk komisyondan 'yüzde yedisini böylece ayırdıktan son- va geride kalan yüzde 3.5 ile ancak masraflarını temin etmekte € — Gene devlet kontrolu aitında büyük bir inşaat kooperatifi kurmak ha da bu işin başarılması mümkün o dacaktır. Bu krediyi bulacak olan banka ve> ya kooperatifin kuruluş tarzı ve ça- Jışma programı, büyük işe ke rildikten sonra nihayet bir etüt mev. zuu olarak kalmaktadır. Bu arada Ankara İmar Müdürlüğünden, bastı- ev projelerini, parasız olarak halka dağıtması ve yapı işlerini gene parasız kontrol etmesi gibi yardımlar beklenebilir. Tasarrufun memlekette ve bilhas 'sa münevverlerde ahlâk haline - gel. miye başlaması, Bankalarda tasarruf hesabları arasında memur, isimlerini çoğaltmıştır. Biz, aylığı 200 ile 90 li- va arasında 22 memurdan sorduk: — Peşin 500 lira vererek 1800 li- vaya çıkacak bir ev için ayda 25 lira ? Hepsi, hiç tereddüt etmeden ve gerçekleşmiyecek sandıkları bir hayalin hakikat olan zevki içinde “Evet” d ber. Devlet, metresi 28 kuruşa olan satacak ni yalnız. memurlara değildir. Ortahalli serbest meslek xa hiplerinin de aymı kolaylıktan fayda danacağı çok tabiidir. Devletin elin- deki 30 bin e toprak, yirmiye yakın Yenişehir kurmağa ye- tecek kadar boldur. Bir stilde, yeşil bahçelerin arasına kurulmuş 15 bin evin, bozkırın boşlu- ikten fazla gu ve çoraklığını rahunda duymuş bir memleket çocuğuna / vereceği vevk retli değil midir? Unutmamalıyız ki, — Ankaralıya devletçilik ve belediyeciliğin yaratıcı kudretini en güzel anlatacak eser, 'a kazandıracağımız yuvadır. Cumu- riyet pretijisini, yalnız teori ile değil, fakat ayakta duran müspet iş ile ka- zanmıştır. izin ve paranızın — olduğunu Z: Ankara'da ev yaptırırken karşılaşacağınız zorluklar gene sizi bezdi İmşa mevsimi dışında çok ucuz e- Jan taş, tuğla, kam ve çakıl gibi mad- deler inşa mevsiminde derhal pahalı- laşıyor ve elde edilmesi çok zor bir mata oluyor. Çünkü bu maddeleri - caklardan temin edip satanlar orga- nize edilmemiştir. Metelâ, geçen inaat mevsimi baş- dangıcında tuğla, Ankara için görül- memiş derecede ucuzken, inşa işi baş- Jayınca — fiatlar yüzde otuz, otuz beş fırlamıştır. Tüğla ocakları şehrin merkezine çok uzak bir mahalle nak- ledilmişlerdir. Gölbaşından — şehire tuğla taşımak için verilen yol parası- ı bir kere düşününüz. 2 — Kum ve çakıl istihsal edilen mıntakalar hem azdır; hem de bura- lar bir kararsızlık havası/ içindedir. Ankara'da bu iki madde kontrolsuz bir borsadaki ingiliz h le olüyor ki, bazı zaman kum ve ça- kal köntenjan dışi maddeler kadar değerleniyor. İş bu kadarla da kalmı. yör; temiz kum ve seçilmiş çakıl bul- Denilebilir. Yı. mak çok güçleşmiştir. kanmadan bir çamur kumu ve çakılı yıkamak da yapı ne bir külfet ve masraf yüklüyor. 3 — Taş derdi: Ankara t mından Türkiyenin en zengin bir şeh- Mamağın pembe- taşı, gi inşaat için nimet kiymetli — taşlardır. 've tehizdeki taş. bakr- vi sayılabil Bentderesondel dar ise binanı kadar renksiz dışına kullanılmı ve az sağlamdır. gibidir: Öy- 17 ŞUBAT 1936 PAZARTESİ SAYFA 4 — Memurları meskenlendirmek Fransız - Sovyet anlaşması karşısında alman ve japon basını sürmek şerefi Bartu'ya aiddir. - Eğer Sovyet Rusya, Bartu'nun bu arzusuna doğru gitmiş ise bunun sebebi Sov- yet Rusyanın yalnız kendi kuvvetleri ile hudutlarını müdafan edecek va- ziyette bulunmadığı değildir. Hadut- İarımızı her türlü hücuma, kendi kuv. vetlerimizle müdafan edebilir bir ziyetteyiz ve bu, bizim için bir fedir. Fakat sulhu yalnız - başımıza temin edemeyiz. Sulhum temin / için, sulhun devamiyle alâkadar bütün devletlerin birleşmesi lâzımdır. Çün- kü yalnız bu birliktir ki dünyayı tak- yenlere karşı büyük bir korku verebilecek ve bunların teh- ditten filiyata geçmeden evel çok de- düşünmelerini Sovyet Rusya ve Fransa, e almak niyetini güt- bütün di ve Polonyanım, karşılıklı yardım pak- a iltihakı reddetmeleri üzerinedir ki Fransa ve Çekoslovakya, Sovyet Rus- ya ile ayrı ayrı birer karşılıklr yardım paktı imzalamağa mecbur olmuşlar. mentosunun bu pakt hakkında vere. ceği reye bağlıdır. Bu paktın tasdiki dir ki harbı hazırlamakta olanlara sul. hu müdafaaya hazır kuvvetler mev- Cut bulunduğunu ve bunları ayırma. 'nın gayet güç olduğunu gösterecek Son yıl zarfında dünyanın her ta- rafında şu kanaat hasıl olmuştur ki karşılıklı yardım paktları olmadıkca, Milletler Cemiyetinin 16 ıncı madde- #i hiç bir mana ifade edemez. Fran- sız parlamentosu, fransanın ve Fran- saya yakın diğer Avrupa memleket- lerinin emniyetinin, kendi vereceği li olduğunu — anlıyacafını karara bi ümit ederiz.” nakil Kayaş ve Mamaktan pahalı olması halkın bu nimetten tay. dalanmasına imkân vermemektedir. 4 — Usta ve kalfa azdır. Buniar organize edilmemiştir. Yapı sabvi işlerini verirken çok güç emniyet <- debilmektedir. Ankara — mahkeme' rinde, yapı işlerinden çıkan anlaşır v - lıklar ve davalar birinci sırayı alıyor. Hasad zamanı amele pahalıdır. Ver gisini ödemek için gelen köylüsen e edil yalnız taşıma işlerinde i yor. En basit işlerde bile bilgi sahıbi amele kolaylıkla bulunmuyor. $ — Emlâk bankası mesken ola- rak yapılan binalara yapmakta oldu. du yardımı. artırmalıdır. Diğer ta. raftan alınan paranın faizi mürekkep ile çıklığı mikdar insanı düşündürü. yor. Aldığınız 2000 lirayı 15 sene içinde 2000 fazlasiyle 4000 olarak ö- düyorsunuz. On sene müddetle almış. sanız bu mikdar nihayet 3200 e iner. Bütün bu hakikatler Ankara'daki imşa işinin hızını durdurmaktadır 926 danberi Ankarada izin alına- rak yapılan ev ve apartıman sayısı 2000 ni ve rakamlı iraz geçebilmiştir. Senelere a bakınız: 931 de 275, 932 de 151, 933 de 55, 934 de 150 ve 935 de 168.. Ankara'ı mini güçleştiren bir hal almıştır, de- mebilir. Yabancılar Ankara'ya den fışkır 'ün Ankarası için beslenen bu duygu. a ev davası şehrin gelişi- 'yer- n şehir” diyorlar. Atatürk- Ti her yönden gerçekleştirmek, mil- Ji bir şeret meselesidir. Yarınki konser Salı günleri halkevi salonun- da tekrarlanmakta olan Cumur- başkanlığı Flarmonik orkestrası- 'nın konseri, yarın 17,30 da müzik öğretmen okulu konser salonunda verilecektir.