16 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5228 Türk Hava Kurumu 12 Yaşına Girdi ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR MEMLEKET SON YILDA ORDUYA 27TAYYARE ARMAĞAN ETTİ Bugün, 16 şubat, Türk Hava Ku- rTumunun on ikinci yıldönümüdür. Her yeni hamlede bir ışık gibi türk mille- tnin en ön safında yer alan hükü- Met şefimizin son Hava Kurumu ku. Tultayındaki işaretleri üzerine yu dun her tarafında hava — tehlikesinı karşı başlıyan köklü kalkınma 935 (i Türk Hava Kurumunun en hareketli yılı yapmışlır. Bütün Türkiyeyi kap- hıyan enerji havasını göğsümüz ka- bararak görmekteyiz. Çalışma, hız alma, ve başarma kaynağımız olan Atatürk'ün Kamutay kürsüsünden söyledikleri Büyük milletimi. zin yüce ilgisini anmak borcumuzdur.” heyecanla 938 mayısında başlıyan gayretin verim bilânçosu şudur. Bagüne — ka- | dar: Büyük Ünder Türkkuşunda uçucu üyeler arasında Hava tehlikesini bilen üye sayısı: (35.327) e, SEYHAN DA TAŞDI Adana ovasından ve köylerden haber alınamıyor; ova su altındadır Seyhandan bir görünüş Adana, 15 (A.A.) — “Fırtına Yüzünden geçikmiştir.” Bir kaç gündenberi şehrimize çok şiddetli yağmurlar yağmakta- dır. Son günlerde yağan yağmur mikdarı 86 milimetreyi bulmuştur. Dün gece çok şiddetli bir fırtına oldu. Bir çok evlerin camları kı- rildi. Damları uçtu. Şehir halkı sa- baha kadar gürültüden uyuyama- mıştır. Sokaklar kırılan ağaç dal- lariyle dolmuştu. Geceden taşma- ya başlıyan Seyhan öğleye kadar Buy Baldvin düşecek mi? Bay Baldvin Londra, 15 (A.A.) — — Deyli leyl gazetesine göre, nufuslu mu- (Sonu 3. üncü sayfada) azami haddini bulmuş ve şehri su basmıştır. Nehir kenarında bulu- nan cadde ve sokaklar su altında bulunmaktadır. Nehir taşmakta de- yam ediyor. Ovadan ve köylerlen hiç bir haber alınamamıştır. Fakat setlerin yıkılarak ovanın su altın- da kaldığı muhakkak sayılıyor. Seyhan bu gece de taşmasına de- vam ederse suların daha iç mahal- lelere girmesinden korkuluyor. Şimdilik hiç bir tarafta insanca kaypolduğuna dair haber alına- mamıştır. Yardımcı üye sayısı: (21.731) « çıkmıştır. Üyelerin yükenlerinden toplanan para (1.918.934) dir. TÜRKKUŞU 935 de başlanan işlerin en ehemi- yetlilerinden biri de (Türkkaşu) dur. Şimdiye kadar biri bayan olmak ü- zere 29 paraşütçü ve 34 plânörist ye- tiştirilmiş ve plânöristlerden - biri ba- yan - 8 kişi temmuz 935 te Rusyada Koktebel plânörcülük mektebine gön- derilmiştir. (C) yelken uçuşlarını mu- vaffakıyotle bitiren bu üyeler hava- erlık teorisi, köruçuş, hava modelcili- &i, Paraşütçü ve motörlü tayyareci o- larak yetiştirileceklerdir. Ankarada: ki üyelerimizden beşi (C) yelken w çuşlarına başlamış ve römorkta mu: vaffakıyet göstermişlerdir. Diğer plâ- nöristler de “A. B.” brövelerini al. mışlardır. Kurumun elinde iki motörlü tay yare ile biri Kayseri Fabrikasında yaptırılan 13 plânör vardır. Kayseri Tayyare Fabrikasında 23 plânör da- ha yaptırılmaktadır Paraşütçülerin şimdiye kadar at. lama sayısı 165 i bulmuştur. Bugün, yardımcı ve faal üyelerin sayısı 334 dür. Bunların arasında Gazi Beden Terbiye Enstitüsünün yüksek sınıflarından 29 talebe vardır. BİR YILDA 27 UÇAK 935 de ordumuza yeniden uçaklar (Sonu 6. 1ncı sayfada) MARAŞIN KURTULUŞU On yedinci yıldönümü büyük törenle kutlandı ve şehid kemikleri anıta götürüldü. Maraş, 15 (A.A.) — — Maraş kurtuluşunun 17 inci yıllönümü dün çok parlak törenle kutlandı. Havanım çok yağmurlu olmasına rağmen onbinlerce halk heyecan- la yurd uğrunda çalışanları tak. dis etti. Yurd ve ulus için ulu ön- der Atatürk için bir daha ant içil: di. Maraş savaşında şehit düşen- lerin kemiklerini taşıyan ve bay- rağımıza sarılan iki tabut büyük törenle halkın omuzlarında - taşı- narak belediyece yaptırılan anıta götürüldü. Heyecanlı söylevler ve- rildi. Belediye tarafınlan tamamla- nan şehrin elektrik tesisatının a- çılışı Maraşın kurtuluş bayramına yetiştirilmesi münasebetiyle, hal- kın duyduğu sevinç bayram sevin. cine katıldı. Halkevi tarafından orta mekteb salonunda bir. balo verildi. Balo salonu baştanbaşa elektrikle donanmıştı. daraş kahramanlarına yaptırılan çeş | s e 16 ŞUBAT 1936 PAZ Son haberler üçüncü sayfamızdadır. Heryerde 5 kuruş KOMPLO MUHAKEMESİ Dünkü celsede Sorgu ve Sulh Ceza hâkimleri dinlendi yarınki pazartesi günü yeni şahitl er dinlenildikten sonra karar verilecektir Milli Önder Atatürkün aziz şahıs. larına yapılmak islenen komploaun muhakemesine dün ağır ceza salonun- da devam edilmiştir. Salon ve kori- dorlarda intizamı temin için bekliyen polis ve jandarmaların ellerinde en. niyet direktörlüğünden verilmiş gi- riş kartları olanları almak hususun- daki gayretlerine rağmen daha saat 12 ye varmadan salonun önüne top lanan kalabalık, Ankara halkının, büyük kurtacısının isminin bahis ko- nusu olduğu bir hâdise üzerindeki yüksek titizlik ve ilgisini anlatıyordu. Saat ön üçe üç kala heyeti hâki- me ve makamı iddin yerlerini aldılar, Maznunları gene aynı sıra üzerine ©- turmuşlardı. -— - Reis B. Osman Talât İltekin heye- ti bâkimenin geçenki celsede müda- faaları dinlediğini ve suçlulardan Yahya, Arif ve Üzeyirin itiraflarının ve ifadelerin kendilerinde yarattığı intibaları, ihtisasları ve müşahedele- ri öğrenilmek Üüzece sorgu hâkimi Hikmet ve sulh ceza hâkimi Fethinin dinlenilmelerine söz birliği ile karar verilmiş olduğunu bildirerek, sorgu hâkimi B. Hikmetin çağırılmasını em- retti. Reis yeminden sonra, B. Hikmete sordu: *— Memuriyeliniz dolayısiyle yap- tığınız tahkikatta, Yahya, Uzeyir ve Arif'n itirafları ve suçluların ifadele- (Sonu 5. inci sayfada) “Ulus,, un Dil Yazıları “Prkek,, Anlamlı Kelimeler I. 'Erk> ve terkek? kelimelerinin ve bun- larla ilgili terke, erkin sözlerile «dişi» tabirinin etimoloji, morfoloji, fonetik ve semantik bakımından analizi (Dün; “erkiile" önlameni ölan kelimlerin analizine beşlamış, bunların birincisi olan “er" " kelimesiyle bunun “erken” ve “er- mek” sözlerinde görülen türlü anlamlarını ve ana kökle birlik- te olarak yarattığı “eğer” kelimesinin her iki manasını analiz etmiştik. Vine bu “er” kelimesinden doğan ve “erkek” sözünün orijini olan “erk” kelimesiyle “erkek” tabirinin ve bunlarla il- gili sözlerin analizini de aşağıya yazıyoruz:| ERK (Er) sözünden çıkan çok değer- li Türk kelimelesi arasında en ö- nemlilerinden biri de (Erk) keli- mesidir. (Erk) sözünün etimolojik şeklı şudur: ()- (2) (3) (eğ * er 4 ek) (1) Eğ: “Kuvvet, kudret, bü- yüklük, yükseklik” anlamlarına a- na köktür. (2) Er: Ana kök mefhumunun herhangi bir nokta veya saha üze- rinde tekarrür ve temerküzünü an latan (. 4 r) ekidir. (3) Ek: Kelimeyi tamamlıyan, tayin ve ifade eden, isimlendiren ektir. (Eğ 4 er * ek — eğerek) v0 zünde ana kök, kendisinden son ra gelen elemanla kaynaşmış, son. daki ekin vokali de düşerek keli. me, son morfolojik ve fonetik * şeklini almıştır: ERK. Bu halde (Erk) sözü: kuvvet ve kudretin, büyüklüğün, yüksekliğin tekarrür ve temerküzü anlamına gelir ki asıl “kuvvet ve kudret” te böyle sabit ve mukarrer bir bü- yüklük ve yükseklik demektir. (Erk) sözünün “azadelik, haki miyet, himaye, irade ve ihtiyar iktidar, izzet, kudret, kuvvet, ma- | Hkiyet, metanet, muhtariyet, nü- * Fuz, saltanat, serbesti, tesir, ter- cıh” (1) anlamları tamamiyle bu manayı teyid etmektedir. Yine bu sözün manası bir obje üzerinde tecelli edince “Burc”, hendek, hi- sar, kale” anlamlarma (2) gelir. Bu vasıflara yaklaşan süjeye de “erkin” denilmiştir ki “hür, ser- best” demektir; “hürriyet” ve “serbesti” sözleri de bundan dola. yı “erkinlik” le karşılanmakta. dır (3). Aynı sebepten dolayı “erke” sö- zü de “iktidar mevkiüi” anlamına olarak kullanılır (4). (Sayfayı çeviriniz) ) Büyük Türk (ügati “Uygur, Çagatay ve Kazan lehçeleti"'; Radlot, I. “Uygur, Tarancı, Altay, Şor, Koman, Çağatay, Kırım, Ka- rayim lehçeleri”; Divanü lügat-it- Türk; Karayim metnleri; Velet Çelebinin ve Kilisli Ritat'ın tış.e- ti; Tuhtetüzzekiye, Lel ti; Çağatay lügati; Pa teille dügatı; Türk Di gur metinleri; Orh Derleme fişleri. (2) Paver de Cor Radlot, 1. *Çağatay hçesi yük Tü, &TU atay le “ll,.ıoı;u me su Türki, smanlıcadan Türkçeye ve Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kı- lavuzları. [4] Osmanlıcadan Türkçeye ve Türkçeden Osman'ıcaya Cep Kı- Tavuzları. Bü-