29 Haziran 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Peridian - Mussuri - 2R CA A.) — Vp man Fred Key ve Al uçmu elr: acun vehe- Tunu SB8 semi G1 daliller ea M ©M ALTINCI YHL.. No: 4500 CEP KILAVUZU ÇIKACAK sündelik ÇIKMAZLAR F.R. ATAY Gegeğen — muvakkat — kuram bönye — sıkan — zahmet — koruncak — himayede olan yer — dengey bori siklet Japon endüstrisinin Asya pa- sarlarımı nasıl büyük bir hızla ele geçirmekte olduğunu okuyup duruyoruz. Sarı dalga, çoktan Sü- veyş kanalını geçerek, Akdeniz kayılarından Avrupa içlerine doğ- vu sokulmuştur. Japon dokumalarının Habeşis- tan'ı nasıl kaplamış olduğunu ya- na yakıla anlatan italyan gazete- hleri diyorlar ki: “Bir defa japon- lar aynı kalite malı, avrupalılar- dan, yüzde 40, yüzde 50 eksiğine satmaktadırlar, Bundan başka ha- beşliler, avrupalılar, hele İngil - tere, İtalya ve Fransa'ya karşı, de- rin bir güvensizlik içindedirler. Onlar için Japonya ekonomi ba- kamından kazançlı, sıyasa bakı- muadan zararsızdır.,, Eskiden dış ve sü bakanlıkları- m düşündüren sarı tehlike, şimdi . Avrupa endüstrisinin başlıca kor- kusu olmuştur. Bu korkuyu artı- ran büyük bir sebeb de, tehlikenin geçeğen soydan olmamasıdır. Japon üstünlüğü - şu dile dolayıp durduğumuz ekonomik - ve sosyal dumping'den gelmiyor. Japonya- man sosyal kuramı başka türlüdür. İşçi ve işçilik kalitesi yüksektir. Teknik cihazları son derece İş görmekte ustadırlar. İşçi g - Kiği azdır. Yen fiatı düşüktür: “Ja- ponlar boyun 1 ilk-madde çektik - leri için buhran sıkını çeken mem- leketlerin iyi bir alıcısıdırlar. Fa- kat öbür taraftan japon önürdeş- Hiği birçok endüstrilere kapılarını kapamıştır. Sonra, japon malları- nın ucuzluğu, teknik medeniyetin, bir ilerleyişi olduktan başka, ge- miş halk yığımlarmın eskiden ala. Ne yapmalı? Bir memleket, ken- di bacalarını ve işçilerini koru- mak için, Japonyaya karşı güm- rük savgasında bulunabilir. Fakat endüstrilerini drşarrst için olanlara göre mesele böy- le basit değildir. Afrika ve Asya pazarlarından ucuz malı koğarak yerine pahalı malı sürmek - silah zorü ile, yahut, eğer bu memle- ketler bir devletin sömürgesi iseler, imparatorluk otarşileri yap- makla sağlanabilir. İngilizler, son imparatorluk konferansı ile, aşa- ı yukarı, bu davayı güddüler. Ge- çen kıştanberi de Paris'te bir fran- sız imparatorluk konferansı çalış- maktadır. 1936 da ingilizler im- paratorluk konferansmı yeniden toplayacaklardır. Koskoca ülkeler sömüren fransızlar bile İngiltere- min kendi koruncak ve sömürge- leri ile kapalı bir ekonomi bütün- lüğü yapmalarından korkmakta- dırlar: “Bir tek ulus, ne hakla, dünyanımn dörtte birini kendi asığ- larma hasredebilir?,, diye - soru- yorlar. Avrupalılar ingiliz imparator- luğunun büsbütün kapalı, yahut aralık kapılarını kendi mallarına açtırmağa savaşıyorlar. Fakat her- hangi bir açık kapınım ancak sa- rı endüstriye yarıyacağını da bil. mektedirler. Ya sömürgesiz, ya- hut sömürdükleri kıtaların az ol- duğunu söyliyen memleketler? Kılavuz için gelen öner - Ekonomi Bakanımız Rus-| gelerin gözden geçiril - ya gezisine çıkarken şef- lerden direktif aldı Ekonomi Bakanımız B. Celâl Bayar Çağrı üzerine yakında Sovyet Rusya'da bir etüd gezisine çıka - cak olan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar, öğle yemeğinde Başbakan İsmet İnönü'nün köşkünde cağrılı olarak bulunmuş ve Dış Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın da bulundu- ğu bu yemekte yapmak üzere bu - lunduğu gezi konusu etrafında Başbakan ile görüşmüştür. Perşembe günü Atatürk ile İs - tanbarla gitmü Celât Ba: bu sırasında da Büyük Şefin bu gezi etrafındaki yüksek direktiflerini almıştır. w* İIstanbul, 28 (Telefon) — 10 temmuzda Moskova'ya gidecek olan Ekonomi Bakanı Celâl Ba - yar'la beraber Sümer ve İş Banka- ları Genel direktörleri, Bakanlık inceleme, petrol ve elektrifikas - yon direktörleri gideceklerdir. Moskova büyük elçimiz İsmet İnönüyle görüştü künde çağrılı olarak bulunmuş ve Başbakan ile görüşmüştür. Sömürülenlerin hatırını hiç sorma- yınız: onlar, zenginlerin avlakla- rında, dört yanı dikenli telle çev- rilmiş sürüler gibi, postlarının ki - min çeliği ile yüzüleceğine karar verilmesini bekleşip durmaktadır- lar. Dünya ekonomisi ve arsıulusal ilgiler yeni bir dengey üstünde tutununcaya kadar, boyuna harb olmasa bile, insanlar harb rüyası ile bulanmıyan rahat uyku yüzü görmiyeceklerdir. mesi - bitmiştir. Türk Dili Araştırma Kurumu Genel Sekreterliğinden: “Karşılıklar kılavuzu,, üzerine gelen önergeler gözden geçirilerek gerekli görülen katma ve düzelt. meler yapılmıştır. Kılavuzda kar- şılığı gösterilmemiş sözler ile yeni karşılıkların şekilce birliği üzerine yapılmakta olan son irdellerin ar- kastalmır almmaz kılavuz biri “Osmanlıcadan Türkçeye,, öteki “Türkçeden Osmanlıcaya,, olmak üzere iki kısım “Cep kılavuzu,, ha- linde basılacaktır. (Karşılıklar kılavuzu) nun ki- tap şeklinde basma hakkı kurumu- muzca kanun yollarile alınmış ol- duğundan, başkalarınm bu yolda kitab basmağa kalkışmaları ka - nuna karşı olacağını herkesin gö - zü önüne koymağı ödev sayarız. —. Habeşistanım bildiriği Londra, 28 (A.A.) — Deyli Telgraf'ın Adisababa'dan öğren - diğine göre, habeş hükümetinin yaptığı bir bildiriğ italyan asker - lerinin gönderilmesine devam edil- diği ve gelen kuvvetlerin italyan sömürzeler' 'e savgasına İüzum- İu miktarı çok geçtiğini bildirmek- te, Habeşistan'ın seferberlik hak - kında hiç bir hareket yapmadığı- nı sağlamakta ve eğer şimdi ça - lışmakta olan yargıç komisyonu Roma hükümetine hak - verecek olursa Habeşistan'ın İtalya'yı hoş- nud edeceğini ilâve etmektedir. İmparator uluslar sosyetesin - den durumu incelemesi için nötür görmen göndermesini istemiştir. Bildiriğ Habeşistan'da tutsak- lığın bulunduğunu yadısamamak- la beraber bunların özgürlüğü yo- bunda ve öteki işlerde elde edilen ilerlemeler üzerinde ısrar etmek- tedir. İtalyada büyük süel manevralar Roma, 28 (A.LA.) — Yakında büyük süel kuvvetler manevralar yapacaktır. Gazete del Pololo diyor ki: “Bu manevralar, kuvvetler sö- mürgelerin korunması için dağu Afrikasına gittikleri halde, İtal. yanın süel etkisini tutmağa ve ana ülkedeki kuvvetlerimizin öğretim görmelerine yardım edecektir. “Havatarımızı € ü © bağsallık içinde bıtlundürmak öde lardır. Paşabahçade ozm ve yişe fafabeflanr Ulusal Fabrikalar Beş yıllık endüstri plânımızı tamamlıyan ve İş Ban- kası tarafındarı yönetilen, fabrikalâr ne durumdadır Zonguldakta sömikok fabrikası Dünkü sayımızda beş yıllık endüstri plânımızın Sümer Bank tarafından yönetilen fabrikaları - nn çalışma ve yapılış durumunu izah etmiştik. Bugün de ekono - mik kalkınmamızın en soravlı ve cam gibi, sömi-kok gibi, Ergani bakır gibi her biri kendi bakımın- dan büyük birer ulusal davayı ko- taracak olan ekonomik problem - leri üzerine alan İş Bankasının bu meseleler üzerindeki çalışmaları - ni okurlarımıza sanuyoruz. Yalnız Bankacılık alanında değil, büyük endüstri işlerinde de kıvanç duy- duğumuz başarılar gösteren ula - sal bankamızın yükendiği endüs. tri işleri üzerindeki hızlı ve değer- li çalışması, bize üstün sonucla - ren çok yakın olduğunu müjdele - mektedir: Cam fabrikası: Cam fabrikamızın işletme - ve yapım deneçleri başlamışlır. Bu ay başında açılma töreni yapıla- caktır. Nomal yıllarda memleketimiz- de cam yogaltımı 10 bin tondan aşağı değildi ve son 6 yılda cama verdiğimiz para 2,5 milyon lirayı bulmuştu. Cam için lüzumlu olan hammaddelerin memleketimizde bol ve en iyi cinslerden olması, fabrikanın kurulmasında büyük bir etke olimuştur. Fâbiika bugün: kü durumiyle “3” ton cam yapa - bilecektir. İleride bir ilâve enste - lasyonile daha “2” bin tonluk faz- la bir yapım elde edilebilecektir. Fabrikamız şimdilik şişe, bar- dak gibi içi boş cam işleri yapa - caktır. Yapımın şişe ihtiyacını ek- siksiz olarak karşılıyacağı oran - Tanmaktadır. Pençere camı yapa- cak olan enstelasyon ileride ilâve edilecektir. Sömi-kok fabrikası: Sömi-kok fabrikamız pek ya - kında işlemeye başlıyacaktır. Zon- M w..i kömürl k!i IW" İ'l için pek elverişli olmakla beraber çok mikdarda uçucu maddeli ol - duğundan evlerde — kullanılması yayılamamıştı. Halbuki 932 yılın- da gazhanelerde harcanan kömür mikdarı 43 bin ton iken, 933 de bu mikdarın 60 bin tona çıkması memlekette yakılmak vasıflarını taşıyan kömürlere geniş yogaltım kaynaklarının kolaylıkla buluna - cağı kanağatını vermiştir. Zongul- daktaki bir ton kömürden 69 - 70 kilo kok elde edilmektedir. Bun - dan başka bir ton kömür 200 - 300 metre mikâbı arasında hava gazı da sağlamaktadır. 933 de harcanan kok 80 bin tonu bulmuştur. Yapılmakta olan fabrikanın damıtıcı fırınlarında - ki deneçler 60 bin ton kok verebi- leceğini göstermiştir. Ergani bakırı: Çalışmaya başlanabilmek için demiryolunun bitmesi el (Sonu $ inci sayılada)