20 Nisan 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2
SAYIFaA Z di bile, devlet dili ile ilim ve fen dili, konuşma ve kullanma diline, Ananılmıyacak kadar uzak ve ay- kırıdır. İnsanları, kafa ve kalblerinin en /| derin düşünce ve duygularına ka- dar çözeyen bir roman, devletten, — ilimden ve fenden daha az değil, — daha çok şey söyler. Bir Namık Kemal'in romanını, bir de bugün- kü genclerden birinin romanını a- lınız: Şimdi Namık Kemal'den da- ha derin, daha ince, daha geniş ve yüksek şeyler anlatan genc, dilini, Namık Kemal'in bütün sırmalı kı- lişelerinden soymuştur. Devlet ve üniversite ise, bugün bile, 19 uncu asır ortasının dili ile konuşuyor! Güçlük buradadır. İlk yapıla- — cak işlerden biri, eyi yazı yazma- — min, eyi konuşmak gibi, ayrı bir — sanat değil, belhi biraz kültürü - lan herkese aynı derece lüzumlu — bir ödev olduğu kanağatını yerleş- tirmektir. Herkes ne büyük bir yazman, ne de yüksek bir aytaç olabilir: Ancak her frenk gibi doğ- ru dürüst söyleyip doğru dürüst yazmağı öğrenebilir. Dil devrimi de, bütün ötekiler gibi, asıl hızırı — kültür e6>>"'arırda alacaktır. #t ee— ——— — İzmir at koşuları İzmir, 19 (AA) — İlkbahar at ya- rışlarının üçüncüsü bugün Buca ala - manda büyük bir seyirci kalabalığı ö - nünde yapıldı. Birinci, ikâinci ve üçüncü koşulara gdörder hayvan girdi. Birinci koşuda B, — Tema'lin Zeybeği birinci B. Mustafa - nin Kumrusu ikinci, ikinci koşuda B. Fehminin Oktayı birinci B. Mustafanın dilberi ikinci, üçüncü koşuda B. Fik - velin Tomrusu birinci gene B. Fikre - tin Erolu ikinci geldiler. Selteni ikinci geldi. Beşinci koşuya da altı hayvan gir- di. B. AkifinMargizi birinci B. Ahme- din Grendezesi ikinci geldi. İ ç İzmir panayırı onursal başkanlığı İzmir, 19 (AA) — Arsmlusal İzmir panayırı genel komitesi tarafından Baş- bakan İsmet İnönü'ye komitenin onur- sal başkanlığına ve Ekonomi Bakanı Celal Bayara da ikinci onursal başkan- lığına seçildilderi kendilerine telyazıla. riyle bildirilmiştir. Bu seçimleri kı - vançla kabul ettikleri ve başarımlar di- lediklerini bildiren karşılıklar çevre - mizde derin bir sevinç uyandırmıştı. Komite toplantılarına devam edil - mektedir. Konya'da atlı spor Konya, 19 (A.LA) — Şehrimizde bir atlıspor kulübü kurulmuştur. Kulüb, yüretim heyetini seçmiş ve çalışma - ya başlamıştır. Şehrimizdeki üç spar kulübü federasyona girmişlerdir. Bilecik'te bol yağmurlar Bilecik, 19 (MA) — Bir haftadır bütün vilayete yıllardanberi görülme - dik derecede yağmur yağmaktadır. Bu yıl ürünün bereketli olacağından köylü sevinç içindedir. ——— ——— ANKARA RADYOSU Bugünkü radyo programı şudurt 19.30 — Sporcu konuşuyor 19.40 — Musiki Mozart — Sonate Keman: Necdet Remzi Piyano: Ulvi Cemal 20. —— Çocuk bayramı saatı 20.15 — Dans musikisi 2030 — Musiki: Ülvi Cemal — İki türkü Massenet — Elegie Grieg — Kalbimin biricik saacetisin Ribiçki — Küçük türkü 'Teganni: M. K. Çekatovski Piyano: Ulwi Cemal 20560 — Hahkerler, İzam etmek — Büyüksemek ' 'an — İzen, izan — İzaz elmek — Ağırlamak İzdiham — Kalabalık Kabil (makule) — Kategori (terim) — (Pr.) Catd- gorie Kabiliyet — Yetenek Örnek: Kimseden kebiliyeti haricinde olan işi istememelidir ** Kimseden yeteneği dışında o- lan işi istememelidir. DUYUK Fransa'nım ülkemize ver- diği kontenjan arttı Türkofisten bildirilmiştir;: Fran sanın ülkemize vermiş olduğu 3 ve 6 aylık son kontenjan payları aşağıda gösterildiği miktarlarda artırılmıştır: 1 — Nisandan eylül sonuna ka- dar olan müddet için verilen pay- lar: Bakla: evelce verildiği bildiri- len 27.900 kentale 2100 kental eklenerek bu payımız 30 bin ken- tale çıkarılmıştır. Nohud: Evelce verildiği bildi- rilen 2700 kentale 7300 kental ek- lenerek nohud payımız 10 - bin kentale çıkarılmıştır. Mercimek: Bu maddeden ül - kemize 5000 kentallik bir pay te- min edilmiştir. 2 — 1935 yılmın ilk üç ayı içinde verilen 14 bin kentallik ar- pa köntenjanı bu müddet içinde ülkemizce kullanılmadığından bu- nun müddeti 6 ay uzatılmak sure- tiyle evelce verildiği bildirilen 4544 kental 18544 kentale çıka- rılmıştır. 3 — Nisandan hazirana kadar olan müddet içinde verilen kon - tenjanlara yapılan zamlar: Kabuklu ceviz: evvelce veril- diği bildirilen 450 kentallık paya S0 kental eklenerek 500 — kentale çıkarılmıştır. Kabuksuz ceviz: evvelce veril- diği bildirilen 765 kentallik paya 135 kental eklenerek 900 kentale çıkarılmıştır. 4 — Evvelce 2000 kental ola - rak bildirilen fasulya kontenjanı- mıziın 1000 kental olduğu anla - şılmıştır. Makabl — Kabul — Kabul z Önceki, göçen Mabaad —« Sonra, sonraki Kobr — Kabir (T. Kö.) LAR İşyarlar Koopratifi yıllık toplantısı Ankara işyarları kooperatif kuru - munun nomal ortaklar — toplantısı dün saat on dörtte belediye toplanlı salo - munda yapılmıştır. Göçen hafta çoğun hak olmadığından yapılamıyan toplanıs tıya dün bütün ortaklar gelmiçti. Toplantıya Kamutay başkan orun - tağı Trabzon saylavı Bay Hasan Saka başkanlık ediyordu. Yönetge kurulu ra- poru akunarak onandı. Ortaklar koo - peratif işlerinin yolunda — gitmesinden ötürü yönetge kuruluna ve direktöre güven ve saygılarımı sundular ve yö - netge kurulunun berilenmesine — karar verdiler. Yeni bir yönetge kurulu ile müra - kibley seçildikten sonra, ortaklardan ö- lenlerin özgül sermayelerinin geri ve- rilmesine ve Ankaradan — ayrılanların hisselerinin de gelecek yıl düşünülüp bir sonuta bağlanmasına karar verile - rek toplantıya son verildi. Konya şehir kurulu Konya, 19 (AA) — Şehir kurula çalışmalarına san vermiştir. Kurul, 925 şehir büdecesini 195 bin lira olarak ka bul etmiştir. Cumuriyet meydanında bir cumuriyet anıtı dikilecektir. HLALA ADTATA TI YAKAAIA DAT LK KA III UU? Otuzuncu kılavuz- da aylık aboneleri- miz doluyor, Gazete gönderilebilmesi i- çin şimdiden yeni- lenmesi. < 3 HUNN KSD Nüfus saymır hazırlrkları Ülkenin her taralinda ünemle takib edilmetke olan genel v öilus sayımı hazırlıkları etr da malüâmatı aldı! İstatistik | müdürü Celal — Aybar bu hafta İstanbul şehrinin | sayım hazırlıklariyle meşgul ol « | müştur. Şehrin numarataj cedvekk 'â leri bitirilmiş olup, yakın bir za « — manda eksik numaralarla, eksik sokak levhalarının takılması te « min edilecektir. İstanbul'da, şehir içindeki- 10 kaza kaymakamı, belediye haritâ şubesi müdürü, ve istatistik genel müdürünün huzuru ile — yapılan - toplantıda şehrin kesalet ve husu» siyetleri noktasından sayımıda alım ması gereken tedbirler ve güçlük. lerin kaldırılması çareleri görüşük müş, konuşmaya sonradan Vali Muhiddin Üstündağ da iştirak et- ' miştir. B. Celâl toplantıdan sonra sayımın ana tedbirleri ve önemli muvaffakiyet şartları hklundı vali ile ayrıca görüşmüştür; İstanbul sayımınm büyük Nl muvaffakiyetle — başarılabileceği * umulmaktadır. Sayım hazırlıklart için hazirandan itibaren vilâyet emrine eğreti yardımcı işyarlar verilecektir. İstanbul şehrinin sa« yımı için 15 bin sayım ve kontrol işyarına ihtiyaç olacağı tahmin edilmektedir. Sayımın en geç sa « at ikiye kadar bitmesi için terlibat alınacaktır. Sayım hakkında mü- taleaları alınmak üzere 1 mayıstd/ ilgili daireler mümessillerinderi bir kurum istatistik genel müdür: lüğünde toplantıya çağrılmıştır. İstatistik genel müdürlüğü bir kaç güne kadar Ankara, Eskişehii Çankırı vilayetlerinin şehir ve köıâ lerinde numarataj kontrolu yap « tıracaktır. Kocaeli vilayeti merkezi Kandıra kazasında ve civar köy « lerde yaprlan numarataj teftişf memnuniyet verici görülmüştür. Kudret — Erk | Örnek; Kudreti beşeriyehin bir haddi vardır, © İnsan erkinin bir ucu vardır. Kadr - Değer Öznek: Kadrini bilselerdi ondan daha çok istif! de ederlerdi « Değerini bilselerdi ondan di BBüvaç — Evlenme İzzeti nefis (Haysiyet) — Onur / Şeref — Şeref (T. Kö.) etmek — Gösterimek, açığa vurmak , ızhar et- mek (T. Kö.) — Örnek: Nesimi nevbahat jaleler saçsın — Baha. Tın esini çiğler saçsın, Jandarma — Jandarıma Jenk — Pas K — Azgın, kükremiş —Örnek: Şiri jiyan — Kükremiş aslan Jülide — Dağnık (saç), karışık K hat — Kabahat (T. Kö.) h — Çirkin —Örnek; Bu, pek kabih bir harekettir — |girkin bir harekettir. — Çirkinlik — Örnek: Hareketinizin hüsün ve kubhunu sizden ziyade sizi görenler anlar — Hareketinizin gü- — zellik veya çirkinliğini sizden ziyade sizi gören- .lır anlar. Bu, pek — Olabilir (Bak: Mümkün) bilmek fiiliyle tasrif edilir) bil (makule) « Gibi, çeşid, türlü, cins Örnek: Bu kabil (hu makule) adoamlardan hiç Boşlanmam — Bu gibi (bu çeşit, bu türlü, bu cins) adamlardan hiç hoşlanmam (Umumiyetle Kabiliyet (İstidad anlamına) — Anıklık Örnek: Onun kabiliyeti daha ziyade içtimal sa- hadadır && Onun anıklığı daha çok sösyal alan dadır, * Kabiliyeti intiba sahibi — Duyuşlu (Bak: His) Kabiliyeti inbilal — Erigenlik (Bak; Hali) Kabili tahkik — Gerçinlenebilir (Bak: Hakikat) Kabili tahakkuk — Gerçeklenebilir (Bak: Hakikat) Kabili inhina — Bükülür (Bak: Gayrikabili inhina) Örnek; Kabili inhina olan şeyler üterinde işle- zmek daha koleydir. — Bükülür şeyler üzerinde işlemek daha kolaydır. Kabili inhilal — Erir (Bak: Hall) Kabili inhilal maddeler — Erirler (Bak: İnhilai) Kabili hazf — Kaldırılabilir (Bak: Hazf) Kabili afiv — Bağışlanır, bağışlanabiliy Örnek: Doğrusu bu cürmünüz kolay kolay kab.- li aliv görünmüyor. — Doğrusu bu suçunuz ko. lay kolay bağış'anır (bağışlanabilir) görünmü- yor. Kabili ekil — Yenebilir Kabili izale — Giderilebilir Öcnek: Bu İste kolayca kabili izaledir. v Bu le ke kolayca giverii biliz. Kabili itiraz — Söz götürür Örnek: Sözünüz pek doğru ise de, bir noktai nazardan kabili itirazdır — Sözünüz pek doğru ise de, bir bakımdan sör götürür, Gayri kabili itiraz — Söz götürmez Örnek: Gayri kabili itiraz bürhanlarla sözünü ispat etti — Söz götürmez kanıtlarla tanıtladı. Kabile — Ebe Kabile - ı Kabl — Onuz Örnek: Kablettarih — Tarihten önce. sözünü Oymak Tasvib — Onam Örnek : Bu teklifi tasvibi âlinize arzediyorum — Bu önergeyi yüksek onamanıza sunuyorum. Tasvib etmek — Onamak Örnek: Bu hareketinizi candan gönülden tasvib edenler arasındayım «« Bu hareketinizi candan gönülden onayanlar arasındayım. Kâbus - Örnek: Bütün gecem geçti çinde geçti. Karabasan mabul bir kâbus içinde Bütün gecem korkunc bir karabasan i- Kabza — Sap, tutak Kabzetmek — Almak Kaddü kamet -- Baybos Örnek: Kaddü kanletinin püzelliğine hayran 01- dum — Boyunun bosunun — güzelliğine hayra- drm. Kader (Mukad keskil - erat anlamma) — Kader (T. Kö.), (Fr.) Destin Tali « 1 — Tali, 2 — Sur (T. Kö.) — (Er.) Chan- ce, sort Kadid — Kurada, iskelet Kadih, seb, şetm « Sövgü, sövme Zem — Yorgi, yerme Zemmü kadih — Yergi ve sövgü Kadim — Bayrı Örnek; Mine, n bu köy kalkı bu ormandan Bayrıdanberi bu köy hal- kı bu ormandan odun kesegelmiştir. ihtitab edegelmiştir »- Kıdem — Öncelik, baytılık Kıdemli — Yümlü, uğurle Kudema » Eskiler Kadir, zikudrot — Erkmen Örnek: Kadir ona derler ki hangi işe vaziyet et se biT encama isal eder — Erkmen ona derler ki bangi işe el koysa bir sona götürür, şok faydalnırlardı. Kadirdan, kadirşinas — Değerbilir Örnek; Büyüklerimiz çok kadirdan (kadirşinas) adamlardır. & Büyüklerimiz çok döğerbilir ae damlardır. Kadirnaşinas — Değerbilmez Örnek: Ona karşı pek kaditnaşinas davranıldi — Ona karşı pek değerbilmez davranı)dı Kâfi — Yeter Örnek: Artık bu sıkıntılar kâfi w Artık Dll' sıkmtılar yeter, Bu kadarını kâfi görmediniz mi? «« Bu kadatf rıRı yeter görmediniz mi? Kâülfe — Hepsi, bütün, tükdi Örnek: Kâffesi aynı cinstendir — Hepsi aynt cinstendir. Gayrikâfi —« Yetmez Örnek: Bu kadar süy gayrıkâfidir & Bu kadaf çalışıma yetmez. Gayrıkâfi bulduğum bu malümat ile ona bu mühim işi tevdi edemem — Yetmez bulduğum bü bilgi ile ona bu önemli İşi Vöremem. ——— —— ÖNERGELER Kılavuz sözleri üzerine, her listenin (ULUS) ta çıktığından başlamak üzere bir ay içinde, isteyenler yeni bir öner. ge ileri sürebilirler. Bunlar T. D.T, C. Ge- nel Kâtibliğine şu şekil altında gönderi: lecektir: —3 |Osmanlıca kchmcııne Kıla- İ vuzda . .. » karşılığını uygun (ya- |hut: yeter) görmüyorum. Sebebi: (kısaca) . | Önergem şudur:...... (1) | İmza (1) Burada bir önerge gösterilmi üzerine bir şey yapılamı
