29 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

y # 29 !LKKANUN 1934 CUMARTESİ Sayıra 4 * ' ULU $ ! h Yabancı postası . ae eee Yem yugoslav kabine- Halkevınde verılen müzikli müsamere Kirofun katli ve neticeleri 23 ilkkânun tarihli Tan gazetesi Moskova hususi muahbirinin şu mek- tubunu neşrediyor: Eski tejimde Tus aristokrasisinin genc kızlarının tahsil için meşhur bir enstitü olan ve 1917 de taliin garib bir cilvesiyle bolşeviklerin umumi karar- gâhı haline konan ve o zamandanberi Sovyetlerin mukaddes yerlerinden biri sayılan Smohi sarayı, 1 ilkkânunda ağır neticeleri henüz bitmiş olmaktan uzak bulunan bir cinayete sahne oldu. Serj İvanov'un kurbanı olduğu taban - ca ateşi bütün memlekette ve yabancı Ülkelerde beklenmedik akisler uyandır- dı. Kirov Leningrad'da, Moskova'da Kaganoviç'in, Kiyef de Kosyor'un oy - nadıkları rolü oynuyordu. Bu yüzden rejimin en mühim şahsiyetlerinden bi- riydi ve hakikatte S. S. C, B. nin ger- çek hükümeti olan fırkanın siyast bü- rosu azasındandı. Bu münasebetle hatırlatalım ki bu pek kudretli komite 1934 şubatmda ye- niden seçilmişti ve on azadan mürek - keptir. Bu azalar Kirof'tan başka şun- Yardır; Stalin, Molotov, Kagonoviç, Vo- roşilof, Kalinin, Orconikize, Kuibişev, Andreef ve Kosyor. Bunlardan başka birkaç tane de ihtiyat aza vardır. Bu namzetlerin ilki kendiliğinden Kirof'un yerine geçecektir. Sıyasal büroda iki gürcü (Stalin ve Örconikidze), bir leh- H (Kosor), bir yahudi (Kagonoviç), ve beş rus (Molotov, Kalinin, Andreef, Voroşilof, Kaybişef) vardır. Kirof'un ölümiyle ruslar sıryasal büroda bir Üye- Tik kaybediyorlar ve onun yerine geçen Mikoyan'la ermeniler bir aza kazanı - 'yorlar. Sıyasal büronun en nüfuzlu unsuru den dolayıdır ki Smalni cinayeti bu ka dar büyük bir heyecan uyandırmıştır, ve bu heyecan cinayeti örten esrar per- desinden dolayı daha fazla artmakta - dır. Katilin hüviyeti anlaşıldı ise de, cinayetin sebebleri aydınlatılmış olmak tan henüz çok uzaktır. Bu noktada oto ritenin tereddüdü daha ilk dakikadan belirdi. Polis katilin adiyle meslekini meydana çıkarmaya 24 saatte muvaffak oldu ve tahkikatın neticelerini 10 ilk teşrinde vereceğini vadetti. Sonra mer- kezi icra komitesinden yeni bir müh - let aldr ki bu birçok tefsirlere yol ac - maktan geri kalmadı. Tahkikatın ya - vaşlığı, makamların sükütü muhafaza etmesi, matbuatın verdiği haberlerin nadirliği pek muhtelif şayiaların çık - masına yardım etti. Bu haberlerin en heyecan uyandırıcısı ve hakikate en az uygun olanlarını bir kenara bırakır - sak hakikatle biraz alâkadar görünen iki tez ortada kalır. Halk arasında ve yabancı mahfeller- de pek yayılmış olan birincisine göre cinayet tamamen şahsi sebeblerden ile- ri gelmiştir. İlk tebligin caniyi “işçi sı- nıfının düşmanı,, olarak göstermiş ol- masına rağmen birinci tez tarafdarları- na göre Nikolayev'in komünist fırkası azasından olduğu şüphe götürmez. Yedi aydanberi ilga edilmiş olan işçi ve çiftçi teftiş kı liğindeki iyetin - den de bu anlaşılır. Bundan başka bu ko- miserliğin memuru olmadan önce, ken- disi, söylendiğine göre, Kirof'un husu- st kâtibliğini etmiştir. Bu nokta, kendi- sinin eski şefinin husust odasına kadar kolayirkla girebilmiş olmasını anlatır. Bir fabrika veya bir komiserlik olsun, her hangi bir sovyet müessesesine gir- kteki büyük müşkülât gözönüne ge- olduğu fırkayla anayasa ibi te- şekkül eden hükümet arasında yalnız komünist doktrininin temin ettiği gö - rüş birliği mevcud olmakla kalmaz, ay- nr şahısların her iki tarafta da bulun - masiyle aralarında bir aynılık da var. dır. Kalinin Rusya cumurluğu başkanı- dır, Molotof halk komiserleri reisidir, Woroşilof, Orconikidze ve Andreef sr- tasiyle Milli Müdafaa, Ağır Sanayi ve Nakliye Komiseridirler. Buna karşılık bazı idare ediciler hükümet mekaniz - masında bir mevki sahibi değillerdir. Bunun en bas'rca misali Stalin'dir ki bugün gerçek tıdarı elinde tutmakla beraber, zahiren pek mütevazi görünen fırka genel kâtibi unvanını taşır. Kirof da böyleydi. Stalin'le Kaga - noviç'den sonra fırkanın üçüncü kâtibi ve Leningrad komünist teşkilâtı kâti - bi olan Kirof resmen hiç bir hükümet vazifesini taşrmıyordu. Fakat katlinin uyandırdığx gürültüler, sryasal mahfel tirilince bu, hatırra gelir bir fikirdir. Böyle bir yere ancak hüviyetini vesika larla isbat ettikten ve görüşmek istedi- ği şahsiyetin müsaadesi alımndıktan son ra girilebilir. Nikolayev'in Smolni'ye girmek müsaadesini almış olduğundan şüphe edilemez. Esasen fırkanın bir emri üzerine seferber edilebilecek olan komünistlerdir ki şahst bir silâha sa- hib olmak hakkına maliktirler. Niha - yet, Nikolayev'in komünist olduğu gü. rültüsü yapıldıktan sonra bu eğer haki- kat olmasaydı resmi bir tekzib çıkmak- ta gecikmezdi. Bu fikrin taraftarlarına göre cinayetin, açığa çıkarılmış bir me murun hıncından başka bir sebebi yok- tur. Kumünist mahfellerde, az çok belir- miş bir kanaatle bu görüş tarzı kabul edilmemekte ve sıyasal cinayet fikri mü dafaa edilmektedi. çok tik, kolay gorülebıhr, sadeliğiyle balk Gah lerde efkârı iyede ehemmiyet, ve hadisenin sebebiyet ver- diği şiddetli tedbirler, komünist şefine yapılan büyük i fırka - nn hükümet üzerinde ne kadar nüfuz sahibi olduğunu ve ikisi arasında ayrı- hğın ne kadar ehemmiyetsiz bulundu- ğunu kâfi derecede sarahatle gösterdi. Katil Nikolayed'in hareketinin uyan dırdığı pek büyük gürültülerin başka sebebleri de vardır. Kirof'un — katli münasebetiyle Sovyet idare adamları - nın kurbanı oldukları birçok suikasd - ler hatırlandı. Şurası dikkate değer ki bu suikasdler 1917 ile 1918 stasında pek sık vukuageldiği halde 1 — yıffan- beri bir tek defa bile tekerri: “miş- ti. Bu devre sırasında soysal mücadele- ser bir gün bile durmuş değildi ve ba- zı anlar bu mücadele pek şiddetlenmiş- ti. Fırkanın içinde mücadeleler ve mu - halefler bazan endişe verici bir mahi- yet aldı. Bununla beraber hiç bir za man işler sıyasal cinayete kadar varma- mıştı. Belki fransız ihtilalinden ibret alarak, bolşevikler aralarında öldürüş- mekten çekşindiler. 1929 da Stalin Troç kiye galebe çaldığı zaman onu Türkis- tana sürdü ve sonra da Sovyet toprak - ları dışına attı, zaferinden istifade ede rek rakibini ortadan kaldırmadı. Öteyandan. rejim — düşmanlarının mümkün suikasdlerine karşı polis ted- birleri, her nevi takayyütler pek şiddetli dir. Burada bir intizam servisinin ne demek olduğu pek iyi biliniyor. Mese- lâ Pol Marşando'nun gelişi ve gidişi münasebetiyle bütün istasyon boşaltıl- ütı Sovyetler birliğinde sryasal sui- kasdlerin nadirliği bu yüzdendir. v İşte asıl bü üzm 'kângt devrenn arasında şöhret | ş olan Kirof'un şahst düşmanı olmadığı ve olamıyacağı ileri sürülmektedir. Esasen, cinayet, Marksis doktriniyle telif edilemez. Ci- nayet için ökonomik ve sryasal sebeb - ler aranmalıdır. Radek birkaç gün ön- ce bize şahsi sebebler nazariyesini hatı- rma getiremiyeceğini söylüyordu. Ba- zı bölşevikler bu kadar katf iddia etmi- yorlarsa da Nikolaviyef'in Kirof'un hu sust kâtibliğini yapmış olsa bile riya - siyle onun emniyetini kazanmış gizli bir beyaz olabileceğini söylüyorlar. Bu mü- nasebetle rejimin şiddetli bir düşmanı olduğu halde halis bir komünist görü- nerek Zinoviyef'e kâtiblik etmiş, sonra Rusya'dan kaçarak yabancı gazeteler- de hatıralarımı neşretmiş olan Boyanov un misalini zikrediyorlar. Nikolaviyefin hareketi —hakkında hangi görüş kabul edilirse edilsin, uyan dırdığı büyük gürültülerle, muhtelif tefsirlere ğd açmakla, idari tedbirlere sebebiyet vermiş olmakla, bilvasıta yol açmış olduğu iydamlarla, Kirof'un ölü- mü, şahsf sebeblerden ileri gelmiş olsa bile, sryasal bir mesele olmuştur. Bu cinayet neticesinde al ş olan şiddetli tedbirler rejimin bu en istik rarlı da bizi yeniden ihtilâl ve kızıl tedhişin kahramanlık günlerine götürmektedir. Leningrad cinayetinin arifesinde, grdalarda vesika usulünün ilgasımmn 1 kânunusani 1935 de yapı- lacağı ilân edilmişti. Bu tedbir halkın bazı kısımları tarafından karışık duy- gularla karşrlanmış işçilere bu usulle beraber nadir imtiyazlarından birinin ortadan kalkmakta olduğu fikrini ver- miş olmakla beraber birçokları bu kara- © mormal bir ök ik sisti doğru “sindeki bakanlar Yevtiç kabinesiyle iş başma gelen bakanların siyasi vaziyetleri ile eski va- zifeleri hakkında şu malümat verilmek. tedir: Maliye Bakanı olan B. Stoyadinoviç eski radikal muhalefet reislerindendir ve 1922 den 1926 yılına kadar Maliye Bakanlığı yapmış ve bu esnada Dinar'ın kıymetini tesbit etmek ve bütçede mu. vazeneyi temin edebilmekle şöhret ka- zanmıştır. Bayındırlık Bakanı B. Kojul Hırvat Radikal reislerindendir. Ziraat Bakanı B. Yankoviç ise köy- ü Demokrat temerküz fırkasındandır. Ulüsal müdafaa bakanı General Jif- koviç, eski kabinede de aynı mevkii mu hafaza etmekte idi. Ayrıca Başbakan - lık da yapmıştır. Adliye Bakanı B., Kojiç, eski kabine de ziraat bakanlığı yapmakta ve dış İş- leri bakanlığına da vekâlet eylemek- te idi. Dahiliye Bakanı B. Popoviç, ulusal yugoslav hükümet fırkası ikinci reisi- dir. Kabineye memur bakan B. Avde Ha- |sanbegoviç Bosna Saray valisi ve saylav- lar meclisi ikinci reisi idi. Genel harb içinde Dobrice cephesindeki harb ordu- su kumandanı general Hagiç'in yaver- liğinde bulunmuştur. Kültür Bakanı B. Çiriç Yenibahçe profe sörlerindendir. Maliye Bakanı B. Virbaniç âyan a- zasındandır ve Zagreb ticaret odası re. isidir. İçtimat Muavenet Bakanı B. Muşiç Liubliana valisi idi, Elen ulusal bankasının vaziyeti 15 birinci kânunda neşrettiği bir he- sab vaziyetine göre, Elen ulusal Ban- kasının altın ve döviz ihtiyatı 5.200.749.686 drahmiye çıkmıştır. Birin- ci kânunun 7 sindeki vaziyete nazaran bu miktar 15.695.383 drahmi fazladır. Devletin bankaya borcu 2.714.111.162 drahmiden ibarettir. Tedavüldeki akçe, 5.482.836.100 drahmi tutmuştur. Aymn yedisindeki vaziyete bu miktar, 150.497.800 drahmi daha azdır. Bankanın drahmi olarak â vue obli- kasyonları, ayın — yedisine — nisbeten 229.343.869 drahmi fazlasiyle 4.028.413. 143 drahmiye çıkmıştır. (Başı i. inci sayıfada) Bayan Hardinevanın idare ettiği ba- leler türk kızının bu kadar kısa bir za. manda gösterdiği büyük' kabiliyet ba. kımından çok takdir edilmiştir. Münir Hayri'nin Bayönder, Taşbe . bek piyesleri yeni dilin sahneye geçme- sinin ilk ve eyi başarılmış bir örneği ol. mak bakımından Ankarada beğenilmek. tedir. Dün akşamki temsilin reji, dekor, kostümleri pek; beğsullmişür Cümhutl lar arasında onaylanan metoda uymak gerektir , İşte bugün türk yazıcısı tarafından yazrlan ve türk bestecisi tarafından bes telenen iki eseri yüksek heyetiniz kar. şısında sahneye koyuyoruz. Biz yeni müzik zevkinin sahneli müzikle budu- na yerleştirilmesini ul n ulusal akışlarına daha ziyade uygun — bul- duk. Bunun için sanatkâr türk gencli- ği kendi varlığının bütün enerjisini yet Halk Fıı-hııııeı bastırılan bu piyes. İ bi DüĞla a ee Bıyonder'le Taşbebek Anhn&ı dı. ha iki defa temsil edileceklerdir. Bay Necib Ali'nin müsamereden ön . ce Halkevinde verdiği konferans şudur: — Atatürk, Bayanlar, Baylar, Bugün Atatürk'ün Ankaraya gelişi. nin 15 inci yıldönümüdür. 15 yıl önce Atatürk, Ankaralıların benzeri olmayan coşkun sevinçleri içinde bi Ank kull l lacak bir içinde Bayönderden bır fralmanla Taşbebeği anıklıyarak ulu'ıeye getirmiştir. Ata- türkün Ankaraya ayak bastığı günde sahneye konuları bu iki eseri müzik ve sahne yürüyüşümüz bakımından tarih- sal bir kımıldanış noktası saymaktayız. Sayın arkadaşlar, Bu eserleri kompoze eden arkadaş- ların yetgin anlatışlarına göre saf ve temiz türk dilinin entonasyon bakı- topraklarına ayak basıyordu. Bugünler- de yurdun görünüşü, ergenekon hikâye. lerindeki gibi çok korkunc ve ürpertici idi. Yurd hiç bir kurunda bu kadar kor. kunc ve acıklı bir çember içine düşme. mişti. Varlığının kurumu için dirliğinin son ışıklarını yakan Osmanlı İmparator- luğu artık yanlış bir mütareke ile kendi dirliğinin dizginlerini düşmanlara ver . miş bulunuyordu. Edirneden Erzurum sınırlarına kadar bütün yurd kanlı hınçkırıklarla büyük çarpıntılar içinde kendi bitimini bekliyordu. Düşman yur. dun dört bucağından gittikçe büyüyen yağ lekesi gibi kavuşarıyor ve yayılıyor. du. Bu kadar acıklı ve bu kadar kor- kunc bir biçimden bu ulusu ancak insan iradesinin üstünde bir irade ve insan e. reğinin üzerinde — bir ereği olan adam kurtaracaktı. İşte o adam Erzurum ve Sıvasta yurddaşları ile konuşup ulusu- nun varlığındaki gizli erekleri bir daha ölçtükten sonra bugün bütün acunun dan son kertede yüksek ve değişik olması bestekârlarımızı batı ülkelerin- de son çağlarda kullanılmağa başlanan modern müzik tekniği içinde deneme- lerini yapmağa yollamıştır. İtalyan mü: ziği italyan dilinin entonasyonundan nasıl müteessir olduysa türk müziği de kendi gerçek biçimini bu ve bundan sonraki yapılacak tecrübelerle bulacak- tır. Dilimizin ve genclerimizin evren- sel müzik bakımından kabiliyetini ile- ride Karmen'le ölçeceğiz, Yukarda arz ettiğim gibi kompozisyon bakımından, şant, örkestro, koro, solist bakımından bir operayı çevirecek unsurlarımız vardır. Yalnız balet işi bizi üzüyordu Bunun için mütehassıs çekoslovakyalı Bayan Lorette Hardinova'dan yardım gördük. Adını saygı ile andığım bu ba yandan başka her iki eser baştan başa hep bu yurdun çocukları tarafından yar pılmıştr. Hepimiz biliriz ki bu gibi ince iş- klr araş eleyici gözleri önünd asıl işe başlamak için Ankaraya geliyor. du, Onca binbir türlü güçlüklerden sıy- rılarak kurtarılacak bir yurd vardı. O kurunun bağları içinde yalnız bunu yap. —mak ve başarmak bir mucize idi. Lâ. kin arkadaşlar o başlayışı yalnız düş. man yaylımından kurtarış biçiminde görmek, olup biteni çok kısa bir bakış- la ve çok cılız bir terazi ile ölçmek de. mektir. Arkadaşlar, bugün dünyanın büyük devrin kımıldanışlarından birinin açıl. masınm başlarıgıcıdır. Yakın doğuda hasta bir imparatorluk bütün vııhğne bugün işte tâ llerinden sar Gım'kçe ağırlaşan bir yük gibi yurdnn ve atılmış ilk adım saymışdılar. Ekmek vesikalarının kaldırılması Rusya'nın bütün birinci beş yıllık plân esnasında yaşamış olduğu seferi vaziyetin ilgası başlangıcına alametti. Bu tedbir piya sa, para ve iş ücretleri tabif usullerine dönüşün işaretiydi. Geçen temmuzda, hükümet, bu tedbirin uyandırmaktan geri kalmıyacağı manevi tesirleri düşü nerek Gepen'de bir inkrlâp yapmaya ve kapalr ihtilâl mahkemelerini ilgaya ka rar vermişti. Rejimin yumuşaması yolunda elde edilmiş olan neticeler Leningrad sui - kasdının neticeleriyle tehdid edilmek tedir. Merkezi icra komitesinin bir kara- riyle ceza | ve hattâ anayasa de- ğiştirilmiş bulunuyor. Tedhişçi suikasd lerde affetmek hakkı merkezi icra ko- itesinden geri al $, süratli muha- keme ve derhal infaz edilebilecek idam usulü kabul edilmiştir. Bu suretle Ge- pen inkrlâbr kısmen yok edilmiş olu - yor. Fakat bilhassa vahim olan, idare nu hitlerini kaplamış olan yeni havadır. Ezilmiş sanılan sınıf düşmanı, bir bol- şevik şefinin çalışma odasına kadar gir meye muvaffak olmuştur. Bu yüzden, idare makamlarını endişeye düşüren duygular anlaşrlabilir. İki yıldanberi içerde ve dışarda inkişaf etmiş olan sı- yasanın mevcudiyeti tehlikeye girmiş- tir. Fakat belki de bu, yarını olmrya cak muvakkat bir haleti ruhiyedir. Ki- rof'un ölümü sol unsurlarına bir mik dar mesafe kazanmak imkânını vermiş- tir. Heyecan geçtikten sonra, iki yıl - danberi, Kremline daha mutedil bir sr- yasa takib ettiren derin kuvvetlerin ye niden galib gelecekleri ĞŞWJ ei PİYER gm W el ’zr. . E- STRSLI ŞU ll rünü meydana çıka_rabilmçk îçin ulus- üstüne çöken kokmuş ve zehirli hava değişmek üzere bugün yerinden kımıldanmıştı. Henüz genişliğini ve derinliğini ölçmeğe elermeyen bu temel. li kımıldanışın daha neler yaratabilece- ğini ve daha neler doğuracağını bugün- den kestirmek bir kâhinlik olur. Bu ye. ni yaşayış biçiminin, bu büyük ve de. rin dirilik üzerinde durarak onu anlat- mağa kalkacak değilim. O benim bu dakikada yüklümün dışında olan bir iş. tir. Yalnız şu kadarcık diyebilirim ki bugün doğuda doğan yeni görüş ve an. layış biçimi bütün acuna yeni bir yön. dem verecek kertede kuvvetli açık ve parlaktır. Büyük yaratıcı ve kurtarıcı bu ama- cına ulusuna karşılıklı sevgi ve inanla vardı. Bir dakika için düşünelim. Bü. tün bir düşmanlık acunu karşısında bü. “tün düşüncelerin ve görüşlerin bizden yana olmadığı bir zamanda sevgili ve kutlu ülküsü uğrunda bütün acunsal bağlardan ayrırlarak ulusunun göğsüne atılmak bütün acuna karşı durmak için bir insanın ne kadar ulusa — güvenci ve ulusunu —ne kadar sevmesi — ve dayanması ve inanması gerekli olduğu- nun Sınırlarını çizmek değil onu düşün. mek bile güçtür. Atatürk, ulusuna bu. gün ilk işareti verdi. O günden bu- güne kadar eksilmiyen nihayetsiz bir bağlılık ve inanla onun arkasından ko- şuyoruz. Onun parmak bastığı yerde mutlaka bir dirlik, onun gösterdiği yol. da mutlaka bir iyilik vardır. Türk u. lusu buna bütün yüreği ile inanmıştır. Onun buyruk ve işaretile yaptığımız bü. yük devrimleri bütünleştiren ve perçin- leştiren son muzik inkılabı türk gençli. ğinin kendisinden aldığı en ehemmiyet. Hi bir buyruktur. Türkün kahraman bir buyruk veren ve acunün her köşesinde duyulan, inleyen sesinin güzelliğini ve uluslar arasında benliğini ve kendi tö- Ka ler her yerinde büyük kurum- larla uzun zamanda ve büyük masraf- larla başarılır. Yazılması, bestelenmesi, anıklanması, bir buçuk ay gibi kısa bir zamana ııkışan ve hepsi amatör olan asıl işlerin- den halkevine ayırabıldıklen günlerde az bir masrafla bu işi yapabildiklerini düşünecek olursak türk gencinin bu yoldaki inan ve enerjisinin bir örneği- ni daha bulmuş oluruz. Şunu da söyle- mek isterim ki biz bu işi yaparken bir (Tour de force) göstermek değil, cak türk ulusunun müzik yaşayıştâ dahi onun en güc yollarını bile aşmağa anıklamış ve ergin olduğunu göster- mek ve ileride yapmak istediğimiz bü- yük operalara bir başlangıc olmak için yüzl 1 bu eserleri yüksek toplantınıza saygi ile sunuyoruz. Sovyet Rusya - Remanya ticareti Romanya ile Sovyet Rusya arasım da diplomatik münasebetlerin yenidet kurulması üzerine iki memleket arasım" daki ticar? mübadelenin de tanzimini icab ettirmiştir. Sovyet Rusya'da haricf ticaret iM- hisar altında bulunduğundan Romany3 da da Sovyet Rusya ile olan ticareti aei G elinde bulunduracak husüus? bir teskir — lat vücuda getirilmeğe çalışılmaktadır" Bu teşkilat, bir ticaret şirketi şeklindt olacak ve alâkadar bankalar ile ticaret mümessillerinden teşekkül edccektir Hükümet, bu şirketin işlerini kont etmek üzere bir veya birkaç komiser t yin eyliyecektir. Sovyet Rusya ile yaprlacak — bütü? ihracat ve ithalat işleri bu şirket VA ğ sıtasiyle yapılacak ve şirket doğrudaf — doğruya kendi namımma Sovyet maka- — ları ile müzakerelerde bulunabilece Sovyet Rusya ile Romanya — arast ticaret münasebatı yeni üs ettiği” den başlangıçta şirket gayet az bir ser” maye ile işe başlıyacak fakat bu ser” ğ maye sontadan lüzumu nisbetinde 4” — tırılacaktır. . -— Ruomanya'da ekim Romanya ziraat bakanlığına gC' raporlara göre, mebzul yağmurlar -beraber eyi giden havalar dolayıs buğday ekimi gayet mükemmel ©' ve fazla miktarda tohum — saçı Maamafih birçok yerlerde murlar dolayısiyle tohumlarda çürt alâmetleri başlamış ve tarlalara M hayvanlar musallat olmuşlardır. M . n "e YU nök * gene nl" , *«