MYIFA 2 29 İLKKÂNUN 1934 CUMARTESİ Bay R. Pekerın Kütahya'da fırka DIŞARDAN GELEN DUYUMLAR sıyasasına dair mühim bir söylevi (Başı 1 inci sayıfada) listelerinde yer almıyan, fa- gene Cümhuriyet Halk Fırka- mensub insanlara rey verdi. netice; bütün halkın fırka prensiblerini anlamada ve hükü- in çalışmalarını takdir edip enmesinde ileriye doğru me- bafe aldığını gösterir. Bu, fırka için öğünülecek ve ulus birliği ba- kımından güvenilecek bir netice- dir, Şimdi yeni saylav seçimi ka- rarını almakla C. H. F. kendisini Belediye seçimine nisbetle daha genel, daha geniş, köylüsü ve hken- dlisi dahil olduğu halde bütün memleket evladlarının takdirine, dmtihanına arzediyor. Belediye seçiminde kentli — yurddaşlardan aldığımız takdiri kuvvetle umuyo- ruz ki yeni saylav seçiminde bü- tün yurddaşların yekünundan ala- cağız. Bir sıyasal fırka seçim işle- rinde çok ciddi, uyanık olmalıdır. Bu —kaideye uygunlukta çok tiliz olmamıza rağmen niçin bu kadar güveniyoruz? Bu güveniş elbette sebebsiz değildir. Bir fır- kanın bütün iç çalışmalarında ve fırka hükümetinde, tutumlarında bütün yurd işlerinde esasen ulu- #un özüyle arabulmaz surette mü- temadiyen temastayız. Biz, bir de- fa her yıl mahalleler ve köylerde on binlerce fırka ocağında nahi- ye, kaza ve vilayetlerde biribiri- nin çalışmasını tamamlıyan kon- greler yapıyoruz. Her kongrenin yurdun idaresi ve ihtiyacları üze- rinde canlı konuşmalar yapılma- a1 için her gün artan teşvikler ya- pıyoruz. Bu çalışma her yıl halk- tan merkeze doğru yurddaşların hakiki dilekleri ve iç duygularını toplamaya fırsat veriyor. Bııııdııı başka ka programının devlet esas olan ana çizgileri üzerinde balimize uygunluk noktasından © yeni tetkikler yapılması imkânı hasıl olur, Fırka merkezi bütün bunları derinleştirdikten ve tet- ra her işin yapış değeri noktasın- dan hususiyeti ölçülüyor. Fırka saylavları meclisin çalışma aralıklarında; yurdun köşe bucaklarına dağılıyorlar ve yıl içinde yapılmış ka. nunların tatbik şekillerini, yeni kanun- lar yapılması ve düzeltilmesi lüzunge- len işleri gözden geçirebiliyorlar, mer- keze vazife başına döndükleri zaman meclisin fırka grupunda bütün bu gö- rüşlerle hükümetin düşünceleri karşı. laştırılryor, işte bir yandan fırka — teş- kilatının, öte yandan grupun biribirini tamamlayan bu çalışmaları, fırkanın ve hükümetin gidişi için faydalı olan is tikameti çiziyor. Bütün bunlar ulusun, fırkanın ve hükümetin yanyana ve içiçe galışmasını ve bu çalışmanın yurd İati- yaclarına uygunluğunu temin ediyor. Yaptıklarımızın eyiliğine ve doğrulu- Buna güvenimiz bundandır. Arkadaşlar, yeni bir kanunla vilayet. ler umumi meclisleri seçiminin birden yenilenmesi onandı. Biraz evel belediye mecclisleri toptan yenilenmişti, öte yan . dan yeni saylav seçimi ile Türkiye Bü. yük Millet Meclisi yenileniyor. Fırka - nın büyük kongresi de önümüzdeki ma. yısta yenilenecek. Geçen kongredenberi geçirdiğimiz dört yıllık zamanın verdiği tecrübelerden İstifade edilecektir. Bu suretle önümüzdeki baharda Türkiye Cümhuriyeti bütün çalışma unsurlarile ulus birliğinin yeniden emniyetini ka. sanmış bir hâlde taze bir kuvvetle ye. ni çalışma amaçlarına doğru hız alacak - tır. ,(ıı—- Arkadaşlarım, fırka seçim usullerinde yeni bir yola girmiş bulunuyoruz. Bi. zim fırkacılığımız da, bu yönden demok . Tâtik ve halkcılığa, öte yandan birlik ve Beraberliğe ayrı ayrı yer verilmiştir. Se. gimlerde rey vereceklere gdanışmadan mamzed gösterme tipini tecrübe ettik, petice eyi olmadı. Büyük bir çokluğun ıh—ımw&wn- pılmadan reyleri- vereceklerin - daha önce me - f %m&wm — — belediye geçiminde gördüğümüz bareket müntehib seçimleri için yoklama ocaklar. dan yukarı fırka idare heyeti üyeleri a- rasında yapılacaktır. Bunun başka fay. dası, mühim seçimlerde yoklamacı ola. rak rey kullanmak hakkını kazanmak için fırka idare heyetleri seçimlerinde fırkaların daha dikkatli ve uyanık olma, larını temin etmesidir. Kadın yurddaş- larımızın seçime sokulmaları, girdiğimiz yeni çalışma devrinin göz çeken bir hu. susiyetidir. fakat fırka yolundan fırkalı. ların reyini alarak seçilebilmek için ka . dmlarımızın hemen fhırkaya girmeleri la- zırndır. Firkamız ne cins, ne meslek Üs. tüne bir ayırd yapmaksızın yurd politi. kasını ulusa mal etmek prensibini kova. lar. Bizim görüşümürde bir tarafta bir takım profesyonel politikacılar, Öte ta- rafta hepsi kendi hususf işlerile meşgul tek tek vatandaşlar yoktur. Kadın ve mühendislik avukatlık gibi vazifeleri ve iş adam- lığı veev kadınlığını tün bunlardan Üstün müşterek severlik vazife yapareken bü- yürd- sıyasal çalışma ile devlet idaresine iştirak vazifesis ni bir tarafa bırakmazlar: her yurddaş kendi mesleği yolunda çalışırken ancak kendi şahsi faydasmı düşünmek mevki - inde bulunur. Halbuki bundan ayrı bir yurd için çalışanlar safı da vardır. Bu. gzün Türkiyode — bu saflar Cümhuriyet Halk Fırkasının sinesinde arka arkaya sıralanmış duruyor. Sıyasal çalışma yü . kümünü alan kadınlarımız varlığımızda. ki kuvvet ve basiretlerini duyurmak için bu saflar içinde kendilerine ayrılan şe - refli mevkil almağa koşmalıdır. Arkadaşlar, fırkamızın bir ana vas. fi olan inkılabcılık hızı içinde durma- dan İleri gidiyoruz. Türk dili de, türk toprakları ve türk pazarları gibi ecne- bi detilasından kurtarrlacaktır. Soy adı almada göze çarpan coşkunluk, bütün ulusun eyi duyuş ve ileri anlayışmda umudlar besliyecek bir ölçüdedir. Arkadaşlar, hükümet yurdun her bakımdan İhtiyaclarma uyan bir geniş. likte çalışmaktadır. İç emniyet ve in. kılabr koruma işleri duygulu bir titiz- likle yapılryor; bunun yanında dış İş- lerine hangi gün nereden — belireceği belli olmıyan harislere karşı vaziyeti- mizi koruyacak bit sıyasa, uyanıklık ve dikkatle kovalanryor. Bütün dış â. lemle sulh ve anlaşma yolundayız, si- lahsızlanma teşebbüslerinde en geniş hüsnüniyetle çalıştık, silahları eksilt- me yerine artırma neticesini veren bey- nelmilel çalışmalar t baştanberi milli müdafaaya verdiğimiz ehemmiyetin ne kadar yerinde olduğunu gösterir. İç ve dış politikada ve mill! müdafaada oldu. ğu gibi ökonomi çalışmalarında da hü- kümetimiz hayaller peşinde koşmadan zayıf ihtimallere inanmadan, uzak, ret- list ve pratik yollar almıştır. Güçlükler belirmeden ve yığın haline gelmeden onları önleyici tedbirler alındı. Milli Sanayi, türk parası, ticaret ve tediye muvâazenesi vaktında korundu; bu ön- den görüş büyük fabrikalar açma dev. rine girmemizi çabuklaştırdı. Dışarıya çıkarılacak toptak Üürünlerini değer- lendirme sayesinde oldukça geniş bir fiat bulduk. Dış pazarları açan klering yolu ile de son yolunu almış, son yıl- dan satılmamış bir şeyimiz — kalmadı, hattâ ona İhracat mallarımız urasında bulunmayan buğdayın dış satışı geniş- Hiyor, buğday korumunun verdiği im. kânlarla yapılmakta olan silolar türk buğdayını piyasada fazla fiatla aratı. yor. Arkadaşlar, türk maliyesi vergilerde iyurddaşın ödeme kabiliyetini zorlamı. 'yan bir çığırdan gitmektedir; bunun gi- bi devlet bütçesinde göze alınan işlerde lancak devletin gelir yekâünunu geçmi- yen dürbinlikle ve hayata uygunlukla yapılıyor. Denk bütçe ve düzgün ödeme bugünkü türk maliyesinin şiarıdır. Büt- çe denkliği üzerinde devletin taassubla duruşu dünya buhranının doğurduğu umulmadık güçlükleri yenmemize imkân vermiştir. Arkadaşlar, her gün ıhdyu:ııı istes diği tedbirleri almakta gecikmiyoruz. Bundan başka olarak en derin araştırma- larla, en eyi diye yaptığımızın hayata uymıyan taraflarını görünce her gidişte esas bildiğimiz yurd için ve ulus için faydalı olmak preni sadakatle bağlı ılxynr tedbirleri rme vazifesin- cikmiyoruz. bir tecrübeden | JAPONYA'DA Japonyada tevkifler 'Tokyo, 28 (A.A.) — Geçen temmuz ayında Saito kabinesinin istifasına se- beb olan suni ipek işine karışmış kim seler hakkında yapılan tahkikat bit - miştir. Eski büyük memurlardan on yedi mamak, andlarına sadık kalmamak gibi rüşvet almak, vazifelerini yap suçların mücrimleri olarak mahkeme- ye verlleceklerdir. Gazeteler, bu işten uzun uzadıya arasında Bay Nakajima, Eski demiryolları bakan: Bay Kuroda, bahsetmektedirler, Suçlular eski ökonami bakanı Fu'muz bankası eski müdürü Bay Shi- mada ve suni ipek şirketi eski müdürü Bay Takagı bulunmaktadır. DAĞNIK DUYUMLAR Son tarak makinemiz de £ gönderildi. Moskova 28 (ALA,) — Leningrad- taki Marx fabrikası, Türkiye mensucat fabrikalarına aid son tarak makinelerini göndermiştir. Şimdiye kadar 188 maxi. ne gönderilmiştir. Bu makineleri kur . mak ekzersizlerini yapmakta olan türk işçileri, bunları kurmak üzere yakında Türkiye'ye gideceklerdir. —xyaan sonra hem maksadı korur, hem - ihtiyaca daha eyi uyar hale getirildi. İç mah- sullerin dış pazarlarda satışla getirdiği kârım mühim kısmını mutavasstlardan kurtarmak, çiftçiyi mahsul kârından fazla ölçüde faydalandırmak için satış kooperatifleri layihası yapıldı. Mahsu- Kün fazla para ettiği zaman yapılmış çiftçi borcdlarının kolaylıkla - ödenmesi için devlet tedbirler düşündü. Tuz sa- tışı İşlerini tanzim için ea cyi yollar aranıyor. Bütün bu işlerin yeni mecli- sin işe başladığı aylarda kanunlaştırı!. ması için hazırlklar vatdır. Arkadaşlar, son söz olarak söyliyeyim: Cümhuriyet hükümeti çalışmalarında ha- yale ve taklidçiliğe sapmadan yaşadığı günün bütün icablarına uygun, ulusun ihtiyaclarına tam karşılık olan tedbirle- ri her gün en dikkatli gözile aramakta, bulmakta ve bu yolda cesaretle, emni. yetle ilerlemektedir. Kütahya, 28 (Hususi) — Akşam fır. kada yüz elli kişilik bir ziyafet verildi. Kadm, erkek fırkacıların yanyana otur. duğu bir geniş sofrada Halkev ğerli reisi Halil Kadri Erdem bi: söyledi. Söylevinde C. H. F. Genel Kâ- tibi ve arkadaşları için eyi duygularını söyledikten sonra Bay Receb Peker'e hi. taben dedi ki: " — Ulu Önderimiz Atatürk'e-söyle ki, biz Kütahyallar Dumlupmar çocuk. larıyız, Murad dağmın yalçın tepelerin. den gelen kurtuluş esincini İçerek büyü- dük. Büyük Önderin açtığı ulusal ülkü yotlarında güclü ve inançlı bir gönülle biz acunda Atatürk çocuğu olmaktan başka onur, bundan özge kıvanç düymüu. yoruz, Devrimin ayrısız gayrısız bütün- lüğü içinde eriyen yüreklerimizi ona götür, ona armanlarımızı söyle, ona yan. gılarımızı anlat.,, Bu söylevden sonra Bay Receb Pe- ker, bir çok kere alkışlarla kesilen söy . levini söyledi ve oradan Ankaraya hare. ket etti. Bay R. Peker Uşak'tan geçti Uşak, 28 ÇAAJ) — C. H.F. Genel Kâtibi Bay Reveb Peker dün akşam tre. nile Kütahyaya geçerken durakta me. murlar, Halkevi ve kurumlar mümes. silleri tarafımdan karşılanmışlardır. Tren durağa gelinco Bay Receb Pe. zusunu başka bir zaman için kabul etti. Tren kalkarken Bay Receb Peker tezahüratla uğurlandı. Genclerden bir heyet değerli yolcu- yu uğurlamak üzere Afyona kadar git . mişlerdir. Haeeerl :TLER'DE Tuhaf bir teklif Vaşington, 28 (A.A.) — Ame- rika Brezilya ile müzakere etmek. te olduğu karşılıklı muamele and- laşmasının tasdiki için şimdiye kadar hiç görülmemiş bir teklifte bulunmustur. Amerika hükümeti Brezilya'nın Vaşington elçisine müracaat ederek Brezilya parla- mentosunun 31 ilk kânunda dağı- larak ancak mayısta toplanacağı- nı ve bu andlaşma yakında imza edileceğinden mayısa kadar geri kalmaması için ana hatların par- lamentoya bildirilmesiyle şimdi- den tasdikinin mümkün olup ol- madığını sormuştür. Nevyork'ta soğuklar Nevyork, 28 (A.A.) — Son günler de hüküm sürmekte olan fırtınalr &o - fuk yüzünden 23 kişi ölmüştür. Büyük Okyonos kıyılarında gemilerin - seyri- seferi felce uğramıştır. Müthiş bir fır- tına şark havalisinde hasara sebebiyet vermiştir. Japon elçisi Londra'ya döndü. Vaşington, 28 ÇA.A.) — Amerika- da ve Avrupa'da Japonya'nın fevkalâ - de mümessili olan Bay Yoshido, tay - yare ile Londra'ya dönmlüştür. Japon notası Vaşington, 28 (A.A.) — Uluşal me- hafilde bildirildiğine göre japon elçisi Bay Saito, Japonya'nın Vaşington de- niz andlaşmasını feshettiğine dair olan notasını cumartesi günü M. Hulle ve- recektir. FRANSA'DA Fransa'da rudyoyla reklam yasak Paris, 28 (A.A.) — Posta ve telgraf bakanlığı halkın canını sıkmamak için radyoda reklam yapılmasını yasak ede. cektir. Parix için 500 milyon frank! Paris, 28 (ALA) — Yol işlerinde har. canmak Üzere Paria şehrinin S00 mil, yon frank bore yapması için vali, bele- diyeye bir proje vermiştir, İSVİÇRE'DE Uluslar Birliği Çin'de tetkikat, yaptırıyor Cenevre, 28 (A.A.) — Uluslar der- neği genel kâtipliği, transit şubesi fransız müdürü ve Çin İle beraber ça- lışma komitesi kâtibij Bay Haas'ı bir iki ay için Çine göndermeğe karar ver. miştir. Bilindiği Üzere bu koömlite, son toplantılarında, Çin ulusa? Gökonomi şürasile beraber çalışması için ayrı bir müurahhasa şimdilik lüzum olmadığına karar vermiş ve alâkadar şube müdür- lerinden birinin kısa bir müddet için çine gönerilerek başlanıları işin bitiril. mesini genel kâtibliğinden rica etmişti. Amerika'da bir tren kazsı oldu Coombus - Ohio - 28 (A. A.) — Bir yolcu treni yoldan çıktıktan sonra bir marşandir trenine çarpmış makinist ile ateşçi ölmüştür. On Iki Kadar yaralı wardır. Kazanın yolun tahrib edilmiş olması yüründen çıkmış olduğu Böy « lenmektedir. İSPANYA'DA Yeni Katalonya valisi Madrid, 28 (A.A.) — Katalonya ge- mnel valiliğine tanmmış avukatlardan eski bayındırlık bakanı Bay Valladarca tayin edilmiştir. Kompanis'in muhakemesi Madrid, 28 (A.A.) — Eaki Katalon- ya hükümeti başkanı Kompanis ile mü- gavirleri ikinci kânımun bicinde bura- yya getirilecek ve şubat başlarında muha. hnıı dneukhdu. İNGİLTERE'DE Avrupa'da barış İngilte- re'ye mi bağlı? Londra, 28 (AA) — Bay Vikham Stid, (Fortaaythi) mecmuasında Avru. pa ve acunun siyasal durumunu gözden geçirirken diyor ki; " — Avrupada herhangi ihtilaf karşısında, İngiltere alacağı vaziyeti şim diden bildirirse uzak da ulsa savas teh. Kikesi çok uzalmış olur. » Bulgaristan'ın boreları Londra, 284 (AA.) — Bulgar maliye bakanı Bay Toderof ile bulgar borcla. rında alakadar ingilir rasında bir uzlaşma yapıldığı - resmen bildirilmektedir. Bulgaristanın ödeme kabiliyetini uluslar derneğinin maliye komitesi tayin edecektir. mümessilleri a« ALMANYA'DA Bay Hitler'e suikasd yapıldığı tekzib ediliyor.. Berlin, 28 (A.A) — Bay Hitler'e kar« gı burada suikasd yapıldığına dair di« şarda çıkan duyuümlar — gülünc bulun . maktadır. Salahiyettar mahfeller Bay Hitlerin Berlin'de değil Bavyera'da ol . duğunu bildirmektedirler. Paris, 28 (A.A.) — jansınm Berlinden öğrendiğina göre dün Berlin'e gelen fransız gazetelerinin hemen hepsi polis tarafından müsadere edilmiştir. Sar'da çıkan gazeteler Sarreburuken, 28 (A.A.) — Almane yadan ayrılmak taraftarı olan mehafil, nocl anlaşmasını bozarak görünüşte taei mamen Sarre gazetelerinin ve bilhassa - katoliklerin Landes Zaitung gazetesi şeklinde bir takım gazeteler çıkarmışı — lardır. Bu gazetelerde alman aleyhtarı, birlik istiyen bir takım makaleler vare dır. Sar plebisitini 950 bitaraf murahhas idare edecek v Sarbrüken, 28 (A.A.) — Sonkânuk — nun on Üçünde yapılacak plebisiti bitas — raf 950 murahhas idare edecektir. Buna Yarın 350 Gi isviçreli, 350 «i holandalı ve 250 si de Tüksemburglu olacaktır, Plebisit komisyonu başkanı Bay Hantl seçilen 350 isviçrelinin Sar'a gelmesi işini hallettikten sonra buraya dbnıılr tür. Bay Hinler yakalanmamış Berlin, 28 (A.A.) — Nazi muhafazst teşkilatr başkanı ve sıyasal polis müs — dürü Bay Hinlerin yakalandığıma dair — dışarda çıkan düyümların yarı resmi kaynaklarda doğru olmadığı bildirile mektedir. Noelde Berlin'e gidenlerin SAYISI Berlin, 28 (A.A.) — Berlin'in etrae fında ve civarında işleyen şimendife£ ler iki günlük noel yortuları esnasında iki milyon 135 Gin kişi taşımışlardır. — Geçen yıl iki milyon 50 bin kişi nakleb — mişlerdi. : MACARİSTAN'DA * Macar Dışarı İşler Bakanı bir kaza geçirdi Budapeştc, 28 (A.A.) — Dışarıişlet — bakanı Bay Kanya'nın otomobili başkıl — bir araba ile çarpışmışsa da bay Kanyar yya bir şey olmamıştır. Öteki otomobil* de bulunan iki kişi yaralanmıştır, Bay Gömböş'ün Roma'ya gideceği doğru değil Budapeşte, 28 (AA.) — na,hıhl General Gömböş ile cüki başbakan k: / Bethlen'in yakında Romaya gidecekle rine datİr yabancı gazetelerin verdiği vı—ıu doğru değildir. b L İ