12 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 4

SAYFA: 4 Bir komşu devlet: Dost Yunanistan. Siyasi alâka bugün En çok Gümhur Taisinin infihabı meselasi | Yunanistanda milliyat hissi ve vafan suvgisinin çok derin ve sağlam temelleri var. atrafında toplanmaktadır. «Türkische — Post» dan: Bu makalemizle Yunanista- nın şimdiki vaziyeti hakkın- da kati bir hüküm vermok iddiasında değiliz; esasen bu yanlış bir hareket olurdu. Maksadımız ancak bume- mlokette edindiğimiz ihtisa- sata dayanarak Yunan dev- letinin halihazırda karşılaş- | tığı meseleleri izah etmek- tir. Birinci defa olarak Atina. ya gelenlerin, bu şehrin di- ğer Balkan merkez şehirle- rile kıyas edilmiyecek, Av- rupai bir manzara arzetmek- te olduğuna hükmetmeme- leri imkân yoktur. Atinanın | ifham ettiği klâsik mananın bugünkü Atina şehti ile ne derecede kabili telif olduğu. nu tetkik etmek istemeyiz. Her ne kadar mazisi itibari- le bütün Şarkta bir hayat kaynağı olan Atina şehrin - den daha önde bulunması tabil iso de Atina şehri ile yapılacak ilk temas tahmin- lerin fevkında — olduğuna şüphe yoktur. Yananistam tetkik ederk- en yapılması — melhuz olan iki hatadan sakınmak gere- ktir. Birincisi, Atinayı Yun- anistanla bir örnek farzat- mek: Mütenddit vilâyetler ahalisi yaşadığı ülkenin örf ve ödetlerine o derece bağlı bulunmaktadır ki — merkezi hükümetin yaşama örneğine uyabilmesi ihtimali yoktür. İkincisi de: Atinayı hususi bir budunlar arası kıyafetine bü. ründürmektir. Atina zâhiren budunlar arasmı — alâmetlerini taşımakla beraber hakikatte temiz milli bir seciye ve ka- rakteri hajz bulunmaktadır. Metropol olmak vasfını taşımanın kendisine tevcih ettiği vözifeleri oyiden eyi. ye kavramış olan bu şehir memloketin bütün — kuvvet kaynaklarını yine memleka- tin her tarafına akseltlirmek üzere kendisinde toplamıştır. Bu münasebetle Atins, Hele milletin tovsii — inkişafı içinn en mühim bir enerji kayna. ği teşkil eder. Coğrafi mevkii — itibarile de Atina «yaratıcı âmil» va- | ttiği bu dahili tezat manza- zifesini daha kolaylıkla ba- şarabilmektedir. Budunlar arası ticaret haya- tında Yunanistanın, en büyük! bir devir istasiyonu turistle- rin ilkuğrak kapısı, Avru- p*, Âsya ve Afrika arasında daniz ve hava katlarının birlâşme noktası olan Pire- nin Atınaya yakınlık ve sey- rüsefer kolaylığı, bu hükü- met merkezinin diğer mem. leketlerle sıki vedaimi bir temas halinde””bulunmasını temin etmektedir. Bu hakikatlerin ışığı kar. şısında Yunanistan — atisinin Pire - Atina mihveri üzerin- de dönmekta olduğunu 8070- memek mümkün — değildir. Ancak memleketin strüktürü, tetkik edinince yukarıda sa- yılan ve devletin yükselme- sine yardım eden âmillerle büyük bir tezat teşkil'eden bir neticeye varıldığı lmektedir. nnaniston & lisinin yüzde 53,6 sımı ç yüzde 7 sinden fazlus- ni da balıkçılar teşkil etm- ektedir. Ticaret ve sanayi ile iştigal edenlerin nispeti yüzde 26,6 yı geçmektedir. Eğer memleket arazisinin ziraato elverişli olmadığı ve ya işlenmediği nazarı itibare alınırsa yukarıda çizdiğimiz nispetlerin çiftçi — zümresi lahine ifade ettiği mana ko. layca anlaşılır. Ticaret sanayi ve ziraat — arasındaki gayri müsavi nispetlerin tevlit et- çiler, rasının #ebepleri araştırılın- ca görülür ki psikolojik âm. illerin tesiri çok büyüktür. Coğrafi vaziyet, arazinin is- tihsal derecesi ve memleke. tin tarihi inkişafı — netjcesi olarak Yunanlı hayatını ve refahını temin için asırlard. anberi ticarete — daha fozla bel bağlamış ve üâdet hük. müne geçen bu para kazan. ma şekli tabit bir meyil ve sevkin yardımile de daha fazla inkişaf ettirilmiştir. At- ina Şşehrinin Yunanistanın enerji kuvvetlerini forsah fersah geçen bir Taaliyet kaynağı olması da bununla kabili —izahtır. Bu şehrin hayotiyetindeki sır «her şeyi cereyana kap- tırmak» şiarının tatbikındaki muvaffakıyetidir. Bunun di- ğer bir sözle «En ufak sermaye ile en büyük devir muamelesini yapmalı- dır». Yunanlılar bu prensipi meselâ umumi soyrüsefer ve nakliyat — sahasında muv- uffakıyetle tatbik edebilirler. Yunanistanda vesajti nakliye çokluğundan sarfı na gar, en ufak bir | meblâğla —on uzak yer- lere gitmek kabildir. Bu si- yasetin netjcesi olarak ara balar tıkabasa dolmaktadır. D.ğer bir misal: Drahmi- nin kıymeti mühim bir nis- pette yükseltilebildi; Yumanistana ecnebi mütemadiyen akıp geldikten başka bugün Yunan parası- nın döviz karşılığı yüzde | 75 i bulmaktadır. Buna rağ-| men drahmi alçak kursunu muhafaza etmekte ve kıy- | metinin yüzde 50 sini k:ıv- | bettiği halde satın almak | kuvvetinin ancak yüzde 15 ini kaybetmiş bulunmakta | dır. Aradoki yüzde 35 fark bugün ucuz olmakla beraber | kâr temin eden geçinme st andandadını muhafazı etmek | imkânını vermektedir. Bun- dan dolayıdır ki Yunanistan | hali hazırda bütün”ahaljsejini | istihsol savaşına teşrik ettir- mek suretile jmtiyazlı mev- kiinde bulunmaktadır. Memlektete tokrar dönüp | yerleşenlerin adedi umumi | nüfusun 1.5 1 nispetindedir. | Yunanistanın, bu herkesi ça- | lıştırabilmek işini nüfasn 5 milyondan altı buçuk nâ ynks"ldılll'n sonra da mu- vaffakıyetle başarması cidd- en takdir edilecok bir şey- dir. ifmlesi: çünkü dövizi İyo- | iki | fikir dır. , kapmak TÜRKDILI TALKDERA NN Z Yananlı, ancak asgari iht. iyacını temin edecek kadar çiftçilik yapmaktadır. Diğer istihsal kuvvetlerini muhtelhif, aslı noktası vatandı sanat şubelerine hasretmeğe imkân bulamadığıiçin başka memleketlere muhaceret yönünü tutmuştur. Muhacer- et edenlerin mühim kısmı ise halj vakti yerinde olur ak Yunanistana geri gelme ktedir. Yunanistarde emlâk ve akarımın geliri jle geçinenlerin fazlalığı da bun unla kabili izahtır. Yunanistanda, hissinin İst İşte milliyet ve vatan sev çok derin ve — çok temolleri vardır. Her ne ka- dur tarih birçok nüfus fazlal vakalarda, ğgının emperya list zihniyetimi tevlit etmekte ve büyümekte olduğunu ka- ydediyorsa da Yunanistanın kelimenin bütün manasile emparyalist bir siyaset tak- ip ettiği vaki değildir. Ana vatana — olan iştiyuk ümümiyet itibarile o kadar kuvvetli bir ifade bulmakta idi ki cazip olabilecek bütü diğer şeyler — onu bortaraf etmekten çok uzaktır. Vatan sevgisinin — yarattığı birlik hissi yanında endividüalizm hissi de beraber ür. yürümüşt Herkesin hürriyete olon ihtiyscı ve — vahşi kanaatin ifade — edilmesi hakkı her vatandaşın bildiği ve kabul ettiği bir hakikattir. Bu ha- kikat zamanımızın takip et- tiği ve liberalist devirlerin doğurduğu neticeleri izalaya mutüf olan istikamete muh- alif olmasına r dahi sağlam mevi | faza etmektedir. Haricen böyle böle bir arzeden a mefhumunun birleştiği mektup — daha ve daha derin bir totkik edilince müşt Mmahzara larzda yrek bir varılmakta - hizmet menşejme Milletine Yunanlıların bir —ülküsüdür. Bu — ül. künün en canlı bir ifadesi. ni milletin her tabaksında devlete yapılagelen ve hihas sa moarifin yükselmesine hâdim olan yardımlarda gö. rımok kabildir. Nasvonalist ve endividü alist fkirlerinin doğurduğu etmek farklı görüşler dolayısile Yu. nanistanda — dahili hayatın datma hali hareketto bulun- duğ la beraber devlet gemlerini için — biribirlerile görülmektedir. Bunun. asil | 12 BİRİNCİTEİZ Duçe Harbe Nıçın Hazırlanıyort” Duçe birçok yeni tethirler kararlaşdırdım Bunların en esaslı noktası. Vaf askerin sekiz yaşından elli beş yaşına kadar - cüzütam teşkil etmeleridir, İtalyan Başvekili M. Muse. libi «Niçin harba hazırlanı- yoram» başi dığı bir makalede diyor ki: manevralardan Avusturyalılar tarafı- ndan harp esnasında vurul- an mülüzum (ıem namına | ithaf oluna ankın üz- | erinde 4 sonra, tanklı u'ıvın ni ihtilâlinin ye- Di ve en mühim — safhasına | başlangıç teşkil etti ÖO zam- | an İtalyanın daha fazla as- | keri, daha fazla militarist, ha fazla cengâver olması Iıuı—.—. geldiğini | bu kahir ihtiyacın sebeple- | rini izah etmiştim. Birçok yeni tedbirler ka- rarlaştırdım, Bunların en es- pın | nutkum, faşist kerin sekiz yaşından elli beş | yaşına kadar bir cüzü tam | teşkil etmeleridir. Bunun bir eşine ne geçmiş zamanlarda ne de bu devirde | unamaz Bu hâdise, tarihte Belkide taklit Çünkü dünyanın edem başka hiç milletinde milyonlarca adama h hir | ve milyonlarca tlarının 47 yılı müdd askeri hayat yaşatacak tarihi siyasi şerait mevcut — değil- dir Bu tedbirlerin şimdide lecekte de muvaffak ola ndan zerre kudar şüphe etm- iyorum. Bunları 16 s&one de n faşistlikten ve 13 y olduran faşist rejjm- inden sonra — kararlaştırdık Faşizmin 13 üncü yıldönü - mü olan 29 taşrinievol günü bu tedbirler tamamile tatbik edilmiş olacaktır. miz, İtalyanın — dünyada en diriplinli millet olmasından ileri geliyor. İtalyan milleti silâhsız bir milletin bugün de, yarın da varlığını koruy- ağı- Emniyeti- söylemiş ve | tesadüf ol- | amiyacağına derinden emin- dir Aşırı dererecede —medeni, inca, ve konfora alışık bir yavaş yavaş - ezilir mahvolmak yolunu tutar, bu türlü yaşıyan millet- lere nasıl mukavemet edi- ledileceğini Roma milletinin sukut se- bepleri çoktur. Fakat şöyle bulâsa olunbilir: Bir devlet arazisini ne kadar genişle- tirse, millet bilmez. derini o dorece kaybeder. Orada sefahet baş- ladı, kira ile asker tutmak seyyiesi türedi ve bunun ü- zerine daha ax medeni, fakat | daha anlı milltler Ronranın budununa dayandı, bu sure- tle yeni bir tarih devri a çıldı Bugün askerliğin — insan hayatında esaslı âmil olarak tanınması, sulh zam- anında da, gündelik yaşayı- şta da en faydalı şeydir, Militarizm hahsine ce; hiç ilk taşı en gelin. bir millet bu yolda altmamıştır. Rusya ile Japonyaya ve bütün dü- | nyaya bakalım. Bu iki mil- letin biribirine tamamile zit iktısadi ve içtimaf sistemle- ri vardır rdir. Sovyetler, askeri içtimal bir felsefeye doğru gidiyor- lar. Japonlar, önerjilerini da Askeri ruhları bi- | | dendir ki eski ha büyük bir - imptl vücude getirmek Ü erinde ıo,ııuvorl" Bu emperyulist "li f canlandıracağı — N0 l mühim değildir. Bif ilerlemesi — için kafasındaki nıhu_“ üzviyet — gibi iş hareket etmesidir. ! Daha başka *Pİ milletler de vardır: Tüğl zengilliği ve d!l!“"# İ rın sevk ve gayre” iltmiyor. Br.uıvııl' " luğu, doğum nispt lması yüzünden 87 hyor. Bir dev olan da ııkpıliğıı çaj oldukları için ayt! riyorsa da Amorik |nk ruhu hâlâ alevlidii Bir insanın elde eği en yüksek imaf plulak için kendi € etmektir. Ülkülerin — çarp sırada rııhlınınwaf ğgimiz ülkülerin bir çağırması yüzüud" ve geri saydığımı? ? boyun — eğmesinitt edeceğiz? Mücadele ruhunü yan bir millet helâ! kümdür. Devletler »eti ki münasebetlerde ) kararlaştıran nıbl . tir. Ben harbi en yüksek mıhk’ A ye tarif ettim. Ba çi Çünkü milletlerin N mevkilerini zaferlef metler tayin — edör: | hükmü katidir. Onuf ğ zini başka bir harf iy Bir devletin mü ması, yalnız ıık!" yette bir iş değildi” neticesi hor sahadâ lir. Bu yenilmemt ları gururla d'—ı"" nus Sum» — yabi yi Roma heşehrisiyitl #f mücadele etmekte olan mü- teaddit cereyanlara fazla kıy- met ve ehemmiyet atfotmek te doğru değildir. Yunan milleti bugün iki büyük gr. | apa ayrılmıştir. Venizelistler ve bunların muhalifleri, Bu- gün resikârda bulonan Çald- uris kabinesi Venizelist par- tisi muarızların teşkil ettiği bit hükümettir. Bu hüküme te iştirak adoen Nazırlar muh telif Antivenizelist gruplara mensupturlar. Siyaset sand- aİy si etrafında yapılan mü- cadele nokadar azğın ve taş- kın olursa olsun bu fikir ve kanaat ayrılığı bhududunu ve — devletin ona temellerine zarar yapm- ağı istihdaf etmemektedir. Başkaları bugünkü kebine arasında bulunan ve günlük hayatta yürekleri hoplatma- ktan geri kalmıyan Krali- iyet bareketi henüz olgun bir hale gelmiş değildir Bu hareket esasen ileride dahi bazı yabancı memlake tlerde sanıldığı kadar — bü- yük roller oynamağa namzet değildir. Siyasi alâka bugün en çok yeni Cümhur — Roisinin jiotihabı — meselesi etrafında toplanmaktadır. Son zamanl| - arda vukubulan ve yabancı momleketler matbuatında fax- lasile büyütülen taklibi hü- geçmemekte Macar başvekilinin beyd «Times» gazetesinin Bud- , emelleri arasında apeşte muhabiri bildiriyor: Macar — Başvekili ral Gömbeş, — vazife başına geçmesinin ikinci yıldönümü münasvbetile dün gece rad yoda hükümetinin bu müd det — zarfındaki ieraatını hülâsa etmiştir. Mıımıılvyh. bütçe açığın- in azalmış olduğundan — ve hariçi ticaretin arttığından bahsettikten sonra hüküme- tinin takip ottiği prensipler- in, moycut muahedeleri kun- uni ve sulhpervor yollarla tadil etmek çarelerin) aram- ak ve ecnebi idareler oltın. daki Macarların — hukukunu müdüfan etmek olduğuru ilâve etmiştir. Ceneral Gömbeş, Fransa. nın dostluğunu kazanmanın ve Macaristan ile küçük ililâf — arasındaki — mün - asebetleri daha — öyi bir gekle sokmanın hııyuk Cene- en kkat ve ani bir loıhur neticesi olup her Yunan- ham siyasi sahadaki can- hliğının bir aksidir dene bilir. kerekse komünist hareke. ti Yunanistan için — ciddi bir tehlike aayılamazlar. rlerimizi kısaca ifade etmek için — diyebiliriz ki: | caristana yapılan | idrak ettikleri 24 Gerek bü haroketler | söyliyerek sözleripili mına nihayet verili Başvekil, diğer ği ainız Macaristanif ı);k(u bulunması talef, dikçe ve buna noktai nazarını — © hakkı kendisine 407 çe komşu devlet bir anlaşma — Yf imkân olmadığınd şunları ıııylrnıı!“' «“Maamafih ümidi miyorum. Bir -,.'““d küçük itilâfın üÇ memlekete karşı 0f .l' ne evel gı)ıterl"ı nalâyık caktir.» — Bü üÇ ,.ı” perverane u,rıll ilerletmek . için dE" arzu beslenirse ortadan knlkmaıl’ ü'. anlaşmanın teminini ilebilir. balihazır mesı—)ulüfw' da siyasi kanaatl6 ) telif ıılıkametlerl! gsadi tabakaların & h'ısnmyetlııo rsj letin siyami ve ikt '., retleri, ancak 'ı imar ve ona el Sâ' uygun çlımâl p bulmak ve verme gütmektedirler. Romt f izlığ! yi hukkıl'%.'# y