12 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA: 2 ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı. : TETKİKLER Amerikan edebiyat tarihnie kuş bakışı.. —8- Yazan: KEÇECİ OGLU HİLMİ Karğaşalık devri «1840— 1874» Bu devir Amerikada köleliği kaldırmak için Cenuplul- lar ve Şimoalliler arasındaki mücadelelerle geçti. Fikirleri ananeleri yenileştirecek içtimaf değişiklikler oldu. Bu de- virde manzam ve monsür pek çok eserler yazıldı. Fakat tuhaf bir hakikattir ki binlerce eserin içinde pek azları yüksek bir kıymeti haizdir. Eserlerin çoğu milli olmaktan ziyade zümrevidir. Do - vrin binlerce edebiyatçısından pek azı edebiyat Aâleminde hatırı sayılır rol oynamıştır. İlk zamanlarda ortaya koy- dukları eserlerle büyük şeylor vadedon simalar dahili ka- | rğaşalığın meydana getirdiği siyaset dalğaları — arasında boğulmuş kalmışlardır. Siyaset fırtınalarile — sarsılmamış yüksek simalar edebi varlıklar göstermişlerdir. Henry Waduvorth Longfellou Kondinden evel gelmiş ve zamanında yaşamıs - edebiy- atçılar arasında en çok sevilen ve şöhret kazanan bir şa- irdir. Amerikan edebiyatında sadelik ve samimiyet timsali olarak gösterilir. İngiliz lisanında edebiyat derslerine yeni başlıyan her talebe onun eserlerini kolayca okur ve anlar, gayet sade TÜRKDİLİ Meksika Nasıl bir yer? | Maksika eksik olan birşey yoklur. Herşey var. «İl Corriere della Sera»dan: Moksika cihanın en zengin memleketlerinden — biridir. Meksikanın mosahai - sathi- yesi iki milyon kilometre müarabbamdır. Yani İtelyadan yedi defa büyüktür, İklimi geyet mutedildir. Meksika- nın şimal mıntakasında elma, armut, arpa, buğday ve ü işir. Cenup mıntaka sında muz, kahve, — kakâo mebzülen buluuuar Meksika dünyanın inanıl mıyacak — derecede maden membalarına maliktir . Bu maddelerin — dörtte biri gşimdiye kadar tah- arri edilmemiştir. Meksika- da istismar edilmekte — olan maden ocaklarının — adedi 21,000 i bulmuştur. Bu mik. tarın bini demir ocaklarınd. an mürekkeptir. Meksikada eksik olan bir şey yoktur. Petrol, maden kömürü, cıva, altın ve güm- üş madenleri bolca mevcut- ve tatlı bir aslüpla yazılmış olan eserleri gençlere edebi- yat zevkini tattıracak âdota edebiyat âşıkı yapacak bir mahiyettedir. — İngilterece onun — eserleri kadar sa. de ve tatlı bir lisanla yazılmış başka bir eser yoktur de. nebilir. Longfellouv genç ve temiz kalplerin en büyük şairidir. Onun mühim meziyetlerinden biri de İtalyan, Pransız, Al- man İisan ve edebiyatlarına vakıf olması Avrüpa edebiy. atını hazmedip Amerikan edebiyatına yeni bir çeşni ver- mesidir. Longfellouv Amerikalılara Avrupa — edebiyatının güzelliğini göstermiş ve ondan faydalanmalarına yardım etmiştir. Edebiyat âleminde insan ruhunun inceliklerini anlamış onun kadar pek az edip ve şair vardır. En basit mevzul. ardan cana yakın eserler yaratmağa kadir bir üstat ol- an Longfellouv şiirle hikâye anlatmakta da — büyük bir meharet göstermiştir. Yazdığı Sonnetler yalnız Amerikan edebiyatında değil bütün İngiliz edebiyatında da — birinci sınıf Sonnetler arasındadır. Longfellouv bütün cihan edobiyatçılarının arkasından koştuğu fakat pek azının elde ıdılehıldığı göhret ve saa- dete nail olmuş bütün hayatı müddetince tali ona gülmüş kendini sovonler arasında ve refah içinde ölmüştür. Hayatı, 1807 de Falmoth, Majinede doğmuştur. Ilür fikirli vakti yerinde bir ailenin oğludur, mükemmel aile ve moktep terbiyesile yetişen Longfellouv 14 yaşında Bouuvdin kolejine girmiş kitoplarından ve hocalarından azami surette istilade etmiştir. Ün dokuz yaşında ma- lâmatlı bir. kafa ile koleji bitiren genç şajire me- zun olduğu mektepten muallimlik teklif edildi. Longfellou bunu kabul ederek muallimlik etti. Fakat bir sene sonra huükük — tahsil etmek için mektebi terkeden olğun gencin yakasını mektep idaresi bırakmadı. Ke- nebi lisanı ve edebiyatı tahsil etmesi için moktep hesabına Avrupaya göndermek teklifinde bulundular. Longfellouv bu teklifi — memnuniyetle ve 1826 senesinde Avrupaya hareket etti. neyi Fransada geçirdi kabul - etti İlk ge- Almanyada, İtalyada İspanya- da dört sene tahsil etti 1830 senesi — nihayetinde Amerikaya döndü. Bouvdin kolejinde ecnebi İisanlar ve edebiyatı profosörü oldu. Gençlere ecnebi - edebi- yatı ve İisanlarını öğretcrek onların görüş ve du- yuş kabiliyetlerini genişletti. Ömrünün sonuna kadar kendini çok Seven halk ve talebeleri urasında ya şadi. Hayatında karısının yanmak — süretile vükubu - lan ölümünden başka büyük acı çekmedi denilebilir. " Longfellouyya tali daima gülmüş ve tişmesinde pek büyük rol oynamıştır. nde gayesine varmış bir — şair saadet — içinde ölmüştür. Eserinin mühimlerinden bazıları: |1 — Evongelin, 2 — Songs of Hianatha, 3 — Ömerican İnyis, 4 —" Wesper Songs, 5 — Drifiuool. ,6 — İathe Harbor, 8 — OÖnter mer, 9 — HYPERİON, 10 — Kavansgh, l1 — of tha night, 12 — Üross of 5no_= SON ECE Ü ea Ri aa ae onun yEA 1882 tarihi- olarak — şöhret ve Voices tur. Meksikanın nüfusu azdır; ancak on altı milyondur. Meksikanın serveti — bu on altı milyon nüfvsu müsavi olorak taksim edilirse, her Meksikalı zengin olur. *Lâ- kin Meksikanın büyük bir kismı cehalet ve — sefalet içinde yaşamaktadır. Meksi - | ka nüfusunun yüzde yetmi- şi analfabaedir, yeni okuyup yazmaktan — bihaberdirler. Meksika ahalisi en korkunç bastalıklara — müptelâdırlar. Alkos — içkisi ve Marijuans tötünleri — ahalinin umumi sıhhatino çok zarar — vesıni- ştir. Yollar, mektepler mefkut- tur, Maksikada sular bol ise de bu sulardan istifade edil. memektedir. Nakil vasıtala. rı gayet geridir. Otomobillerin yüzde dok- | sanı Maksikanın merkezindü | dolaşıyor; çünkü iç taraflar. | da yollar henüz açılmamış. tır, Bazı askeri mıntakalarda telefon bile yoktur, Bundan dolayı, memlekette — asayiş | tam değildir. Ahalinin "bir kısmı ziraat ile meşgul — oluyor. Ahali ziraat usuüllerinde eski sis- temleri takip etmektedir. Ba suretle Meksikada — zirünt mahsulleri çok azdır. | Meksikanın vaziyeti yu karıda izah olunduğu gibi- dir. Meksikada jakılâp fir- kası milletin — terakkisi ve — inkişalı için — yeni bir plân hazırlamış tır. Büplân altısene zarfin- da tatbik olunacaktır. Meksi- ka yeni Rojsicümhurau — bu plânı kabul etmiş ve tatbik edeceğine dair vaitte bulun- muştur. Bu plân genis - bir tarzda tertip edilmemiştir. Hükümetin esas prağramı asayişin teminidir. — Ondan sonra milletin — terakkisine — ve rofahına çulıqıl.ıulu;ı;, ŞEHİRVEMULHAKATTA Kaçakcılık Dün iki- kaçakçı tutuldu. On yedi - kilo tülün, havan müsadere edildi. Dün Şehlütfullah mahal- lesinden Halil İbrahim oğlu Necati efendinin evi zabıta ve inhisar idaresi memurları tarafından aranmıştır. Arama neticesinde evde on altı kilo kıyılmış kaçak tütün bulun- müştür. Necati efendinin bu tütün- leri — Ovaköyden Halalcalı Hüseyin oğlu lden — satın aldığını sö- ylemesi üzerine İamailin evi de aranmış burada bir hav. an, bir kilo yaprak, beş yüz gram kıyilmiş — tütün, kırk beş tane kaçak çakmak taşı bulunmuş ve müsadere olunmuştur. Her iki kaçakçı yakalan- mıştır. Yarın - ihtisas mahk- emesine vörileceklerdir. Regaip gecesi Leylej regaibe —müsedif bulunması — dolayısile — dün akşam minareler elektrikle tenvir edilmiş ve camilerde mevlüt okunmuştur. Dajmt Vilâyet Encümeni dün mutat toplantısını yap- | vuş hususi idareye ait işle- ri müzakere etmiş — ve kararlar vermiştir, Süreyya - opereti. Süreyya opereti dün ak- şam da Mahfel sinemasında | ikinci temsili olan «karım namusludür» piyesini oyna mıştır. Öperetin — tomsilleri gok rağbet görmektedir. ——- Bereketli yağmurlar, Dün şehrimize — yeniden yağmur yağmıştır. Dünkü ya ğmur devamlı olmuş toprak hayh ıslanmıştır. İsmail- | | kızı Zeynep altı Mahkemelerde: aKGf? Kaçakçı muhtelif cezalara çarpıldılar. Ko Dün ihtisas mahkemesi - nde Oyaköylü altı kaçakçı- nn mühakemesine bakılmış- | tır, 933 senesinde ektikleri tütünleri — inbisar — idaresi- ne vermeyip kaçağa sar. fettikleri anlaşılan kaçakçı- lardan İbrahim oğlu Hüse- yin altı ay hapis ve 200 litu parasına, Salim oğlu Hü- yeyin altı ay hapis ve 175 lira — para cazasına, Röcep karısı Sünbül altı hapıs ve 650 lira para cezasına, Osman ay hapis ve 1450 lira para cezasına, Halil oğlu koca Mehmet beş ay hapis — ve 1387 lira para cezasına ve Şaban oğlu Ümer altı ay hapis ve 550 lira cezasına mahküm edil- | mişlerdir. Kaçakçılar — mahkemenin kararını müteakıp hapisha- neye sevkedilmişlerdir. İspanyada Vaziyet | (Üst tarafı birinci sayfada) | Yiyecek — taşıyan arabalur bazen ateşe tutuluyor. Orta | istasiyonda sıkı bir çarpış- ma olmuş, altı kişi ölmüş birçok kimseler yaralanmış- tır. Petra surette hâdisele olmuştur. Asturiyada ordu ilerlemek- tedir. Palenciya yakınında. | ki asile bir kışlayı uçurmu. | şlardır.Sivil muhafızların çoluk çocuklarını kesmişler ve bir öksüz yurdundaki çocuklar- la - rahiplerin ı-oğunu öl- ÖZ TÜRKÇ E, ÖYLE 'TIR Kİ ONDAN DİLİM LIKIK AKACAKTIR. Del Soldada aymı |?" Erdekt Spor fıılıyıll Sporcu — gençler nami allında Erdek, 10 (Mubâ den) — Burada faaliyeti — 927 itibaren başlamış "" ocağı namile bir K mıştır. Fakat bu KE dek gençlerini bil naştırıp fazla W göstermelerini tef miştir. Erdeğe g* cularımızdan — Mualii vinç bey az zami ler arasında sami va yaratan 933 tErdek spor) u fak olmuştur. Bu kulüp supları memleket! ü karşı olan alâkasi letmiştir. ( Erdekspor ) bir * Iualıvel goııcrdık her iki kulüp genti birile kaynaşıp ve Erdek sporun kabul ederek ilk te$? (İdmanocağı) toplanmağa — karâf lerdir. dürmüşlerdir. Ma dat arasındaki ler yeniden işlen! lamıştır. Yabgaci rin memlokete 8? saktır. — Divanıhaff buşlımıuır e. M am 5 Yokşul/arı VĞ geydiren ve N* nada gözetell sullat Birliğir 4 seve yardım € 'oksulları " GÜR BİR KAY İZE SAĞLIK VE yazı müsabilamıl Gençler arasında bir güzel yazı müsabakası açacağımızı yazmışlık: * müsabakaya girme şartlarını ve müsabakanın nasıl olacağını yozuyorz: — Gönderilecek yazılar. Gönderilecek yazıların «tezli küçük hikâye» vasfını haiz olmalart * şarllır, Müsabakamıza iştirak eden gençlerden gönderecekleri «tezli küçük hi gazelemizin iki sütünunu lecavüz ediyoruz. Seçim heyeti etmiyecek bir hacımda terlip - etmelal? Gelecek yazıları tetkik etmekle bunlardan kazananları seçmekte €) mudâllimleri, gazetemizin tahrir riyasetine yardımcı olacaklar ve rey verett” Kazanacaklar Müsabakamız şöyle başlıyacaktır: Gönderilecek «lezli hlkâye» leri on -Bu hikâyeleri seçmekte okuyucularımız arasınd? ' bir müsabaka tertip ediyoruz. Seçime heyelince birinciliği kazanocak hikâğ” vermiş olan elli okuyucumaza mühtelif hediyeler dağıtacağız. ğ En güzel tezli kücük bikâyeyi yazan gence gazetemiz bir saali) hediye edilecektir. İkinci ve üçüncüye güzel birer dol lem, dördüncüden onuncuya kadar kiymetli birer kitap sonra derce başlıyacağız edilecektir. Bu müsabakada okuyucularımızın nasıl rey kullanacaklarını ileride Yi Gençler, izi kaleminizi teerübeye davet ediyoruz.. Göndereceğiniz yazılar on beş anıııeud: kadar kuabul cdılcı.ıkllf : Tz;rinıı velde mımıbrıknmı. !ıaşlanıış bıı!nııuı:ııklır nami 1 —aor. Hü n .--i ö urmk w — v eceürmye -gror * — —