12 Ekim 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi 65çıktı inci cüzü ne NO. 3 7 4 9 Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet] İstanbul . Posta kutıuu: İstaobul, No. 246 u r ıyüı CülTia I 2TeŞrİnİeVV6İ 1934 ve matbaa iısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şırketi, 24299 24290. HAYAT Ansiklopedisi Telefon: Başmulıarrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ncı dlt hazırdu*. Cüzlerinizl bir an evvel ciltletiniz 6 i Yugoslavyada Macaristan ve Italya aleyhine nümayişler mi yapıldı ? Marsilga Faciasından sonra Beynelmilel vaziyete Bir nazar arsilyada Kral Aleksandrın muhterem şahsiyetine karşı ika olunup müşarünileyhle beraber Fransız Hariciye Nazın M. Bartuyu da kurban götiiren vahşiyane cinayetin hakikî saikı henüz kat'iyetle taayyün etmemiç bulunuyor. Eğer katil orada ölmemiş olsaydı meselenin bu noktadan tenvirinde ilk ipucunu elbet kendisi teşkil edecekti. Fransız zabıta8inın muhafaza tertibatmdaki muhakkak noksanı Kral ve Bartu gibi iki yüksek şahsiyetle beraber bu sefil mahlukun da kurtarılamaması neticesine müntehi olmuştur. İcabında bir caninin olduğu yerde öldürülmesi değil, öldürülmekten korunması mühim bir zabıta vazifesidir. Intihabın son günü Belediye azalığı seçinıi bu akşam bitiyor Reylerin tasnifine yaruı başlanıyor, kimlerın kazandığı ancak sah günü belli olacak Katilin arkadaşları Fransada yakalandılar, suikastı geniş bir şebekenin tertip ettiği anlaşılıyor Fransada Dahiliye Nazırını istihdaf edecek bir kabine buhranını bekliyenler var, hatta bütün kabinenin istifa edeceği şayiaları dolaşryor Yeni Kralın bugü Belgrada varmasına intizar ediliyor Dün gece Belgratla görüştük • • »ıı» .Yugoslavya Matbuat umum müdürlüğünün, telefonla gazetemize verdiği izahat Jelediye intihabatt Ankarada da başlamıştır. Resmirmz Dahiliye Vekilini reyini atarken gösteriyor On bîr gündenberi devam eden tstanbul Şehir Meclisi intihabatı on ikinci günü olan bu akşam saat 21 de bitmis olacaktır. tstanbulun bütün kazalars reylerde ekseriyet hadd'ini temin etmiş olduklanndan tas • nife derhal başlanacaktır. Kaymakamlıklardan Belediye riyasetine verilen malumata göre reylerin taMabadi dorduncu sahtfede Son zamanlarda Fransız zabıtasına garip bir hal olmuştur. Kendisinin bu Marsilya faciasından evvel de ebütın sasen zayıf ve müteşettit olduğuna Şehrimizdeki 7ugo% .Kabinedekl dair ve herhalde pek kudretli olma lav mehafilinde du/ı arkadaşlarile berabır dığım gösterir ortada yekdiğerini kabineden ayrüdidt istifa edeceği şayıc müteakıp birçok misaller görülmekte soylenen Fransa Dc. lan dolaşan Fransu hüiye Nazırı M. Basvekili M. idi. Dünkü telgraflar Parisin yanıbaAlber Saro Dumerg şındaki Fontenbloda katil KalemePari» 11 (Hususî) Marsilya nin arkadaçlarından olduğu zannedilen bir şahsın da Fransız zabıtası suikastinin uyandırdıjı derin tee«nın elinden sıyrılıp kaçtığmı bildirdi ıüc ve heyecan bütün memlekette ler. tnsarun bu zabıtaya basireti bağ hâlâ ilk dakikada olduğu «ibi delanmış ve çok acze düşmiiş bir he râm «tmektedir. Size bunun akijlermi anlatmadan yei dîyeceği geliyor. Adliye müşavin errel Kral Alekandr ilc M. BârtüM. Prensin katli hâdisesi Fransada nun cenazeleri etrafında gerek bu* bir muamma olup kaldığı gibi Marsil radan, gerek Marsilyadan aldiğım ya cinayetinin de sır vermiyen ka malumatı bildireyim: ranhklara dalmasından korkulur. IMarsilyaya giden Fransa Reisi şin bu ciheti Fransanın dahilî bir iji cumhuru ile Yugoslavya Kraliçesi olup vaziyetin mes'uliyetleri eırf bu Mari bu sabah Parise döndüler. noktai nazardan oraca elbet araştırv Istasyonda Romanya Krahnın ve lacak ve hatta ihtimal ki bu mes'uli Yugoslavya Kraliçesinin valideleri yetlerin icabı hükumette vuku bula Mari ile hükumet erkânı tarafın • cak bazı tebeddülâtla tatmin edile dan karsılandılar. Reisicumhur Elize »arayına, Kracektir. Maamafih dediğimiz gibi tamamen dahilî olan bu cihetin bey lîc« de Yugoslavya sefaretine gittl. nelmilel vaziyet itibarile büyük bir manası olamaz. Şimdiki hükumetile beraber bütün Fransanın Marsilya faciası karşısında belki her milletten ziyade müteessir olduğunda ve olup gideceğinde şüphe yoktur. Hatta biz tabiî bir aksülâmelle bu çok müessif hâdisenin Fransız Yugoslav münasebetlerini daha ziyade takviye etmesine intizar olunabileceğini kaydetmiştik, ki dün Fransadan bu tahminimize mutabık haberler gelmiştir. Onlar bu nüshamızda okunacaktır. Fransız efkârı umumiyesi hâdiseden bir nevi intikam almak nam ve hesabına Yugoslavya dostluğunun daha ziyade kuvvetlen'dirilmesi ve bu esasta sulhun idamesine daha fazla gayret ve himmet sarfolunması lüzumunu ileri sürmeğe başlamıştır. Marsilya şehrinde şimdiki ve gelecek nesillere bu fikrin müşahhas bir timsalini arzetmek maksadile müteveffa Kral Aleksanclrm bir heykelini yükseltmek hususu bile derpiş olunmaktadır. Muzaaf lacia Fransız milletini kendi samimî ye kahraman an'anesine mutabık böyle bir hattı harekete sevkederse Marsilya hâdisesinin beynelmilel noktai nazardan herhangi bir fenalık ihtimaline sürüklenebilmesine en ufak imkân kalmamış olur. Marsilyada öldüren ve ölen katili bu vahşiyane cinayete sevketmiş olabilecek sebep ve saikler araştmladursun, aksi sabit oluncıya kadar bunu millî hissiyatın kör ve mubalâğalı ihtiraslarile meydan almış caniyane bir cinnet telâkki etmek zarureti vardır. Şimalî Adriyatiğin şark sahillerindeki Hırvatistan Umumî Harpten sonra büyük kısmında Yugoslavyaya ilhak olunmakla beraber tusmen de İtalyan hakimiyeti altmda kalmıştı. Sırplarla ırkî karabetlen bulunan Hırvatlarm Sırbistanla biriegmekten esasen gayrimemnun ol Belgrattan dün a^dığımız haberler Anad'olu Aiansı, dün akşam Fransızlann Havas Ajansından naklen «öyle bir haber verdi: Belgrat 11 Muhabirimizden: Memleketin her tarafı teessür içindedir. Bazı yerlerde, Ezcümlt Zagrep ve Liyubliyanada taşkm f lıklar olmaş, ahali Italya ve Ma % earİMtan aleyhinde hasmane nümO' yiflerde bulunmuftar. Saraybosnada ttalyanlarla Hırvatlara karşı nümayişler vuku buh muştur, Bu telgraf üzerine dün gece Belgrada telefon ederek Yugoslavya Matbuat umum müdürlüğile konustuk. Matbuat umum tnüdürlüğü bize aynen şu malumatı verdl: «Yugoslavyanın hiçbir şehrinde en ufak bir nümayis bile yapılmamıstır. Bu haberleri kat'î surette tekzip edebilirsiniz. Yalniz sui kastin vuku bulduğu gün gelen ilk haberler üzerine fevkalâde heye • cana k&pılan halk Zagrepte bazı nümayişlerde bulunmak istemis, f a ' kat polis tarafından alınan şiddeili Mabadi beşind sakifede Fransız muhripleri dün limanımıza geldiler Selânige akseden haberlere göre, Izmirde batarye* lerimizle muhripler biribirlerine ateş etmişlermiş.., Tevfik Rüştü B. bir heyetle Belgrada gidiyor Şehrimizdeki Yugoslav mehafilinin suikast etrafında verdiği şayanı dikkat malumat Ankara 11 (Hususî) Kral Aleksandr Hazretlerinin cenaze merasiminde Reisicumhur Hazretlerini temsfl etmek üzere Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beym refakatinde bir heyet olduğu halde Belgrada hareketi kararlastınl • mışbr. Şehrimizdeki Yagotlav mehafilinde neler aöyleniyor? Şehrimizdeki Yugoslav mehafiline mensup sahibi salâhiyet bir zat dün bir muharririmize şunlan söylemistir: « Bugun yeni malumat almadık. Ancak Yugoslavyada tam bir asayif hükümferma olduğunu Belgrattan te lefonla bddırdıler. Cenaze mera.ımmın ne gün yapıUcağı henüz takarrür etmemistir. Fransız gazetelerinin polisçe alman muhafaza tedbirlerinin noksan lığı hakkındaki nesriyatma dair fikri H m i d y 9 B e y î n M V e k a i m i z T e v f i k H a r i c i y e R i i s t ü N a x t n Y u g o a l a v y a Bstgradtn dün tarîhî bir içtimaa sahne olan millet mecliri binan: Skopçina Kraliçenin bu akşam Belgrada hareketi muhtemeldir. Ayni saatlerde M. Bartunun ce sedi de bir baska trenle geldi. Ceset Briand • Kellog misakının imza lanmıs olduğu Hariciye Nezaretindeki salona kondu. Yevticle birlikte alutmı? bir remu Dahiliye Nazın M. Alber ¥ r m M B m ^ ^ a ^ bOiyoruz. S u o y u f ? *i i j • < » . • • Amiral Rivenin kumandası altmda bulunan Kasar ve Gepar namındaki iki Fransız torpito muhribî dün sabah sa at 8 de limanımıza gelmis ve Selimiye kıslasından atılan toplarla selâmlan • mıslardır. Amiral gemisi de mukabelede bulunmuştur. Muhripler yanyana Ga lata nhhmına yanasmışlardır. Saat 15 te Fransız sefaretanesi atasenavali kumandan Ruşla Fransız konsolosu M. Henriyo Kasar torpitosuna giderek sef?ret namına safa geldiniz demisler • dir. Saat 11 de Amiral Rive İstanbul Valisi Muhittin Beyle Kolordu Kuman • danı Halis Pasayı makamlannda ziyaret etm:stir. öğleden sonra Amiral a iaMabadi beşinci sahifede IIHMIIIIIIIIIIIINIIIIIIIINIIIINIMININIIIIIIIIII IUIIIIII . . kanı fevkalâde ' , . , .,.,. Kral Aleksandr ve M. Bartu ıçtn ^ . . a F r w M U mızı soruyorsunuz. Bu hususta kat i bir , . sey söyliyemem. Ancak YugosUvyaya bir nezaket gösteren yım ruham Kral Aleksandrın cenazesi Kral Aleksandrın cenazesine ge> lince bu hususta Marsilyadan al dığım malumatı da aynen bildiri yorum: Cenaze, dün öğleden sonra, hükumet konağında hazırlanan san dukanın üzerine yatinhnıştır. Cenazeye büyük üniforma gijr • dirilmistir. Yanıbaşına M. Bartunun cenazesi konmustur. Reisicumhur M. Löbrön, Krali çenin huzurunda ölüleri selâmla mıştır. Müteakıben Kraliçe çekil • mistir. Kralın tabutu, bir cenaze arabasına bindirilerek, büyük bir hüzün ve elera havası içinde, Marsilyamn baslıca caddelerinî takiben Iimana indirilmlstir. Yolda, mızıka Yugoslav millî marşile Marseyezi çalıyordu. tki taraflı asker selftma durmustu. CeMabadi be'§inci tahifede N a z m **»*&• ™«t^eff. s M. Bartunun isbrahati ruhu iç'n ya nn sabah saat 10,30 da Beyoğlundaki Sen Lui kilisesinde bir âyini ruhani yapılacaktır. Yugoslavya Kralı Aleksandr Haz • retlerinin istirahati ruhlan için dahi önümüzdeki çarsamba günü Taksimdeki «Aya Triyada» Rum kilisesinde bir âyini ruhanî yapdacakhr. Galata rthtımına yanaşmıs olanT Fransız muhriplerile muhriplerin kumandam Amiral Rive Vilâyet ve Kumandanlığı ziyarete giderken llllllllllllllllllllllllltlllim IIIIMlllllllllllllllllllllllllllMlllllillllllIlllllllltllirIIl. III Kel başa şimşir tarak! IIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIMIMIIIIIIIIIIIirlllllMlinilllllllllllllll Yeni Askerî Tefrikamız i I TOrklerle Sttngfl Silagttye Bir Franstz topçu zabitiia faeyecanlı karp sahnelerile dolu hatıralaruu yakında teCrika etmege başlıyacagız. Ankarada Hariciye Vekâletinin nlya suikatti münasebetile yartya İndirilmif olan bayrağt CANAKKALEDE YUNUS NADİ ' Itabadi tkinci sahifed* ~ Nakleden: Abidin Daver Gürültü ile mücadele talimat namesi mucibince şehirde işliyen yük ve bînek arabalaınnın tekerleklerine lâstik takılması takarrür etmisti. Bu işe evvelâ Belediye çöp arabalarının tekerleklerine lâstik takılmasından başlanmıştır. Şehirdeki çöp arabaları bir tesrinisaniden itibaren lâstikli olacaklardır. Arabalara 1,800 metro lâstik gi • decektir.