5 Nisan 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

DÜNYANIN EN NACEH YÜKSEK SAATİ ER ON Et CONSTANTİN Cenevre Türkive Mümessili Z Saatman Srltanhamam Telgraf: TAN, İST, Telefon: 24310, 24318, 24919 TANEVİ İstanbul Ankers Cad, Ne, 102 Japonyanın Yayılmasından Çıkan Yeni r Hindistana doğ- Ta ilerliyorlar, Hindistanın Japon İstilâsma tığı Si yeni ve muazzam bir Ja yen doğma demektir, Müh yerciler harbi kazansa bile yarın birbirleriyle Çek mecburiyetinde bulunacaklar de- mektir, Onun için, Süratle yayılması yalnız mütte- fa değil, mihvercileri de dü- yündürmeğe başlamış ve ortaya Yepyeni bir mesele çıkarmıştır. ————. A. Zekeriya SERTEL ğiPonyanın Pasifikte süratle muvaffak olup yayılması, Yalnız müttefikleri değil, ayni Zamanda Almanları da kaygulan iran yeni bir mesele ortaya çı- karmıştır, Mi Bugünkü dünya harbinin en mühim sebebi iktısadidir. Al - —menya, Avrupayı idaresi altına âlmıya muvaffak olsa dahi, ham madde bakımından yine harice muhtaç kalacaktır, Bu ham mad de kaynaklarının en mühimleri Şimdi Japonların istilâsı altında bulunan Pasifik adalarındadır. Borneo, Cava ve Malaya adaları dünya petrolünün dörtte birini lâstiğin dörtte üçten fazlasını,! Şinko ve kalayın dörtte üçünü! Şıkarır. Japonya bu adaları işgal Sitikten sonra bu kaynaklardan İstifade hakkın: da kendisine in. hiser ettirecektir. Bu takdi Almanya yine ham madde kay » Baklarındin mahrum kalmak 20- runda kalacaktır. Japonya, yalnız İngiliz ve A- merikan müstemlekelerini de - Sil ayni zamanda Fransız ve Ho. İanda müstemlekelerini de işgal eümiştir. Halbuki Holanda bir Av 1Upa devleti olmak itibariyle Av Tüpaya Bâklim bulunan Holanda müstemlekelerinden de İstifade ötmek emelindedir. Fa - kat, Almanyanın Japonyayı bu müstemlekelerden çıkarması ih- timali pek azdır. Sonra, Japonya Pasifik ve As. yadan yalnız Amerika ve İngiliz- İeti değil, bütün beyaz ırkı çıkar mak iddiasındadır. Asya Asyalı - Jarındır prensibinde bütün Av - Yupalıların bu bölgeden kovul « ması iddiası vardır. Almanlar da beyz ırka mensup oldukları için, apon istilâ hareketinde Alman- lara karşı da bir Hareket var de. ektir, Alman matbuatı şimdiden bu tehlikeyi sezmiş, ve bu mevzuu Münükâşaya da başlamış bulunu Yor. Birçok Alman gazeteleri, Pa sifik ve Asyanın Japon inhisarı altına girmesinden doğan mah - zurlar üzerinde duruyorlar. Hat- $â birkaç gün evvel gazeteciler Yaponyanın Berlin sefirine kay. Eirarını açmaktan çekinmemi; ıs demek, Uzak| gr karşıya kalmak, den birisi uç MİLLİ ŞEFİMİZ KONSERVATUARI ŞEREFLENDİRDİ Ankara, 4 (TAN) — Riya- seticümhur orkestrası bu » gün devlet konservafırarın - da bir konser vermiştir. Mil- Ji Şef İsmet İnönü, saat 15,90 da beraberlerinde sayın re. fikaları olduğu halde konser salonunu şereflendirmişli dir, Cümhurreisimize Hi «iye Vekili Şükrü Saraçoğlu Maarif Vekili Hasan Âli Yü- cel, ve Berlin Büyük Elçi- | ii rev Gerede refakat etmekteydi. Milli Şef, büyük tezahü - ratla karşılanmış ve uğurlan- mışlardır. İNGİLİZ HAVA AKINLARI Yapılan Son Hücumlar Almanlara Büyük Kayıplar Verdirdi Londra, 4 (Â.A) — Hava ne- zaretinin istihbarat servisinin bil dirdiğine göre perşembe günü İngiliz tayyareleri | tartfından Poissy'de Matford fabrikaları ü- zerine yapılan, taarruz esnasında çekilen resimler bombardımanın tam bir isabetle yapıldığına ve bu mühim otomobil müessesesi « nin pek ağır hasarlara uğradığına şüphe bırakmamaktadır. Renault ve Matford fabrikaları Alman or dusu için ayda takriben 2 bin kamyon imal elmekteydi. Bu ra- kam Fransada Almanlar hesabi- na yapılan kamyonların aşağı yu karı yarısıdır. Matford fabrikası bundan maada 400 kamyon vücu de getirilmesi için başka yerler- de bir araya getirilen ayrı par - çalar imal etmekte idi 14 çocuk öldü Paris, 4 (A.A) — Telemindial: 1'Nisanda İngiliz tayyareleri gün düz, berrak bir havada Boulogne iş, Ve böyle bir tehlikenin mevcut olup olmadığını sormaktan ken - Gilerini alamamışlardır. Berlindeki Japon sefiri, Alman Eazetecilerini temin ve tatmin et- miş olmak için, Japonyanın İngil #erenin düştüğü hatayı tekrar et. ie yeceğini, uzak şark ve Asya ayna an Avrupanın da İs Mifade edebileceğini söylemiştir. Fakat bu beyanata rağmen Ak man matbuatı Asyaya yayılan Ja Pon tehlikesinin varlığına kani bulunmaktadır. Şimdi Japonlar Hindistana doğ yu ilerliyorlar. Hindistanın Ja - pon istilâsına uğraması demek, uzak Şarkta yeni ve muazzam bir Japonyanın doğması o demektir. Mihverciler harbi kazansa bile Yayın biribirleriyle karşı karşıya almak mecburiyetinde buluna » Kaklar demektir, Onun için Japonyanm süratle Yayılması yalnız müttefikleri de Zil, mihvercileri de düşündürmi- Ye başlamış ve ortaya yepyeni bir mesele çıkarmıştır. aaa Norveçli Öğretmenler Tevkif Ediliyor Min 4 (A.A) — Norveçin bü- ebirlerinde her gün Norveçli 88- yetmenlerin tevkif edildiği öğrenii- mektedir. ğ Stokholm Social Demökraten guze- we N bildirdiğine göre, şimdiye ka- di ki binden fazla öğretmen tevkif gililmiştir. Teondhetm'da tulunan bazı Biretmenler Rus esirleriyle “birlikte Süiştednak Sur - Mer'e taarruz etmişlerdir. ATP Sonu: Sa: 2: Sü: 8 Japoayanın| Japon filosuna hücum yaptığı bildirilen Amerikan uçan kalelerin- Uçan Kaleler Japon Filosuna Saldırdılar Tam İsabet Alan Bir Kruvazörde Yangın Çıktı Muharebeye İştirak Eden Tayyareler Üslerine Döndü Yeni Delhi, 4 (A.A.) — Ameri kan ordusunun tebliği: Uçan kaleler Andaman adala- ri açığında Bengale körfezinde Japon isülâ filosuna taarruz et - mişlerdir. Tam isabetler alan bir kruvazörde yanın çıkmıştır. As- ker taşıyan bir gemi ile iki iaşe gemisi ağır hasara uğratılmıştır. | Yaşington, 4 (A.A) — Anda - man adaları üzerine yapılan hava akınını Hindistandaki Amerikan hava kuvvetleri şefi general Lau. is Dreretan idare etmiştir . # Yeni Delhi, 4 (A.A. şik devletler hava kuvı mumi karargâhının tebliği: Anda man adaları dolaylarında düşman gemilerine hfcum' etmiş olan tek mil uçan kelelerârızasız dönmüş! tür. Bomba tayyarelerimiz uçak sa. varların şiddetli ateşiyle karşılaş muş ise de, yalnız bir düşman av tayyaresi hücumu teşebbüs etmiş tir. Von Papen, Dün Ankaraya Gitti Evvelki gün tayyare ile Al. manyadan şehrimize gelen Al- man büyük elçisi Von Papen, bu sabah yine tayyare ile Ankaraya gitmiştir. | Türk - Alman münasebetleri Ankara, 4 (Radyo gazetesi) — Almanyanın Ankara büyük Elçi. si Von Papen Sofyadan geçer - ken Bulgar gazetelerine verdiği demeç neşredilmiştir. Büyük elçi Alman - Türk mü - nasebetlerinin fevkalâde iyi ol - duğunu söylemiştir. Mühim Bir Yolsuzluk Meydana Çıkarıldı Kasımpaşa Nahiye Müdürile İaşe Memuru Ve Komiser Muavini Tevkif Olundu Ekmek karnesi ve kömür satış işlerinde yolsuzluk yaptıkları id. dissiyle Kasımpaşa Nahiye Mü - dürü Rüştü ile Kasımpaşa iaşe memuru ve komiser muavini Ga- lata sulh ceza mahkemesine ve « rilmiş ve hâkim her üçünü du tevkif etmiştiç.. Bu memurlar hak kında ilk şikâyet bir kahveci tar rafından yapılmıştır. Kahveci be lediyeden Kasımpaşada bir kah- vehane açmak için müsaade al mış, evrakı Kasımpaşa nahiye müdürüne götürmüştür. İddiaya göre aradan bir, iki ay geçtiği halde kahvecinin işi sürünceme * de bırakılmış ve son müracaatın da da nahiye müdürü kahveci işi iaşe memuriyle halletmesini bildirmiştir. İaşe memuru kahve ciye işinin 250 lirs verdiği tek - dirde yapılabileceğini söylemiş - tir. Bunun üzerine kahveci vilâ- yete müracaat ederek vaziyeti an İatmıştır. Kahveciye numarıları tesbit edilen 100 lira verilmiş ve bir kahvede bu paraların iaşe me muruna verilmesi bildirilmiştir. Kahveci aldığı talimata göre hare- ket etmiş, ve İaşe memuru paraları alirken müfettişler tarafından suç ü-| zerinde yaklanmıştır, Bu işin tahkikatı devam ederken vi» Hiyete nahiye müdürü ve iaşe mema- suistimali: yaptığı da ih Bunun üzerine tahkiksta bo cihet. ten de devam edilmiş ve neticede 2500 karnenin 250 şer kuruştan satıldığı an. laşılmıştır. Bu arada nshiye müdürü, iaşe memuru ve'komiser muavini hak kında kömür satişi İşlerine air bâzı ihbarlar yapılnıştır. (Ba ( ihbarlara göre, her çuval kömüre mükabil imza parası olarak müdür 125, komiser mu- avini de 25 Iuruş almışlardır. Her 'üç suçluya ait. tahkikat evrakı bugünlerde milli - korunma şeshkeme- sine verilecek ve suçlular! bu kanun hükümlerine göre mühükeme edilerek» lerdir, Mae, Birle, leri 'u.| 20 Hindistandaki Görüşmeler Ali Jinnah Mühim Bir Demeç Verdi Hindistan, Müslüman Ve Hint Devletleri Olarak Ayrılmalıdır Emelimiz, Hindistanı iMüdafaa ve Harbe 5 KURUŞ * YEDİNCİ YIL 2380 yp ——— Birinci — ———a Sınıf SARAY LOKANTASİ SAHİBİ: MUSTAFA NEZİH ALBAYRAK yemekleri ve tam. çeşitli mevsim balık ve levrek e nefla yağlariyle muhterem müşterilerinde. Karaköyde Bobek durağında Ne, 31, Telefon 49005 Hint Prensleri, şereflerine verilen bir ziyafette İ Yardim Etmektir Allahabâd, 4 (A.A) — Müslü- man cemiyeti reisi Jinnah bu - gün söyle demiştir: “Kaf'i kararımız ve tek hede. fimiz şöyle bir kül teşkil eder: Hindistanın, Hint ve Müslüman devletler olarak ayrılması. , Pakistan meselesinden bahse - den Jinnah şunları söylemiştir: “Bize bunu vermeleri mevzuu bahis değildir. Biz bunu alaca - &z.,, Mumaileyh, Müslüman ce. miyetinin, şimdi yüz binlere de- gil milyonlara varan bir teşekkül olduğunu söylemiştir. Hint birliği müslüman cemiye- tinin senelik toplantısına hitap eden Jinnah, Britanya teklifleri. ni hatırlatmış ve, burada demiş- tir ki, bahis mevzuu olan vakla, teferrüatn, şimdi olduğu gibi ge lecekte de bazı prensipleri bildi- ren basit bir beyannameden çok fazla hayati bir önem ve mahi - yet almış olmasıdır. Pakistan projesi Müslüman Hindistan için bir ölüm ve kalım meselesidir. atabarla müphem olmıyan cümlelerle be * Hirtilmssine “bütün. gayretlerimizi sarfediyoruz. Filistin hikâyı nin tekerrürünü görmek istemi - yoruz. Kendi kendimizâ karar ve rehilmek milli hakkımız şüpheye mâhal bırakmıyacak bir tarzda Rar Sonu; Su: 3; Sü: 4 Hindistandaki müzakerelere işti. rak eden General Waveli Hükümetçe El Konmıyan Maddeler —— İsteyenler Bunlardan Stoklar Vüdude Getirebilecekler Ankara, 4 (TAN) — Milli ko- runma kanununun tâdil edilen son şekli ile.ev, mağaza, depo ve irede arama yapılmak üzere hü mete' geniş salâhiyet. verildiği malümdur Ticaret Vekâleti; bü arama key #yetinin yapılabilmesi için her şeyden evvel hükümetin icabe - den maddelere el koyması ve alâ kadarların el konan maddeleri saklaması €sasını kabül etmiştir. Tüccarlar've ihtiyacı olanlar, el könmamiş maddelerden ihtiyaç - larına ve işlerinin icaplarına gö. re stoklar vücude getirmekte ser besttirler, Herhangi bir vatanda şn, el konmamış maddelerderi dolayı mahkemelere sevkedilme- mesi temin edilmiştir. Birmanya Muharebesi Şiddetlendi. Akyab'ın: Japonlar Tarafından İşgali Haberi Yalanlanıyor —— Verilen Bir Habere Göre Filipinlerde Amerikan Müdafaa Hattı Yarıldı Yeni Delhi, 4 (A. A.) — Birman yadaki İngiliz umumi karargâ . he bildiriyor: — 2 Dün Prome şehri setir kıtalar» nın çekilme haregeti muvaffakı » | yetle başarılımıştır. Düşman çetin çarpışmalarla takip etmişse de kuvvetlerimiz bu taarruzları dur. durmuşlardır. BAE Sonu; Sa: 2; Si: 5 Havagazi Şirketleri Millileştirilmesi İçin Tetkikler Yapılıyor Son günlerde havagazi şirket. lerinin şehre az tazyikli gaz ver diği, bozuk saatler yüzünden hal kın yüzde beş nisbetinde fazla para ödediği anlaşılmıştır. Yedi- kule gaz şirketinin mevcut beş kazanından üçünü kullandığı, az kömür yakarak hararet deröce - sini düşürdüğü yapılan kontrolle ler neticesinde meydana çıkmış - tar, Belediye makine şubesi müdü- rü evvelki gün Ankaraya giderek Nafıa Vekâleti ile bu mevzu üze- rinde temaslar yapmıştır. Alâka. ların söylediğine göre vekâlet havagazi şirketlerini millileştir « mek ve mevcut imkânlar daire - sinde kurşun boru ve kazanlar getirterek tesisatı yenilemek için ihzari tetkiklere başlamıştır. Dün Ankaradan dönen makine şubesi müdürü, havagazı şirket- lerinde yapılması lâzimgelen iş” ler, görülen noksanlar ve aksak- lıklar etrafında hazırladığı bir ra poru valiye verecektir. Japonyanın Berlin Elçisi Ankara Elçisi İle Görüşecek Budapeşte, 4 (A.A) — “Of” Berlindeki Japon * büyük” elçisi Göneral Oshima'nın pazartesi gü nü hususi surette Büdapeşteye vardığı iyi bir kaynaktan bildiril yor. General, Budapeştede Japon büyük elçisi ve diğer birçok şah siyetlerle görüşmek fırsatını elde edecektir. Mumaileyh, kısa bir ikametten sörira Bükreş ve Sofyaya gidecek tir. Sofyada Japonyanın Ankara elçisiyle buluşmak ümidindedir. / Alman - Macar Münasebetleri Gerginleşiyor Peştedeki Almanlara Baltalama Hareketi Yapmaları İçin Emir Verildi Macar - Rumen Hududu Çarpışmalara Sahne luyor Rümenler Maca Arazisine Girmişler Kahire, 4 (A.A) — İyi malü- mat alan mahfillerde Macar hü - kümetinin Mecaristandaki Alman azıtlığı için imtiyazlar wermesi ni reddetmeşi üzerinde Alman lar tarafından alınan yeni ted . birlerden- bahsediliyor; 20 martta bazı şehirlerdeki Al man grupları şeflerine Budapeş- tedeki Alman elçiliği vasıtasiyle verilen emirde mahalli kanunla. ra itaatsizlik mücadelesine baş- lanılarak hükümet emirlerine karşı bâltalama hareketi yapıl - ması bilidirilmiştir. Rumanler Macar arazisine girmişler Stokholm, 4 (A.A. — Tass A: jansı bildiriyor: Basın mahfille . rine göre bütün Macar - Rumen gr Soru: Sa: * S0 7 ! ARK CEPHESİ Taarruz Hareketleri Sıklaşıyor İki Taraf ta Yeni ve Büyük Hazırlıklar Yapmakla Meşgul —— Taarruzun Mayıstan Evvel Başlaması Tahmin Ediliyor Berlin,4 (A.A.) — Alman or. duları başkomutanlığının tebliği: Donetz bölgesinde ve doğu cep hesinin merkez kesiminde Sovyet ler münferit bazı tasrruzlar yap. mışlar ve haylı kayıplarla geri stılmışlardır. Bizim fasrruzları- mız muvaffakyetle netööelenmiş- tir. Cephenin şimal kesiminde faz Wa savaş faaliyeti olmuştur. Yal nz bir kolordu kesiminde 15 düş- man tankı tahrip edilmiştir. Sa « vaş ve av tayyar8 teşekkülleri Mourmansk'daki askeri hedefle. re müessir taarruzlar yapmışlar dır, Limanda bir ticaret gemisi bombalarla hasara uğratılmıştır. 197 numaralı hücum grupu doğu Gezi ( ASKERİ VAZİYET seferinin başındanberi topyekü gr Sonu: Si: 2; ) a FRANSIZ FİLOSU İnşa ve Tamir Edilerek Bir Kuvvet Haline Gelmekte Olan Fransız Donanmasından Almanlar Ne Şekilde Faydalanabilir Yazan: Emekli Deniz Subayı “—“ NECATİ YASMUT İnşası henüz bitmemiş veya tamire muhtaç bir kaç Fransız harp gemlisi- nin inşa ve tamirlerinin frmaline, Al malar tarafından müssade hattâ teş vik gösterilmesi dünya matbaatında bir çok mütalesların neşrine vesile ol duğu gibi bilhassa İngiliz ve Ameri- kin gazetelerinde hattâ hükümet ma. hafilinde bir çok endişeler de uyan: dırdı, Amerika hükümetini ba hususta Vichy * hükümetinden kat'i teminat almak için bazı siyasi teşebbüslere sevketti, Almanlarm, bu gemileri kendi enli rettebatiyle donatarak İngiliz donan masına karşı kullanmağa teşebbüs e- deceği kanaati etrafından bir çok ya zlar yarıldı, Viehy hükümetinin böy le bir talep karşısında, Fransız do- nanmasini Alman (babriyesi emrine terkedip etmiyeceği hakkında müta- tealar neşredildi. Almanların böyle bir talepte bulü- süp bulunmuyacakları ve böyle bir talebi emrivaki haline getirmek için barı siyasi ve seker! manevraların ic- rasma teşebbüs edip etmiyecekleri hü- sasunda kati bir şey söylenemez Yalnız Fransanın çok böylik mali fedakârkik- larla ve yıllarca tatbik ettiği deniz inşa at programlariyle ve büyük emeklerle bazırların olduğu ve bugünkü vazi- yetinde bile kendisi için hâlâ bir ksy- met kaynağı ve bir destek'olan dö nanmasmi, tarihte emsali olmıyan şe- refsir bir kararla, dünkü müttefikin karşı kullanılmak özere Alman beh- riyesine kendi “eliyle teslim edeceğine pekde ihtimal, verilemez, Esasen böyle bir hareket gerele siz yasi gerek askeri noktalnazardan tö- mamiyle “Fransanın aleyhinde bit © netice verir. : Vichy hdiktimeti Alman- larla ne kadar Uktisadi ve smal İşbir liği. yaparım — yapım bunu görmiye- cek kadar gaflet gösteremez. Bina enaleyb “Almanyanın, bu donanmanır kendisine teslim edileceğine dair Vi <hy hükümetinden kat bir vaat almiş © olduğuna inanıtamaz. i O halde, Vichy'den böyle vaat al madan bu doranmanm kuvvetlenme « sine © Almanlar tarafından müsandı sdilmesinin sebebini biraz da başlı cihetlerde, mesel$ mihveri teşkil eder hükümetler arasındaki siyasi ve asker münasebetlerin şeklinde, w askeri gayelerin #henksizliği de ve Ar Sonu; Sa: & S6