6 Nisan 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İ / tekler mehfi'bir unsur olduğun irfesi NİSAN 1942 La Xx TAN EVİ İSTANBUL, Anköra caddesi No, 102 TELGRAF: TAN İSTANBUL TELEFON ; 24310, 24318, 24319 EDİNCİ YIL — No. 2381 GÜNLÜK Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bu -- ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız. Cünkö bu Ansiklopedi ona mektep kitabı kadar Ve Ben ondan duha ziyade lâzimdir. Fiyatı Yedi Liradır. TAN müsesesinde ve kitapçelarda BULUNUR. / Mülhak Bütçeler Hükümet, Mülhak Bütçe İle İdare Olunan Dairelerin 1941 Mali Yılı Şe ile idare olunan dai bülçe projelerini Büyük Millet miştir, ütçe Projelerini Meclise Verdi Ankara, 5 (PAN) — Hükümet, mülhak büt- lerin 1941 mali Projelere göre orman umum müdürlüğü - nün bütçesi, geçen yıla nazaran 1 58,200 lira İnzlasile 668,114 Hira; devlet deniz yolları n mum müdürlüğünün bütçesi, geçen yıla naza“ ran 127382 fazlasile 10,083,786; devlet liman. ları işletme umum müdürlüğünün 668,000 Lira fazlasile 3,905,000 liradır. .......22211 yılı Meclisine ver- bütçesi .... Kuomingtang - Kongre - Vafd Hindistan, Krallık idaresine 3lişmış memleketlerdeki gibi kral nee “Öldü kral, yaşasın kı i $ ve teslimiye' İngil- , diyebilir. Yok ill bir istiklâl bak kten olgun bir halde - Yorsa © zaman, İrgilterenin eli m. istediğinden # da koparmasmı bilerek, aka müsbet olarak Burhan BELGE asrm İleri raemle- bu ilerilikterini ve on dokuzuncu #sırların fikirde ve teknikte kay- dettiği terakkilere borçludurlar. "çi hemen hepsi garpli olan ü ileri memleketler, fikirde ve teknikte irişilmiş bu terakki nok Tina, on sekizinci ve on-do « uzuncu asırlarda birdenbire ka- Vüşmamışlardır. Tarihin hiç bir Gevrinde, terakki, milletlerin ku Sağına, gökten inmez. Terakki, Muntazam ve sistemli bir Manm verimidir. İleri dediği - miz memleketlerde, bu . verimi, tâ on dördüncü asırdan beri elde etmeğe çalışmışlar ve bu uğurda pek çok kürbanlar vermişlerdir. ni, eğer rönesans uğuruna bir! Mücadele ve bunun arkasından da Avrupayı tam otuz sene kana ulayan mezhep muharebeleri ol- masa idi, Avrupa, orta çağını ye- Memez ve onun kasvetinden, müs bet ilimlerinden aydınlık dünya - amazdı, Sina çıkı yç Pemek oluyor ki, garpli millet T için dahi, bugünkü vaziyete girebilmek, emeksiz ve Sabırsız olmamıştır. Tabii bunun gibi, her üçüde &ski ve büyük medeniyetlere sa- hip olmuş Çin, Hint ve Mısırda, Yeni hayatın çetin şartlarına doğ- Tu İntibak hareketi, tamamlan - Mak için, muayyen bir zaman İçinde sarfedilecek muayyen bir emek miktarına muhtaçtır. Çin milletinin uyanışı, birçok alamalar ve bazen hatta garp ten gelen medeniyeti toptan red- detmek devresini geçirdikten son ra, nihayet, kendine lâzım olan| $uur cihazını kuomingtang adını Verdiği millet meclisinde bulmuş» tur. Fakat bunun da, her hangi bir meclis gibi değil de, Çin mil letinin dışarıdan gelen istilâici için içeriden her şeyi yıkmak İs. tiyen mürtecileri yıkmağa muk- İsdir bir ihtilâl ve mücadele top- tsı halini alebilmesi çin, Şung . Yat - Sen gibi bir büyük li derin zuhur etmesi lâzım gel - miştir, Bunun gibi, Hindistandaki uya Pişin kongre tarafından temsil €- dildiğini gördümüz gibi, Mısırda da, ayni'davanın Vafd « Zaglul - Ağrabi safhalarından geçtiğini görüyoruz, Her üç memlekette de her üç hareket, bütün manasile, halk ha- reketlerine has genişliği ve de - rinliği göstermektedir. Her üç hareketin de esas ga - Yeleri istikiği ise, istiklâle vara- bilmek için, en başta teokratik Yaaa, yıkmak gerektiği kanaati 6 bu üç hareketin o derece müş- terek bir hususiyetini teşkil et - mektedir, Teokrasinin, çünkü ra gl hem istilâcının işme yarar de içerideki birleşmeyi kös İY Soy; Sa SR Bomba Davası Önümüzdeki Duruşmada 13 Şahit Dinlenecek İnfilâk Neticesi Paramparça Olan Ömer Tokad'ın Alnındaki Et Beni, Hüviyetini Kolayca Tesbit İçin Çok İşe Yaradı Şubatın 24 üncü günü Ankara da Atatürk bulvarında Alman Büyük Elçisi Von Papene yapılan sujkast hadisesinin muhskeme - sine çarşamba günü Ankara ağır ceza mahkemesinde devam edi - lecektir. Geçen celsede > sorguya çekilen suçlulardan oAbdurrah . iman Saymanla Süleyman Sav'ın ifadeleri rusçaya çevrilmiş ve di- ğer iki suçlu Kornilof ve Pavlofa verilmiştir. Bu celsede bu iki suç Tunun bu ifadeler hakkına ne di- yecekleri merak uyandırmakta » dır, Geçen celsede, mahkeme, An- karada bulunan on üç âmme şa- hidinin dinlenilmelerine karar vermişti. Bu şahitlerden Gülizar Gökcek ve Bigüm Tokgöz o sa - bah gezmek için Atatürk bulva- rına çıkmışlar ve bomba patla- dığı sirada bomba ile beraber parçalanan Ömer Tokad'a pek Hüdise sırasında yaralanan ve bu yakın bir mesafede bulunarak in celsede şahit olarag dinlenecek filak hadisesini görmüşlerdir. Şo olan Biyüm Tokiyöz $ör Fahri Uçar da bulvarda Ö - p Orta Şarktaki Ağır mer Tokad'ı elinde üstü örtülü bir cisim olduğu halde görmüş ve 1208 numaralı taksisini durdu Tarak kendisine araba lâzım olup YaralıEsirler İzmirde olmadığını sormuştur. i Şahitlerden Hariciye Vekilli - Mübadele Edilecek Noraeamesesaaeearüenensnnezasesszeayas Lavalin Son Red Edilince Vichy Aleyhinde Neşriyata Başladı la Bu Tereddüt Fransa | Tehlike İmiş! Hathistiva Afrikasında Hür Fransız Hâkimiyetini Amerika HükümetiTanıdı 5 (A. A) — Amerik hükümeti, Hattı üstüya Afrika - sındaki Hür Fransız hükümetini tanımağa karar vermiştir. Burg- sının merkezi Brazavil'e bir ge. neral konsolos gönderilecektir. Amerika, Hattı üstüva Afrikası- nın mütlefiklerin harp gayretin de mühim rolü olacağından, bu karal vermiştir. Bu münasebetle Amerikanın is te de Gaulle'den, ister Vichy'den emir alsın, Fransız hâkimiyetini tamamen elinde bulunduranlarla münasebet tesis edeceğine işaret olunmaktadır. Hariciye müsteşarı S. Welles bu münasebetle “ala- cağımız vaziyet, düşmanın haki. miyet ve kontrolüne gösterilecek mukavemete bağlıdır., diyor. 27” Sonu; Sx: 3; S3: 8 İşi Karara Bağlaniyor Müdafaa Meclisinde Harp Boyunca Hintli Bir Âza da Bulunacak Neticenin Yarın B Olacağı Sanılıyor Yeni Delhi 5, (A. A) — Dün Wavell, Azad ve Nehru arasında ki görüşme samimi bir hava i - çinde cereyan etmiştir. Dolaşan sayialara göre, umumi valilik müdafaa meclisine bir Hintli ü- ye getirildiği takdirde bu zatın vazife ve salâhiyetle baş komü- ği örcü ri v lâhiyetleri ğinde motörcü Avni Kanmaz, tanlığın vazife ve sa motosikletle sefarethanelere res -| Londra, 5 (A.A) — İngiltere) arasındaki hududu tayin etmek mi evrak götürmüş ve infilakılile İtalya Orta Ş: yaralı ve|bu görüşmenin esasını teşkil et. duyar duymaz hadise yerine gele | malâl esirlerin mübadelesine ka- zek sademenin tesirile yere düşen | rar vermişlerdir. Bu mübadele i- Von Papen ve refikasile alâka - İçin hastahane gemileri yakında dar olmuş, onları yerden kaldır -| İzmire gideceklerdir. Yiübadele mış ve sefarethaneye gadar git. |burada yapılacaktır. melerine yardım etmiştir. Sayı bakımından mü 177 Sonu: Sa: X S5 İranmıyacaktır. atv miştir. : Selihiyetli mabfiller, Crippsin vazifesinin en son neticesi pozar- isi veya salı sabahı öğrenilmesi mühtemel olduğunu söylemekte- dirler, ı Ar Sonu; Su: 2; Sü: -— Dünkü Maçlarda — FENERBAHÇE VEFAYI 4-1 GALATASARAY ' o DA BEYKOZU 2-1 (Yazisi İki Fener . Vefa maçmdan bir görünüş YENDİ nci sayfamızdadır) SİYASİ HALK GAZETESİ Teklifleri | Paris Gazeteleri, Yine | İçin Öldürücü Bir | Leningrat Önünde ve Kronştatta Berlin, İki Zırhlı İle İki Kruyvazörün Batırıldığını Bildirdi Hindistan Tankların İştirak! il YapılanBir Muharebede Almanlar Püskürtüldü Berlin 5, (A-A.) — Alman teb dün Leningrat önünde * ve Kronştat'da iki Sovyet zırhlısile iki ağır Sovyet kruvazörünün ba tırıldığım bildirmektedir. Ağır topçu, düşman tayyare karşı koy ma topçusunun faaliyetini dur - durma hareketlerine yardım et - miştir. Cenup kesiminde düşmanın münferit taarruzları püskürtül - müştür. Merkez cephesinin geri- lerinde yapılan hareketler esna » sında 3000. kişilik bir düşman grupu imha edilmiştir. Dün 47 Sovyet tayyaresi düşürülmüştür. Bir Alman tayyaresi noksandır. Sovyet resmi tebliği Moskova, 5 (A. A.) — Bu sa - bahki Sovyet tebliği: Dün gece cephede ehemmiyetli hiç bir de gişiklik olmamıştır. Cenup batı cephesinin bir ke. siminde Almanlar bir gün evvel kaybettikleri mevzileri geri al - mak için tanklarla karşı hücuma A Sonu; Sa: 2: Sik 7 Bingazi ve Maltaya Hava Akını İngilizler | Bingazi'de Liman Tesislerini ve Gemileri Bombaladı | Kahire, 5 (A.A) — İngiliz ha. va tebliği: Bomba tayyarelerimiz Cuma gecesi Bingazi liman tesis- lerine ve gemilere bir hücum yap mışlardır. Timimi, Martuba ve Derne bölgelerindeki düşman mevzilerine de hücumlar yapıl muştir. Malta üzerinde Malta, 5-(A.A) — Malta Cu. martesi günü üç dalga halinde gelen Alman tayyarelerinin taat- ruzuna uğramıştır. Bu taarruzlar Cuma akşamından Cumartesi (e- cir vaktine kadar yapılan tasar. ruzların devamını teşkil etmekte- dir. Hava bataryaları kesif bir ba-| raj şi açmışlar. ve bu sayede| bir çok bombalar zarar vermeden denize düşmüştür. Bununla bera. ber siviller arasında bir mikdar ölü ve yaralı vardır. Sivillere ait emlâk dö hâsara uğramıştır. 6 Alman bomba tayyaresi düşürül- müştür. Cepheye 4 Milyon Kişi Yığdı Rusyaya Karşı Büyük Taarruz Hazırlıkları Sona Ermek Üzere Vaşin; , S(A. A) — Muhte lif memleketlerde son günlerde Vaşingtonda ordu istihbarat ser. İvisine gelen raporlar, Almanların bütün Sovyet cephesi uzunluğun- ca Baltıklan Karadenize kadar muazzam bir taarruz hazırlıkları ni göstermektedir. Alman yük - sek kumanda heyeti 4 milyon ki şilik bir kuvvet tahşit etmiştir. Bu kuvvetin yarısı merkez cep - hesinde Moskova istikametinde toplanmıştır. Almanların Sovyet ordularını ezmek tassvvurunda bulundukları aşikârdır. Çünkü is tikbaldeki projeleri ne olursa ol- sun Japonlarla irtibat tesis et - mek isbeseler bile Sovyet ordulz rını cenahlarında sağlam bir va riyette bırakamazlar. Bununla beraber Vaşingtonda ümit edildi ğine göre, Rus orduları eskisi kadar mukavemet ettikleri tak - dirde yıldırım harbi yeniden p: halı bir hezimete inkilâp edecek- tir. gör Sonu Sı: Sk 3 amman Şark cephesinden resimler: Alman askerleri tahrip edilmiş bir demiryolunu tamir ediyorlar. İN Almanya İki Japon Kruvazörü Bafırıldı JaponTayyareleri Dün Seylân'da Kolombo * Limanını Bombaladı mezi Japonlar Yeni Tipte Yangın Bombaları Kullanmağa Başladı Londra $(A.A) —B.B.C.: Cava denizinde Amerikan deniz. altıları bazı mühim muvaffgki » yetler elde etmişlerdir. Dün gece Vaşingtonda neşredilen bir teb » liğde bu hususta deniliyor ki: Amerikan denizaltıları Crist « mas adası yakınında 1 Japon hs- #f kruvazörünü batırmıştır. 1 Ja pon hafif kruvazörüne de tsin isabet olmuş bu gemi hasara ramıştır. Kruvazörü hasara uğra tan denizaltı peşini bırakmamış, ertesi gün bir torpil daha isabet ettirmiştir. Bu kruvszörün de battığı zannediliyor. Bundan başka levazım taşıyan 3vapurla, başka bir Japon gemi sine torpil isabet etmiş, bu gemi ler hasara uğramışlardır. APP Sonu Sa Sir FAZLA KONFORUN ZARARI A: servet yayıp bu yüzden konfora alışan, birinci cihan barbi sonunda; barışı ebedi sanarak askerlerini salıverip sadece spor oyunla- rile, güzellik müsabakalarile eğlenceli bir ömür süren milletlere dövüş zor geldi. Şüphesiz ki ağır tank yerine lüks otomobil yapmanın zararı. nı çektiler; kendini rahata vermek zamanının henüz gelmemiş olduğunu da'anladılar, Bir taraf durmadan si- lâhlanır, öbür taraf silâhlarını boşaltırsa sulhün devamına inan« mâk gerçekten saflık olurdu! Eski tarihte bol kazanıp rahata konarak harp alışkanlığını ksy« beden bir şehir ve bir halk vardı: Sybaris ve Sybaritler.... Italya yarım adasına tutunmuş bir Yunan şehri olan Sybaris'de, sabah. leyin erken ötüp te insanı tatlı uykusundan ayırıyor diye ho- rozlar sürgün edilmişti ve fıçıcı, demirci, kazaner gibi ancak gü. rültü çıkararak çalışmak zorunda bulunan işçilerin dükkânları kapatılmış, bu amele memleket hudutları dışına atılmıştı. Hatta meşhurdur: Bir Sybaritli delikanlı, yatağına nasilsa bir gül yap- tağı düşmüş olmasından dolayı — hem de çiçeği teşkil eden na. zik yaprak... Dala ilişik katısı ve tirtillisi değil! — gözüne uyku girmemiş,sabahı güç etmişti! Bu şehirde yeni yeni zevk ve geh- vet usulleri icat edenler müküfata lâyık görülür ve herkesten fazla nazü naim içinde tenbelce, râhatça yaşayanlara ikramiye. ler verilirdi! Syi kalmış bir dövü ,en komşunun Ki bura ahalisi silâha el atmadan yurdunu teslim ediverecek! Öyle olmadı; çarpıştılar, hem de yiğitcesine... Yenildiler, fal baris bir gün, konfordan ve servetten nasibsiz Saldırışına uğradı... Sanılıyordu şerefle. Şayet hepsi birden kılıçtan geçirilmese idi belki de al - dıkları bu ders onları eski tarihin cihangır milletlerinen biri yâ. Servetin 5! ve konforun hadden taşkını, görüyoruz kı pek te peşinde koşulacak bir şey değildir; sonu acıdır. Evet iirlet te Ponlor da iyi ve tehlikesiz olabilir; şu şartla ki bütün dünya milletleri bunlardan ayni derecede faydalanarak hep bir- den, ayırdsız ve ayrımsız “bolluğa, ve rahata kavuşmuş olsun. lar! Geçen harp sonu, o temin edilebilseğdi şimdi başımıza bu felâket meli Yazık ki yarınki sulh de bâşka türlü yapacağa benzemiyor. “Biri yer, biri bakar, kıyamet ondan kopar, der- ler. Hele yiyen keyfine bakar ve ona bakan da canını dişine La. karsa kıyametin kızılcası işte böyle kopar!