29 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
29.5.1941 TAN Adres değiştir. 1409 Kr. 1 mek (28) Ken ver 70 i uunyanın Siyasi Manzarası a ekin dün mat. edikten sonra, den a ize alarak hü- ed. sz 2 — Vichy bükün filesunu ve mü mlekelerini Al a tesim eti h Amerikaya W ğ zahiren çok mühim Fakat bu teminata İ yeceği ni 1 sebepler at etmemesi için ci vardır. velt'in Nutku: merika Reisicümhurunun merakla beklenen nut kunun esas noktaları şu suret le hülâsa edilebilir: iv Amerika Cümhuriyetlerinin bağlılığı, hem hürriyet, hem kendi müdafaaları için elzew- dir, Hitlerin ilerleyişi durdurul mazsa, garp yanım küresi Ni zi silâhlarının erişebileceği mın taka olacaktır. P Birleşik Amerika bu tehlike ye karşı; Amerika Cümhurivet- leriyle anlaşmalar, âzami sila lanma programı, demokrasile - re yardım gibi ciddi tedbir * izimik Amerika demokrasi- lere kendi emniyetini idame et- mek ve medeni dünyayı yok et- memek için yardım ediyor. vrupaya hâkim o - Nazi im memleketlerde cak ve Amerikada gözü olma- dığını söyliyecektir. Fakat ha - zarlandıktan sonra evvelâ ce - nubi Amet milletlerini on - 'dan sonra şimali Amerikayı is- ülâya teşebbüs edecektir. "Amerika milleti aklı selim ve cesaretle hareket ederse Nazi lerin plânları akim kalacaktır. Alınanlar Msır ve Süveyşi tehdit altında bulundurmakta - dırlar ve her an Ispanya ve Portekizi işgal edebilecek vazi- yettedirler. Bu tehdit. Adanti- Zin en mühim stratejik nokfa - ları olan Dakar'a, Asor ve Ye - şil burun adalarına kadar maktadır. Bu vaziyet, şimal cenuhi Amerikanın emniyetini tehlikeye düşürmektedir. ü itanyı tarihi wu kavem. v ret mücadelesi Hitlerin le rinin tahakkukuna mâni olmak tadır. ğin Mihverciler denize hâl madan İngiltereye hâl mazlar. Ingiltereyi isi medikleri takdirde muh mağlâp olacaklardır. Kanın ankadderat rbestisine bağlıdır. “Nazi di mizaltıları ve ke ları, Ingiliz tezgâhları inşantı - mın üç misli, Ingiliz ve Amer kan tezgâhları inşaatının * tilâ ede - akkak meri - islerin Kanımızdaki beyaz kürecikler vücudün müdafassına pek Sek hizmet ettikleri, onların baslı" vazifelerinden vileudü mü. dafaa etmek olduğu halde, — hallerde, hem de hastalık hale rinde, vöcudün müdafaasına rışmak istemiyarlatmış gibi AN Daha doğrusu vücudün sarısından bir damla kan ze ca, bir milimetre | mikâbınd. beyaz küreciklerin say01 * binden az, altı binle beş bin * rasında bulunur. inde onla” rın daha az sayıda nan kanın muayenes rünür. Bunun sebebi e a reciklerin, vücudün > p ASMİE. rlerde toplar cin vü- irak etmek bazı hemahal beyaz küre” cut muayenesine ik adi. bazı yerlere dilerim vent mu k diklerinden değil, v eden düşmanın berke naz çıkarak © vü van Müeiler geninin basi .. m il ı bırakmalarında, mek he rd (Mir, Bası mikroplar da YA dan! hastaların istifadesi demektir. İ beyaz kürecik onun ABONE BE| © Nutkun Tahlili : | HEKİMİN OoGU , NE VAKİT AZALIRLA «İ rakaenk kadar kurnaz olsalar bi- Bu tolıklarda azaldığını bilmek sizin Evnebi , Türkiye. 2800 Kr.) #00 Kr. 8 Ay 1500 , | 180 . VAY misli fazla gemi batırmaktıdır. lar, Fakat Amerika tezgâhla - rının faoliyeti huzlandırılmak, şimali ve cenubi Ailantikte de- nix devriyeleri takviye edilmek | suretiyle bu zayiatı önlemiye çalışıyoruz. eril altımda bir dünyayı kabul ede- mez, demokrasilere verdiği sö-| xü tutan Amerika, bu memle « kete harp levazımını daha bü «| yük bir emniyet içinde gönde- rebilmek için muntazam tedbir) ler almaktadır. ! keye düştüğünü ve menla,tle -| rinin tecavüze uğradığım kendi || tayin edecektir. Şimdiden stra- | tejik mevkilerini almış olan ka- deniz ve hava kuvvetleri, i vüzü tardet - ettedirler, Mpster Roosevelt, esas nok: talarım bülâsa ettiğ miz bu nutkunda, şimdi dar söyledikleri; i bir şey ilâve “etmemiştir, fakat Ame - rikanm, Nazizmi imha etmek maksadiyle sonuna kadar ve bü tün kuvveti ile Ingilterey, dım edeceği hakkında Wi şüphe bırakmamıştır. i Mister Roosevelt'in hu nut -İ! kunu müteakip, fevkalâde mil - || mi bir beyanname neşretmesi Amerikanın harbi dahi göre e larak hazırlandığını göstermek: İN, tedir, Mister Roosevelt, bazı minlerin hilâfına olaral ral Reader tah - ami - harp sebebi teşkil edeceğini söylediği himu yeli kafile sistemi o meselesine temas etmemiştir ve umumi yetle Almanyaviçin bir harp ve- silesi olacak yeni bir tedbiri ileri sürmemi: Rooseveli'in nutkunda Japonyadan hiç bah- setmeyişi de şayamı dikkaltir. Amerikanın kendiliğinden Al manyaya bir harp vesilesi ver -| mek istememesi muhtelif sebep | lerle izah edilebilir: Birinci sebep, infiratçıların, Roosevelt'in memleketi lüzum - suz yere harbe sürüklediğini iddia ederek efkârı umumiyey Roosevelt ye binmetice Igilte- Teye yardım aleyhine tahrik et ielerine mâni olmaktır. Ikinci sebep, birkaç milyon asker ve nimülenahi müdafaa tertibatı ile sarsılmaz bir hale gelen İngilterenin askerden 2i- yade yiyecek maddelerine ve arp İevazımına muhtaç olduğu keyfiyetidir. ir sebep te, Amerika» nın bilfiil harbe girdiği takdir. de, İngiltereye ağı yar - dımın bizzarure azalacağı mese lesidir. Amerika, esasen epeyce xa - mandanberi harbe girmiş bul nuyor. Askerleri hiçbir cephe- de döğüşmüyor, fakat Amerika harp malzemesi bütün cephele- re yetişiyor. İngiliz gemileri A-| merika tersanelerinde tamir e - diliyor. İngiltereye devredilen kafileleri himaye ediyorlar, Amerika ye » mileri Kızıldeniz yolu ile Ingil- tereye mlihimimat taşıyorlar, A-| merika donanması o Atlantikte yarı yola kadar karakol vazile- sini görüyor. (Arkası 4 üncüdey | en TLERİLİZA R? : İ geetiği halde mikrobu hissede İmez, telef etmeden bırakır, Onların böyle azalmış görün - dükleri halde, gerçekten azalm dıklarınım bir delili, vücüde hü- cum eden düşman, başka vasıta. Isrla yok edildikten sonra, beyaz | küreciklerin daha çoğalmış ola-| rak meydana çıkmalarıdır... Vü. cudün müdafaa vasıtası o yalnız bu hareketli beyaz kürecik » lerden İbaret (değildir. Vü- cudün her tarafında sabit kaleler gibi, mikroplara karşı müdai erleri vardır. Mikroplar, beyaz kürecikleri hareketlen aciz bı- ie, o sabit müdafaa kaleleri kar. sısında yine mağlüp olur... An- erk bu da bir dereceye kadar. Mikroplar o vücudün icerisinde daima mağlüp olsalardı, insanlar rin hiç hir mikroplu hastalıktan telef olmamaları lâzm gelirdi... Beyaz küreciklerin hangi has- işinize yaramıyacağı için, onları burada faydasız yere saymıyaca- Zum. Bu türlü hastalıkları hekim ler bilirler ve kan muayenesi ya- mp beyaz küreeikleri | sayarak hastalığı iyice teshis edebilmek için o muayeneden İstifade eder: Hitlerin tahakkümü | e ka »| yağli biz | İki büyük deniz ortasında bulunan Amerika için, At- lantiğin olduğu kadar, Pasifi” | &in rolü de ehemmiyetlidir. İ Berlin - Roma . Tokyo mih- verinin gayesi, Amerikayı Uzak Şarkta meşgul etmek ve bu su- retle onun Atlantik denizindeki kuvvetlerini hareketsiz bırak - maktır. Fakat bu plân netice vermemiş gibidir. Cünkü Ame- rika, donanmasını Havai'de top- lamasına rağmen, İngiltereye ordeli Hull — Roose velt'in arkadaşı ve sağ koludur. “Peşin para ile satış,, usulünü değiş- istihsal rinde, sabina wüzünde Roosevelt'le ve Churchill'le -ayni dere- cede duyulmuştur. İngilterede Yaşmak Modası ikbahar ve sonbahar grip #ibi, nezle gibi umumi has- talıkların salgın halini aldıkları iki mevsimdir. “Yine malümdur ibi hastalıklar bilhassa , tiyatrolar gibi umu - mi yerlerde yayılırlar. Bütün bunları dikkat nazarma alan İngiltere Sıhhiye Vekili memle- ketinde veni bir yaşmak moda- 81 cıkarmıştr. Sihhiye Vekili ve yaşmak!... Bir bakışta kulağa tuhaf geli” yor amıma işin aslı şu: Devamlı düşman bombardımanları Yü - zünden İngiltere halk: bil - hessa büyük şehirlerde günleri- nin bir çok zamanlarını silmek” larda gecirmektedirler. Gece- leri ise hemen Bemen daima ©- rada kalınmaktadır. Bu vaziyet karşısında halkı grip gibi bulaştcı hastalıklardan kurtarmak icabeder. İşte budü- şünce iledir ki, İngiltere Sıhhi- ye Vekili şimdi şeklini tarif €- deceğim bu yaşmakları çıkar - rmstir, Erkeklerinki zar gibi ince bir lâstikten yapılmaktadır, Bu in- sanın ağız ve burununu iyice kapamakta fakat teneffüse mâ- ni olmamaktadır. Öksüren bir adamın ağzından çıkan mikrop- lar bu lâstik zardan geçip hava- ya karışmamaktadır. Bu maske- Jeri tastyanlar hiç bir rahatsız- lk hissetmemektedirler. Yal ler, Hekimlerin istifadesi, tabi gara meraklıları bir müd det için bu arzularına veda et- Y y” Amerikan harp ganizatörüdür, prensibi şudur: maktadır. TAN yardım imkânlarını da bulmak- tadır, Bunun haricinde, kıta etrafında, hava ve deniz üsle- rinden müteşekkil sağlam bir müdafaa zinciri de tesis olun - muş, merkezi ve cenuhi Ameri- kada da diğer üsler yapılmıştır. Bu üsler, Amerikaya, Avru- padan uğrayabileceği bütün ta- arruzları kendisine varmadan durdurmak imkânlarını temin etmektedir. Bunun haricinde Pasifikte başka tedbirler de a- Birleşik Amerik Ekonomisini Idare Edenler S. Knudsen in en büyük or- demokratlar he. | tin oğludur. durmadan, Çalı- | müttefiklere enry Mergenthau — | Amerikada devlet borsasını tutan adamdır. Amerikanın silâhlanms - si, ve müttefiklere yar- | O dn, Roosev zumuna kanidir Atlantik Denixi Jınınıstır, Hevai'den baska Gu” am ve Wake'de de deniz üsleri tesis olunmustur. Filipin adaları tahkim edile- rek, o oralarda! garnizonlar kuvvetlendirilmistir. o Csrregi dor ele gecirilmez bir mevkii müstahkem haline konulmuştur. Hülâsa, Amerika, Singapur ve Hong » Kong üslerine güve“ nebilecek v. ettedir Ve o mü- dafanya mecbur bulunduğu W- zun sahilleri, müşterek bir ta Hv Tıpkı Hul''e karşı, büyül ii kadar ardım lü- muzlarındadır. Levis Stimson gibi, büyük bir cümhu- tirmek gibi muazzam ve ağir bir vazife onun 0- arruzdan, ve nâhos sürpriz lerden koruyacak mevkidedi Bu meyanda, öğreniyoruz ki, anda silâh altında bulunan ta- limli Amerikan O ordusu da 1,400,000 kişiden müteşekkildir. Yukarıdeki haritada. Ameri kanın iki büyük deniz ortasın-! daki vaziyetini ve kıta etrafın; da hava ve deniz üslerinden iteşekkil müdufan - zincirini! görüyoruz. , suj e apeme kame anın Harp iralay Franc Knox — Roosevelt'in en siddetli muhalifiydi. O Knox riveteidir. Selefi Cordeli | Wandell Wilikle'den çok ik em- | evvel, İngiltere harbi - tiren, a Erenin Amerikaya kirk sene ev..| dim isini finanse eden de | niyeti vardır. Roosevel- xe Ame: Serim harbi ere mani sata | Line Al deer ar inline | 9 YK esine, Ame: | aş pdr de üzere malz - : ie Ni : | kat, 6, Roosevelt'in de- sını mümkün kılan isg. | itmiş olan William S. | merikanın Türkiye se, | rikanın Harbiye Nezâ-| mokrat kabinesinde Bah car kanumu. mun hakiki | <7UdPOf azmi sayesin- | firliğini yapmış olan, ve | retini deruhte etmis-| giye Mezeretini deruhte ll de, sanayi kralları ara- | bölen hayatta bulunan | tir. Amerikayı silâhle- | getigi zaman da: “Bu be- İL sina'yükselmistir. Ame- | ve yine Henry Morgeni- | mak, ve müttefiklere | yim vazilemdir!, demis- Onur sesi, bütün yer | rikan sahayii, onun elle | hat adını taşıyan bir za- | harp malzemesi yetis “İ gr Ve İngiltereye 50 nin başlıca taraftarı da © olmuştur. elerii mek mecburiyetinde kalnakta- dırlar. Kadınların şıklıkları dikkat nazarina alınarak onların yaş” makları kumaştan vapılmakta- dır. Elbiseye uyması isteni- len her hangi bir kumaştan ya- pilabilen bu yaşmakların iç ta- rafinda yine gayet İnce zarimsı lâstik bir müselles şeklinde ver. leştirilmiştir. Son üç ay zarfında İngiltere- de bu yaşmaklar son derece rağ bet bulmustur. Bunların te mizlenmesine gelince erkekle- rinki hususi sürette yapılmış bir yağa batırılmış pamukla silin- meli ve sonra bu pamuk yakıl- malıdır. Kadınlarınkinde de yal nız iç tarafta kalan omüselleş şeklindeki kısım ayni şekilde temizlenmelidir. ** “Nasıl Kazandı? ök, çok karanlık bir göce idi, Londta şehrinin u- zun, ve umumiyetle gayet ka- Jabalık olan rihtim boyunda simdi yalnız telâş içinde oteye beriye koşusan polisler ve itfa- iye neferleri göze çarpıyordu. 3 ZATEN Yazan: Sevim SERTEL DİR, #—. Civardaki binaların bir çoğun- dan yangınlar çıkıyordu. James, etrafı teftiş edi- yor, bu tehlikeli mıntakada hiç kimsenin kalmadığına kanaat getirmek istiyordu. İşte tam bu esnada arkasında ihtiyatla atılan ayak sesleri duydu. Takip edi- livordu. Ani bir kararla geriye döndü ve arkasmıdan gelen göl- ge ile karşı karşıya geldi. Bu zannettiği gibi kötü bir insan de didi. Karşısında bütün civar hal kının gayet iyi tanıdığı 15 ya- sındaki posta müvezzii Sam var- dı. Polis James hayretle; “Sen burada ne arıyorsun, dedi, hadi çabuk evine git. Bir daha seni burada görmiyeyim... Çabuk doğru ilk sığınağa gir. Sam bu eminizerine. oradan uzaklaştı. Fekat polissotitkadan yok ölür olmaz © yine meyda- na çıktı. tarafta çıkan yan- anlar büyümüş, tehlike artmış. tı. Tam bu esnada elinde su hortumu koşarak Sam'ın önün- den geçen bir itfaiye memuru - nun ayağı kaydı ve zavallı adam fena balde yere kapaklandı. Mu- hakkak ki, bir yeri kırılmıştı, fena halde inliyordu. Sam derhal onun elinden hor- tumu kaptı ve cepheden yan - makta olan büyük bir binanın üzerine tutmıya başladı, Yarım saat kadar bu şekilde çalıştıktan sonra bir aralık eli boş kalmış olan bir itfaiye onu gördü, £el- di hortumu elinden aldı ve: — Allah razı olsun, dedi, doğ- Tusu imdadımıza yetiştin. fa - kat burası senin için tehlikeli hadi sığınağa kos. Sam yine başını sallıvarak 0- radan uzaklaştı, Fakat cok u- zağa gitmedi. Biraz ötede bir duvarın yıkıldığını ve orada hortum tutmakta olan iki itfal- nin enkaz altında kaldığımı gör- dü, Derhal oraya koşarak gücü yettiği kadar taşları kaldırmıya başladı. 15 dakika sonra adam- lardan bir tanesini kurtarmıya muvaffak oldu. Zavallı fena hal de sersemlemisti fakat ovarak değildi, Biraz kendine gelir gel mez Sam'a: — Aman sen bizi bırak dedi. ben arkadaşımı kurtarmıya ça- lışırım, sen doğru telefona kos ve itfaiye merkezine buraya im» dat göndermelerini, hortumla: rın çoğunun enkaz altında kal dığını haber ver Ayni zamanda sıhhiye subesine sıhhive otömo- bili göndermelerini söyle. Sam söylenileni derhal yaptı. O telefona giderken düsman tayyareleri insafsızcasına rihtı- mi bambalıyorlardı. Her taraf ateş ve duman içinde idi. Bir a- ralık Sam tam bes dakika du- mandan göz gözü görmiyen bir sokakta barut ve yanık kokula- rı arasından güçlükle nefes a- » larak yürümiye mecbur oldu. İlmu gören Fuse, İmparatorun bas İl sak efendisine bi deslroyer gönderilmesi -| Tarihi Bir Banker Ni zamanında arihi selere karışan banker Lafitt daha pek gene Y: iş aramak üzere bi vurmuş, » direktör iş vin, söyliyerek genci savmış. Lafitt odadan çıkarken eğilmiş halı İ nin üstünden bir şey almıs, Bo İ hareketi gören banker, sormus: — Yerden aldığınız şey nedir? İ — Bir toplu iğne buldum da... Gencin dikkati ve bir toplu 5 neyi bile ihmal etmiyecek kadı iktisada riayeti bankerin dikka- i celbetmiş; derhal Lafittii yanına almıs. Lafiti Fransanın en büyük banketi olmuş ve mu. İ amelesindeki dürüslüğüyle ta nınmiştır. İmparatorun talihi döndüğü ivle en'am ve ihsana garkettiği adamların hemen he- men hepsi kendisinden “yüz ç€- virdiler, Bilhassa en büyük lütfn düşmanı olan Meternih ile uyuşa: ik fenalık yap- mıştır, Lafitt, Fuşe'nin bu bi yanetini Napolyon'a haber verdi» İmparatorun bankere de- rin bir itimadı vardr, Vaterlo hezimetinden som Napolyon Malmezon'da, Lafiti cağırterak kendisine elden ele seksen bin frank vermiş ve ayrı ca Elize sarayında mevcut üc milyon altın frank Peyrusse v sıtasiyle alınmış ve araba ile La” fit'e gönderilmiştir. Napolyon, Elb adasında iken Fransa tahtına geçen on sekizinci liye nazırı Baron Kai, Lafitti çağırtmış: — Sizde Bonapart'ın parası olmadığına yemin eder misiniz? Diye sormuş. Lafitt bu süsle cevap vermek icin müsaade istemis ve derhal Tüyleri sarayına giderek Kralın huzuruna çıkmış, — Efendim, demiş. Martın en dokuzunda Napolyon Parise gir- meden evvel sizden yedi milyon frank almıştım. Maiyetiniz bu heberi derhal Napolyon'a yetis- i İmparator, sizin gibi en büyük hasmi tarafından ba» na emanet edilen bu meblâğdan dolayı endiseye o mahal olmadı- ğını söyledi. Bu parayı İngil- tereye, size göndermekliğime mü saade etmek suretiyle de İtima- dınıza lâyık bir bendeniz olduğu. mu ilâve etti. Bugün ayni vazi” yette bulunuyorum. ; Maliye na- zırınız Napolyon'a sit paradan dolayı bana yemin teklif ediyor, beni sıkıştırıyor. / On sekizinci Lü cevap olarak: — Bunların hepsini biliyorum. Demis, Müteessir olmayınız, Ma- liye nazırı haksızdır. Benim pa- ram hakkında vaktiyle nasıl ha- reket ettinizse, size Elize'de ve- rilen para hakkında da öylece | hareket edebilirsiniz! j Tarihçi POLİSTE; Eski Bir Kazanın Yeni Bir Kurbanı Bu ayın ilk haftasında Harbi- yeğ? vukus gelen ve Güzel Sanat Jar akademisinden iki talebenin ölümü İle neticelenen otomobil kazasında yaralanmış olan kimya fakültesi talebesinden Hulfsi oğ, Ju İhsan da dün Gureba hastaha- nesinde ölmüştür. Tramvaydan Atladı — Koça- mustafapaşada Arabacı Beyazıt sokağında oturan 12 yasındaki © Nurettin Ahmet Erol, dün Ye - dikğile - Sirkeci tramvayından af. lâyıp karşıya geçerken vatman Haydarın idare ettiği Harbiye - Fatih tramvayına carpmıs. kaf çası kırılmış ve muhtelif yerle « rinden yaralarmıştır. ğ Şüpheli Ölüm — Kumkapı Sinan sokağında Cemal oğla 3i vaşında Cemal, yatağında ö larak bulunmuştur. Ölüm sü; görülmüş, ceset morga kaldırı. mustar. çi İki Kaza — U kirdaf iskelesinde oturan 7 ya: «ında Gülizar, Keresteciler cad- desinden gecerken, Caddede biş- wan tuğlecı Hasan Rahrafnin 941 plâke'i arkasın atı tara- Gülizar kuduz iralmaştı Fakst sonunda telefon noktası na varmiş,. ivabeden gelirtmiş ve sayesinde sördürülmüştür. Simdi Sam'a hem iki itfaiye memurunun hayatını kurtardığı hem de bütün bir mahallerin yanmasına mâni olduğu için mü kâfat verilmektedir. z Sam, büyük bir if “Polis hiç dirler iyim, *Kı tehlike ve ihtiva oldu zama saklanırsak sonra * yarrvacağı?, | ve yaman Demektediz.
