29 Mart 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PE Ankara Caddesi 102 RAF: TAN, İSTANBUL /EFON: 24310, 2018, 24319 ALTINCI YIL — Ne, 20/4 5 NAR GUNLUK SIYASI HALK GAZETESİ Dünya muharrirlerinden tercüme serisi: 45 Mih. Zoşçenko ÇARIN ÇİZMELERİ Türkçeye Çeviren: HASAN ÂLİ EDİZ Fiyatı 50 kuruş REMZİ KİTABEVİ Yugoslavyanın | Vaziyetinden Doğan Sualler Almanya Yugoslavyayı sulh yol ie elde edemiyeceğine köre, şim. di gerek mihverin prestiji çin askeri bir tazyik &e debilir, Fakat böyle âmet, böyle bir tazy mukateleye vermiş görünmektedir. M. Zekeriya SERTEL — Yugosli ki hükü- met darbesi, eski hüküme- Ün üçler paktıria girmek için ver- diği imzayı silmiye kâfi midir? C — General Simoviteh'in ida» Tesi altında kurulan milli Yugos- JaWhükümetigin ana vasfı, Yu - goslev istiklâlinin icap ederse si Jâhla müudafaasıdır. * Yugoslavya- da hükümet darbâşini intaç eden hâdise, Yugoslav"etilletinin üçler paktına ilthakin »öilli istiklâlleri- n€ zafar verecgğiventiişesi olmuş- tur. Fakat şimdilik ne kralın be- yannamesinde, ne de General S'moviteh'in halka hitaben neşret tiği temimde mihvere iltihak leyhinde bir söz söylenmemiştir. Yeni hükümetin paktı reddetme- si muhtemel olduğu gibi, Viya- nada verilen imzaya riayetle be- Taber bitaraflığını muhafaza ede- rek Yugoslav topraklarma Al man askeri sokmamakla iktifa et- mesi de mümkündür. * * — Almanyanın bu vaziyet karşısında nasıl bir hare - ei hattı takip etmesi wuhtemel- ir? € — Almanya şimdi misafiri Japon Hiriciye Nazırını * izaz ile meşguldür. Yugoslavyadaki hü" -| dan kümet darbesi hakkında henüz Bİr ALM Nm v / X50) 7 arasmanivan a 421 *“ö088 isra e HANRAR WAOBER ginirduş SADİSABABA Şarki Afrikada İngilizler tarafın dan işgal edilen Harrar ve Keren şehirleri ile harekât Habeşistanda Gambeyla da Alındı » ME — Keren'in “Sukütu İle Eritre Muharebesi Fiilen Bitmiş Sayılıyor Spam Asmara ve Musavva'da Mu- kavemet İhtimali Zayıftır Hartum, 28 (A.A.) — Afrika ve Belçika kuvvetleri Habeşis- tanda Gambeyla'yva hücum et- mişler ve şiddetli bir çarpışma- dan sonra bu mevkie girmişler- dir, Gambeyla, Aiddis - Abeba'- iakriben 360 kilometre me- safede bir ticaret merkezidir. Su- 8 ahasını göslerir harita Atlântikte Mücadele Kızışıyor Akdenizde İngiliz Filosundan Bir Kısmı Harekete Hazır —a— King George Zırhlısı da Bu Faaliyete İştirak Edecek Vaşington, 28 (A. A) — Ame. rika deniz mahfillerinde beyan 0. lundüuğuna göre, deniz harekâtı mıntakasının Almanya tarafın dan İzlandaya da teşmili, İngil tereyi Alman donanmasına karşı mücadelesini arttırmaya sevkede- cektir. Bulunan kararını vermemiş, ve fikrini söy-|dan hududu: uzaklığı 100 ki-İ oCebelitarı gelen haberlere imemiştir. Berlin radyosu Mi aimie Akdenindeki İngik. rinci gün hâdiseyi ror görün | Göre'den gecen » Abeba| nanmasının büyük bir kısmı, At müş, dün de Yugoslavyada bir) yolunu açmaktadır. İsmtiğe açılmak niyetindedir. Di- hükümet darbesi vukubulduğunu kayıt ile iktifa etmiştir. Fakat Yu- goslavyadaki milli kıyamın, Bal- kanlardaki Alman plânını altüst ettiğine şüphe yoktur. Yuğoslav- yanın tamamen bitaraf kalması dahi Almanyanın Balkan plânma uymaz. Çünkü Ingiltere ve Ame- rika Belgrada, istiklâllerini mü - defaya karar verdiği takdirde, kendisine âzami nisbette yardıma hazır bulunduklarını bildirmişler. dir, Almanyaya göre ise, Ingilte- Te Yunanistan tarikiyle Balkan- larda yeni bir cephe kurmıya ha- zırlanmaktadır. Gerek İngilizler tarafından vâki olacak bir teca- vüz halinde, gerekse Almanya ta rafından Yunanistanı işgal için vüki olacak bir teşebbüs takdirin de, Alman ordularının sağ cena - bında İngiltereye mütemayil ve onun yardımına mazhar bir mil- yonluk bir Yugoslav kuvvetinin bulunması, Alman orduları için büyük bir tehlike teşkil eder. Ay- ni zamanda Yugoslavya Arnavut lukta bulunan Italyan ordularını arkadan vurabilecek vaziyettedir. Binaenaleyh Almanyanın böyle bir tehlikeye karşı göz yumması, Yugoslavyada mihvere muhalif bir hükümetin mevcudiyetine rağ men Belgradın bitaraflığını mu - hafaza edeceğine İnanması güç - tür, Onun için bu hükümet dar - besinden sonra Yugoslavya Al - manya için yine halledilmemiş bir mesele olarak devam edecek-| tir. Zaten Von Ribbenirop, Yu -| yoslavyanın mihvere | iltihakını| icap ettiren sebeplerden biri ola- rak, İngiltere ve Amerikanın Yugoslavya üzerinde siyasi tesir yapmıya çalışmalarını göstermiş değil midir? Halbuki şimdi In giltere ve Amerika Yugoslavya * ya açıktan açığa yardım yadetmiş bulunuyorlar. Şu halde Alman - ya için Yugoslavya, mihvere gir- meden evvelki tehlikeli vaziyeti- ni aynen, hattâ fazlasiyle muha- faza ediyor demktir. ** — Bu takdirde Almanya - nın Yugoslavyaya askeri bir tazyik yapması varit midir? C — Almanya Yügosler wih yoliyle elde edemediğine göre, şimdi gerek mihverin pres- Gjini kurtarmak ve gerek Yugos- lav davasını kökünden halletmiş olmak için askeri bir tazyik icra- sına teşebbüs edebilir. (Sonu; Sa şerki Afrika bulunan kuvvetlerinin üçte yeni tahminen 60 ilâ 70 bin kii lik bir kuvvet, Keren'i müdafaa ediyordu. Bu hezimet, Habeşis - ten umumi valisi Aoste dükünün söy” Eritrede artık İtalyan mukavemeti beklenmiyor Kahire, 28 (A.A) rikada iki büyük muvaffı bildirdiğine göre, elinde kalan kuvvetlerin (Sonu: Sa 5; İngiliz İmparatorluk orduları Keren ve Harrar'ı zaptetmek süretiyle Af» iyet kazanmışlardır. Askeri sözcünün Mussolininin paratorluğunda ğer taraftan “King George, zirh- lısı da İngiliz donanmasının At- lantikteki harekâtına iştirak et mek üzere şimdi bulunduğu Ka- nada limanından ayrılacaktır, De niz mahfillerinde su cihet te €- bemmiyetle kaydediliyor ki, At lantikte hareket eden Almanların “Seharrihorst,, ve “Gneisenau” zıshlılarıpı takip için İngilterenin büyük müfrezeler göndermesi lâ- zumdar, * Alman iaarruzları Berlin, 28 (A. A.) — “Tebliğ,: Alman hava kuvvetleri İngiliz ge- (Sonu, Sa ö; Sü 4) Yugoslavya : Kralı Dün Yemin Etti Belgrad'da Almanya Aleyhinde Büyük Nümayişler (o Yapıldı Bu Arada İsveç Sefiri de Yaralandı Yeni Hükümetin İngiltereye Temayül Ettiği Görülüyor yağ “Hür Yaşamak İstiyoruz, Ölmek Lâzım Gelirse, Hürriyet o İçin o Öleceğiz,, Belgrad, 28 (A. A.) — Alman elçisi Von Heeren dün söbah baş- vekil Simoviteh tarafından kabul edilmiştir. Hariciye nazırı Nin- tehiteh, İngiliz elçisi Campbelli kabul etmiştir. Sefir müteakiben başvekil tarafından kabul edil- miştir, Toplanan nazirlar meclisinden sonra başvekil şu beyanatta bu- Yunmuştur: “Bu vahim günlerde Yugoslav milleti devlet işlerinin idaresi tarzından endişe hissetmiştir. Son günlerde bu vaziyet hakkında te- zahür eden itimatsızlık, amme hizmetini tehlikeye düşürecek de recede kuvvetlenmiştir. Efkârı umumiy&nin bu endişesi yüzün- den bugünkü değişiklikler vuku bulmuştur. Bu endişeye bugün artık sebep yoktur. Zira Majeste İkinci Pierre “Petro. iktidarı ele bir milli müsalemet o hükümeti teşkil eyiemiştir. Başında bulunduğum hükümet namına ilk sözüm, vatandaşlara müracaat ederek kendilerinden bu anda ilk vazife olan memle- kette nizamın ve dışarıda barışın muhafazası vazifesinin İlasında hükümete yardim etmelerini İ temektir. Yugoslav vatandaşla” rından kendileriyle istikbalde de barış ve dostluk halinde yaşamak arzusunda bulunduğumuz komşu. larımızla münasebetlerimizi müş- kül bir şekle sokabilecek tezahür. lerden vazgöçmelerini rica ede- «Sonu Sa5;Su5) Afrikada büyük faaliyet göster en İngiliz hava kuvvetlerine mensup bombardıman tayyareleri Japon Nazırı Vichy'yi de Ziyaret Edecek Hitler, Dün Bir Ziyafet Verdi Berlin, 28 (A.A) — “DNB Hitler ,bugün Başvekâlet dair sinde Japon Hariciye Nazırı Mat- suoka şerefine bir öğle ziyafet vermiştir. Ziyafeti müteakip, Matsuoka, Hitlere Japon çiçeklerinden kud: ret ve refah temsil eden bir çe lenk hediye etmiştir. Hitler, Ja- pon demir işleme san'atinin bir şaheseri olan bu hediyeden do - layı hararetli minnettarlığını bi- dirmiştir, Ribbentrop'un sözleri Berlin, 28 (A.A.) — Von Rib- (Sonu; Sa ö; Sü 1) hentrop dün akşam Japon Hari- —— Askeri Vaziyet HABEŞ SEFERİ NİSAN İÇİNDE SONA ERİYOR (Askeri muharririmiz yazıyor) Şarki Afrikada | İtelyan mü- dafassının şon Iki kalesi — Ke- ren ile Harrar — evvelki gün- “İl denberi (O İngilizlerin eline geç İİİ miştir. Keren'den sonra Eritre nini merkezi. Asmüra, Harrar'dan sonra dz Mabaşistanın merkesi Addis - Abeba yolları, İngilizle- re açılmış bulunmaktadır. İtalyanlar artık hiçbir yerde #utunamıyacaklardır, o Bundan sonraki muharebe harekhü, İn- gilizlerin o mütemadi ilerleyişle- riyle İtalyanların hiç durmadan aralıksız ve hemen hemen mu- kabelesiz geri çekllişlerine Inhi- #ar edecektir. Muharebe, menfi vu: Sa 3; GI. Antonescu Transilvanya'yı İstiyecekmiş Bunun İçin Berline Müracaat Edilecek Budapeşte 26 (A.A.) — “Tass,, | General Antonekcu 26 Martta Romanyadaki yabancı matbuat Jmümessillerini kabul ederek yap- tığı beyanatta, Viyana hakem kararı mucibince Macaristan'da kalan 300 bin Transilyanyalı Ru» İmen'in hâlen esaret şartları İ- içinde yaşadığını bildirmiştir. General Roma ve Berlini Viya- na kararını tekrar Letkike davet edeceğini, aksi takdirde Roman- yada dahili intilâk vuku bulabi” İleceğini, Transilvanya meselesi İalledilmedikçe Avrupanın bu kısmında sükünet mevcut olamı” yacağını bildirmiştir rvat.wa.Şloven Evvelki gün, Ankarada Yugoslav Sefarethanesinde yapılan merasimden iki görünüs! 1 — Sefa. rethane binasına bayrak çekiliyor, 2 — Kral Pier'in çiçeklerle süslenen resmi şeref köşesinde Hariçte Akisler — — Hâdiseler Çek İyi Karşılandı İngiliz Sazetelerine Göre "Hitler'in Plânı Altüst Olmuştur,, Londı ct MePiş Girmesi İçin İki Meclisin Tasdiki Lâzımdır, Diyor Londra, 28 (A.A.) — "Reuter,, in diplomatik muharriri yazı -İ| yor: Londradaki Yugoslav mah -|| fülerinden öğrenildiğine göre, üç || lü paktın Yugoslavya tarafından || imzasının, mer'iyet mevkiine gir-(İ mesi için herhalde parlâmenio - Bun iki meclisi tarafından tasd edilmesi lâzımdır. Yeni hükü- met, paktı, meriyet veya ademi mer'iyet hakkında karannı ver - mesi için, herhalde parlâmentoya arzeyliyecektir. Londradaki Yu - göslav mahfillerindeki kanaate göre, hükümet darbesi olmasa idi dahi, * Yugoslav & parlâmentosu paktı reddedecekti. İngiliz gazetelerinde Londra, 28 (A.A) — Bütün ga- zateler Yugoslavya hödiselerini tahlil etmekte » “Times, gazetesi bu hususta şunları yazı - Ori i “Imzaları ile Yugoslavyann şerefini teslim etmek istiyen na- zırların yakasına intikam pek ça- buk yapışmıştır. Mukadderatın bu ani değişikliği, Yugoslavyanın ( Sonu: Sa 5; Sü3) Prens Pol $ elânik te Sabık Hükümet Azası, Dün Serbest Bırakıldı, Yalnız Başvekil Mevkuf Tutuluyor Belgrad, 28 (A.A.) — Dün saat 23,50 de kendi arzusu ile ve aile- si ile birlikte Belgradden aynlan Prens Paul ,Atinaya müvasalat etmiştir, Belgrad, 20 (A.A) — “Ofi,, 26- 2i mart gecesi tevkif edilmiş olan Sâbık hükümet âzası, sabık Baş - vekil Svetkoviteh hariç, serbest bırakılmıştır, Sabık Belgrad polis müdürü Drintehiteh de hâlâ mev kuf bulunmaktadır. * Belgrad, 28 (A.A.) — Başvekil General Simoviteh, devlet na - arlığına tayin edilen sabık Mos kova elçisi Gabriloviteh'i sür'atle Belgrada davet etmiştir. Gabrilo- yiteh, Moskovadan hareket eyle- miştir. Macaristan tarikiyle Yu- goslavyaya dönmektedir. ! vekil Dr. Refik Berlirin Görüşü Almanya Bir Karar Elen Kralı nanistanın milli bayramı mü. nasebetiyle Reisicümhur İs- | met İnönü, Yunan Kralı Ma-, jeste İkinci Jorj'a telgrafla | Arasında | k emi Vermedi Pa eN e i Berlin, Paktın İmzayı Ankara, 28 (A Şazi Müteakıp Mer'iyete Girdiğini Söylüyor ye bul İnjesi ugoslavyadaki Almanlar ral'da en samimi ve müte- || Aleyhine Yapılan Nümayiş hassisane teşekkürlerini mu- O kabeleten Reisicümbura tel. || Belgradda Protesto Edilecek gıntla bildirmiştir İl Eğilim, 28 (AA) Yan re | k mi bir menbevan | bilderinyor: ç Ji Bugün Alman Hariciye Nezareti Başvekil ve Hariciye Ve İmahfillerinde Yugosiavyadan ge- len mütenakiz Baberierle bul- grad'taki vaziyet bakkında çok ihtiyatkâr davranılmaktadır. Bu mahfiler haberler muntazam bir şekilde alınamadığı için Yugos- lavyadaki vaziyet hakkında bir hüküm vermenın zor olduğunu söylemekle iktifa etmişlerdir. Gelen haberler arasında görülen tezatlar da bu hususta bir müta- lea serdini büsbütün güçleşlir - mektedir. Sörulan bazı sualler üzerine Alman Hericiye Nezareti bilhas” Sa Yugöslavyadaki diplomatlara karşı yapılan: nümayişleri, ©2- (Sonu: Sa 5; Sü 7/ ile B, Korizis arasında Ankara, 28 (A, A.) — Baş Hariciye Vekili Şükrü Sara» coğlu Yunanistanın milli bay- ramı münasebetiyle dost mem İeketin basvekil ve hariciye vekili ekselâns Korizis'e sa- mimi tebrikât ve temennileri» ni telgrafla bildirmişlerdir. Başvekil ve Hariciye nazı- rı Ekselâns Korizis bu temen. nilere en duygulu teşekktir- Terini havi iki telgrafla muka- bele etmiştir. (C GÜNLER GEÇERKEN ) Bazı İsimlerin Azizliği Yazan: Refik Halid Mpa pek belli, yahut fazla pohpohlu ve küvenli soy- adları, insanın başından geçen bazı vakalara çok uy- mak veya hiç uymamak suretiyle ekseriya tuhaf, belki de utan © dırıcı oluyor. İlle bu vakalara sokak, semt, mahalle isimlerinin de münasebeti karışırsa... Meselâ, gazetede şöyle bir haber oku- yorsunuz: “Çukurbostanda oturan Ali Açıkgöz, açık bırakılmış bir çukura düşerek sakatlanmıştır., Buradaki Açıkgöz adı, çü- Kura düşen bir adami, 0 sukutu ile iki kere gülünç hale soku iz ve çukura düşmek ise Çukurbottana cidden uygun düşüyor. ste bu kabilden bir haber daha: “Ahmet Karakurt adında biri bir çoban köpeği tarafından ısırılmış, müşahede altına alınmış” tır.,, Bünu okuyunca bir kurdun bir çoban köpeği tarafından hücuma uğramasını mazur ve tabii görmemek mümkün vl- muyor. Aradaki münasebet veya münasebetsizlikleri tetkik edip gülümsemeniz için size bir kaç uydurma misal daha vereceğim: “Etyemez mahallesinde oturan Mehmet Sezer, fareler için ha“ zırladığı zehirli eti, farkında olmıyarak yiyip zehirlenme a! metleri gösterdiğinden hastahaneye kaldırılmıştır... * “Ömer Uslu, arkadaşı Mehmet Tunç'un kafası bir değnekle yardığın- dan tevkif edilmistir. * “Floryada denize giren Dalgıç. yüzme bilmediğinden o boğulmuştur., * “Fatma Güler, ağla ağlaya karakola koşmuş, vakayı haber vermiştir., * “Hüsey Göçmez'in cenazesi Neş'e apartımanından kaldırılarak Karaca- ahmede defnedildi, * “Fakir sokağında Perhizci apartımanında Saim Tokgi i #i yemiş, sı “Suçlu Masum Pakalın, Cinayetini tamamiyle itiraf etmistir. İşte size, yalnız küçük isimler kullanılarak hazırlanmıs çi- çekli, rayihalı sonuncu bir haber: “Paşabahçesinde oturan Zen- ci Menekşe, pençeresine koyduğu sümbül soğanlarını calan kom- şusu Karanfili dövmeye başlamış, araya giren Nevlüler ile o sırada sokaktan geçmekte olan kıpti Güllü'nün saçlarını yoldu- Zundan hepsi birden karakola sevkedilmiştir!,,