28 Mart 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

— e d CUMA 28” 4 ALTINCI YIL -$. Günaltayın ikinci AN EYİ 'ANBUL, Ankara Caddesi 102 24318, 24319 No. 2013 5 KURUŞ Konferan sı "Biz Memleketimizi Harbe Sokmak İstemiyoruz, Sulhü Seviyoruz. Fakat, Yakın Şark Harp Sahası Olursa Bunun Mes'uliyeti Bizim Olmıyacaktır.. Büyük Millet Meclisi Reis Vekili Şemsettin Günalta; ikinel konferansını dün Eminönü Halkevin- de vermiştir. Konferansın bir hulâsasını ikinci sayfamızda bulacaksınız. Bu resimde, konferansçıyı ve salonu dolduran dinleyici Yugoslavyada Mihvere Muhalif Yeni Hükümet Yeni Yugöslav kabinesi, heyeti umumiyesiyle, mihvere illihak a- Jerhinde © bulunan kimselerden mürekkeptir, Şu halde yeni kabi- menin siyaseti de o Yugosiavyanın istiklâl ve tamamiyetini korumak, mivere girmemek, icap ederse silâha sarılarak vatanm istiklâM- ni müdafaa etmek olacaktır, Yu- goslav milleti bu hareketiyle is- tklâlinm pe kadar bağlı olduğunu #sbat etmiştir. . Zekeriya SERTEL Yözeiav milletinin üçler paktına karşı duyduğu is- yân, sokak nümayişlerinden, ve sından at muş oldu. Yugoslavyanın Mihvere girme. sini imzalayanlardan Prens Paul ortadan kaybolmuştur. Bazı riva- yetlere göre kaçmış, bir rivave- te görede katledilmiştir. Başve- kil Tsvetkoviteh ve arkadaşları istifaya mecbur edilmiş, hattâ bir rivayete göre tevkif olunmuşlar- dır. Almanyanın en büyük hatası, kuvvetine mağrur olarak, küçük milletlerin mijli duygularına hür- met etmiye lüzum görmemesi- dir. Versailles muahedesi ile Al- man milli izzeti nefsinin kırı. miş olmasına karşı isyan duyan Almanya, başka milletlerin de ayni derecede milli oduvgulara sahip olduğun unutmuştur. te bu hata bugün Yugoslavyada gördüğümüz . aksülâmeli doğur- muştur. Yugoslavya, coğrafi vaziyeti- nin nezaketine rağmen, dalma is- tiklâl ve tamamiyetini muhafaza dan baska bir gaye takip etme- miş, yukardan gelen istilâ selini bitaraflık siyaseti ile durdurabi- leceğini ummuştur, Fakzt niha- yet Berlinin tazyiki o karşısındı hudutlarının ve istiklâlinin edilmesi sartiyle Mihvere razi olan Tsvetkoviteh h ti. şüphesiz memleketini üçler paktına sokmaktan vicdanen mu? tarip olmustur. « Nitekim, imza merasiminde hazır bulunan ecne- bi muhabirler, Yugoslay başveki- linin o gün pek dalgın ölduğunu. vesikaya imza koymak üzere ma- (Sonu: Sa 5; Sü2) itlesini görüyoruz. | Zş Bankası Umumi Hey'eti Toplandı Mevduat 51,645,575 ve Tasarruf Hesapları 18,717,643 Liraya. Baliğ Olmuştur Ankara, 27 (A. A.) — Türkiye İş Bankasının hissedarlar ale- lâde ve fevkalâde umumi heyetleri, bugün sıra ile a idare meclisi reisi Ahmet Nesimi Sayman'ın reisliğinde ve hükümet ko- miseri huzurunda toplanmıştır. Hissedarlar alelâde umumi heyeti toplantısında müessesenin 17 inci iş yılına dair idare meclisi rapo- ru ile mürakipler raporu, 31 Birincikânun bilânçosu, kâr ve zarar hesabı okunarak tasvip olunmuştur. C. H. Partisini temsilen top- lantıya iştirak eden Tevfik Fikret Sılay, idare meclisi raporu mü- nasebetiyle söz alarak müessese- nin 1940 yılı faaliyetinden ve el- de etliği neticeden hissedarların iftihar duyduklarını söyliyerek| takdirlerini ifade eylemiştir. İdare meclisi raporunda da te- baröz ettirildiği veçhile, 1940 yı- lında Türkiye İs Bankasındaki mevduat hesapları bir yıl evveli- ne nazaran 3,608.974.87 lira faz- lasiyle 51,845,575.50 liraya, tasar. Jiviyela Sırbiya, Jivio Mladi İş-| lira tevzi edilecektir. Tevziata 15 ruf hesapları da bir yıl evveline nisbet 1,185,098.37 lira fazla siyle 18,717,643.03 liraya yüksel- miştir. Bü suretle bankadaki tev- diat hesaplarının umumi yekünü 1940 yılı sonunda 70,363.218.53 Wrayı bulmuştur. Müessesenin 1940 yılı lüzumlu görülen karşı- lıkları sefi kâr ayrıldıktan sonra 1.032,385.10 liradır. Hissedarlar umumi heyetinin verdiği karara göre, 16 numaralı kuponlar mu- kabilinde tamamı ödenmiş beher on liralık hisveye net olarak bir Nisan 1941 tarihinde başlanacak- tar. 1940 yılı kârından ayrılan mikdar ile bankanın ihtiyat ak- çesi 4,164,580 lirayı bulmuştur. (Sonu: Sa 5; Sül/ lg Afrikadaki İtalyan Kıtaatına Almanlar Kumanda Edecek Berlin, 27 (A.A. — Hususi bir muhabir bildiriyor: Mareşal| Graziani'nin İstifası Afrikada bik edilen tâbiyenin değise - ceği ve İtalyan - Alman yüksek kumanda heyetinin Alman ida. Kraly Yazan:Aka Gündüz M illetinin setâmeti uğurun- da canmı veren kahta - man Kral müteveffta Aleksandr artık mezarında rahat ve emin ©- larak ebedi uykusuna devam e debilir, Çünkü Yugoslavya beş yıldanberi düşürüldüğü kâbus » tan kendini kahramanca bir dar- be ile uyandırmıştır. Şimdi kar- muzda bin yıllık tarihinde o! duğu gibi dimdik bir millet v dır, ve o millet Türkiyede oldu- ğu gibi kendi genç şeflerinin et- rafında bir çelik külçesi halinde toplanmıştır. Yugoslavya lâyık olduğu Kra- la, lâyık olduğu hükümete ve lâ- yık olduğu hürriyete kavuşmuş» tur. Bu erkek milleti beş yıldan beri karanlıktan karanlığa, tu - zaktan tuzağa sürükliyenler ve sürüklenmesine âmil olanlar dahi elbette lâyık olacakları cezalara çarpılacaklardır. Yugoslavya hâdiselerinin kalb- lerimizde uyandırdığı takdir ve memnuniyeti Belgrad'daki haki- ki dostlarımız pek iyi anlarlar. Biz şimdilik yukarda sırpçasını söylediğimiz gibi “Yaşasın Sırbi- ya, yaşasın genç Kral,, demekle resi altında birleşeceği demek olduğu söylenmektedir, 9 iktila ederiz Belgrad'ta Hükümet Darbesi —— Genç Kral İkinci Petro Memleketin İdaresini Ele Aldı 5 General Simoviç Milli Birlik Kabinesi Kurdu, İşe Başladı —— Prens Paul Kaçtı, Eski Başvekil İle Hariciye Nazırı da Tevkif Edildiler —— Yugoslav Halkı Her Tarafta Sevinç Tezahüratı Yapıyor Hariciye Neraretine getirilen NINTCHITCH Belgrad, 27 (A,A,) — Belgrad- da yöpuan askeri bükümet dar - besi bu sabah saat iki buçukta olmuştur. Prens Paul'ün, Kent İdüşesiniri hemşiresi olan zevcesiy- İle birlikte memleketi terkettiği İ zannedilmektedir. Vilâyetlerdeki İ vaziyet hakkında henüz malüınat Belgrad, 27 (A.A.) — Kral ikin ci Petro'nun beyannamesinin met ni şudur; Hırvatlar ,Sırplar, Slovenler, “Milletimiz için pek nazik ©- lan şu anda iktidarı bizzat elime almıya karar verdim. Bu kara- İrn isabetini takdir eden Nanp - ler, kendiliklerinden derhal isti- fa etmişlerdir. Sadık ordu ve do- nanma emrime âmade olduğunu hemen bildirmiş ve emirlerimi tatbika başlamıştır. Bütün Sırp - ları, Hırvatları ve Slovenleri tah- tan etrafında birleşmiye davut e- derim. Bu vahim zamanlarda dar hili nizamı ve harici sulhü muha- faza etmek için en emin vasıta (Sonu: Sa 5;Sü5) L. HALİFAX DİYOR Kİ: "İngiltere İcap Ederse 20Yıl Harbedecektir., Nevyork, 27 (A.A) — İngiliz Büyük Elçisi Lord Halifax ga- zeteciler toplantısında yaptığı beyanatta, deniz, kara ve hava kudretinin abloka ile birlikte İn. giltereye zaferi temin edeceği hususundaki kati imanını bildir mis ve demiştir ki: “Harbin devamı Amerikan yardımının süratine tâbidir. İn- iltere icap ederse 20 sene harp edecektir. İngiliz milletinin AL man bambardımanlarına muka- vemeti Alman milletinin heran kudreti artan İngiliz bombardı- manlarına mukavemetinden Üs. tün olacaktır... (Sonu: Sa 5: Sü2) GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ i Churchill Müzaheret Vadediyor "İstiklâlini Müdafaa İçin Yugoslavya'ya Yardıma Hazırız,, ——— "Böyle Bir Hükümet Amerikadan da Tam Berlin Şiddet Gösterirse Bu Hareket Belgrad'ı İngiltereye Yaklaştıracak ALE Almanyanın Karar Vermekte Tereddüt Ettiği Zannediliyor Londra, 27 (A.A.) — Başvekil Churchill Muhafazakâr Fırkası. nım bugünkü toplantısında ira. dettiği nutukta Belgratta cere- / Dünya muharrirlerinden tercüme serisi: 4$ , MAKSİM GORKİ BENİM ÜNİVERSİTELERİM Türkçeye çeviren: HASAN ALİ EDİZ Fiy REMZİ K ta 50 kuruş İTABEY! YUGOSLAVYANIN GENÇ KRALI IKINCI PETRO yan eden son hâdiselerden de bahsetmiş ve şunları söyle tir: “Şu anda size ve bütün mem. Jekete verecek mü haberle - rim vardır. Bu sabah Yugoslav milleti kendi ruhunu tekrar bul- muştur, Belgratta bir ihtilâl ol muş ve dün imzaladıkları muka- vele ile memleketlerinin şeref ve hürriyetini satan nazirlar tev- kif edilmistir. Bu vatannervera. ne hareketi mücadeleci ve cesur bir milletin feveranı doğurmus- tur. Bu, milletin zjimamdarlarının zaafı, mihver devletlerinin entri- kaları kendilerini memleketleri. ne İhanete sürüklemiştir. Yu - goslav vatanınm tamamiyet ve hürriyetini müdafaa edecek bir Yugoslav hükümetinin kurulma. sını ümit edebiliriz. Bu ümidimi aldığım haberlere istinat ettiri. yorum. Böyle bir hükümet, B: vük Britanya İmparatorluğunun (Sonu: Sa 5; Sü 4) Matsuoka Berlinde Japon Hariciye Nazırı Ribbentrop İle Uzun Bir Mülâkat Yaptı Matsuoka Berlin, 27 (A-A.) — “Stefani, Nezırı Matsuoka e gelmiştir. Ken disini istasyonda Hariciye Naz İvan Ribbentrop ile Feld Mareşal İVon Keitel karşılamıslardır. J pon Hariciye Nasir, Bellevue şatosuna gitmiştir. Berlindeki 1. kameti esnasında orada misafir vesair Ribbentrop'la mülâkat Berlin, 27 (A.A) — “DNB.,, Hariciye Nazırı Von Ribbentrop Alman hükümetinin daveti üze- rine Berlini resmen ziyarete ge- len müttefik Japonya Harleiye (Sonu: S2 5; Sü3) Deniz Harbi Churchil'in Kati, Sarih Beyanatı “Atlantik Muharebesi Birkaç Ay İçinde Mutlaka Kazanılacak,, ! Londra, 27 (A. A.) — Chur- ehill, muhafazakâr partisinin bir toplantısında Atlantik muharebe sini bahis mevzuu yapmış ve bu muharebenin bir kaç avda kaza- nılacağına itimadını bildirmiştir. Churchill demistir da maddelerimiz, mühim. mat ve her neviden Amerikan yardımının gittikce artan mik- 'darlarda bize varabilmesi için, bu muharebenin kazanılması lâzım- dır. Bu muharebe, deniz üstü korsan gemilerine, adalarımiz et. rafına gelmek üzere Fransız ve Norveç sahillerinden her gün giz. lice kalkan tavyarelere ve deni- zaltı gemilerine karsı yapılmak- /Somi: Sa $;Sü3) Çifte Zafer Harrar ve Keren Dün Zaptedildi Şarki Afrikanın Bu İk Mühim Şehri de İngilizlerin Eline Geçti Kahire, 27 (A.A) — Habeşis- tanın Adisubabadanı sonra ikinci mühim şehri olen Harrar' tedildiği bu akşam Tes rümiştir. * Kahire, 27 (A.A.) — Keron'in düşmüş olduğu bu akşam res < men bildirilmiştir. İngiliz resmi tebliği Kahire, 27 (A.A) — Umumi ka rargühm tebliği: Keren'de kıta atımız yeni kazançlar kaydetmiş ve bir kaç mukabil hücumu tar- dederek bir miktar esir almış « lardır. Esirler arasında bir | nın bütün bir kurmay bey mevcuttur, (Sonu: Sa 5; Sü 4) ide (GÜNLER GECER KEN) Acaba Neye Delâlet Eder ? Yazan: Refik Halid gri de olması lâzım: Bir gün sokağa çıkarsınız; dört adım yürüdünüz mü, önden arkadan çıkıntılı, fazla gö- ze batıcı, zihinde İz bırakıcı, en karakteristik mostrasından bir kamburla karşılaşırsınız. Olur a, tesadüf! Fakat köseyi dönünce baska bir kambur daha peyda olur... Tramvayda da üçüncü bir kambur! Acaip sey; artık o gün bahtınız kamburdan açılmıstır. Köprüde, büronuzun kapısında, hatti belki de asansörde gözli- nüze birer kambur ilişir. Bunu hayra yoranlar, uğur sayanlar çoktur. Fakat diğer bir gün de evinizden dışarıya adımınızı dtfımız mı tüyler ürpertici bir manzara: Bir adam, bir tabut sırtlamış götürüyor. Pek bakmadan, o korkunç ahret ambhalâjını imutmak icin acele acele yürürsünüz. Aksi olacak, caddede bir bos tabut daha... Herifin biri, arkasından indirmiş, bir apattıman duvarına dayamış, terlerini siliyor. Otobüse atlarsınız: çatlak, kirli pence- resinden geleni geçeni seyretmek, dükkânlara bakmak, deminki nâhos tesiri üzerinizden atmak arzusiyle... Hay kör seytan hay! Bu sefer de tabutun dolusuna, daha sonra da arabaya yerleşti- silmiş bir çiçeklisine, nihayet bir kapıdan taze çıkarılan müz değmez mi? Bunu fenaya yorup endişeye düsenler Aradan bir ka, geçer; yolda ilk rasgeldiğiniz tip, çicek boruğu bir kadıncağızdır. “Vah vah, dersiniz. güzelmiş de... En- damı da lâtif!,, Tüneldesiniz, a, karşınızda çiçek bozuğu bir ikin- ci kadın! Bir mağazaya girersiniz; Tezgâhtarın yüzü delik de- sik... Bir tütüncü önünde durursunuz: Çırağın suratı kalbur! Artık, o gün taliinize, kadın veya erkek, hep çiçek bozuğu İsa- het eder. “Hayırdır inşallah, dersiniz, acaba bu neye delâlet .der?,, Bence hiç bir şeye delâlet etmez; bos vere zihin yormayı- mız. Bunlar herçün ( karsılaştığınız manzaralardır. Lâkin ilk ştaki tesir, o gün sizde fazla nüfuzlu olmuştur; artık göz- yni şeyi -kambur mu, tabut mu, çiçek bozuğu mu- ken- inden arar, bulur ve dimağınız, âdeta, omuzunuzu dürtüşler: “Bak, der, iste bir tane daha!,, izahı ilmen mümkün olan hadi- selerde tevehhüme kapılmak huyunun başını ezmelidir.