30 Mart 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 30 MART 1941 İSTANBUL, Ankara Cüddesi 103 | TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON: 24310, 2. TAN 8 vi | Ordumuz, Saati Gelince | | | | l | Teşkil Eden Türk ödevini Başaracaktır Milli Şef'in Etrafında Sarsılmaz Bir Kitle Milleti Her Türlü Tecavüzü Karşılamağa Hazır Bulunuyor | Edirne 29 (A.A) — Halkevinde İzmir mebusu Mahmut Esat Bozkurt “Dünya ahvali karsısında Türkiye, mevzulu bir konuşma yapmıştır. ile Karşılastırmış ve gayretini bülün açıklığı Kocaeli mebusu Salâh Yazıcı Yugoslav Mukavemetinin | Akisleri ve £ Neticeleri İngiltere, buzün Balkanlarda hür- riyet ve istiklâllerini müdafan et- mek istiyen küçük milletlere mü- essir bir sürette yardım edebile- çek vaziyettedir. Keren ve Ha varım zaptından sonra Afrikadaki barbin nihayet bulman artık bir gün meselesi olmuştur. Birkaç gi- ne kadar Alrikadaki bütün İtal- yan müstemlekeleri işgal edilmiş buhunacak ve Afrika harbi bitmiz olaesiktır, Şarki Akdenize hâkim bir vaziyette bulunduğu için, İn | Bilirler Afrikada serbest kalan bu kuvvetleri süratle Balkanlara nak- Jedebilirler ve burada Almanlara ddi güçlükler çıkarabilirler, M. Zekeriya SERTEL arihçiler Napoleon'la Hit- ler arasında pek çok ben- İ zer cihetler bulunduğunu iddia | ederler kisinin de maksadı evvelâ Av- a, sonra dünyaya hâkim yi tuE, Ikisinin de en baş düşman Ingilteredir , İ Ikisi de Avrupada bütün mem İ İleketleri istilâ etmişlerdir. İkisi de İngiltereye Avrupa ab- | İlokaşı ilân etmişlerdir. İkisi de Ingiltereyi iztilâya te- ki gebbüs etmişlerdir. Şimdi de ayni tarihçiler Yu - goslavyadaki kıyamı Napoleon zamanındaki Madrit (isyanına benzetiyorlar Napoleon bütün Avrupayı is- tilâ etmiş bulunuyordu. Bir ta * Fsftan Fransız sahillerinde Ingil- tereyi istilâ. içim Boulogue li- münunda hazırlık yapıyor, bir ta- raftan da Osmanlı İmparatorlü- ğunu imha için Asyaya geçmiye çalışıyordu. “Tam bu sırada (1813) Madrit- te bir isyan başgösterdi. Napo leon Ispanyayı tamamen işgal &tmiş bulunuyordu. Fakat bu is- yan, Napoleon saltanatına karşı Avrupada yükselen ilk milli is- yan sesi içi. İngiltere Madrit kı- yamından İstifade ederek, Ispan- Yaya yardım etti, İspanyanın kı- yamı, Avrupanın diğer kısımla » rındski esir milletleri de imren - dirdi. Ingiltere diğer memleket leri de Napoleon'un aleyhine tah- rik etti ve bu tahrike ik cevap veren Avusturya oldu. Bu giret- le, Napoleon'un fasılasız, ve #ütuhat talit ilk ii kıyamiyle dönmiye Devamik asd x du. Binlerce vatandaşın hazır bulu hatip/dinleyletleri Türk ihtlâl ve inkılâbının heyecanlı mille ti, ile belirttikten sonra duğu bu konferansta safhaları in istiklâl aekını bu Uğurdaki Cümhüriyet Tür- kiyesinin dünyâ karsısındak! s«i- yasetinin ne olabileceğini şöyle i- zah eylemiştir: “Biz her milletin haklarına riâyetkârız. Bir sartla bizim hak ve mönfartlerimize hürmet ve riayet edilmelidir. Atatürk İ- cimizde, İnönü basımızda ve bun ların hepsinin üstünde alnı yük- seklerde, kalbi ferah, dinç bir Türk milleti bulundukça her güçlüğü veneci » Gözümüzdön bile esitçediğimiz 'Türk ordusu saatı çalınca ödevini basaracak- tir. Bunden asla tereddüdümüz yoktur. Çünkü “Türk ordusu Türk milatinin kendisidir, Halk and içti Rize 29 A.A.) — Kocaeli mebu- su Salih Yalgı dün Halkevi lonunda vaziveti hazıra dolayi- siyle hükümetimizin aldığı ted- birler ve halkımızın bu uğurdâ- ki çalışmaları etrafında bir kon- ———) ferans vermiş bu konferans şeh- rin muhtelif mahallerindeki ho- parlörler o vasıtasiyle binlerce halk tarafından alâka ile ve rekli o alkışlarlâ o dinlenmiştir. Konferansı dinleyen halk Milli Setimizin etrafında çelikten bir kale gibi vahdet içinde vereceği direktifler dahilinde yürüvecek- lerine bir daha and ve payman eyismistir. Türk iman ve İnanının sembolü Erzincan 29 AA) — mebusu Süreyya Örkeevren b rada verdiği bir konferansta Türk siyasetinin bugünkü duru- munu çok acık ve veciz bir de ile anlatmış, Türk birli - Hinin ve Türk kahramanlığının | müşahhas bir *imsali olan ordu- nun yüksek değer ve kıymetini ifade ederken Türk iman ve İna- nmın bir sembolü halinde başt- mızda bulunan Milli Sef İnönü- nün bu varlığa en büvük bir gü- ven olduğunu tebarüz ettirmiş ve 18 milyonun bir işaretle her türlü tecavüzü önlemeğe kâfi ge- Alman motörlü kıtalar, Tuna neh Yugoslavyada Vaziyet Hırvat Lideri Belgrad İle Müzakerede —— Bir Habere Göre Sırp Milisleri Dün Zagreb'e Girdiler Seferberlik Haberi Yalanlanıyor Bitaraflara Göre, Belgrad Harbe Hazırlanmak İçin Vakit Kazanıyor Belgrat, 29 (AA) — “D'N.! B., : Hirvatistan Valisi doktor! Şubaşiç, doktor Maçekin görüş- melerde bulunmakla tavzif etti. Ri muhtelif şahsiyetlerle uzun görüşmeler yaptıktan sonra dün akşam Belgrattan Zağrebe hare-| ket etmiştir. Doktor Subaşic, ha-| reketinden evvel, son olarak ve- ni Dahiliye Nazırı ve müstakit demokrat partisi şefi doktor Bu- disavlieviç ile bir görüsme daha yapmıstır. Malüm olduğu üzere müstakil! demokrat partisi, epey zamandanberi, Hırvat köylü par- #si ile birlik yapmış bulunmak. leceğini söv'emtetir. ( Sonu: Sa 5; Sü 3) Yi (Sonu: Sa &; Sü 2) Ailelerine ni Bir Haftada 12 Alman Şehri Bombalandı hş yazan Yunan erleri )Son Taarruzda İtalyanlar 50Bin ,Kişi Kaybettiler Hava Hücumlarında | Yunanistan Norveçe Ölen ve Yaralananlar Londra, 29 (LA) — “Reuter,, Salâhiyetter mahfillerden bildi- rildiğine göre, 28 Mart sabahı neticelenen hafta içinde İngiliz hava kuvvetlerinin akınları, ha- va şeraiti dolayısiyle çok mah- dut olmuştur. Bu hafta içinde bardıman edilen hedefler a- $iında ezcümle şunlar vardır: 44 (Somu:Sa5;Sü3) Benzemiyecektir Atina 29 (AA) — “Tebliğ, İtalyanlar, hezimetleriyle netice» lenen son ilkbahar taarruzların- da 50,000 kişi kaybetmislerdir. Alınan esirlerin söylediklerine rinin büyük köprüsünden geçiyor Mihver ve Belgrad —— Alman Tebaası Yugoslavyayı Terkediyor ise Alman Sefiri Belgrad Hükümetine Bir Nota Verdi Alman Sefiri de Geri Çağırılıyor Almanya Ayaktakımının(!) Siyaseti Tayin Etmesine Müsaade Etmiyecekmiş Budapeşte, 29 (AA) — “Of, Macar ajansının Belgrat muhabi. rinin bildirdiğine güre, Belgrat- taki Alman ve İtalyan Elçileri,| vaziyette bir değişiklik e vukua geliği takdirde Alman ve İtal yanların tahliyesi için hazırlık» İara başlamışlardır. Alman tebaasının avrılması tahakkuk etmiş ise de, İtalyan tebaası hakkında henüz kati bir adim atılmamıştır. Lüzumu takdirinde Sirbistan. daki Almanların tahlivesi icin bir Alman vapuru, Viyanada: Belgrada hareket etmiştir. Jik kafile yarın hareket ediyor Londra, 29 (A.A.) — “Renter,, Buraya gelen haberlere göre, Belgrattaki Alman memurları, bugün, tahliye edilecek olan Al- man tebaasını vazmakla meşgul olmuşlardır. Evvelâ yalnız Bel. grada münhasır bulunan emir, simdi bütün Sırbistana teşmil edilmistir. 300 lâ 400 Alman, pazartesi günü vapurla Viyana- ya hareket edecektir. Bunların arasında pek çok gezeteciler de bulunmaktadır. Belgralta valmz üç Alman muhabiri kalmaktadır. Alman sefiri izahal isledi Belgrat, 29 (A.A) — “Ofi Almanyanın Belerat isi Von Heeren'in evvelki gün ve dün Haricive Nazırı Simoviteh'e yap- tığı iki ziyarette Alman hüküme- $i tarafından verilen bir notayı tevdi ettiği, bu ana kadır h hir salâhivettar membadan teyit GÜNLÜK SIYASİ HALK GAZETESİ Türkiye İle | Yugoslavya) & Arasında İşbirliği Yakında Kasellalie Başlanacak İmiş Bulgarlara Göre: —— | “Balkan Memleketleri A-jİ İ rasında Birçok İhtilâflar | Vardır.Bunlar Halledilmeli Karabulutlar Dağılmalıdır., | Belgrat elçimiz Tevfik Kâmil Belgrad 29 A.A) — Hüküme- tin takip edeceği harici siyaset hakkında resmen hiç bir işarette bulunulmamaktadır. Fakat hu- susi menbalardan alinan hava- dislere göre bu siyaset şu suret- le tarif edilebilir: 1, — Üclü pakta iltikâk keş! fiyeti iptal edilmiyecektir. 2. — Mükümet “Türkiye ile ölai münaiebetlerini siklaştır. mağa çalışacak ve bü gayeye yin eş ik için iki memleke- sahasında bir iş bir- dr terleime dai? vaktiyle Tür- kiye tarafından yapılmış olan bir tel istinat o edecektir. Söylendiğine göre bu hususta ki müzakerelere pek yakında baslanacaktır. 3. — Bitaraflık yeni sivase- tin 7 Mena edecektir. Sa $,Su7/ Berlin'deki Konuşmalar Japonyadan Mihverin Menfaatlerine Uygun Hareket İstenmiş Ribbentrop Dedi ki: “Hakikatte İngilterenin Mu- kadderatının Şimdiden Taayyün Ettiğine Kaniiz,, Ankara, 29 (Radyo gazetesi — Yugaslavyadaki hâdiselerin, Ja -) porya Hariciye Nazır. Matsuoka İle Alman devlet adamları arasın daki görüşmelere tesir ettiği söy- lenmektedir. Matsuokayı Avrupa. ya getiren sebep Avrupa hâdise- lerini yerinde tetkik etmekti. Hat'â bu maksatla Japonya Ha riciye Nazırı, Avrupa memleket. leri nezdindeki elçilerini de Ber- ALİ Fransızca öğrenmek irtyenlere, RENZİ TÜRKÇE İZAHLI FRANSIZCA GRAMER Ankara Ticaret Lisesi Franrizea Müuallimi TEOMAN N bilhassa Orta ve Liselerde Pran- saca tedrisitmi takib eden talebelere dil öğrenmek hususunda en güzei bir rehberdir. Flat 30 Kr, KİTABEVİ Akdenizde Italyanlara yeni bir darbe indiren İngiliz filosuna mensup bir saf fiharp zırhlısı AFRİKA HARBİ GI. Wavell Cepheyi , | Teftiş Etti a Taarruzu Asmaraİstikametinde İnkişaf Ediyor Afrikada İtalyan Maneviyatı Bozuldu İ Sivil İahanlırın Tahliyesi İçin Tedbir Alınıyör Keren, 29 (A.A.) — “Reuter,, Orta Şark ordüları başkumandanı general Waveli, muvaffakıyetle neticelenen kat'i tearruzdan ev - vel Keren cephesini kısaca ziya « ret etmiştir. Mısırdan tayyare ile gelen general Wavell otomobille teyyere meydanından ilk hatta bir törassut mevkiine gitmiş ve Keren'e giden uzun vâdiyi tetkik eylemiştir. General Wavell kendi sini Agordat tayyare meydanın- da karşılamıya gelen Sudan or - dusu kumandanı General Platt ile vaziyeti müzakere eylemiştir. General Wavell'in cepheyi ziya- reti asker arasında büyük bir se- vinç ve şevk uyandırmıştır. Ge - reTal, taarruzun neticesi hakkın da kat'i itimadını beyan etmiş ve Keren'in işgalinden bir sâat ev- vel cepheden ayrılmıştır. » o (Sonu:Sa 5; Sü 7) SIRASI GELDİKÇE: HAİN ve AKDENİZDE : —— İngilizlerle İtalyanlar Çarpıştı İtalyanların Bir Zırhlı Ve Dört Kruvazörü 4 Hasara Uğradı Üç de Ticaret Gemisi Batırıldı ——— Harekâta Yunan Donanması da İştirak Etti Londra, 29 (AA) — Amiral lik Dairesinin tebliği: Şark! Ak- denizde oldukça ehemmiyetli de- niz harekâtı yapılmıştır. Şimdi. ye kadar ancak İlk raporlar gel- miştir. Fakat bu raporlara göre, cuma günü Amiral Sir Andrew Cunningham'ın kumandası al- tında harekâtia bulunan deniz kuvvetlerimiz, #ırhlı, kruvazör ve mubriplerden mürekkep İz yan kuvvetlerini görmüşlerd Düşman kuvveti dağılmıştır. Lâ- kin bazı düşman harp gemileri muharebeye mecbur edilmistir. Simdiye kadar Littorio sınıfın- dan bir zırhlının hasara uğradı. ği, iki düşman kruvazörünün ise pek ziyade zarar gördüğü zanne- dilmektedir. (Sonu: Sa 5; Sü 4) GEVEZE Yazan: AKA GÜNDÜZ sin, geveze olmaz. Doksan dokuz dinler, bir söyler; amma pir söyler, Öyle bir ve pir söyler ki, sözü larda, uyuşuk kalblerde hemen tesirini gösterir, Marif, tam kıvamında söylemektir. el dimağ- io tek sözü Hain, gevezeyi takdis eder, Çünkü hiyanet vazifesinde ken- disine bitmez tükenmez bir hazinedir. Geveze doğmasaydı, hain bulunmazdı. Hain, gevezeyi dikkat ve hürmetle dinler ve kertesi: tek sözünü söyler. Geveze de bin bir katarak yayar ce kulağına getirin line çağırarak kendileriyle görüş- müştür. ( Sonu: Sa 5; 5 edilmemiştir. (Sonu: Sa 5:Sö1) Ee İM mn emen nn mn a İİİ BUGÜN ALTINCI SAYFAMIZDA Renkli Haritamız Karilerimize bugün son sayfamızda renkli bir hari- ta takdim ediyoruz: Bu haritada Balkan Şarım adâsinın cenup mıntakasiyle Ege havzasını görüyoruz. 6) göre, İtalyanlar müdafaa mevzi- lerini ıslah etmekle mesguldür- ler, Siperlerle, topcu mevzili nin ve tel örgüsü manialarının takviyesine çalışılmakta, (Sonu: Sa 5; Sü 5) Balkan yarm adası bugünkü siyasi faaliyetin siklet merkezini teşkil ettiği cihetle Yunanistanla komşuları- nın vaziyetini bu haritadan takip edebilirsiniz. Lütfen 6 ıncı sayfamızı çeviriniz. Hain bu gönüllü yardakçıya içinden teşekkür eder, Çünkü hain, şeytandır, geveze kakavan... Hain, bir memlekette veya kendi yurdunda geveze bulamazsa mmeyüs olmaz. Çalışır, çabalar, hapaz dolusu para harcar ve mutla- ka hir veya birçok geveze y. Gevezesiz hain fişeksiz silâha benzer, Fakat hainsiz geveze öy- le değildir. Tek başına, tek diline kalin da bir takım neticeler elde edebilir. Bu neticeler çok defa, hattâ her defasında pek acı, pek kanlı olur, Gevezenin neler yapabileceğine dair misalleri Avrupa- nın ber bucağında görebilirsiniz; Varşova'dan Viyana'ya, Kösten- «e'dlen Gaskonya'ya kadar bir göz atmak yeter, Fabrikalarda görmüşsünüzdür, tavana bir mihver tâkılmıştır, üstünde hirçok kayış kasnaklar vardır. Her biri ayrı bir iş yapar. İşte, onun gihi, hain, mihverdir ve geveze kayış kasnağı... Gevezenin haine karşı yalnız bir üstünlüğü vardır: Hain sinsi ve korkak konuşur; şüphelendirmemek için. Gevezeden kimse şüp- helenmez, kakavandır diye, Ve İşte bumdan ötürüdür ki, çok defa gevezenin yaptığım hain beceremez. Nerede bir geveze varsa, o civarda mutlaka bir hain gizlidir; aldığını satmak, verdiğini dağıtmak için... Hain bir arabadır, geveze de atı. Geveze bir motördür, hain de benzini, Hain bir notadır, geveze de bandosu, Geveze bir kundaksa, hain de fitili, Tanrı bir taraftan insanlık dünyasına akıl fikir versin, taraftan da ikisinin şerrinden muhafaza buyursun. öbür