30 Mart 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Başmuharriri: YALMAN VATANEVİ — Cağaloğlu, Molla Fenari 8. 32 Atarot Emin TYecfon: 30 MART PAZA 4136 — Telgi Yuğoslavya — Valide Kraliçesi Sa Majeste Mari Bütün bir millet, eli bağlı, dili bağlı, gözleri bağlı nasıl cellâda teslim edilecekti? Son saniyede nasıl kurtuldu? Size bu- nun hikâyesini anlataca- ğım. Çok meraklı, çok ib- ret alınacak bir hikâyedir. Membamı söylüyeyim: — Anla Tacaklarımın çoğunu — Yugoslav- vaf VATAN İsk 1941 R BI_R MUCİZENİN HİKÂYESİ Yugoslav; a Hâdiselerinin İçyüzü Yazan: A, Emin YALMAN letinin hislerini bildikleri için ilk , önce milli azmi kırmak üxzere Al aman Beşinci Kolile işbirliği yap: emleket — karanlıkılar iç bir haberin doğrusu gazetelere yazılmıyor, fakat her haberin iğrisini Beşinci Kol, h- süti şeklinde yayayor — ve hallkın | ruhuna ümizsizlik ve yeis zehirle- İrini akıtayor. Meselâ bizim Bul- İgarlarla olen beyannamemiz. | Türkiyenin demokrasi caphesini |terkederek mühvere ilkihak — şek- Yadan benüz gelen bir Türk va- | lnde Yugoslavyaya aksettirilmiş laşımdan — dinledim. — İsminin | ve Yugoslavlara gu fikir telkin Yazılmamasını kendisi tercih etti. Y Vatandaşın anlattığına göre üzodav milletinin (hık) den Üe vakit bulmadan ve neye uğ Tudığını bilmeden boğuntuya ge trilmesine kıl kalmıştı. Hakika- s0n saniyede duyulabilmesi ve Brihteki en büyük saikasdlerden Biğinin önüne geçilmesi, akıllara 'ret verecek bir mucizedir. Yugoslavyada olu; ten hâdiselerin içyüzünü anlıyabilmek için öyle bir Meomleket tasavvur ediniz ki, kral naibi, başvekil ve wiciye nazırı, şahsi men- faatlerini Yugoslavyanın istiklâlini kaybetmesinde Ve Almanyaya köle olma- sında buluyorlar. Tıpkı Al- hi tıncı Mehmetle Damat ridin Mütarekeden son .':(oynedılılan rol gibi... T mülletin arzusuna ve ka- dülİ Mmecralara doğru gilse üç. Kit ay sonra Prens Pol Kral na- len çekilecek ve tahtı genç 5_"3-_ bırakacak. Halbuki hükülm- kalığın tadına bir d rnaş- " Kendisine atfedilen bütün iyi Ewıı: Tağmen tarihte gö- tölerinden seciye ve irade M.ı"* pek farklı değildir. Kral. vani demokrasilere — dayanarak Mnaz, ancak Yugoslav milleti ildülinden mabrum kalırsa ken- e aha ve tec nasip olebilir. Çingeneden Cellât ğxne göre doktor Sto- ğm'“"-: ile Prena Pol arasında tt £ hakıkırıda bir Stoyadinoviç'i, hiç bek- Z bir şekilde iktidar mev- SÜY Mzaklaştırarak yerine kü- Ve ç€ Bir partinin mümeasili olan İti lönlekeste hiç bir nüfuzu ve © bulunmayan — Svetkoviç'i Svatkoviç kim? Belgrat bugün ikendisi hakkımcda diyor: <Niş'li bir Çingene... vüygeneden olur diye mih. Pıg... Pol, Yugoslavyayı “İmel bir şekilde tamamlanmaş ve İâzarı olması gibi bir şey... Besinci Kolla İşbirliği Hi teme Bugün Dünya Vaziyeti Alans ve Radyo Gazete * : Mühim Tiyar, * Sark A Senilei Edenizde İngiliz ve *i arasında bir çarpışma olmuştur. Kirafl malümat benttz olmakla — beraber aa Dözera oğtadığı w Kercade " |yaya bağlı görmeğe başlamışlar. y m Yugoslavyaya bir nota verdiği söyleniyor. Ofi ajan- me * bunu yalanlıyarak Alman elçisinin yalnız — Vugeslavyadan Kİbi bir hareket takip edeceği istifsarında bulunduğunu bikli- Weıhim.ş ki her taraftan — kuşatıl. mışlardır ve Balkanlarda istiklâl fikrine aztık hiç bir iltica yeri kal mauraştar. Hadkt umumi bir yeie hissi sar- maiş, fakat buna rağmen Alman- kara tenlim olmaktansa — namusia ölmek fikri galipmiş. İşte bunun için mihvere ikihak fikri yalnız ahaliden değil, siyasi fınka rele- lerinden bile skı sikıya gizli tu- tulmuş, Sevr mushedesi yolunda | | gizli bir hareket için her türlü ter. İübut alınmış... | ulaktan kulağa — bu korkunç | haberi duyanlar Prens Pol'a baş- | vuzmuşlar. Prens hepsini oyala: np ve atlatmış. Şiddetli bir lisan- | yda d bulunan dön generasi tekaüde savketmiş. Hmika haki- kati duyummak için gizli gizli ha- | zırlanan binlerce beyanname ele eçmiş ve tevkifler yapılmış. Sandalya Kavgası Bu arada herkesi şaşırtan - bir hâdise olmuş: Daktor — Stoya: noviç'in hudut haricine — çıkanl- ması... Bunu Yugoslav hüküme- tinin iyi niyetine delil — sayanlar | olmuştur. " İşin içyüzü hiç te öyle değik miş. Mesele âkk bir sandarya kav- gasından ibaretmiş. — Stoyadınc- İ viç Almansann doğrudan zuya adacı, kuvvetli bir yet... Mihver Yugoslavya: kim olunca ebette iş başına © € çecek, Svetikoviç'ler, — Markov ler belm sankdalyalarından — ola- caklar, hem de Stoyadinoviç'in gadrine uğrayacaklar. İşte bunun için vakit ve zamanile Stoyadino- İviç'i nefyetmeği menlsatlerine |uygün bulmuşar. Moskovadan Gelen Ses Bu entrikalar arasımda Yugos- Javya taplkı Osmanlı İmparatorl kgunun Mütarekeden soncaki va- ziyetinde... Hırvatlarla Siovenler memlekete candan sahip çikmi- yorlar. Ümütsizlik içinde can kay- gusuna düşmüşler. — Sınp vatan- perverleri bu boşluk içimde ken- di kendilerini için için yiyorlar. İşte bu sıralarda Moskovanın Bulgaristana ihtarı duyulmuş - ve Yugoslavyada yıldırım tesiri yap. miş. Hımvatlarla Siovenler de bu- nun Üzerine canlanmışlar ve mu- kadderatlarını yeniden Yugoslav- Belgrat İsyanı Başvekile Hariciye Nazırı, kö; belik vesikasını imza etmek üzere Belgrattan hareket ettlderi za- man isyan tertibatı da mükem- bildiğimiz bâdiseler yirmi dört #aat içinde sahneye konmuş.... ) Anlattığımız hikâye şunu açık bir sucette gösteriyor ki eğer bu sine Göre Günün En Hâdiseleri Yunan harp gemilerile İtalyan harp İtalyanların bir zırhlısı e İki kru- uhakkak gibidir. 6000 Htalyan esir edilmiştir. VÂTAN Fiyatı: 5 Kuruş sSIY Sabık Kral - Naibi Prens Pol hâdiseler olmasaydı Yugoslavyı geçmiyeceği i şart kâğıt üzerinde kalmağa mah. kümdu. Bu şart sayesinde —göz boyanıp pakt bir defa yutturul- duktan sonra Almanlar, asayişi korumak ve Yugoslav — arazisinı İmgiliz tecavüzünden — kurtarmal gibi bir bahame ile Romanya ve Bulgaristan gibi. Yuzoslavyayı d bal gibi işgal edecekler ve iste- dikleri gibi aaker geçirerek — ke- yiflerine bakacaklardı. Yeni Kabinenin Kuvveti «Yugoslavyada acaba istikrar var mı? Başka yolda bir hükü darbesi beklenamez mi?» (Devamız Sa, 5, Sü. $ te) yr mek DA YD ae İLACAN MAZİDEN GANLI MASALLAR sandan Başla Sütun Sizi Car Masalı Havası İçinde Yaşatacaktır. taşı, bir türbe, halkın bir büte i- tikadı, nesilden nesile tekrar edi- Hp giden bir üdet, bize ceki gün- lerden çok meraklı birer — masal malatabilir. Dünyanın neresine — gidersenlz gidiniz, bütün bu moraklı şeyler bir define gibi toplanır, bir şehir. de, bir. anemleketle — yaşıyanlar bunları bilir, dışardan gelen — bir sayyah bu hikâyeleri büyük — bir iczzetle dinler. İstanbulun gizlediği canlı mazl masalları dünyanm / her yerinden zsengindir. Fakat bunları bilen az- dır. Gün geçtikçe eserler ortadan kalkıyor, masal da boraber umu- tuluyor. Kbrahim Hakkı Konyalıyı — İs- tanbakia gazetemiz için bir ke- | şif seyahati yapmağa memur et tik. Bize tasayvura sığınaz dere- cede meraklı yazı malzemesi ve yeslmler topladı. Bunları 1 Nisan sayamızdan. başlıyarak neşretimi- ye başlıyoruz. Açacağımız sütun sizi canlı ve hakiki bir bin-bir gece masalı ha- vası içinde yaşatacaktır. Prens ASI SABAH GAZETESİ Bazdin 'On Gün Evvelki Havadisimiz Yıl: | — Sayı: 216 (Çuvalı Çuvalına Teeyyüt Etti Perderpey Altmış Bin Çuval Kahve Geliyor Şeker Fiyalarının Artması Bahis Mvzuu Değil Ankara, 20 (Telefonla) — Brezil- | ha sipariş edilmiş bulunmaktı ya menşell 30 bin çuval kahvenin |caret Vekâleti bu Kahvelerin mam- | olup fiyatın urtması da bahit mev- bugünlerde —memleketimize gelmesi İleketimize ithalinden sonra kahve | suu değildir. beklenmektedir. Bu kahvelerden 10 aıkıntısının tamamen Önü almacağı- | v e bin çuval İzmire, 20 bin çuval da İs- nt bildirmektedir. Milli - Piyangonun Bir Senelik tanbula çıkardlacaktır. | Safi Kazancı 2,950,312 Liradır Pek yakmda gelecek olan bu ma-| Son günlerde görülen şeker teda. Ankara, 29 (Telefonla) — Öğren- ik mütcakıp 10 bin çuvallık diğer bir | riki müşkülâtr da nakliye v. diğimize göre, Mit Piyango idare- parti daha beklenmektedir. Alâkadar | rmdan ileri gelmiş olup xi üç gür | sinin 1640 #af kazaner #i müyoa birlikler tarafından 40 bin çuval da- zarfında bu da düzelecektir. Haki- | 620 bin 812 lira 29 kuruştur. Yunan Şarki Akdeniz. Büyük — Baskını |Bir Çarpışmıya| Petro adır. Ti-| katte memlekette bol şeker mevcut rtal Toplandı Atina, 29 (ALA.) — Matbuat No Mağlüp Etti Kap. 20 (AA.) — B.B. Cu Pol'e Açık Mektubun Devamı Yazan: Nizamettin Nazif Üçüncü Sayfamızda Almanyanın Yugoslavya elçisi Almanya Belgrad Elçisini Geri Çağıracak Örfi İdare İlân Olunduğu Yalanlanıyor Alman Tebaaları Belgrad'dan Zaretinin tebliğine göre, cuma günü Yunan keşif kolları, Arnavutlukta t İtalyan cephesinin gerisinde çok de Ayrılıyorlar Cemubi Afrika birliği başvekili ge- neral Smuts dün bir nutuk söyliye- rek ezcümle demiştir. ki: | HatGerisinden| Sahne Oldu | Diktatörleri MühimMalümat Hzalyanların Bir Çocuk Hasara rUğraj v İrinlere kadar - girmişterdir. Bu —ha- rekâtta çok kıymetli malümat top- İlanmıştır. €— Diktatörler Balkanlarda har. İki Kruvazörü 'eT oldü. Fakat hakikatte bu ço- cuk «büyük> unvanma bihakkın lâ. Ayrıca 2 italyan Gemisi Badrıldı | D | | Almanlar Çekiliyor Londra, 29 (ALA.) — Res-| 'pelgrad, 29 (AA.) — Oti men bikdirikliğine göre, dün, at | —Alman tebaasının, elçilik tarafın- İki Akdenizde vüksa geler DT | dan pazaztesi günline kadar Yugot. lrmfîm'; ae hııı'; terke davet edildiği toeyyüt ve iki İalyan kruvazörü de ciddi | surette hesarzede olmuştur. Teeyyüt etmemiş haherlere göre, Zırhlılardan, — kruvazörlerden | Halyan : elçiliği, Ttalyan kadın — ve İve destrayerlerden mürekkep - İ- | YOcuklarının tahilyesini tavsiyo et talyan kuvvetleri dün görülmüş- | miştir. tür. Düşman kuvvetleri dağılmit fakat buzı cüzütamlar muharebe- ye mecbur birakılmışlır. Donan- | ma tayyarelerile İngiliz hava kuv- Wvuk:.nc mensup cüzütamlar, ne. | Gceleri henüzz malüm olmuas'an hü- cumlar yapmaştır. Yunan deniz kuvvetleri de ha- rekâta iştirak etmiştir. * Londra, 29 (AA.) — Ami- | rallık dairesinin tebiği: İngiliz Parihian denizalı ge- misi, İtalyanın cenubunda hima- kında seyreden bir gemi ka- Hakiyetle bir hü> cum yapmaştır. İaşe ve yahut as- ker naküye gemisi olan 6000 to- milütokik bir vapura ve 10.000 |tonilktoluk bir büyük sarnıç ge- misine torpiller isabet — etmiştir. |Bu gemilerin bastığı görülmemiş- yarak Açacağımız nlı Binbir Gece Yugoslav Kabinesi nin İçhmaı Belgrat, 29 (AA.) — Reuter: Yeni Yugoslav kabinesi, bu sabah üç büçük Saat süren bir toplantı yapmıştır. İçtima sönündü neşredilen — yarı TeRmİ tebliğe nazaran 1 Nisandan Kânunuevyel nihayetine kadar olan devrenin bütçesi tasvip edilmiştir, TTebliğde, harici siyasot — üzerinde herhangi bir müzakere cereyan et tiğine dair hiçbir. kayıt Yoktur. İye a Üfilesine mun KEZ ç Y 'i Ci vi .ı jtir. 0 | $ ? Londra, 29 (AA.) — Ami- rallık dairesinin bu akşam neşret- tiği tebliğ: | Şarki Akdenizdeki deniz ha- | rekâtı hakkında yeni haberler be. | nüz gelmemiştir. Fakat tayyare- |lerimiz. bu sabah, kurtulmuş İtal- yan bahriyelilerini ihtiva eden sallar götmüş olduklarını bildir- mişlerdir. Bundan, asgari bir İ- talyan getnisinin batınış olduğu is- | bir mezar taşı: «Karı dıriltısından» - 1260 (1843) senesinde ölen Halil Ağanın mezarı 1 Nisanda Hihraç edilebilir. Kalbler Ara- sındaki Yol Yazan: REŞAT NURİ Ankara radyosu evvelki gün Yu- geslav hükümet darbesini — haber Verdiği zaman bir çarşı meydanın. dan geçiyordum. Bir anda yaymacıların özünde- Ki alışveriş gürültüleri durdu; açık meydan kahvesinde tavla atanlar durdü, sokaktan geçenler kuru bir gnar dalına asılı hoparlör karşı- smda durdu. Çehrelerin sonsuz de- Kişikliklerine rağmen hepsinin ay- B mesut beyecanla üdeta biritirle- Tine benzedikleri görülüyordu. Güm- delik kazançlarından başka — her düygüya yabancı sanılan işporta- ©1 ve ayak safonu çebreleri, geçini Yeni Kralın Yemini Şöyle Bitiyor: * Kadiri Mutlak Olan' Cenabı Hak Yardım- cımız Olsun, Âmin v YUGOSLAVYA, ÜÇLÜ PAKTI FESH! FAKAT | MUTLAK BİR BİTARAFLIK MUHAFAZA EDECEKTİR Belgrat, 29 (A.A.) — İyihe- ber alan mahhllerden öğremilklir #ine göre, Almanyanın — Belgrat elçisi Fon Heran, hükümeti tara- hadan geri çağırlacaktar. Adman elçisi, bu akşam Hari- ciye Nazırı tarafından kabul edil mmüştır. SABIK MOSKOVA ELÇİSİ ACELE BELGRADA ÇAGIRILDI Belgrat, 29 (AA.) — Başve kil General Simoviç, Devlet Na zarlığına tayin edilen sabik. Mos kova ekçisi Gabriloviç'i —acele |Belgrada davet etmiştir. Belgrat, 29 (AA) — Of Yugoslavyada örfl idare ve seler. Whfllk ilân edildiği vesatre hakkın. da bilhassa Budapeçtedea — yayılan İhaberter kati #ürette yalanlanmak tadır. (Diğer haberle 5 incide) BAN | L A Edebi, Hisst Roman Sevilmiş, tanınmış kadın roman- cılarımızdan Muazzez Tahsin Berkand'ın telif eseri Başlıyoruz. GÜNÜN SESİ gehreleri, esici yaşama tarzlarımın ebedi ve büyük hayvani belâhatine mahküim ettiği sanılan hamal ve fakir işçi çehreleri, yorgun, ihtiyar ye ifadesiz çocuk çehreleri! Semti bile bir çoğuna malüm ol- muyan yabancı bir memleketleki bir hükümet darbesi nasıl oluyor da bu kadar ayrı çehrelerde bu de- Bişikliği yapıyor, bir dakika ünce- Ki sonsuz kargaşalıktan hir anda nizam safında bir ordu gehresi çı- karryordu ? Halbuki meşele pek e kadar ba- Kit ta dağildi. Hemem hemen ufak çapta bir fikir meselesiydi. — Bel- grattaki İHtilal karşısında hu he- yocamı düymak için az çok okur muş, düşünmüş, öteberi belliyerek muayyen bir fikir seviyesine yük: selmiş siyasi — hödlseleri — takip etmiş olmak lüzumdı. Böyle olduğu halde ben ne du— yuyorsam Üç beş adım — ötemdeki gizmeli belediye süprüntücüsünün, (Lütfen sayfayı çeviriniz)