26 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

...... ..... BUGÜ | eç'in Harp Riyeti Ban: Ömer Rıza DOĞRUL| “tvecte devam eden harp, &- zaktan bakılıi çok yavaş ediyormuş gibi göze çarpıyor. Mütehassislar, bilâkis hâdise. #rada umulduğundan çok fazla ilerlemiş olduğunu söylüyor. Yakut bütün ihtisas sahiplerinin ettiği tek nokta, Norveç har. İE yayri resmi o membalarn haberlere itimat etmemek lâ. #oldiğidir. Bu haberlerin çoğu ğalıdır. Bu haberleri alanlar hler de harp mmtakalarından Kzakindirler. Fakat bütün bu ka. rağmen muhakkak gibi g N bir nokta, müttefiklerin Nam. ii WYarıma askeri kuvvetler çıkara. Norveçli müdafilerle temas tesis olduklarıdır. Fakat hu kuvvet. Almanlara kati bir darbe in. İk üzere olduklarını iddia et. doğru değildir. Çünkü karaya lan yardım kuvvetinin bu dar. İhdirebilecek büyüklükte olma. Anlaşılıyor, Müttefikler bu kuv. büyütmeğe ve onu, darbeyi İn. iyeye getirmeğe çalışıyor. Almanlar da müttefik kuvvetlerin Mahiyeti almaması için mukabil Uza geçmişlerse de, İngiltere İniharbiyesi tarafından neşrolu. tebliğe göre, hu mukabil taar. | püskürtülmüş ve müttefiklerin | “yeti tahkim edilmiştir. emr iyet Verilen Nokta Yesiliz askeri muharrirlerine göre, müttefiklerin Andalo- €ivarına da kuvvetler ihraç et- Heri muhtemeldir. Fakat ba kuv. in de büyük olmadığı söyleni- » Bu kuvvetlerin hedefi de Gud- hdidalen ve Osterdalen'deki Nor- kuvvetlerile irtibat tesis ederek, Mlara mühimmat yetiştirmektir. İki tarafın da demiryollarının bir- Re noktası olan Donbaas'a en bü- & ehemmiyeti verdikleri anlaşılı. Almanlar buraya paraşütlerle erler göndermislerse de, bu as. rn b: "miştir, Fakat, bu neticenin alı. alınmadığı pek belli değildir. llttefiklerin bir de Sozne körfe- 8 asker çıkarmış olmaları ihtima en bahsedilmektedir. Ru hareke- hedefi Bergen - Oslo, demiryolu) iy, Yolları üzerinde bulunan Norveç: kuvvetlendirmektedir. Oslo'nun Şimalindeki vaziyete ge- e; buradaki Norveçlilerden bek- n şey, mukavemete devam etmek Almanların tehlikeli bir taarruzu- uğramamaklır, o Norveçliler, bu İn iyetle bir taarruza uğramamak o belki de gerilerler, ve bir taraf- tahribat yaparak, diğer taraftan İlmanların muvasala hatları üzerin. Gerila harplerine girisecek mu. emetlerini koruyabilirler, » arvikteki Vaziyet »giliz ve Fransız kuvvetlerinin Norveç kıyılarma ihracını te eden iki âmil, donanma ile ba- kuvvetleridir. Hava kuvvetleri, tli bombardımanlar | yaparak Mivenzer, Kristinansund ve Dani: | kadaki Alborg üslerini tahribe| Alışmış ve bu sırada donanma da Ütaç harekâtın muvaffakıyetle bü- Kemiştar, Narvikteki vaziyet, ehemmiyetli #yılmamaktadır. Çünkü Almanlar Tava yolile buraya yardım kuvvetle. Nİ göndermiş olsalar da bu kuvvet a imha eimek yalnız gün mesele. Nin Hava Ablokasının Tatbikine Hazırlıklar Üzere Hazırlıklar Paris, 25 (A.A) — Mebusan mec. Mi ördü encümeninde beyanatta bu. Kiran, teslihat nazırı Dautry, şöyle yy mAlâtimiz: mütemadiyen ve mü. İm bir nisbette artmaktadır. Her imale karşı koymamıza medar ola. Yeokitir. Bilhassa muharebelerde İs- Mal olunan bâzı malzeme imalâtı misline çıkmış ve her türlü mor. İ tahminleri geçmiştir. Hava ablokası ya iğiliz makamatı, Almanların hs. 4 tarikile yapacakları ithalât ve ih- un kontrol etmiye medar olacak di, irlerin tetkikine devam etmekte- ler, i Have kontrolünün yakında şiddet. K surette tatbikine geçilmesi der- Vİ edilmektedir. Avustralya ve Yeni Zelanda Kuvvetleri Kumandanlarile areşalimiz Arasında Ankara, 25 ÇA.A.) — Türk ve Yeni Zelânda kuvvetlerinin Gelibolüda kar- şılaşmalarının 25 inci yıldönümü mü- nasebetile, Mısırdaki Yeni Zelâinda se- feri kuvvetleri kumandanı Ge B. C, Freyburg da, Türk ordu tebliği ricasiyle, Türk Genel Kurmay il Fevzi Çakmak'a bir mesaj göndermiştir. Genersl, bu mesajında 28 yıl ön- ©e ile bugünkü vaziyeti ve Türk ordu- sunun meziyetlerini izah ettikten son- râ mesajım şöyle bitirmektedir; “Karşılıklı dostluğumuzun inkişaf #- deceğine inaniyoruz ve bilfili mu rebeye girmemiz li zin ordunuru yanımızda o görmekten daha iyi bir talih ümit edemeyiz. bu fırsatla o düşüncelerimiz beraberdir ve en iyi temennilerimiz Türk ordusuna gitmel Genel Kurmay Bi Fevıl Çakmak da mukı Mısırdaki Veni Zelândn seferi kuv- vetlerine tebliğini B. C, Freyburg'dan rica etmiştir, Mareşalin mesaji gu cümlelerle 80- na ermektedir: “Bir zamanlar yekdiğerinin düşma- mı olan orduların iitifak o rabrtalarile birbirine bağlı bulunmaktan dolayı samimi bir sürür hissettikleri şa an- da, size samimi düşüncelerimizi, te- mennilerimizi ve sempatilerimizi mu- habbetle gönderiyoruz.” Avustralya kuvvetleri Başkumandanile taali edilen telgraflar Diğer taraftan Türk ve Avus- tralya ordularının OGeliboluda kar- sılaşmalarınm o yirmi beşinci yıl- dönümü münasebetile Avustralya im- paratorluk kuvvetleri kumandanı Ge- meral Blam Meroşal Çakmak ara- sında da ayni gekilde telgraflar testi edilmiştir. sizinle . Tenda, 25 (A.A.) — Bir Avusiral- ya ve Yeni Zelinda kolordusunun 1513 de Geliboluya ihracının yıldöni kralya, ve | # Zalândada olduğu xibi halen Mirrds ve Filistinde bulunan Avustralya ve Yeni Zelândalı kıtsat arasında da mo- rasim yapılm, Amerika ve Müttefikler Nevyork, 25 (AA.) — Nevyork Hernid Tribune gazetesinin Vaşing- ton muhabirinin bildirdiğine göre, A. merika hükümeti, Amerikan gemile. rini, Vladivostok'a Sovyetler Birliği için makine ve diğer eşya naklinden menedecektir. Bu suretle Amerika Birleşik devletleri, mânen müttefik. lerin Uzak Şarktaki harp kaçağı kon- trolüne yardım etmiş olacaktır. zakerededirler, # olduğu anlaşılmıştır. İsveç Sulh İlâhından istimdat ediyor... (İngiliz Karikatürü) Belçika Kabinesi İstifa Etti Holanda ve İsviçrede de Milli Müdafaayı Kuvvetlendirmek Için Mühim Tedbirler Alındı Amsterdam, 25 (A.A.) — Holanda orduları başkumandanı bir emirname neşrederek milli müdafaaya taa'lük eden ve neşri için mezuniyet alınma. mış olar ve yahut halkın kuvvel mâ. neviyesini kıraçak ve devletin emni. nan makalelerin gazetelere dergediL. mesin! menetmiştir. Bu emirname, ayni zamanda Holanda bitaraflığının terki lehinde yapılan her türlü eçne. bi propagandasının neşrini de yasak etmiştir. İngilterede Avam Kamarasında İi. berallerden o Mander, Chamberlain- den Avrupanın bitaraf memleketle. tihe karşı taarruz vukuu halinde mütearrızm bu memleketlerin müs. temlekelerini zaptetmesine muhale fet edilip edilmiyeceğini sormuştur. Chamberlain, böyle bir hal vuku. unda, müttefiklerin menfaatini mi dafaa için icap eden tedbirlerin ati- nacağı cevabını vermiştir. © imerika Balkanlara bu sırada harbin geleceği. ne kani değildir. Amerikan İthalât ve İhracat Bankasının Amerikan pamuğu almak için Ma- carislana bir milyon dolar ikraz etmesi bunu gösterir. Amerikan sermayedarları, istilâ teh likesine maruz olan yerlere para vermezler, A- merikar bankaları, diğer Balkan memleketle. rinden bazılarına da para ikraz etmek için mü. İtalyan matbuatında müttefikler aleyhindeki neşriyat durmuştur. Bu suretle, bu neşriyatın bir blöften ibaret * Fransa Başvekili m, Reynanud âyan meclisi ha riciye encümeninde yeni harbin başlamasından önce ve sonra da, Fransız hükümetinin İtalya ie aradaki meseleleri halletmek arzusunu İtal- ya hükümetine bildirmiş olduğu halde cevap alamadığını söylemiş ve bu surelle Fransa hü- kümetinin kendi hesabına hüsnüniyet göster. diğini, fakat tek taraflı hisnüniyetin bir neti ceye varmıya kâfi gelmediğini izah etmiştir. Geçen haftalarda, Fransız hükümeti bu yol da teşebbüslerde bulunmamak yüzünden tenki- de uğramakta idi. Bu münekkitlerin hedefi, Fransanın Lâtin hemşiresi olan İtalya ile arayı düzeltmekti. Fransız efkârı umumiyesi İtalya ile dostluk tesisine taraftardır. Ve Fransız hü- kümeti de, matbuatın İtalyam vencide neşri. yatta bulunmamaları için herşeyi yapmıştır. Bununla beraber siyasi muharrirlerden bir ka- BELÇİKADA Lonara, 25 (Hususi) — Brüksel. den gelen haberlere göre, maarif bütçesinin müzakeresi üzerine veri- len reyden itimsda mazhar olmadı- aza m1 Ma bökümet istifi simiştir ite dani “ mraniyelte. dir. M. Piyerlo hükümeti, 3,5 ay ev. vel teşekkül etmişti. . Katolik partisine mensup âyan â- zasından Crockaert, Soir gazetesinde Belçikanın malzeme ve asker bakı. mından Vaziyetini tahlil ederek diyor kiz Belçikada 30 bin kilometre mürab. bal arazi üzerinde sekiz milyondan fazla insan yaşamaktadır. Şehir ve kasabı Belçikidi pek çok ve pek sıktır. Belçika, bu bakımdan bir a- râziden ziyade bir şehirdir. Topyo. kün harp, Belçikada bir sokak muha. rebesi olacaktır. Belçika, bir arazi fetheder gibi değil, fakat ancak, yağ. maları ve katliamlerile bir şehir a. bnır gibi alınabilecektir. B. Crockaert, makalesinin sohun. da, Belçikanın anlaşmazlık dışında kalması için her şeyin yapılması i. -.p ettiğimi irikdirmekte ve hüküme. tin çok kati ve sağlam hareket etmesi lüzumunu tebarüz ettirmektedir. Bern, 25 (A.A) — Bu akşam İs. vikrenin her tarafında işık söndürme talimleri yapılacaktır. Alman cemiyetlerinin Galle kan. tonunda yaptıkları içtimalar sonrza- manlarda sıklaştığınder;” hi yabaner cemiyetlerin, içtimalar ya. pabilmek üzere önceden müsaade almalarına ve yabancı hatiplerin, zabıtadan izin istihsal etmedikçe, bu içtimalarda söz söylememelerine ka. rar vermiştir. ii çının şu mütalâayı leri sirmelerine miisaade edilmiştir: “Roma, tek taraflı müsaadekârlığı zaaf alâmeti saymak itiyadındadır. Bu yüzden tek taraflı müilsaadekârlık bir netice vermez.,, Fransızların çoğu da bu miltalâadadır. * Fransa Harbiye Nazırı Campinchi, Fransa tarafından inşa olunan 35,000 tonluk iki saffıharp zırhlısı Riche. Nicu ile Jean Bart'ın pek yakında vazifelerine başlıya. caklarını, ayni büyüklükte ve kuvvette olan Cleman- cenu ile Gascone'num İnşaatın da çok ilerlemiş oldu. ğunu anlattı. Bilhassa bu son iki zırhlının, programda muayyen olan vakitten on ay evvel ikmal edilecekleri bildiriliyor. Bu Fratsız saffıharp gemileri, İtalya tarafından inşa olunan saffıharp gemilerinin tam dengi sayılmaktadır. Italyan matbuatı, » son günlerde Italyanın Ak- denizde mahpus olmaktan kurtulmak istediğini yazıyorlar. Sinyor Gayda ise bu mevzu üzerin. de yazdığı bir makalede İngiltere ile Fransa- nan artık eskisi gibi Akdenizi muhafaza edeme- diklerini anlatıyor ve bu iddiasını şu sebeplere istinat ettiriyor: Jtalyan tayyareleri Cebelitarıkı bombardıman edebilir. Malta İngilizler bakımından kiymetini kaybet- miştir, On İki Ada, Mısır, Kıbris ve Filistine karşı gelir, Rodos, İskenderiyeden 375 mil mesafededir, İtalya, Arnavutluğu işgal ettiği için Adriyati- ğin ağzındaki Otranto Boğazını seddedebilir. ELEK Yazan: B. FELEK imdi sırası geldi de söylüyo. rum. Lâf aramızda. Şuna muslu, afif, doğru ve vicdanlı olmak da öyle zor ve mihnetli şey ki, ser mayın! Bu sözüme karşi: — Pek sıkıliy: m, sen de alın de marını yırtıver! diyor gibisiniz. Haksız cevap değil. Lâkin neyli yelim ki; dedelerden gelen bir kar terbiyesi, bir aile terbiyesi ve niha. yet bir ahlâk telâkkisi var, O bırak, miyor. Yoksa hani rahat etmek içir sıkılmamak, utanmamak, Omamus haya, fir, hicap zahmetlerinden kur tulmak kadar kestirme yol yoktur Bunun emsalini göçebe çingeneler. den yüksek serseri denilen şık tu. feylilere kadar her yerde görürsü. nüz. Daima memnundurlar. Bun mukabil afif, namuslu, doğru adam- ların vaziyetleri de meydandadır. Bi. halinden memnun ise, on biri şikâyetçidir. Bunların yegüne servet. İleri, yataklarında rahat uyumalafı, yaşadıkları cemiyette maddi olmasa bile manevi itibar sahibi bulunmala- rıdır, Size bu yazımla, namussuzlu. Kun kasidesini yazacak değilim. Fa. kat cemiyetin de namussuzla her ba- şa çıkamadığı vakada namusluyu si kıştırdığını görmekle eza duymakta. yım. Meselâ: Ötedenberi birçok zayıf ve alil vatandaşın uzun uzadıya forma” litelerle yorulmasına sebep olan zat maaşlari yoklamaları ve tediyeleri, otuz kırk bin namuskâr adam için. den tç dört bedbaht çıkıp, sahte mü. hür veya sahte fotozrafla haksız ma- aş almalarının neticesidir. Onlaf ya. kalanıncaya kadar edepsizliklerini yapar, paraları çalarlar, Bu ve buna benzer hâdiseler oldukça da kendi maaşını bile güç alan biçare zayıf, alli ve yetimler, o birkaç edepsiz yü. rinden yeni yeni bir takım kontrol mekanizmalarında sıkıştırılırlar, Ezetimle, sön günlerde meydana çikan sahte mübadil bonoları mese- lesi yüzünden hakiki bono sahipleri. nin yeni bir takım zorluklara uğra. dığını da işitiyoruz. Bu bonoları kırmakta olan Ziraat Bankası, sahtekârlık meydana çıkm- ca; para vermez olmuş. Bono sahip. leri sızlanmışlar. Simdi bonosuna karşı para almak istiyenler, bonola. rı bankaya verecek, oradan maliyeye gönderilecek, maliye tefkik edip, sahtedir, veya değildir, diyecek, Güç şey. Bir kere gayet açık ola- rak tesbiti lâzım gelen nokta; haki. ki bonolara nazaran sahtelerdeki noksan ve kusurdur. Maliyede bu bonoları tetkik edecek olan memur- lar, tabii bunları kerametle ayırde- decek değildiler ya! Onların ellerin. tamim etmek, herkese söylemek, devletin itibarı kırılmaması, ve hal- kın zarar görmemesi bakımından elzemdir. Hele bir, beş, yüz, beş yüz sahte bono var, diye; bütün bonoları şüphe altına almak ta reva değildir. Zaten işin diğer bir sakat tarafı da, bu gibi kiymetli evrakm, takli. di kolay bir şekilde hazırlanmasıdır. Ben, bu bonoları görmedim ama, her halde bizde basılan diğer emsaline bakarak, taklidi kolay bir şey oldu. ğuna hükmediyorum. Son gilmüş paralarımızın da ne kadar basit olduklarmı görüyoruz. Böyle şeyler ne kadar basit modelde olursa, memleket içinde ve dışında onları taklit edecekler o kadar çoğa- jr. Onlara bu sahtekârliği hemen jhemen gayri mümkün kılacak vesi. ja ve sikkeler basmak lâzımdır. Böy. İle olmazsa; bir taraftan halk muta- İsarrır olur, Diğer taraftan devletin sikke mahiyetindeki vesikaları şip. heli gözle görülmeğe başlar, Bu da ir. Ve bütün bun. dediğim gibi, na- muskâr ve afif olanlar, iki edepsiz suçlu yüzünden türlü sıkıntılara du. sar olurlar, Scapa Flow'a Almanlar Yeni Bir Hücum Yaptılar Londra, 25 (Hususi) — Mütead. dit düşman tayyareleri, dün akşam geç vakit Spaca Flow üzerine bir İbücüm teşebbüsünde bulunmuşlar. dır. Bir tarlaya iki bomba düştüğü görülmüş ve bir düşman tayyaresi, hiçbir muvaffakıyet elde etmeden, bir sokağı makinalı tüfek ateşi ile taramıştır. Hiçbir hasar vukus gel memiş, hiçbir kimse ölmemiştir. Düş | man, hava dafi bataryalarının şid. l detli ateşi ve İngiliz avcı tayyarele. ri tarafından seri püskürtülmüstür, 4