24 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

“ # —— 21.2.94 (BUGÜN Plata Kaliramanları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL p lizler dün, Plâta “nehri har. ine iştirak ederek Graf-Fon Spee'n'n feci bir akıbete uğraması na yardım eden, harpten muzafler sıkarak vatan sulara dönen kahra- manları tebcil ettiler ve Londra eşi me nadit tesadüf edilir tezahürlere sahne oldu, Nelson'un âbidesi etrafında topla. nan muazzam kütleler, kahramanlar yi alkışladılar, alkışladılar ve Mister Çurçil, Plâta nehri zaferini destan- lara yakişan ve güzel bir destandan farksız olan bir Tutabe irat eti, İn giltere Kralı, kahramanlara madal. yalar verdi ve Londra Şehremini, litün kahramanları İzaz ve tâziz için herşeyi yaptı, Fakat bütün bu ihtifal İçinde Asa. bı koparırcasına geren ve © gerilmiş âsabı heyecan ile titreten bir tek si- ma vardı. Bu s'ma, inatem İçinde, göz yaşları dökerek kocasına sit bir madalyayı alan yaslı bir ka dindi. Kocası, muharebe esnhsnda yaralanan, fakat yaralandığı ve ya. Talarından ölmesi mukadder olduğu halde vazife başından ayrılmıyarak son nefesine kadar arkadaşlarını nı e içinde mücadeleye devam için teş- Yik eden bir muharipti. Harbin fe- Saatini temsil eden bu siyah elbiseli adının. sahnede görünüşü, halkın <oşkunluğuna * vakar ve heybet ver. MİŞ ve bütün bu merasimi radyo ile İp edenlere, herşeyi unutarak yal. İnsanca düşünmek ve yalnız in. #anca hissetmek fırsatmı vermiştir.) Tabildir ki, o zaman Plâtanın İn-! iliz ve Alman kahramanları da göz-) iniyor, ve harbin yalnız feca-| Yalnız istırabı yaşanıyor. elbisesi SON HABERLE İngilterede Tedhişçiler Faaliyette Dün Yeniden 7 Kişi Öldü 137 Kişi Yaralandı Londra, 23 (A.A) — Cümhuriyetçi İrlanda ordusu mensuplarının yapmış oldukları sulkastler, dün geceki indi. lâklar hariç olmak ü yaralanmasına sebebiyet vermiştir Geçen ağustos ayında Conventry'de 5 kişi ölmüş ve 100 kişi yaralanmış. | Dün geçeki infilâk Londranın tam merkezinde Yukun gelmistir. Bir ka. dın ile bir polis memurunun ve bir şoförün sıhhi vaziyetleri endişe tev- lt etmektedir. Barnes ve RleNarda adındak! fki İrlandalının idamlarındanberi İngi terede yapılan suikastler serisinin f. kincisi başlamış demektir. Birinci infilâk, Marble Arch'da n- fak bir kulübeyi yıkmış, daha şid. det olan ikinci infilâk Iso biraz sor. ra bir kaç yüz metre ötede Oxford Street'te vukua gelmiştir. Ortalığın karanlık içinde olmasına Alman tayyaresl uğramışsa da İngi TAN Heligolanddaki Alman İngilizler Donanmasına İngiliz Tayyareleri Hücum Etti Yine İngiliz Tayyareleri Avusturya ve Bohemya Üzerinde de Muvaffakıyetli Uçuşlar Yaptılar Londra, 23 (Hususi) — İngiliz Ha. | göre, Alman bandıralı 13369 tonluk bir| Antonio Delfino yük gemisi eni su-| ile harp eden Exter ve Ajax kruva. tebliğe göre İngiliz tayyareleri Sah -|rette Bahya limanından hareket et. miştir. va Nezaretinin bügün neşreti Çarşamba gecesi Heligoland yakti de gördükleri harp gemilerini ba: balamışlardır. Sahil bataryalariyle tayyareler arasında mtoş taati edil miştir. Mukabil hücuma geçmek isti- yen öç Alman teyyaresinden birinin Paris, 23 (Hususi) — tebliğ edildiğine göre, Norveç ve İn- gilterenin Altmark hâdisesi hakkın. Kahramanları Taltif Etti i Kral ve Nazırlar da Merasime İştirak Etti Londra, 23 (Hususi) — Londra bugün, sayılı günlerinden birini şadı ve şehir.baştan başa Graf Spao zörlerinin mürettebat ve kumanda heyet karşıladı. Mür tile kumanda heyetini 760 kişi teşkil e. diyordu. Mürettebatın yaptığı yürü. yüş esnasında halkın alkışları, ban. İdoların sesini boğsesk dereceye var- İ mıştı, Kral ve kabine erkânı merasi. Altmark hâdisesi Yarı resmi düşürüldüğü zannedilmektedir. Bir|daki protestosuna henüz cevap ver-| me iştirak etmiş, Kral kuhraman! tif İngiliz t dememiştir. Yine hava Nezaretinin bir tebliği Avusturya ve Bohemya üzerinde mu vaffakıyetli uçuşlar yapmışlardır. zerindeki buluyor. Bugün de İngiliz sahillerine bir iki uçuşları ikinci defa vuku liz avcıları tarafından hemen püs.| kürtülmüstür. | Almanlara göre Son Alman teb! de Garp cephe- sinde Valdes. garnizonuna karşı ya- aresi de üssüne avdet o.İmemiştir. Bu teahhurun günü Kopenhağda İsk letleri arasında yapılacak konferans- | rettebat ile kumandanları Guildh. ne göre, İngiliz tayyareleri bu gece|la alâkadar olduğu tahmin edilmek. |de izaz olunmuş ve burada tedir. Müttefikler,şimal devletlerinin fal R müşkül vaziyetini takdir etmekle be. | lenmiştir. Şehremini, kahramanlar İngiliz tayyarelerinin Avusturya Ü-| ber bu devletlerin ârilerden cemlle göstermesine imkân bırakmı. yacaklardır. Dün Norveç sefirile Hariciye müs- teşarı arasında yapılan temasta bil. bassa bu cihet tebarüz ettirilmiştir. « cumartesi İrı nişan ve madalyal inavya dev- | mürettebat İle konuşmuş, bütün mü. Mister Churehill tarafından bir nutuk söy. irine | şerefine bir ziyafet vermiş ve bir nu. | tuk ile Londranm minnet ve şükran. larmı bildirmiştir. Ayni muharebeye iştirak ederek, | Yeni Zelandaya dönen Sehilles ve! | Okland da, ayni şekilde karsılanmış. | zabitan ile mürettebat laz edilmiştir. Gördeste Macaristanda #FCLE Matbuat Davaları Babında Yazan: B. FELEK pi kapı yoldaşımız Sabiha Zekeriya, dünkü “TAN,, da Adliye Vekili Bay Fethi okyara yüz- diğı bir açık mektupla matbuat da- vah n hususi mahkemeler isti” yor ve talebinin yerinde olduğunu göstermek maksadiyle de bu dava- ların ürzedebileceği dahili ve harici ehemmiyeti mücmel olarak yazıyor. Bu temennisinde kapı yoldaşımız- la beraber olman kabil dı Çünkü her mesleğin, hele bu meslek fikriyata ve içtimuiyota temas ettik- çe, kendine mahsus incelikleri var- dır ki; onu umumi vasıftaki makam ve mahkemelerin lâyıkı veçhile tet- kik ve ihata edebilmesine her zaman kolaylıkla imkân bulunamaz. Bu hususi mahkeme bahsini ben, hattâ spor davalarına kadar ileri götürü” yorum. Çünkü bir spor müsabaka. sında çıkan bir hâdise ile sokakta bi- ribirini döven iki kiş'nin çıkardığı 2a bıta vakası ne ruhi sebepleri, ne de —varsa— cürmün sübutu bakım. dan ayni şeyler değildirler. Yani demek istiyorum ki; bir mahkemenin bakacağı davanın tabi- ati, naturası husust mahiyet arzetti mi, ona bir hususi mahkemenin bak- ması adaletin İyi tevzii bakımından —mümkün müdür, bilmem amma— pek faydalı olur. Lâkin şurayı ısrar m ki; matbuat davalarmı, hattâ cinai vakaların hükümlerini — Avru- panm bazı memleketlerinde olduğu gibi jüri heyetlerine bırakmak bu hükümlerin isabetlerini yüzde —hiç ile iddin ede. pılan bir taarruzda bir çok esir dığını kaydertkten sonra Al iv yarelerinin İngiltere, Fransa üzerin. de keşif faaliyetlerini arttırdığı, fa Nitekim bugün de öyle olmuş, İn-| rağmen yardım işleri süratle tanzim gilizler bugünkü nümayişle milletin | edilmektedir; Ceman 12 kişi yaralan» pskeri hamasetini costurmak istedik-| mış ve hastahaneye kaldırılısıştır. Heyelândan - | Milli Müdafaa olmazsa— elli eksilimek demek ©- leri halde, fecnat ve iatırap lâvhaları 'arşısında onlar da iki taraflı düşün. mek imkânını bulmuşlardır! Bir hâdisenin verdiği şerefle bera- ber ıstırabı da düşünmek ve © istıra- bı dindirmiye uğraşmak kazanılan şerefin en büyük hakkıdır. Iraktaki Buhra #rakta General Nuri-Fssald'in ve. Bİ bir kahine | etmefiyle niha t bulan buhranın içyüzü artık an.|5 aşılıyor. liğe ordusu rüesasından bir kaçı, e kilerinden istifade ederek hükü- vet işlerine müdahale etmek ve si- Ms meşgul olmak istemişler, Nu- 1, Esra'd Paşa da bu vaziyet dahi- inde bilkümet başında kalamıyaca mi anlıyarak istifa etmiştir. Fakat yek halkı, ordunun siyasetle meşgul çimasını istemediği ve Irakın devlet gi am maibi de ordunun eti almasın beğenmediği isin Nuri « Essald Paşa Eğ kahi ii eşkile memur edilmiş ve orduyu si Yaset sahnesine sürüklemek istiyen kumandanlar da te) BE tekaüde | sevkulun- Hâdisenin bı — komşumuz uhran atl, Bizzat Irakın ordunun en fen; Bir kaça uu mahiyeti haiz olma- Irakın mühimce bir ğini göstermektedir. Irakın geçirdiği tecrübeler, siyasetle meşgul olmasının eticeleri vereceğine sahittir. darbeli hir, evvel, Irak ordusu bir NE met yapmıs, o zamanki kurbanı Cafer Paşa bu dar- ayni hâğge nn! olmus, çok. gecmeden bi ee: etmiş, ilk dar. mukabil hiz aa Bekir Sıtkı Paşa Eltmişi, si hükümete kurban amarşidir. Ve bir ndan daha korkula. Onun için Nuri » ancak takdir ile harekettir, Ka “Welles, Yarn İtalya a G, homa, 23 ii ğa “idi Tes'in pazar pini günü Napaliye vk enmektedir. İyi İN z mahafile göre, omada ancak iki mer vel gelmesi almak. mumaleyk,, m kalacak ve Bu fhfilâklar vukua guldiği sırada kahvede mühim hasarata sebebiyet vermiştir. Fakat yaralı yoktur. Bir infilâk daha “1 Dün skşam, Valehsm'daki barut tabi tur. İnfilik oldukça uzakl his-İda ilmiştir. Teslihat Nazırı, kimsenla yaralan. madığını, ve sesin fabrikada patlayıcı madde birikintilerinin yakılmasından mütevellit olduğunu bildirmiştir. e Londrada vuku bulan infilâklar ür zerine Scotland Yard makamları, bü. | tün geceyi bir çok İrlandılarla mes. kün bulunan Londranın şimalı garbi mıntakasım ziyaret etmekle geçir- kat iki Alman tay: Beli n ana caddelerinden birinde |dönmediğ bir pencereden - atılan. bomba, bırİgiliz ilâve etm Denizlerde faaliyet Fransız tebliğinde de şöyle denil. yaresinin üslerine bildirmekte ve bir İn- 'aresinin . düşürüklüğünü günler zarfın-| İzmir, 23 (Tan Muhabirinden) -— Gördes kazasının Cuma mahallesinde şiddetli bir heyelân olmuş, 20 ev yı. kılmıştır. Heyelânla birlikte vuku bulan inhidam neticesinde ayrıca 4 İ cv toprak altında kalmıştır. Geri ka- » diğer evlerin de duvarları yarıl. İ mıştır. Tehlikeli mıntakalardaki ev. r boşaltılmaktadır. Nüfusça zay Budapeşte, 23 (A.A.) — Resmi ce. ride bir kararnsme neşretmiştir. Bu kararname, normal kuvvetlerin kifa- yetsizliği halinde milli müdafaa için mecburi hizmet ihdas etmektedir Bundan başka kararnamede badınla. rın gönüllü hizmetleri de “derpis o. Tunmaktadır. © Diğer taraftan hükümet, hiçbir A£ Şimal denizinde eskisinden daha bü- yük bir fanliyet göstermektedirler.. Dün de bir sürü balıkçı gemileri, Alman tayyarelerinin taarruzuna uğ- Tamış İse de bunlar limanlara döne- bilmişlerdir. Bu arada İngiliz bandı. talı 2429 tonluk Guthie vapuru men. sup olduğu limana dönebilmiştir. Fa. kat yine İngiliz bandıralı 4330 tonluk İde heyelân tonluk Norveç | tetkikler ne Bunun üzeş Led; Davşon, 1694 bândiralı Telnes ve panyasının Tara vapurları Roterdam kum batırıl. mişlerdir. Polise yüzlerce Mhbar vu. ku bulmuştur. HÂDİSELERİN mıştır. Rio de Janeiro'dan bildiril, © İngiltere ile Fransa askeri mütehassısları, Fin- landadaki askeri vaziyet üzerinde görüşmekte ve Finlandaya yapılacak yardımı genişletmek imkânların araştırmaktadırlar. Fakat İngilte- re ile Fransanın arzusu, hem Finlandaya yar- dım etmek, hem bu yardıma bilfül müdahale seklini vermemektir. İngiltere ile Fransada hü. küm süren kanaat, Sovyet ordularının ilerlemiş olmalarına rağmen, Fin müdafaası yıkılmamış- #ır ve yikilmiyacaktır. Finlandaya giden ve vaziyeti cephede telkik e- den Fransız askeri mütehassıslarının verdikleri raporlara göre, Sovyet kuvvetlerinin işgal etmiş oldukları mevzilerin daha kuvvetlileri, ve en müthişleri geridedir, Ve bunları zaptetmek son derece güç olacaktır. * Mister Welles'in Avrtıpaya gelmesinin sebepleri arasın. da bilhassa şu noktaları nazarı gelire lâzım ı dikkate almak 1 — Amerika Cümhurrelsi Mister Rooseveltin riyaset müşldeti bitmek tüzeredir, koyması da muhtemeldir. a mülâki 1 günü Beri, Myron Taylor'in 2 gelmesi beklen leyh pazartesi gü kendisinin Papa tane olarak resmen kabulünü müteallik teferruatin, dile Kardinal Ma; bulunacak: olacaktır. Vek, n toğrifata tesbit maksa, glion ile temaslarda z Belçikada Tuğyanlar Brüksel, 23 (AA) — Karı ratle erimesi Sirond ve LAR e tokalarında tuğyanlar husule ee miştir. Hasarat mühimdir. Üçüncü defa namzetliğ'ni Fakat kendisi henüz buna karar vermemiştir ve karar vermeden evvel, dünya bâ- diselerinin alacağı istikameti den Mister Welles Avrupaya anlamak istiyor. Bu yüz“ geliyor. Vazifesi çok geç meden sulhün yapılıp yapılamıyacağını anlamaktır.Sulh bu sene yapılacak gibi ise, Mister Roosevelt üçüncü defa riyasete gelmek için na: mzetliğini koymıyacaktır. Fakat harp uzadığı takdirde tekrar riyasete gelmek is- tiyecektir. ? — Mister Roosevelt bir sulh projesi haztrlamıştır. Mister Welles, İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya ile bu proje üzerinde görüyecekt » Roosevelt, bütün b'ta- raflarla beraber muhariplerin bir araya gelerek sulhü tesis etmelerini ve iktısadi meselelerle, silâhsızlanma Modada heyelân var Son hafta zarfında şehrimizde ya. | ketlerde ziral işlerde çalışmamasına gan yağmurların Moda burnunda da bir heyelân vu. kua gelmiştir. Köşede Apelki pansi, | âdet halini almıştı yonu ile yanında Sabur Samiye ait boşaltılmalarına Jüzüm görülmüştür. |büyük bir duvarla, Heyelân şimdilik tehlikeli bir'da bir kale duvarı yıkılmıştır. İcar amelenin bu sene ecnebi memle- tesirile Modada, | kârar vermiştir. Halbuki amelenin bu suretle çalışmaları son senelerde manzara göstermemekte ise de, fen. ni tetkiklere devam olunmaktadır. Diğer taraftan yine yağan fazla yağmurların tesirile şehirde yer yer birçok duvarlar çatlamış ve Anka. ra caddesinde Acımusluk sokağında Anadoluhisarın. bulunduğu arazide 14 inde ve 50 metre geni vukua geldiği yapılan içyüzum mektedir. 3 — Bu seyahate talip olan zat, bizzat Mister Welles'tir. Marleiye Nazırı Hull bu seyahate itiraz etmiş, Ameri. kanın alâkadar sefirleri de rahatsız olmuşlar, bu yiz. den Mister Hull ilkönce seyahati tekzip etmiş, fakat, daha sonra, Cümhürrelsinin arzusunu yerine getirmeyi muvafık görmüştür. 4 — Mister Roosevelt, İlkbahar gelmeden ve taatruzi hareketler başlamadan evvel anlaşma imkânlarını araş- tırmaktadır. 5 — Mister Roosevelt, kalben Avrupa işlerine müdaha. le lehindedir. Mister Welles'in Avrupaya gitmesi de bu ia atılmış bir adım sayılabilir. — Mister Roosevelt, bitarafların bir blok teşkil et melerine ve Amerikanın bu bloka müzaheret etmesine taraftardır. Bu takdirde Amerika harbin neticesi üze- rinde müessir bir vaziyet alabilecektir. 7 — Amer'kanm bir hedefi, muhariplerin barbi bitir. meleri üzerine bitaraflar arasında dost sahibi olmak ve bunların piyasalariyle muamelede bulunmaktır, * Welles'in seyahat sebeplerinden biri de şudur: Amerika maliyesi, harbin uzaması yüzünden ta- kas usulü umumileştiği takdirde, altının kıyme- tini ve mübadele vasıtası olmak vaziyetini kay- belmesinden endişe etmektedir. Çünkü bu tak- dirde, Amerikanın elinde yalnız yığın yığın al- . #in kalacak ve Amerika bunları kullanmağa im- kân bulamıyacaktır. Amerika Hariciyesi Daimi Müsteşarı Sumner Welles'in Avrupada görüşe- ceği meselelerden birinin bu olduğu bildirilmek- tedir, Mister Welles, Amerikanın harp bittikten sonra ticaret imkânlarından mahrum kalma- ması için bu altın meselesini tesviyeye çalışa- caktır. Bulunacak çare her tarafı alâkadar et- tiği için, bütün iktisadi ve mali mahafil, mese- leyi en derin dikkatle takip ediyor. 20 Ev Yıkıldı Hazırlıkları © | “üsiaüeşa çarenin ice ole. rim ki; jüri usulü, zennati tayini ce. zadan ibaret profesyonel hâkimlerin, cürmün ikaında ve mücrimin halin- deki beşeri âmil ve zaafları nazarı itibara almaksızın kanunu tatbik et. mesi endişesinden doğmuş ve yine syni endişe ile bakkal, kunduracı, çiftçi gibi hukuki malümatı olma- ması melhur kimselerden teskil edi- len bü heyetler milerimiyet kararı verdikten sonra yalnız cezanın mik- tarım tayin işi kâkimlere bırakıl. maştır. Başka yerler nasıldır? Tetkik et- medim. Lâkin bizdeki adliye ve hâ. kimler zfimresi şimdiye kadar hal- km, müerimin ve cürmün zaaflarını o kadar iyi kavramıştır ki; bizim için jüri usulüne müracaat bir fay- da temin etmek şöyle dursun, bilâ- kis Adliye manzumemizin bir takım şahsi veya ziimrevi tesirler altına irmesini iptaç edecek, açıkçası tey. adaleti bilhassa cinai meseleler- de, sekteye uğratacaktır. Matbuat davalarına gelince; gn?6- telerimizin neşr'yatındaki edayı, en içlik meselelerin münakaşasında biribirimize karşı aldığımız hasmane tavrı ve fikirlerimizin müdafaasmda ardına sığındığımız. taassup İstih- kâmlarını gördükçe, yine bizden te- yekkül edecek olan bir jüri heyeti. nin, kararlarmda İsabet ve nasfet aramanm boş bir Ümüt oldufuna ta- mamen inanmış bulunuyorum. Bu münasebetle şunu itiraf etmeyi de bir vicdan borcu sayarım kiş on beş seneyi gecen matkuat hizmetim- de yerek şahsen sıralarına oturdu. Bum, gerekse arkadaşlarımızın sev- kedildiğini gördüğüm ceza mahke- melerimizde, matbuat mensuplarına | karşı göstefilen hususi hüsnü niyet ve mathuat cürümlerine karşı izhar edilen titizlik o kadar barizdir ki; bundan bazan biz bile yadırgamalk- ta ve hâkimlerin işi lâyıkından fazla incelediğini — serzeniş O makamında söylemekteyiz. Bu titizlik o derece- ye varmıştır ki senelerdenberi ham- dolsun en küçük bir mahkümiyet geçirmemiş, hattâ şahsi hakretler- den dolayı bile bir yolunu bulup de doksan kurtulmus olan gazeteci ler, eğer matbuat davaları için bir jüri teessüs ederse, burünkü —mlise- mahayı demiyeyim— müameleyi pek "üç bulacaklardır. Onun icin, matbm. at eürümlerini rüyete mahsus bir ib- tısas mahkemesini istemekte değerli kapı yoldasım Sabiha Zekeriyn ile heraber olduğumu yazarken, bu di; valarda müntahan hir men aleyhinde olduğumu İzah etme- vi Müsreme'm Pyeilureram. Sovyetlere Satılan Cıvaların Müsaderesi Londra, 23 (A.A.) — İspanyol » İ- talyan “Mercuris Europeo,, Karteli tarafından ahiren Sovyetlere satılan 3000 şişe civanın mevredine yarma. dığı ve Marsilyada Fransız mak; matı tarafından tevkif edil” 4. rilmektedir. <