23 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

e İBUGÜNİ Bitarafların Feryadı Yazan: Omer Riza DOĞRUL rs Norveç ve Danimarka Ha- riciye Nazarları hafta sonunda toplanarak vaziyetlerini tetkik ede. ceklerdir. Sebebi, bu defaki harpte bitaraflık haklarının tanınmaması, ve bitaraflara âdeta muharip mun- melesi yapılmasıdır. Bu yüzden hergün bitaraf gemile. rin terpillendiğine dalr haberler gel. mektedir. İsveç, Norveç, Danimarka, Holan- da, Belçika İspanya Yunanistan, İtal ibi bitaraflara ait gemiler tor. pilleniyor ve batıyor. Fakat bu yür- den en büyük zarar, çekenler İsveç, Norveç, Danimarka ve Holanda gibi gemileri Şimal Denizinden geçen devletlerdir. Yalnız Norveç 51 gemi. ini kaybetmiştir. “devletleri de bu. uğramışlardır. Anlaşılan Almanyanın bu devlet. leti hat şekilde tethiş etmekten mak- Aadi, onları yalnız kendisile ticaret Yapmağa sevketmektir. Fakat bu devletler de buna imkân güörmedik- için başlarının çaresine bakmak Meeburiyetini hissediyor, hattâ bir gazetesinin anlatışına göre bu ditaraflar, pek yakın âtide son dere *€ mühim kararlar vermek ızlırarın. da kalacaklardır. * Almanya ve Milletler Arası Hukuk : m Bitarafları bu derece sızlandıran #bep, Almanyanın, bitaraf gemiler. «den müttefiklere ait bir limana uğra. SÖVYETLER Karadenizde MANEVRA Yapıyorlar Berlin, 22 (Hususi) — Alman a. İ jansının bildirdiğine göre, Sovyet Rusyanın Karadeniz donanması, bu denizde büyük manevralar yapmak- tadır. Bu manevralara, Sovyet hava kuvvetlerinden bir kısmi da iştirak etmektedir. Ayni zamanda, : sahil muhafaza bataryalari da deniz ve hsva kuvvetlerle birlikte faaliyete geçirilmiştir. Haber verildiğine göre Sovyetler tarafindan âhiren inşa edilen Kara. deniz filosuna ilhak edilen yeni harp gemileri de bu manevralarda bu. lunmaktadir. Başvekil, Partide Meşgul Oldu Ankara, karşılanmıştır. Yan, yahut müttefiklerin kaçak eşya | gül olmuştur. 22 (Tan Muhabirin. den) — Başvekil Refik Saydam, bu. gün öğleden evvel Cümhuriyet Halk Partisi Umumi merkezine gelerek, umumi kâtip Fikri Tüzer tarafından Başvekil, Partide geç vakite kadar kalarak, muhtelif parti işlerile meç- Ingiltere hava ordusumun sahil muhafaza filoları Almanlar Şimdiye Kadar Torik Kırımı! Yazan: B. FELEK B" satırları yazdığım gün, şeb- rin denize yakın her sakağın- da bir tek veya çift toriği kuyruğun. das eline almış bir takım vatandaş” lara tesadüf ederek merak ettim. Bu merakımı izale için sahile yaklaşır. ken, yük arabalarına doldurulmuş bir takım torikler gördüm ve miha- yet rıhtıma varınca anladım ki; be- lık karaya vurmuş, Balık neden karaya vuruş? Bunun sebebi pek malüm değil. Güya kula. ğına kar suyu kaçarsa, balık karaya vururmuş. Yüz binlerce teriğin ku laklarına hep birden kar suyu kaça. cağına pek aklım ermediği için terik- lerin su yüzüne çıkmalarının hakiki sebebini araştırdım. Balıkların dili olmadığı için bir “mülükat,, yapama- dım amma, hareketlerine bakip Di. yetlerini anlamak pek güç olmadı. Mesele Şu: Torikler, hayatlarından memnun görünmüyorlar. Her biri altı, yedi kilodan hafif olmıyan bu canavar yavrularının hallerinden memnun olmamalarını haklı gösterecek bir zaafları, yoksullukları, sıkıntıları ol- sa bu kadar yağlı ve etli olmamaları lâzım gelirdi, Şu halde ya azgmlık, ya propaganda. Bütün Karadenizin ve Akdenizin uskumrudan itibaren klçük ve lezzetli balıkları denizler. de hâkim olan “büyük balık, küçük balığı yutar, kanunu mucibince bu, haydut çetelerini doyurmakta, ve ya- kalandıkları zaman ekserisi Yuna nistan ve İtalyaya bir de bedava 86. yahat yapmaktalar iken rahat kuy- ruklarına batmış olmalı ki; muhitle. Müayenesine rarı olanları bitaraflık Bakkından mahrum etmesi ve bu ge- mileri bomhalanmağa ve torpillen- meğe lâyık görmesidir. . rini değiştirmek, bayat şartları »- are a e Ii er lah etmek ve karaya çıkmak İsti- yorlar, Tabil böyle yapınca da ceza- larını buluyorlar, eline bir çengelli değnek, bir kepçe, bir ağ parçası, bir zoka geçiren büyük küçük herkes bunları —arzuları mucibince— ka- raya çekmekte ve hayat şartlarını değiştirmektedir. Gerçi bu torikler karaya çıktıktan sonra şafak atıyor amma, iş işten geçmiş bulunuyor. Sevgili | okuyucularım! o Karaya vurduğu için, yük arabalariyle taşi» Yeni Irak Kabinesi. Bu hattı hareket, milletler hukuku Teşekkül Etti ikımından bir facladır. Çünkü AL) Bağdet, 22 (Hususi) — Eski Baş manya tek başına bu hükmü vermek. | vekil Nuri Elsait paşa yeni kabineyi Ie kendi hududu haricinde de idam | teskil etmiştir. Başvekil, Hariciye *ezaları vermiş oluyor ve bu cezayı, | Nazırlığını da ifa edecektir. Kabine. kendi arzu ve telikkisine göre hare. | ye yeniden iki nazır alınmış ve eski ket etmiyen bitaraflara karşi tatbik | nazırlardan birkaçının yerleri değiş. Dün Yeniden İki Alman Tayyaresi Düşürüldü iğer balıkçı gemisinin ateş açarak, kendini kurtar. dığını bildiriyor. Garp cephesinde vaziyet Garp cephesinde Fransız tebliğleri şunlardır: Londra, 22 (Hususi) — İngilterenin Şark sahili- | ne taarruz eden Alman bombardıman tayyarelerinin | ediyor. Bu vaziyet karşısında hitm-| tirilmiştir. mıştır. Harbin başındânberi İngiltere (se Moselle'in Şarkında düşmanın bir hücumu tar» | van toriklerin hali eimlemiz için bir pir başlı Me bakma. emilimini düşürülen Alman tayysrelerinin sayısı 50 akollarımız, iki Alman zabit vekili. | ibret manzarası Geze Kim ki Ya dar ş maz. : ALi #amamila sesbii e er — N ? anla sonunda (oplanacak olan Iş. | kın u Muğusulu ehli tez lela içinde doğduğu, bü; da üslerine dönemiyecek halde oldukları gi Bilhassu Sarla'nın Garbında ve Beles'in Şar. tür. Fransu de, Almanların 47 tayyaresini düşürmüş kındaki bulunuyor. Ve bu suretle Almanların tayyare zayi. dığı muhit ve şartları şunun bunun propagandasına okupılarak veya to. riğin yaptığı gibi kılıç balığına, bar- bunya, veya levreğe hasetlenerek a- . İzarsa akibeti bu olur. Gül gihi yaşa- dığı boğaz sularından cengele takıp karaya çekerler, Karada da rahst kalsa ne âlâ! Ya tava, ya ıskara, hattâ ya köfte yapar, güzelce yer ler. Biraz güç te olsa bazmolup gi- der. kandinavya devletlerinin Hariciye Netirlar; da, anlaşılan bu meseleleri Ykere edecek ve bitaraflık mese. tan hallini, bitaraflık haklarının ai amını istiyeceklerdir.* Yoksa whariplerden bir taratın, bütün bi. Falları istediği yolda zorla y pe İstemesi ve bu arzusunu yerine irmek için tethiş siyasetini takip d el abammdl edilir bir vaziyet Vitrinlerini Boyadılar Londra, 22 (A.A) — Evvelki gece bir takım meçhul eşhas, Londranın başlıca caddelerinden birinde 10 ka- dar mağüza vitrinlerini boyalamışlar. ve karalamışlardır. Her vitrinin ü. zerine “Yahydi,, kelimesi hakkedil. miştir. iki taraf ta topçu ateşinde-bulunmuştur. Her iki taraf teyyaresi Moselle ile Renn arasında ve Alzas'ta faatıyel göstermiştir. Fransada askere alınacaklar Bugün Pariste neşrolunan bir kararnameye gö- re, yakında silâh altına alınacak olan efrat, 1939 $i- nıfının üç ayından alınacaktır. Yani 1.7.1919 ve 30. 0.1919 arasıda doğmuş olan efrat almacaktır. atı yüze yaklaşmıştır. Nazarı dikkate çarpan bir nokta, Alman tayyarelerinin bütün taarruzlarında bir tek İngiliz avcı tayyaresini düşürememeleridir. > Amirallik, bugün Alman tayyarelerinin bir ba- lıkçı gemisini batırdıkların, fâkat Solon adındaki ağir Bahriye Nazırı Mr, Chur. aş hir müddet mukaddem radyo deye Tlediği nutukta bitarafların bir. mele enli haklarını müdafaa et. dizme den başka bir çare bulunma. eve bitarafların bu müttefiklerden her yardımı biten m söylemiş, © zaman da bunu bitaraflıklarına ae tehdit saymışlardı. Fakat Yahin tecavtizü karşısında bi- “akları başka bir çare bulamıya. şılıyor. 1 . kak Buhran cak Edttan gelen haberlere göre, Ekap #ivekil General Nuri kahing sir kabineyi teşkil ederek Yeni kapı btnnını bertaraf etmiştir. del hiç Pine, eski kabinenin mund. Ni akdi ve Başvekil General deruhg, “sit Hariciye Nazırlığını da K te etmiştir, da söylenir İstifa sebepleri hakkın. inen sözlere yöre, Filistin balledilmemiş olması İm aa et büyük ik dmeti, İrak halkının çok tin meç ikadarlık gösterdiği Filis. na vga ina Arap noktal nazarı olmuş ve KE tareda halli için önayak atmayi, 4 Yolda mühim adimlar İh, i defa iyi General Nuri Elsalt bu almakla, fi) © Nazırlğımı da üzerine “ ehiş ad eği > Yolunda e sööcekşi, > 0E mak imkinini e im Er Yunanistanda Misli Görülmemiş Soğuklar tina, 22 (Hususi) — & Yunanistan. eden sala ,kadar misline az tesadüf İş bir soğı sürmektedir, soğuk dalgası hü- tarafında müht, mıştır. ironattız. e Pireden hiçbir miştir, Memleketin her iktarda kar yağ. Adetinden bugün gemi hareket edeme. © Bükreşlen Daily Telegraph gazelesine bildiri- liyor ? “Burada sik sık yayılan şaylalara göre Alman- ya, Romanyaya garantiler vermek teklifinde bu- lunmuştur. Hattâ bu yolda birtakım gayrires- mi teşebbüsler vuku bulmuştur. Alman teklifleri harikulöde sayılacak mahiyet- te olup Romanyaya, Macar ve Sovyet tecavüz- lerine karşı teminat veren bir centilmen agri- manı teklif olunmuştur. Bu tekliflere göre, 4!. manya, Rumen - Sovyet hududunu on sene, Ro- manya - Macaristan hududunu da bes sene müd- detle garanti edecektir. Buna mukabil Romanya, kati bitara!lık siyase- dini takip edecek, ve hudutlarındaki askerleri terhis edecektir. Bu münasebetle mülâhaza edi- lecek bir nokta, mezuniyet alan binlerce Rumen askerinin 1 Martta vazife başına dönecekleri keyfiyetidir. Fakat Romanyanın, bu teklifleri kabul etmesi- ne ihlimal verilmiyor. Ve Alınanyanın birçok dicaret imtiyazları koparmağa çalıştığı ilâve ediliyor Bundan başka Romanyanın iklısadi ve siyasi menfaatleri, İtalyaya dönmektedir. İtalya - Ro- manya ticaret konuşmaları Şubalın 25 inde başlıyacaktır.,, * Hindistan meselesi İngiltereyi meşgul etmektedir ve meselenin bir an evvel halli lâzım geldiği anlaşılmak- tadır. İngiliz resm mahafilinin mütemadiyen tekrat ettiği bir söz, İngiliz siyasetinin, Hindistana tam do minyon statüsü vermek istediğidir. Daily Herald gibi, İngilterede muhalefeti temsil eden gazeteler, İngiliz si- yasetinin bu hedefi takip ettiğini kabul etmekle bera- ber, bu neticeyi geciktirmek için herşeyi yaptığını an- atıyor ve bu siyasetin, İngiliz sözüne karşı hissolunan emniyeti bozmak istidadında olduğunu, gecikmelerin devamı yüzünden Hindistan halkının hiç hir netice ala- mıyacaklarına inaöacaklarını söylüyor. Bununla beraber bu gazeteye güre Hindistanın kendisi de bu gecikmelere sebep olmakta ve hu yüzden de mesele ballolunmamaktadır. İngiltere Hintlilere diyor ki: — Sizin bir ekull'yetler meseleniz vardır. Evvelâ bü meseleyi aranızda hallediniz. Bunu hallettikten sonra başbaşa veririz; asıl meseleyi hallederiz! Buna mukabil Gardi de d'yor ki: —- Bizim ekalliyetler meselemiz İngiltereyi alâkadar etmez. Bu bahsi ileri sürerek meseleyi geciktrmek doğru değildir. Onun için Hintlilere sit bahisleri bir ta. rafa bırakarak asıl mesele ile meşgul olalım. * Fakat işler yürümüyor. Yeniden konugrialar, müzakereler oluyor, yine hep çıkrtaza sapıyor. Ve Hindularla Müslümanlar, Hinduları temsil eden Gandi le Müslümanları temsil eden Cinna arasında vuku bulan konuşmalar bir netice vermiyordu. Nihayet Gandi, işin içinden çıkmak için bir çare buldu ve kongrenin başına Müslüman liderlerin birini geçirdi. Ve böylece Hindu - Müslüman ay» rılığı diye bir ayrılık bulunmadığını gösterdi. Hindistan milli kongresinin bu defa başına ge- çen Mevlâna Azad, Hindistanın istiklâl davası- na canla başla hizmet eden ve bu davaya hizmet » elmek ve bu davayı ilerletmek hususunda hiçbir kimseden geri kalmıyan büyük liderlerin biri- dir. Hem yüksek bir.siyaset adamı, yüksek bir ilim adamı olduktan başka Hindularla Müslü- manların hürmetini ayni derecede kazanmış bir liderdir. Onun, Müslümanları temsil eden Müs- lüman Birliği Teşkilâtı Reisi ile Müslüman me- seleşini halletmek için yapacağı müzakereler herhalde daha başka bir kıymeti haiz olacak ve meselenin hallini kolaylaştıracaktır. Yeni kongre liderinin faaliyeti sayesinde dahili meselenin halli ile bütün Hindistan meselesinin halline sıra gelmesi bekleniyor, Akıllılık suyun akıntısına gidip küçüklerini yutmak, büyüklerine yu- tulmamak ove hele dalyan, ve- li ağlarma düşmemektir. Galata rıhtımında Ziraat Banka- sını, Salıpazarında o Satie binasını, iDolmabahçede Sarayı, Bebekte Hi- div yalısını, Tarsbyada Tokatlıyanı görün iştahlanırak karaya can atan Jtorikler önümüzde nümunedir, Hani, Karadenizde gözleri kararın burada karaya vüran toriklerin bir tanesi İolsun Tokatlıyanda oturabilseydi, İdedikler'min haksız olduğunda şöp- İhe edebilirdiniz. Sakm oğullar, sakın! Balık suda, kus havada, inssn karada. Ve her mahlük alıstığı mahitte yaşar, Faz- İa merak, farla haset, fazla tamn İn- sanı bu toriklere benzetir, Ağızları olsa da söyleseler biçareler! Fransada Yeni Çek Ordusu Hazırlanıyor Paris, 22 (A.A) — Çekoslovak milli komitesi âzasından Çekoslo. vakyanın Paris Elçisi Osuski, Fran sanın Cenubunda bir yerde kâin Çek ordusu hazırlanma kampını ziyuret etmiştir. Bu ziyaret esnasında ken disini kampta Çek generali Viest ile Fransiz generalleri karşılamıştır. Fransız eski mühariplerinden bir heyet, - birinci Çek fırkasının şeref bölüğüne Fransız eski muhariple- rinin Çek arkadaşlarına öir hatıram olmak üzere flâma hediye etmiştir. Romanya Maliye Nazırı Sofyada Sofya, 22 (A.A.) — Romanya me liye nazırı Constantinesco, Bulgar maliye nazırı Bojilof'un 1938 teşrini- sanisinde Bükreşte yaptığı ziyareti İade maksadile bu sabah saat 9 da Sofyaya gelmiş ve istasyonda meliye nazırı Bojilof İle zirnat nazırı Boyri- anot ve Balkan Antantı devlet elçileri tarafından “karşılanmıştır EN A e