26 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Şark Âleminde Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Güüübüd Paktı devletleri ara- sında askeri bir ittifakın ya- pılmak üzere olduğuna dalr yayılan Şayiaların mahiyeti hakkında, dün yazdığımız yazıdan sonra, bu şayia- ları teyit eder mahiyette yeni bir haber alınamadı. Fakat gözümüze çarpan bir nokta Londra matbüalı. hın ayni şayiaları tahlil ederek bü. tün ihtmalleri ölçüp biçmiye ehem- miyet vermeleridir. Bu ihtimallerin biri Sovyetlerin İran ve Efga istilâ ederek Hindistana karşı harekette bulunma- larıdır. Fakat bu ihtimali de, her. kesten evvel ileri en kaynak, Nazi propagandasıdır. Ve bu yüzden bu propaganda ile meşgul olmak ihti. yacı hissolunmaktadır. vk İngilizlerin kânaatine göre, Hin- distana karşı bir taarruz vukuu ihti. mali çok uzaktır. Sebebi, tabii ârı- zaların, uzun mesafelerin ve yol. iş ölçüde her istilâya Bu yüzden Sovyet. *tan Hindistana karşı ancak ufak tefek akımlar yapabilir. ler. Hindistan tehdit edebilecek ikinci bir yol, İrandaki Meşhet ve Duzdap'tan Hindistan hududundaki Karetta'ya varmaktır. Fakat bu yo- Jun tutulduğu farzedilecek olursa, İran içinden sekiz yüz millik bir me safeyi, sonra çölden ibaret 400 mil mesafeyi daha geçmek, ve bütün bunları İngilterenin o Hindistandaki kâra ve hava kuvvetlerini hesapli; #sıl muharebenin, de. 800 mil mesafede cere- yan edeceğini unutmamak lâzım ge- lir, Hindistana varmak için tutulacak üçüncü bir yo! da Efganistandan ge- çen tarihi yoldur. Fakat gerek İran. dan, gerek EBlganistandan geçmek için bu iki milletin müsellâh kuv. vetleriyle karşılaşmak ve bunları bertaraf etmek lâzımdır. Bu da ko. lay olmıyan bir iştir. İranın eşsiz ta. bii tahkimatını nazarı dikkate al- mak üzeredir. Fibruz dağları, mis. tevliyi Şimalden karşılar ve İranın askeri kuvvetleri bu tabii tahkimatı #ahivisz ve tevit eder, Efzanistan da uğradığı takdirde yüz binleri aşan silâhlı kuvvetlerile mu- kavemet eder. Sonra Efganistanın ârızaları da her istilâyı güçleş. ek mahiyettedir. Kış mevsimin. istana karşı askeri harekât. Junmak hemen hemen imkân- * Bu yüzden Hindistana karşı bir yıldırım hareketinin vukuu âdeta ihtimal harici sayılıyor, Fakat Hin. distana karşı mühim bir hareketin vukuuna mâni olacak âmiller, yalmız tabil ârızalar ve İran İle Efganista. rın kali mukavemeti değildir. e distanın muazzam müdafaa kuvvet. lerini de hesaba katmak icap eder, Bu sebeplerle İngilizler, Hindistuna karşi bir hareket beklememekte ve Hindistanı müdafanya lüzam göre. ceklerini sanmamaktadırlar. Gerek Hindistâna, gerek İran veya Efga. nistana karşı Sovyetler tarafından bir istilâ hareketi vukuu memül de. ğildir. İran ile Efgan'stanın, böyle bir hareketi tevlit edebilecek mahi- yette herhangi bir tabrikte bulun. maktan uzak kalacakları da şüphe; götilrmez. Onun için, İlkbaharda Or-| tn Şarkın yeni ve mühim hâdiselere şahit olacağını söyliyenler, herhalde! yanılıyorlar ve sinir bozmıya uğraş. | maktan başka bir şey yapmıyorlar. Fakat kendilerine güvenen kimse. | lerin sinirleri de kolay kolay bozuk maz, Kama m Fransada Neşri Yasak Edilen Haberler Paris, 25 (A.A) — Resmi ceride, İr kararname neşretmiştir. Bu ke- Parname, ordu ve halk üzerinde me. $um bir tesir icra edebilecek hava. dislârin neşredilmesini menetmekte- ir, Japon Diplomatları Yine Toplanıyorlar Belgrat, 25 (A.A) — Politika ga- zetesinin Berlin muhabiri bildiriyor; Avrupadaki bütün Japon diplomatla. Tanin iştirakile 27/28 2 inci kânunda Budapeştede bir konferans aktedile. Sektir. Konferans bilhassa» bitaraf | Memleketlerin hattı hareketini ve aba ile Roosevelt tarafından barış xe Yapılan gayretleri tetkik edecek” Bir Yugoslav Torpidosu Battı Belgrat, 25 (AA) — Yugsslav Liobliana,, torpito muhribi, dün am Şibenik limanı önünde bir ayaya çarparak batmıştır. İngiltere İle Japonya Arasında — — Protesto Notaları Teati Ediliyor Londra, 25 (Hususi) — Kendi ken- dilerini batıran veya Amerika li. rina iltica eden Alman gemile. rindeki mürettebatı taşıyan Japon gemilerinin İngiliz kontrolüne tâbi tutulması ve bu Almanlar arasında sskerlik çağında bulunanların tevkif edilmiş olmaları üzerine Japonya ta- rafından yapılan protestoya İngiltere hükümeti cevabını hazırlamıştır. Bu cevap 48 saat içinde Tokyoya gön. derilecektir. Japonyadaki akisler Tokyodan buraya gelen haberl: göre, Bahriye Nazırı Amiral Yonai, Japon seyrüsefainini himaye için Ja, pon bahriyesinin her türlü tedbirleri almıya hazır olduğunu dün akşam gezetecilere bildirmiştir. Diğer taraftan nezaretin salâhiyet- tar bir mümessili de bu araştırm. beynelmilel hukuka mugayir oldi Bunu tekrar ettikten sonra, kanu: cihetten ziyade Japon efkârı umu. miyesinde hasıl olan intıbatn mühim | olduğunu söylemiş ve İngiliz filosu- | nun Japon kapılarına kadar sokul. mak suretile Japonyanın İzzeti nefsi, Bo zarar vermesinin pek ziyade es6- fe şayan olduğunu ilâve eylemiştir. Tokyodaki tezahürat Tokyoda dün akşam bazı ufak te. zahürcü gruplarının dağıtılmasından sonra, İngiltere büyük elçiliği etra. fına İhtiyati tedbir o mahiyetinde konmuş olan polis memurları kaldı- rılmıştar. Gazeteler Asama Maru hâdisesi, İdolayısile, İngiltereyi şiddetle pro. (ente etmekte ve bu. hususla ittihaz etmiş olduğu hattı hareketten dolayı Japon hükümetini de muaheze eyle. mektedirler, Vapurundaki Almanları İngilizlere teslim eden Asama vanuru kaplanı istifa etmiştir. Almanyada Harp Esirleri Paris, 25 (A.A.) — Alman makâ. matı, bütün harp esirlerini ziraat iş. İlerinde ve merkezi sanayide istihdam Jetmiye karar vermişlerdir. Maksat, slâh altına alınmış olan Almanların yerine başkalarını ikame etmektir. er, Ladoga | Gölünü Geçemediler İngiliz Parlâmentosunda, Hükümetin Sovyetlerle Münasebatı Kesip Kesmiyeceği Meselesi Soruldu vyetl © Almanya, iktisadi organizasyonunu tamamla. Fin Cümhurreisi müstahkem mevkii teftiş ediyor. Londra, 25 (Hususi) — Sovyet - Fir harbinin son safhası şu merkez. di “Sovyet kuvvetleri Ladoga gölünü geçmek için iki büyük faar. ruzda bulunmuş İse de, buradaki Fin mukavemetini kırmiya ve Fin müdafaatını yikmıya muvaffak ola. mamıştır. Sovyetlerin hedefi, Man. nerhelm hattına geriden hücum ede. bilmektir. Muharebeler, son derece çetin olmuş, fakat Sovyetler bir ne. tice alamamışlardır. Kareliyada nisbi sükönet hâkim. dir. Sovyet teyyareleri o Viburg'u tekrar bombardıman etmişlerdir. Sallada nisbi sükünet vardır, Fa, kat Sovyetlerin > Petsamo havalisin. de faaliyete geçtikleri bildiriliyor. Sovyet tayyareleri dün tekrar fa. aliyete geçmiş ve 30 tayyare Ruhna mevkiini bombardıman etmiştir. İsveç menabiinden bildirildiğine göre, 1032 tonilâtoluk (Notung! Fin. landa gemisi Botmi körfezinde bat- mıştır. İngiliz Parlâmentosunda Dün akşam Avam Kamarasında Mister Chamberlainer Finlanda teca. vüzü yüzünden, Sovyet Birliği ile si. yasi münasebetlerin kesilip kesilmi. yeceği sorulmus, Mister Chamberls- in, meselenin etraflıca tetkiki lâzım geldiğini söylemiştir. Bir İngiliz heyeti Helsinkide İngiliz amelesi heyeti reisi Sir Citrene ile arkadaşları Helsinkiye varmıslar ve bugün Hanovu ziyaret Sir Cetrine, Sovyet tayya. burada bilhassa 8 halkı tethis etmeyi istihdaf ederek, şehri bombardıman ettiğini ve sehirde hiç bir askeri hedef bulunmadığını söy- lemiştir. 'Taymis gazetesine nazaran, Mos. kovada bulunan doktor Ritte heyeti, Finlanda harbinin ehemmiyetli su. rette teahhura maruz bıraktığı AL manyaya yapılacak Sovyet sevkiya. tının teciline çalışmaktadır. Kanada hükümeti, Finlanda hal. kına yiyecek satın alınması ve nak. ledilmesi için Finlandanın emrine 100000 dolar verdiğini Milletler Ce. miyetine bildirmistir. leri ise Almanyanın, kafasını Sovyetlere teslim pi maddelerin ne “FELEK vam A A İlâç Fiyatları Yazan: B. FELEK H“ şeyin pahalılaşması halka zarar verir; kalaydan keçi boynuzuna kudur. Lâkin bu zarar, fiyatı yükselen bistahın alınması ruri olup olmadığına göre, içtinabi kolay veya güç bir şekil alır. Meselâ Çinko tının o yükselmesile fasul- ya, pirinç, nohut gibi birinci derece. d maddelerinin pahalılaşması biribiriyle kıyas edilemiyecek kadar ayrı tesirler yapan hödiselerdir. Bu arada ilâç fiyatları en başta gelir. Çünkü ilâç gıda maddesinden de za. yar. inci pahalı bulan kimse bulgur alır. Fasulye kesesine uymıyan, pata tes yer, I falanen hastalığın de- vası olan filân ilâcı pahalıdır lmamazlık edemediğimiz gibi aspi. rin yerine karbonat ta yutamayız. Bu öyle bir zarurettir ki; zenginden #iyade fokiri tazyik eder. Kaldı ki bir şeyin fiyatınm yükselmesine set çekerken zengin fakir diye bir tasni. le de lüzum yoktur. Bugün ilâç fiyatlarında görülen yükseklik acaba ihtlkâr neticesi midir? Bunu kati bir tarzda ne iddia, ne de reddedehiliriz. Elimizde böyle keskin bir hüküm vermiye kâfi delil yoktur. Fakat bir hâdise vardır ki; inkâra ve tevile siğmaz. İliç fiyatla. rı yüzde elli ile yüz arasında artmış. tır. Spesyaliteleri hiç kale almadan meselâ bizmotlu ilâçların fiyatı yüz. de yüz artmıştır. Zaten normal za- manlarda pahalı olan bu ilâçların iki misli pahalılaşması bilhassa mariz ve muhtacı tedavi olanları tazyik et. mektedir. Ticaret OVekilimizin ibtikâra ve pahalılığa karşı açacağı mücadeleye dair gazetecilere ve İstanbul Ticaret Odasında tüccarlara söylediği sözler hâlâ hatırım Zaten o sözle rin bize verdiği ümit ve cesaretledir ki bu satırları yazıyoruz. İleride bu fiyata satılacağını kest'remeyiz amma o sözlerin $ lendiği xamana nazaran bir çok ilâç- tar bugün en az yüzde elli pahalılan. master, Sebebini arastırmak bize düşmez, Biz sadece salâhivettar makama bu vaziyeli arzediyor. ve medet bekli. yoruz. , Sâdabat Devletleri ,Arasında Askeri Pakt Tahran, 25 (A.A) — İranın Tür. kiye, İran ve Efganistan arasında ademi tecavüz misakını askeri bir ittifaka tahvil etmek imkânını tek kik etmek maksadile bir heyet gön- dereceğine dair olarak eenobi mem leketlerde münteşir haberler hak. kında salâhiyetlar bir membada bu bapta malümat olmadığı beyan e dilmektedir. Almanyanın Leh Yahudilerine Ait Bir Kararı Paris, 25 (A.A) — Pat Ajansın. dan: Alman işgal orduları tarafından neşredilmekte olan Varschaver Zel. mak, Sovyet Rusya ve Balkanlardan alabileceği mevadı süratle nakledebilmek için münakale iş- lerine büyük ehemmiyet vermektedir. İlk göze batan noksan vagon eksikliğidir. Bu yüzden Ro. manya petrollerini nakledemediği gibi, Sovyet- lerden gelen erzakı da nakledememiştir. Bu se- beple Almanya komşu memleketlerden vagon te. minine teşebbüs etmiştir. Belçikadan 10 bin va- gon istemiş, fakat Belçika vermemiştir * Yabancı gazetelerin askeri muhabirleri, harbin ilk. bahara Balkanlara geleceğini tahmin ediyorlar, Bütün Balkan memleketleri de ona göre hazırlanıyorlar. Ru- gün, Bulgaristan hariç, Balkan memleketlerinde silâh altında iki milyondan fazla insan vardır. Yugoslavya. da ihtiyat sınıflara, her ihtimale karşı hazır bulunma. ları bildirilmiştir. İtalyadan mühim miktarda tayya. re, kamyon, harp malzemesi getirilmektedir. Hattâ Yugoslavya şehirleri tahliye için tertibat almış, hü. kümet evrak ve dosyalarını memleket içine sevk için harırlık yapmıştır. Kadroları doldurmak için harbi. yeden çıkan talebeyi 10 ay evvel kıtalarına sevket. mişlerdir. * Almanyanın siyasi ve askeri mahfillerini kap lıyan kararsızlık ve ayrılığın gün geçtikçe art tığı anlaşılıyor. (Dally Teleyraph) ın Koper: hag'dan aldığı malâmata göre vaziyet şu mer- kezdedir : Berlin gazetelerinin de saklıyamadığı hir vazi. yet var ki, oda Ribbentrop siyasetinin taraftar. ları üle aleyhtarları arasındaki milcadeledir. Be siyasetin taraftarları Ribbentrop'un Sovyetler. Je anlaşma siyasetini tasvip ediyorlar. Muhalif- etmekle hiçbir şey kazanmadığını ve herşeyi kavbettiğini söylüyorlar, * Scherl gazeteleri grupundan olan Nashtaugabe'in si. yasi muharriri doktor Kriegk, yakın zamana kadar Nazi siyasetinin tercümanı idi. Birkaç gün evvel, yaz. dığı bir makolede Norveçin Atlantik sahili hakkında. ki Sovyet siyasetini alkışlamaktaydı. Bu makale, Ber. Tinin siyasi mahfillerinde bir heyecan uyandırmış ve artık Almanyanın, Sovyet dostluğunu kazanmak için İtalyayı feda ettiğine delâlet eder sayılmış, Fakat daha sonra Alman hariciyesi, bir tebliğ meşrederek, Sovyetlerin o Atlantik sahili üzerinde hir takım ihti. rasları bulunduğundan haberdar olmadığını bildir. miştir. * Bu tebliğ Ribbenirop hizbi hesabına bir darbe teşkil ediyor ve bu tebliğin Mareşal Göringin ilhamı ile neşrolunduğu anlaşılıyor. Çünkü Ma- reşal Göring, İtalyan - Alman dostluğunu feda etmemek lehindedir. Fakat Naziler arasındaki ihtilâf Sovyet mese- lesine münhasır değildir. Büyük bir taarruz ya- parak müttefiklerin ablokasını gevşetmek me- selesi de ehemmiyeti haiz sayılıyor. Bitaraflar vasıtasile bir siih taarruzu yapmak meselesi de vardır, Alman halkı gelecek ilkbaharda bir Alman ta- arruzu yapılacağına inanmaktadır. Fakat Na- zilerin iktisat mütehassısları, neye mal olursa olsun, bir sulh teşebbüsü lehindedirler. Nazist- lerin harp ekonomisini idare hususunda Görin. gin idaresinde çalışın Koerner de bu fikirdedir. tung, bir emirname neşretmiştir. Bu emirname, Yahudilerin Sovyet Rusyaya hicret ve sivil ve asker Al- manlarla birlikte tramvaylarda seya- hat etmelerini menetmektedir. çu ME ZAR İtalyanın Mısır Sefiri Mussolini İle Görüşecek Kahire, 25 (A.A.) — İtalyanın Ka- hire Elçisi Mazzolini, bugün tayyare ile Romaya hareket etmiştir. Elçinin Romaya varır ovarma: ! Mussolini ile görüşeceği söylenil mektedir. Fransızların Müsadere Ettiği Eşya Miktarı Paris, 25 (A.A.) — 13.1.40, 20.140 haftasında Fransız donanmasının yüp tığ: abloka şu neticeyi vermiştir; Dokuz vapur tevkif edilmiş ve 15600 ton eşya müsadere olunmuş- tur, Harbin başındanberi: 234 vapur tevkif edilmiş ve 480500 ton esya müsadere olunmuştur. İngilteredeki İşsizler Londra, 25 (A.A) — Bir seneden. İberi ve daha evvel mukayyet İşsiz erkek amele miktarı 223098 den 13668 e düşmüştür. Beş senedenberi mukayyet bulu. nan İşsiz amele sayısındaki tenakus yüzde 25 nisbetindedir. Bağdat Suikasti Etrafında Bağdat, 25 (A.A.) — Maliye Nazi rı Rüstem Haydara yapılan suikast. * le alâkadar olmak üzere 12 kisi tev- | kif edilmiştir. Bunların arasinda © ki nazırlardan Sabir ve İbrahim Ke. İmal de vardır.