26 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

İngiltere ile Fransa Ameri- kadan 8090 bombardıman tayyaresi satın alacaklar Sene 22 — No. 7636 — Flatı her yerde 5 kürüş İGEMA 26 Kânunusani 1940 Sovyetler yalnız Kareli ber- zahında günde 100 milyonluk mühimmat sarfediyorlar Telefon: Başmuharzir* 20565 — Yazı işleri: 20765 — İdare: 20681 — Müdür: 20497 Petrol yüzünden Ingiltere ve Fransa ile Romanya arasında ihtilâf mı çıkıyor ... . iğini ? İngiliz resmi mahafili Rumen tebl memnuniyete şayan buluyor İngiliz ve Fransız gazeteleri diyorlar ki: “Romanyadaki petrol şirketleri İngilizlerle Fransızların elindedir. Romanya bu şirketleri Almanyaya fazla petrol vermeğe sevketmek isterse bu, kabul edilemiyecek bir vaziyet ihdas edecektir,, Dr. Refik Saydamın a Başvekilliğinin ilk yılı # çeli bir yıl oldu. Memleket kendisini yalnız Başvekil olarak tanımış değil- dir, Mili Mücadelenin ilk günlerin. denberi Anadoluda çalışan Dr. Refik Saydam, birinci Millet Meclisinde mebus seçilmiş, ikinci devrede Sıhhiye Vekili olmuştu. Bu uzun Devlet hiz- metinde edindiği en mümtaz vasıflar çalışkanlık, intizam ve dürüstlüktür. “Tam avrupa bir zihniyet timsali olan Dr. Refik Saydam, bu sayededir ki Türkiy de, başka memleketlerde eşine Ağdir rastlanan en mükemmel sıbhi eleri kurmaya muvaffak ol muştur. Bir sene evvel, Celâl Bayarın isti- fasından sonra, İsmet İnönünün yük- tk ilimadına mazhar olan Dr. Refik Baydam, hiç değişmeyen meziyetleri, herkesi şahsına bağlıyan emsalsiz terbiye ve nezaketi, Millet Meclisinin devamlı emniyetile hükümetin başın- da bulunuyor. Başvekilimizin geçirdiği bu ilk yıl, bir devlet adamı için rahat ve talihli devre sayılmaktan uzaktır. Dr. Refik Saydam, mesuliyetli işinin başlangı- cında büyük müşkülâtla karşılaştı. Avrupadaki kargaşalıklar ortasında iş başına geçmişti. Gergin hâdiseler, nihayet, sirayet çevresi belli olmayan müthiş bir harbe müncer oldu. Dışar- daki fırtinalardan vatani korumak kaygısı hükümetin bütün dikkat ve füm'iyetini çekmekte ikon memleket içinde, misli görülmemiş bir zelzele felâketi başpösterdi. Fakat ne siyasi hâdiselerin Kor. kunç yürüyüşü, ne tabiat kanunları. nın kör zulmil Başvekili, telâş ve en- duğu - çaresizlik hisleri lamamıştır. Dışardan rşı olduğu gibi, rından fışkıran felâ- ketlere karşı da milletin bütün mü- dafaa ve yardım kudrellerini hareke- te getirdi, gece gündüz, hiç yorulma- dan, fütur getirmeden canla başla uğraştı, Dr, Refik Saydam hükümetinin bir yıllık icraatı arasında memleketin ol- duğu kadar bütün cihanın takdirini Küzanan işler, hâditelerle müterafik ölün basiretli kararlardır. Bunların Romanyada petrol mıntakasından bir görünüş Londra 25 — Resmi Romanya ajan- ! sına atfen burada şu tebliğ neşredil- miştir: aRomanyada bir petrol ofisi ib- | daş edilmiştir, Bu ofis petrol istihsal, İ sarfiyat ve ihracatını tanzim, ayni za- İ Edirnede sular çekiliyor Fakat şehir istasyonu ile Karaağaç arasında trenler henüz İşlemeğe başlamadı ii cektir, Böyle bir ofis ihdası Romanya hükümeti tarafından nil istihsalâtın. râcatının yüzde altmış ikisini teşkil (Devamı 7 nci sahifede) Meriçin coşküm akışı bâşında, Türkiyeyi bir Büyük Devlet sırasına çıkaran İngiltere ve Fransa İle ittifakımız ve bu devletlerle, tari. Himizde “ilk defa görülmüş şekilde Yİ menfaatlerimiz lehine İmzala- Dan mali ve iktisadi mukaveleler gelir. Bütün bunlardan günü gününe bahsettiğimiz için burada, hüküme- tin bir senelik icraatını tafsilâtile ye- hiden tekrar edecek değiliz. Dr. Refik Saydamın dahili siyasetteki mümey- Viz vastı, İsmet İnönü hükümetlerinin on beş yıldır başladığı yapıcı imar fa» aliyetine, dünyayı sarsan müşkülâta Necmeddin Sadak ii (Devamı 4 üncü sahifede) Edirne 25 (Akşam) — Yağan sü rekli yağmurların tesirile pazartesi günü saat dörtte kabaran ve normal sevıye- lerinden dört metre 90 santimetreye ka- dar yükselerek bazı mahallelerle bir kısım ekili araziyi basan Tunca ve Meriç suları yavaş yavaş çekilmektedir. Feye- zan esnasında Gazimihal, Yeniimaret, Yıldırım, Kirişane ve Gölmahalle mın takalarile Karaağaç yolu ve bir kısım ekili arazi su baskınma uğramış ve Ki. rişaneden otuz, Gazimihulden de kırk &vi tamamile sular istilâ et lardan tehlike gösteren ev nından evvel tahliye edi Dikkatle: Eşraflık «Filânca şehrin eşrafından falanca vefat etti» diye ilânlar görüyoruz. Türkiyede baron, kont, dük olma. dığı gibi eşraf da yoktur, Her vatan- daş şeretlidir. «Eşraf» kelimesi ise «mütegallibes ile ayni mânada inti- bası veriyor. Eşrallık, bu satı vaklle taşıyan ferdlerden ve ailelerden çok daha ev- vel vefat elmiştir. ve iki gün evvelinden alınan sıkı tedbirler sayesin. de hör hangi bir zayiata meydan veril- memiştir. o (Devamı 4 üncü sahifede) Son dakika Amerika ticaret vapurla- rının kontrolü meselesi Amerikalılar, ticaret gemilerinin Gebalüttarık'da fazla bekletildiğinden şikâyet ediyorlar Paris 26 — İngiltere hükümeti ile Birleşik Amerika hükümeti arasında Amerika vapurlarının kontrolu meselesinden bir ihtilâf çıkmıştır. Amerika hükümeti, Amerikan vapurlarımn ebeltittarıkta, kontzol için İtslyan vapur- larından fazla bekletildiğinden ve İtalyan vapurlarına daha müsald davranıl- dığından şikfyet ediyorlar. İngiltere hükümeti, Amerikalıları tatmin edecek bir sureti tesviye bulmağı derpiş ediyor. Maamafih vapurların kontrolu şim- diye kadar çok iyi neticeler vermiş, bilhassa cenubi Amerikadan Almanyaya gönderilmek istenen 5 milyon marklık kupon, 60,000 küsür sterlin ve daha bir çok dövizler müsadere edilmiştir. Japonya İngiltereye bir protesto notası verdi | Asama Maru vapurunun tevkifi hadisesi münasa- betile Japonyada hoşnutsuzluk artıyor Paris 28 — Asama Maru vapurunun İngiltere tarafından tevkifi hadisesi münasebetile Japonyada hoşnudsuzluk artmaktadır. Tokyoda bölediye âzalar rından 30 kişi beyaz - kırmızı rozetler takarak İngiltere seferetine gitmişler ve bir protesto notası vermişlerdir. Roma 28 — Londradan bildirildiğine göre İngiliz hükümeti Asama Maru hakkındaki protestoya cevap vermiştir. Fakat muhteviyatı hakkında malümat yoktur. Diğer taraftan haber verildiğine göre, Tokyodaki İngiliz büyük elçisi ga- getecilere yaptığı beyanatta Asama Maru vapuru hâdisesinin büyük bir sul tefehhüme istinad ettiğini söylemiş ve demiştir ki: «İngiltere, Japonyanın şeref ve nüfuzunu kırmak istememiştir, İki memle- keti ayıran yegâne mesele şudur: Hükümetin emrile memleketlerine dönen Almanlar bitaraf bir gemide tevkif edilebilir mi, edilemez mi? Bütün mesele işte budur, Hollanda portakal renginde bir kitap neşredecek inkişaf ve tanzimi için hazırlanan plân Roma 26 — Felemenk hükümeti yakında portakal renginde bir kitapla cümlesindendir. Petrol, Romanya ih- bütün Hollandanın siyaseti hakkındaki vesikalar neşredecektir. Japon - Amerikan ticaret anlaşmasının hükmü bitti Londra 26 — İ9İl senesinde akdolunan Japon » Amerikan ticaret muahe« desi dün akşam sona ermiştir. Yeni bir muahedenin akdedilip edilmiyeceği he- nüz malâm değildir. Amerika, Japonyaya mallar Üzerine ambargo koymak veya koymamak hususunda tamamile Türk - İngiliz yardım komitesi reisinin nutku Lord Lloyd diyor ki: “Siz kuvvetli bir milletsiniz, harab olan yerleri yeniden mamureye çevirerek bu felâketten yeni bir kuvvet alarak çıkacaksınız, akin alayı kel, Gesiger'an Çümlime reisi İnönüye taziyelerile birlikte İngiliz milletinin samimi hislerini de bildirmiş ek mış, Türk mil Ankara 25 (A.A.) — Britiş Konsil | reisi Lord Lloyd bu akşam saat 19,5 da Türk milletine hitaben Londra radyo- sunda türkçe bir nutuk irad eylem Lord Lloyd hitabesinde büyük — Müjde kocacığım, meğer bizim kilerde bir teneke petrol varmiş!... — Yavaş söyle be kadın, yeni bir dünya meselesi çıkaracaksınl...