26 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

1884 Yazan: Yusuf Ziya Ortaç Halıcıoğlu -1939 No. 3 Idadisinden Erkânıharp Mektebine Yüzbaşı Akşam üstü, bütün sınıflar, ba- tı saatinin alaca loşluğuna bürün- müş meydanda toplanmaktadır. Nöbetçi zabitlerine, sınıf bir İsmel Bey yaprak ne idi, kimindi acaba? Üzerine baktığımız zaman şun- ları görüyoruz: Sağ köşede mek. tep Mühürü, Altında bir kaç satır: İstanbul Yardım Yekünunu 9655,897 Liraya Çıkardı Felâketzedeler için yardım kaydı- na devam edilmektedir. Dün akşama kadar kaydedilen yardımlarla İstan. bulun nakit olarak verdiği paranın miktarı 965.897 liraya baliğ olmüş- tur. Kazalardaki yardım komiteleri- le Kızılay şubeleri yardım - kaydet. mek hususundaki faaliyetlerini art. tırdıkları için badema merkez milli yardım komitesi bu husus ıçin top- lantılar yapmıyacaktır. Diğer yardımlar Nevşehirde, üçüncü parti yardım olarak 700 lira iane ve bir çok giye- cek ve yiyecek toplanmıştır. Diyarbakır halkevi temsil kolu gençleri, felâketzedeler menfaatine (Ateş) piyesini temsil etmiştir. Trabzonda toplanan iane 27.700 li. rayı, eşya da 12.200 parçayı bul- muştur. Trabzon ve havalisi Şoför. ler Cemiyeti, topladığı 1005 lira 80 kuruşu Kızılay şübesine yatırmıştır. Trabzondan Giresun ve Ordüya ke. reste ve çivi gönderilmiştir. Belediye Reisi Mahmut Muammer Yarımbıyıkoğlu, zelzele yüzünden o- turulamıyacak hale gelen *binaları fen müdürile birlikte tesbit etmek. tedir. Bu binalar yıkılacak ve sehir plânına göre yentd&n yYapılacaktır Misir ve Fransanın yardımı Kahire sefarethanemize müracaat ederek, Erzincan felâketzedelerine yardımda bulunan Mısırlıların ver. miş oldukları 19.500 Türk lirası. Ka- hire sefaretimiz tarafından dün Kı. zılay cemiyetine gönderilmiştir. Ây- rıca Mısırda tedarik edilen 11 balya battaniye ile 14 balya giyecek eşvası da dün şehrimize vasıl olmuş ve Kı- zılay cemiyeti tarafından tesellüm e. dilmiştir. Fransız hükümetinin - gönderdiği üüü KAĞR N Ca beş bin kilo mazı satılmıştır. Almanyaya ihracat yapılacağı ha- beri şimdiye kadar kolipostal suretile yapılan ihracatı da gevşetmiştir. Bu ihracatı yapanlar daha ziyada bura- da bulunan Almanlardır. Bunlar ko- lipostalları Almanyadaki akrabaları namına postaya vermektedirler. Son üç ay içinde şehrimizden posta kolisi halinde Almanyaya külliyetli miktarda yiyecek maddeleri gönde- rilmiştir. Bu meyanda Beyoğlunda büyük bir bakkaliye mağazası da 1-5 kiloluk tenekelerle zeytinyağı, muh- telif zahireler ve sabun göndermiştir, İhracat muameleleri arttı İhracat muameleleri çok artmıştır. Dün İtalya, İngiltere ve Fransaya dört yüz elli bin liralık mal gönde. rilmiştir. Fransa rejisine 123 bin kilo tütün, İtalyaya 100 bin çift ba- lik satılmıştır. Maltaya 310 bin kilo kuru bakla gönderilmiştir. Yumurta ihracatı arttığından yu. murta fiyatları da yükselmiştir. Ev. velce buzhane malı yütnürtararın sarr dığı 17,5 lira iken tedricen yükse!- miş ve şandığı 44 liraya çıkmıştır. Yumurta alıcımız şimdilik İtalyadır. Kahveler geldi Ziraat Bankasının sipariş ettiği kahvelerden on beş bin çuvalı gel. miştir. Bu kahveler Kahve ve Çay Limited Şirketi tarafından piyasaya: dağıtılacaktır. İkinci parti on beş bin çuval da yoldadır. Brezilya şirl de ayrıca mühim miktarda kahve si. parişi yola çıkarılmıştır. Alman malları getirildi Alman vapurlarile getirilmiş cilerinin yöklamâ KaBğ “Bür türmesi âdet.. İsmet Efendi-Aksaray- da sınıf birincisi.. Küçücük yaşı ve sevimli. liğin anlatılmaz esrarına bürün- müş zeki çehresile onun da nüöbet- Çi zabitine doğru ilerlediğini gö. rüyoruz.. Bir anda, bütün gözler üstünde toplanıyor: Sevginin, hay- “ Erkânmarhiye. Namzedi Sene aHa : Aksaravlı “ İSMET Ortada serlâvha, Muhaberatı Meşkh i O iye, Solunda Muhtar Pasanın kale.- ranlığın ışıklarile içinden ayd: miş gözler! İsmet Efendi Aksarayın bütün mümtaz vasıfları topliıyan İsmi, artık idare derecelerini aşa aşa, mektep müdürü Ragıp Paşanın, Ders Nazırı Mazhar Paşanın ku. laklarına kadar gitmiştir.. Tâbiye muallimi Kolağası Os. man Senai Bey, bü mümtaz ze. kâyı diğer mua'limlere anlatırken, ' bütün ağızların ayni hayran keli. melerle, dudaklarındaki cümlele- ri yarım bıraktığını görüyor! O, her yıl sınıfının birincisidir. Mektebin kapısından, elinde şaha. detnamesi, belinde kılıcı ile çıkın- caya kadar! Fakat, Halıcıoğlunun kapısından birincilikle girip birincilikle çıkan genç zabit, şimdi Erkânıharbiye mektebindedir. Onu, Tarihi harp ve Tâbiye * muallimi Feyzi Beye soru. nuz. Hafızasında uzun yılların sis- lediği yüzlerce talebe hayali ara- sından İsmet Beyi en canlı çizgile. rile derhal bulup çıkarıyor: inden cıkmış yazı ve rakam: 20 (Yirmi) dir. ısmet Bey, yalnız derslerinde değil, tavrında, hareketin. de de daima sınıfının birincisidir: Nizama hürmeti, intizama muhab- beti var. Sözünde, kararında, sâyinde, kul. landığı ölçü dakikalar! 13 Eylül, sene 1906. Erkânıharbiye mektebinin kapı. sından bir genç zabit çıkıyor: Yüzhaşı İsmet Bey, Milli Müdafaa Vekâleti sicilin- den ilk satırı aynen alıyorum: Sicil No. 319 . 1 Sahra, 1884 . 1300 Sicil numarası 319 un yanındaki 1, İsmet Beyin Erkânıharbiye mek. tebini de nasıl bitirdiğini gös. termektedir: Birincilikle! 19 Eylül, sene 1906 Göz yaşları dudaklarındaki se- vinci ıslatarak, Cevriye Hanım, oğlunu kucaklıyor.. Taşlığın donuk maviliği içinde, genç Erkânıharp, omuzlarının sır. ma köprüleri, yakasının sırma iş. 1 leri ve göğ; altın düğ; — Ders anlatırken ne ©- na baksam, gözlerini yalnız bana ait bir dikkatle yüzümde bulur- dum. Bütün tedris hayatımida, Tâbiyeye, onun kadar anlıyarak dıîrnîııihn eden gence rastgelme- - Balistik vee Muharebatı meşhü- rei Osmaniye muallimi Topçu Er- kânıharbiye Feriki Muhtar Paşa ise, ona, hayranlığını bütün öm. rünce unutmamıştır. Bir gün, Er- kânıharbiye Mektebi İkinci sınıfı- nın imtihanını yapmıştı. Akşam, Göztepedeki köşkünün çam gölge. leri vurmuş odasında cevapları gözden geçiriyordu. Bir tanesinin üstünde gittikçe artan bir dikkatle durdu. Okudu, okuduklarını tek. rar okudu, yaprakları çevirdi, düşündü ve birinci sahifenin orta- sıma 20 numara attıktan sonra, bu kâğıdı diğerlerinden ayırıp kü. tüph inin bir gözüne sakladı. Muhtar Paşanın, o bir yığın im- tihan evrakı arasından ayırdığı, tekrar tekrar okuduğu ve talebe. sine iadeye kıyamadığı bu bir kaç lerile pırıl, pırıl.. Ana, oğul biribirlerine doymı- yan gözlerle bakıyorlar.. Reşit bey, Erkek başı biraz göğsüne dü.- şük, içinin mahşerile yüzünün sü«. künu bir tezat halinde, yutkunu. yor.. Cevriye Hanımmm dudağında son tenbihler: — Sakın mektup yazmayı unut- ma.. Gün aşırı beklerim.. İsmet Bey, Annesinin kulağına, €en sıcak sesile içindeki gizli kara- rını fısıldıyor: — Yalnız mektun değil anne, bir gün sana, Rumeli dağlarından, kursunla delinmiş kalpağımı da göndereceğim! Kapının önünde bekliyen ara- banın tekerlekleri. eşiğe boşal sı da dün şehrimize vasıl olmuştur. Bu yardımlar, gerek Misirin, ge- rekse Fransanın ikinci yardımlarıdır. Cenubi Amerikada Musevilerin yardımı 25 sene eyvel memleketimizden kendi arzusu ile ayrılarak Cenubi Amerikada Buenos Ayres şehrine gidip tavattun ederek orada La Luz isminde bir gazete çıkaran Davit El. nekave, İstanbul Türk musevil'ğinin nâşiri efkârı olan Laboz de Türkiye gazetesine bir mektup göndermişlir. Bu mektuba nazaran, Erzincan ve havalisi zelzele felâketi, Buenos Ay. Tes ve Montevideo'daki Türk , muse- vileri arasında umumi bir ıstırap ve büyük bir teesssür uyandırmıştır. Buenos Ayres Türk konsolosunun ri- yaseti altında bir iane ve teberrü ko. mitesi teşkil edilmiş, ilk çalışmalar- dan sonra, on bin dolar kadar bir meblâğ temin edilebileceği neticesi. ne varılmıştır. Oralardaki Türkiyeli Musevilerin, iane vermek için büyük bir tehalük gösterdikleri bildiriliyor. Sıhhat Müsteşarının alâkası Sıhhat ve İçtimat Muavenet Müs. teşarı Asım Arar, dün şehrin mühte. lif semtlerine iskân edilmiş bulunan felâketzedeleri ziyaret ederek ihti- yaçları olup olmadığını sormuştur. Bazı felâketzedeler giyecek ve yata. cak eşyası hususunda zaruret çektik. lerini bildirdiklertinden bunlara Kı- zılay deposundan dün istedikleri eş. yalar tevzi edilmiştir. Giresuna, Bulgaristan hükümeti. nin gönderdiği kerestelerden 4 va- gon kereste, 750 çuval un, 7 balya eczayı tıbbiye, 100 çadır, Orduya 750 çuval un, 4 balya eczayı tıbbiye, 180 balya giyecek eşyası sevkedil. miştir. İngilizlerin mihmandarları Zelzele felâketzedelerine yapıla. cak yardımların tesbitinde bulun- mak üzere hükümetimizin muvafa. katile gelecek olan iki kişilik İngiliz heyetinin mihmandırlığına Kızılay Cemiyetinden İsmail Cemal ile dok. tor Haydar tayin edilmişlerdir. He- ye*“ şehrimizde kaldığı müddetçe To- bir desti suyun üstünde dönerek, Aksaraydan Sirkeciye doğru hız- lanıyor. Şehremaneti evrak müdürü Re. şit beyle oğlu yüzbaşı İsmet bey, yanyana, arabanın içinde susu. yorlar... ha (Devamı var) katliyon otelinde misafir edilecektir yaL 'a e HN VE T e A Bir Sene Hapis Yatacak Aksarayda muhtelif apartmanlar. dan ampul çalan sabıkalılardan Be- karat Şinga, bir sene beş ay hapse mahküm olmuştur. VAYNAYA ÇIKÜTMNİŞ UYAMY TEYOTUL YA ları, dün Nurburg vapurile limanımı. za getirilmiştir. Alman kümpanyası. nır. bu malların Varnaya sevk ve Var nadan limanımıza getirilmesi için is- tedikleri navlun tüccarlar tarafından ödenmiştir. Fakat, alâkadarlar bu navlunun alınmasını yolsuz bulduk. ve | Almanyaya Külliyetli Zahire Satışı Yapı'dı Almanyaya yedi: buçuk milyon liralık ihracat yapmamızın kararlaştırıldığı haberi üzerine Almanlar hesabına 350 bin kilo ketentohumu satılmıştır. Fiyatlar 14 den 15 kuruşa fırlamıştır. İkinci parti olarak Almanya için yüz bin kilo pirine yağı ile on larmdan hükümete şikâyette bulun. muşlar ve istirdadını istemişlerdir. Çuval buhranı Jüt ipliğinin ithal edilememesin- den dolayı Şişlideki çuval fabrikası, faaliyetini tatil etmiştir. Bu fabrika, senelik çuval ihtiyacımızın dörtte birini imal edebilecek vaziyettedir. Toprak Mahsulleri Ofisi, iç piyasa. lardan çuval toplatmaktadır. Piyasa. da çuval buhranı başlamıştır. Dün gelen eşya Dün muhtelif bandıralı vapurlar- la limanımıza ihraç edilmek üzere bazı emtia gelmiştir. Bunları getiren vapurlar İtalyan bandıralı Merano, Bosforo, Papo Mele, Brioni, Abbazia, Amerikan bandıralı Exilona, Roman. ya bandıralı Besarabia ve Yunan ban dıralı Arhon vapurlarıdır. Gelen eşya arasında kâğıt, kimye. vi ecza, makine aksamı, otomobil lâs- Amerika Yolcusu 2 Çocuk Hatayda Yakalandılar Kuzg kta İskele O« turan Ali Kemalin oğlu 16 yaşında Necdet Altanla arkadaşı, doktor Ce- mil Süleymanın oğlu Özkul, bir A- merika seyahati yapmağı kararlaş- tırmışlar ve ana, babalarından gizli- ce yola çıkmışlardır. Holivuta gidip sinema yıldızı ol. mak istiyen bu iki arkadaş Haydar. paşadan Hataya gitmek üzere bilet almışlar ve trene binip hareket et- mişlerdir. İki çocuğun da üzerinde tren parasından başka Aancak onar lira bulunduğu tesbit edilmiştir. Ço. cuklar pasaport almadıkları, Hatay- dan almalarına da imkân olmadığı i- çin orada yakalanıp geri döndürül. meleri tabit olmakla beraber ana ve babaları, bunların akıbetinden endi. şeye düşmüşler ve yakal ları i- çin zabıtaya müracaat etmişlerdir. Bu suretle Hatay zabıtası telgrafla haberdar edilmiş, ve çocukların ia. de edilmesi istenilmiştir. Dün çocuk- ların Hatayda yakalandıkları ve ilk trenle İstanbula gönderilecekleri tel- grafla bildirilmiştir. a ADLİYEDE : MoV SEE TRE ) tikleri, elektrik mal i, yün ve pamuk mensucat, demir eşya, radyo Ve aksamı, hakır eşya ve portakal vardır. İhtikâr Komisyonunda İhtikâr komisyonu dün toplanarak beş firmanın ihtikâr yaptığına dair şikâyetleri tetkik etmiştir. Tetkikatın tevsiine lüzum görüldüğü iç'n bugün tekrar toplanılarak karar verilecektir Alfın fiyatları Altın fiyatları yeniden vükselmi. ye başlamıştır. Geçen ay 16,60 lira. ya kadar yükselen altın bu hafta i- çinde 17,70 liraya çikmıştır. Demir şirketi müdürlükleri ÜVEĞcE YAY Şilüre —sm a ee az| Limited Şirketi Umum Müdürlüğü. ne, Tütün Şirketi müdürlerinden Na. ci tayin edilmiştir. Bu şirkete tüc- carlar tarafından fahri müdür ola. rak ayrıca karyola fabrikatörü ve Sanayi birliği reisi Doktor Halil Se. zer seçilmiştir. ' Merciler Arasındaki İhtilâflar Hakkında Ankara, 25 (Tan Muhabirinden)— Adliye Vekâleti, hukuk mercileri a- rasındaki icabi veya selbi ihtilâfların hal şekli hakkında bir kanun lâyihası hazırlamıştır, Lâyihanın esaslarına göre, hukuk mercileri arasındaki ihtilâflar, tem. yiz mahkemesi ve devlet şürası aza. sından tefrik edilecek üçer azanın Adliye Vekilinin riyaseti altında teş- kil edecekleri bir heyet tarafından hallolunacaktır. Heyetin azası, iki se. nelik bir müddet için intihap edile. cek, heyetin yazı işleri de, ikisi tem- yiz mahkemesi raportörü ve ikisi dev let şürasi aza muavinlerinden seçile. cek bir heyetçe görülecektir. İhtilâflara dair heyetin vereceği kararlar kati mahiyeti haiz olacaktır, Selbi ihtilâflar dolayısile adli mah- kemelerle idari mahkemeler arasında hâlen muallâkta bulunan bir çok da. valar bu heyet marifetile süratle hal. ledilecektir, — — Manisada Üzüm İstasyonu Manisa, 25 (A.A.) — Ziraat Vekâ. leti, Türkiyenin en nefis ve en çok miktarda çekirdeksiz üzüm istihsal sahası olan vilâyetimiz içinde bir istasyon tesis eylemeğe karar ver. miştir. Bağcılarımızın muhtaç ol. dukları köklü asma çubuklarını ye- tiştirip dağıtmak, yeni üzüm cinsle. Takas Kararnamesi Meriyete Girdi Ankara, 25 (Tan Muhabirinden) — Dış ticaretimizdeki takas muamele- lerini tanzim ve kontrol ve takas mevzuatını tevhit maksadile neşre. dilmiş olan kararnamelerde bazı de. ğişiklikler yapan yeni kararname meriyet mevkiine konulmuştur. Yeni Bir Lâyiha Ankara, 25 (Tan Muhabirin- den) — Belediye reisliği intihapla. rında müsavi miktarda rey alanlar. dan tahsili üstün bulunanlarla bele. diye âzalığında kıdemli bulunanla. rin tercih edilmesi hakkında Dahili. ye Vekâletince yeni bir kanun lâyi. hası hazırlanmıştır. ni ği İzmir Fuarı İzmir, 25 (A.A.) — 1940 Fuarının açılmıyacağı veya tehir edileceği hakkındaki haberler tamamen &- sılsızdır. Fuar, mutat veçhile 20 a. ğustosta açılacak ve bir ay devam edecektir. ri üzerinde çalışmak, en ucuz ve en kolay surette üzüm kurutma usul. lerini çiftçiye ameli olarak göster. mek üzere tesis edilecek olan bu is« tasyon için de bir çitflik satın alına- caktır. 8. — Ben Göztepede Yeşilbahar 80- kağında 15 numarada oturan bikes bir ahçı Ab oğ- lu Fikri, kardeşi Fikriye, annesi Nev. riye, ticaret dairesinde —odacı Ömer, karısı Çeşminaz ve üç çocuğu, Kuru- telek çeşmesinde Nuriye Şerife ve dört gocuğu, mMarangoz Hayrettin, annesl Nimet, karısı Şükriye ve allesi efradı, çönçü Tevfik, karısı Huriye tenekeci Kahraman ve kardeşi Yaşarla aileleri- nin hayat ve mematını öğrenmek İşti- yorum, nareye müracaat edeyim? Deli Olduğunu İddia Etti “ Mercanda bir alacak yüzünden ar. kadaşı Zeyneli öldüren Ömer Müş. tak, dün ikinci ağır ceza mahkeme- sinde eklından hasta olduğunu iddia etmiştir. Mahkemae Ömerin tabibi ad. liye muayenesine Ve sadia doğru ise Bakırköy akliye hastahanesinda te. davisine karar vermiştir. — Eroinciler Mahküm Oldular Çemberlitaş civarında eroin satar- ken yakalanan Kemal ile arkadaşları Abdüsselâm, Osman, Şakir ve Yor. -i leri dün beşi ASs. liye ceza mahkemesinde neticelen - miştir. MATR CUŞ x v1 ge e— SAD davilerine, Osmanın on bir ay üç gün hapsine ve 620 İira para cezası ve 26 lira mahk harcı öd j Re. cebin de on bir ay hapsine ve 201 li- ra para cezası ödemesine kardâr ver. miştir. POLİSTE : Bir Kadın, Erkeği Yaraladı Kalyoncuda Fıçıcı sokağında otu- ran Hüsnü ile komşusu Bayan Ara. nik kavga etmislerdir. Aranik jiletle Hüsnüyü yaralamıştır. Birbirlerini Vurdular Beşiktaşta bir meyhanede rakı İ- çen kasap Süreyya ile arkadaşı Zvleh. met kavga etmişler, Mehmet, Sure_y. yayı muhtelif yerlerinden ağırca, Sü- reyya da Mehmedi hafifçe yarala. miştır. Yangın Başlangı Beyoğlunda Hamalbaşı caddesin. de Nea Agora bakkaliye mağazası i- le Pangaltıda tayyareci Fehmi soka. ğında Mani apartmanında, Beşik. faşta Hayrettin iskelesinde Hikmete ait 19 numaralı evde ve Nişantaşınds Rumeli caddesinde Evitaıana.paı;tmı- nında yangın başlangıç olmuş, hepsi ge ateş büyümeden söndüş-gl.f Keerler lll VB DA LA Selde Boğulanlar İzmir, 25 (A.A.) — Gazetelerin Torbalıdan . aldıkları malümata gö- re, Torbalının Aslanlar köyü sakin. lerinden Abdullah, evvelki gün ya. nında karısı ve bir yaşındaki kızi ile başka bir köye giderken, Fetzek çayının geçidinde seller tarafındar sürüklenmişlerdir. Abdullah kur- tulmuş ise de, karısı ve kızı boğul. muştur. Karısının cesedi bulunmuş, fakat çocuğunun cesedi bulunama- mıştır. Yavrunun, selin getîrdiği molozlar arasında kaldığı zannedi- liyor. TAKVİLM C. — Mektup veya telgrafla “Erzin can Kızılay reisi doktor Fazıl Erciyaş. adresine müracaat ediniz. © 8. — Zelzele mıntakasındak! mah küm ve mevkufların cezaları tecll e. dildi mi? C. — Zelzele olan yerlerdeki mah- küm ve mevkufların cezalarının teci- line dair olan kanun kabul edildi ve meriyet mevkline girdi. 26 Sonkânun 1940 CUMA Y inci ay Gün: 31 Kasım: 80 Arabi: 1358 Rumt 1355 Zilhicce: 16 İkincikânun; 13 Güneş: 7,18 — Öğle; 12.26 İkindi: 15,02 — Akşam: 1T71T Yatsı ; 18.51 — İmsâk: 5B.84