26 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Yusuf Ziya Ortaç 3 Halıcıoğlu Idadisinden Erkânıharp Mektebine liği eğ vee Tg ş det No. Yüzbaşı Isme! Bey Akşam üstü, bütün sınıflar, ba- tı saatinin alaca boşluğuna bürün- müş meydanda toplanmaktadır. Nöbetçi zabitlerine, sınıf birin. türmesi âdet.. İsmet Efendi-Aksaray- da sınıf birincisi. Küçücük yaşı ve sevimli, liğin anlatılmaz esrarına bürün- müş zeki çehresile onun da nöbet- çi zabitine doğru İlerlediğini" gö. rüyoruz., Bir anda, bütün gözler üstünde toplanıyor: Sevginin, hay» ranlığın ışıklarile içinden aydınlar. mış gözleri İsmet Efendi Aksarayın bütün mümtaz vasıfları topliyan İsmi, artık idare derecelerini aşa aşa, mektep müdürü Regip Paşanın, Ders Nazirı Mazhar Paşanın ku. laklarına kadar gitmiştir. 'Tâbiye muallimi Kolağam Os. man Senai , bu mümtaz ze. kâyı diğer mua'limlere anlatırken, * bütün ağızların ayni hayran keli. melerle, dudaklarındaki cümlele. ri yarım bıraktığını görüyor! Ö, her yıl sınıfının birineisidir. Mektebin kapısından, elinde şaha. detnamesi, belinde kılıcı üe çıkın. caye kadar! Fakat, Hahcroğlunun kapısından birincilikle girip birinellikle çıkan genç zabit, şimdi Erkânıharbiye mektebinded nu, Tarihi harp ve Tâbiye muallimi Feyzi Beye soru. nuz. Hafızasında uzun yılların sis- lediği yüzlerce talebe hayali ara- #ından İsmet Beyi en canlı çizgile. rile derhal bulup çıkarıyor: Ders anlatırken ne zaman 6- na baksam, gözlerini yalnız bana ait bir dikkatle yüzümde bulur. dum. Bütün tedris hayatınida, Tâbiyeye, onun kadar anlıysrak Sn eden gence rastgelme- Balistik ve Muharebatı reşbu- Tel Osmaniye muallimi Topçu Er- kânıbarbiye Feriki Muhtar Paşa ise, ona, hayranlığını bütün öm. rünce unutmamıştır. Dir gün, Er. kânharbiye Mektebi İkinci sınıfı. nın İmtihanını yapmıştı. Akşam, Göztepedeki köşkünün çam gölge. leri vurmuş odasında cevapları gözden geçiriyordu. Bir tanesinin üstünde gittikçe artan bir dikkatle durdu, Okudu, okuduklarını tek. rar okudu, yaprakları çevirdi, düşündü ve birinci sahilenin orta Sma 20 numara attiktan sonra, bu kâğıdı diğerlerinden ayırıp kü. tüpbanesinin bir gözüne sakladı. Muhtar Paşanın, o bir yığın im- than evrakı arasından ayırdığı, tekrar tekrar okuduğu ve talebe. sine #adeye kıyamadığı bu bir kaç yaprak ne idi, kimindi acaba? Üzerine baktığımız zaman şun- ları görüyoruz: Sağ köşede mek. : tep mühürü, Altında bir kaç satıf; ellerinin Yöktamu” Kağı arm” e mkarke Nazir v Sene sx Aksnravb . İSMET Ortada serlâvha. Muhaberatı Meşhurel Osmaniye, Solunda Muhtar Pasanm kale. minden cıkmış yazı ve rakam: 20 (Yirmi) dir. ei Bey, yalnız derslerinde değil, tavrında, hareketin. de de dalma sınıfının birincis'dir: Nizama hürmeti, intizama muhab- beti var, Sözünde, kararında, sâyinde, kul. Jandığı ölçü dakikalar! 13 Eylül, sene 1906, Erkânıharbiye mektehin'n kapı. sından bir genç zabit çıkiyor: Yüzbaşı İsmet Bey. MUH Müdafaa Vekileti sicilin- den ilk satırı aynen alıyorum: Sicil No. 319 . 1 Sahra, 1581 - 1300 Sicil numarası 319 un yanındaki 1, İsmet Beyin Erkânıharbiye mek. tebini de nasıl bitirdiğini gös termektedir: Birincilikle! 19 Eylül sene 1906 Göz yaşları dudaklarındaki se- vinci ıslatarak, Cevriye Harım, oğlunu kucaklıyor. Taşlığın donuk maviliği içinde, genç Erkânıharp, omuzlarının sır. ma köprüleri, yakasının sirma iş. lemeleri ve göğsünün altın düğme- lerile pırıl, pırıl... Ana, oğul biribirlerine dovmi- yan gözlerle bakıyorlar. Reşit bey, Erkek başı biraz göğsüne dü. şük, içinin mahşerile yüzünün sü. künu bir tezat halinde, yutkunu. yor. Cevriye Hanımm dudağında son tenbihler: — Sakın mektup yazmayı unut- ma.. Gün aşırı beklerim. İsmet Bey, Annesinin kulağına. — Yalnız mektum değil anne. bir gün sana, Rumeli dağlarından, kursunla delinmiş kalpağımı da göndereceğim! Kapının önünde bekliyen ara. banın tekerlekleri. eşiğe boşalan şit beyle oğlu yüzbaşı bey, yanyana, ar susu. yeme (Devami var) İstanbul Yardım Yekünunu 965,897 Liraya Çıkardı Felâketzedeler için yardım keydı- na devam edilmektedir. Dün akşama kadar kaydedilen yardımlarla İstan. bulun nakit olarak verdiği paranin miktarı 965.897 liraya baliğ olmuş. tur. Kazalardaki yardım komiteleri” le Kızılay şubeleri yardım “kaydet. mek hususundaki faaliyetlerini art. tırdıkları için bâdema merkez mili yardım komitesi bu husus için top- lântılar yapmıyacaktır. Diğer yardımlar Nevşehirde, üçüncü parti yardım olarak 700 lira isne ve bir çok giye. esk ve yiyecek toplanmıştır. Diyarbakır balkevi temsil kolu gençleri, felâketzedeler menfaatine (Ateş) piyesini temsil etmiştir. Trabronda toplanan itine 27.700 İi. rayı, eşya da 12200 parçayı bul- | muştur. Trabzon ve havnalişi Şoför. let Cemiyeti, topladığı 1005 lira 80 kurusu Kızılay şubesine yatırmıstır. Trabzondan Giresun ve Orduya ke. resle ve çivi gönderilmiştir. Belediye Relsi Mahmut Musmmer turulamıyacak hale gelen “binaları fen müdürile birlikte tesbit etmek. tedir. Bu binalar yıkılacak ve 'sehir plânına göre-yemden Şüpücaktır Misir ve Fransanın yardımı Kahire sefarethanemize mür ederek, Erzincan felâketzed: li yardımda bulunan Mısırlıların ver. miş oldukları 19.500 Türk Hrası Ka” | hire sefaretimiz tarafından dün Ki. zılay cemiyetine gönderilmiştir. Ay. rıca Mısırda tedarik edilen 11 balya battaniye ile 14 balya giyecek eşvası da dün şehrimize vasıl olmuş ve Kı- zlay cemiyeti tarafından tesellüm e. dilmiştir. Fransız hükümetinin. gönderdiği Bu yardımlar, gerek Mısırın, ge- rekse Fransanın ikinci yardımlarıdır. Cenubi Amerikada Musevilerin yardımı 25 sene evvel memleketimizden kendi arzusu İle ayrılarak Cenubi Amerikada Buenos Ayrss şehrine gidip tavattun ederek orada La Luz #sminde bir gazete çıkaran Davit EL nekave, İstanbul Türk musevil'ğinin nâşiri efkârı olan Laboz da Türkiye gezetesine bir mektup göndermişlir. Bu mektuba nazaran, Erzincan ve havalisi zelzele felâketi, Buenos Ay. res ve Montevideo'daki Türk muse- vileri arasında umumi bir ıstırap ve büyük bir teesssür uyandırmıştır. Buenos Ayres Türk konsolosunun ri. yaseti altında bir Jane ve teberrü ko. | mitesi teşkil edilmiş, ilk çalışmalar» | dan sonra, on bin dolar kadar bir meblâğ temin edilebileceği neticesi. ne varılmıştır. Oralardaki Türkiyeli Musevilerin, iane vermek için büyük bir tehalük gösterdikleri bildiriliyor. Sıhhat Müsteşarının alâkası Sıhhat ve İçtimaf Muavenet Müs. teşarı Asım Arar, dün şehrin muhte. lif semtlerine iskân edilmiş bulunan felâketzedeleri ziyaret ederek ihti- yaçları olup olmadığın sormuştur. Bazi felâketzedeler giyecek ve yatı cak eşyası hususunda zaruret çektik. lerini bildirdiklerinden bunlara Kı- zlsy deposundan dün istedikleri eş- yalar tevzi edilmiştir. Giresuna, Bulgaristan hükümeti. nin gönderdiği kerestelerden 4 va- gon kereste, 750 çuval un, 7 balya eczayı tıbbiye, 100 çadır, Orduya 750 çuval un, 4 balya eczayı tıbbiye, 180 balya giyecek eşyası sevkedil. miştir. İngilizlerin mihmandarları Zelzele felâketzedelerine yapıla. cak yardımların tesbitinde o bulun- mak Üzere hükümetimizin müvafa. katile gelecek olan iki kişilik İngiliz heyetinin mihmandırlığına Kizilay Cemiyetinden İsmail Cemat ile dok. tor Haydar tayin edilmişlerdir. He- ye* şehrimizde kaldığı müddatçe To- katliyon otelinde misafir edilecektir mani Bir Sene Hapis Yatacak Aksarayda muhtelif apartmanlar. dan ampul çalan sabıkalılardan Be- karat Şinga, bir sene beş sy bapse GUMMLE El eee BES Alin | beş bin kilo mazı satılmıştır. beri şimdiye kadar kolipostal suretile yapılan ihracatı da gevşetmiştir. Bu ihracatı yapanlar daha ziyade bura. da bulunan Almanlardır. Bunlar ko. namına postaya vermektedirler, Son üç ay de şehrimizden posta kolisi halinde Almanyaya külüyetli miktarda yiyecek maddeleri gönde- 1 Bu meyanda Beyoğlunda kiloluk tenekelerle zeytinyağı, muh. telif zahireler ve sabun göndermiştir, İhracat muameleleri arttı İhracat muameleleri çok artmıştır. Dün Italya, İngiltere ve Fransaya dört yüz elli bin liralık mal gönde. lmiştir. Fransa rejisine 123 bin kilo tütün, İtalyaya 100 bin çift bar lik satılmıştır. Maltaya 310 bin kilo kuru bakla gönderilmiştir. Yumurta ihracatı arttığından yu. m else buzhane malı yumurtaların san dığ: 17.5 lira iken tedricen yüksel- miş ve sandığı 4 liraya çıkmıştır. Yumurta alıcımız şimdilik İtalyadır. Kahveler geldi Zirast Bankasının sipariş ettiği kahvelerden on beş bin çuvalı gel miştir. Bu kahveler Kahve ve Çay Limjted Şirketi tarafından piyasaya dağıtılacaktır. İkinci parti on beş bin çuval da yoldadır. Brezilya şirketinin de ayrıca mühim miktarda kahve si. parişi yola çıkarılmıştır. Alınan malları getirildi za getirilmiştir. Alman gampanyası. nir. bu malların Varnaya sevk ve Var nadan limanımıza getirilmesi için is- tedikleri navlun tüccarlar tarafından ödenmiştir. Fakat, alâkadarlar bu navlunun alınmasını yolsuz bulduk. Merciler Arasındaki İhtilâflar Hakkında Ankara, 25 (Tan Muhabirinden)— Adliye Vekâleti, hukuk mercileri a- rasındaki icabi veya selbi ihtilâfların | bal şekli hakkında bir kanun lâyihası hazırlamıştır. Lâyihanın esaslarına göre, hukuk mercileri arasındaki ihtilâflear, tem. İyiz mahkemesi ve devlet şürası 823. sından tefrik edilecek azanın Adliye Vekilinin riyaseti altında teş- kil edecekleri bir heyet tarafından hallolunacaktır. Heyetin azası, iki ses nelik bir müddet için intihap edile. cek, heyetin yazı işleri de, ikisi tem yiz mahkemesi raportörü ve ikisi dev let şürası aza muavinlerinden seçile. cek bir heyetçe görülecektir. İhtilâflara dair heyetin vereceği kararlar kati mahiyeti haiz olacaktır, Selbi ihtilâflar dolayısile adli mah. kemelerle idari mahkemeler arasinda hâlen muallikta bulunan bir çok da. valar bu heyet marifetile süratle hal. ledilecektir. ———— Manisada Üzüm İstasyonu Manisa, 25 (A.A) — Ziraat Vekâ. leti, Türkiyenin 'en nefis ve en çok miktarda çekirdeksiz üzüm istihsal sahası olan vilâyetimiz içinde bir istasyon tesis eylemeğe karar ver. miştir, Bağcılarımızın muhtaç ol. dukları köklü asma çubuklarını ye. tiştirip dağıtmak, yeni üzüm cinsle. 7 8. — Ben Göztepede Veşlibahar sor kağında 15 numarada oturan bikes bir kadınım, Erzincanda ahçı Abdullah oğ- lw Pileri, kardeşi Fikriye, annesi Nev. riya, tisaret o dalresinde oodacı Ömer, karısı Çaşminaz ve üç çocuğu, Kuru- telek çeşmesinde Nuriye Şerife ve dört gocuğu, marangoz Hayrettin, #nnesi Nimet, karını Şükriye ve eilesi etradı, çöpçü Tevfik, karısı Huriye temakecl Kahraman va kardeşi Yaşarla aileleri» nin hayat ve mematını öğrenmek İsti. mahküm olmuştur. yaya Külliyetli Zahire Satışı Yapı'dı Almanyaya yedi buçuk milyon liralık ihracat yapmamızın kararlaştırıldığı haberi üzerine Almanlar hesabına 350 bin kilo ketentohumu satılmıştır. Fiyatlar 14 den 15 kuruşa fırlamıştır. İkinci parti olarak Almanya için yüz bin kilo pirine yağı ile on Hpostalları Almanyadaki akrabaları ei ta fiyatları da yükselmistir. Ev.| sı da dün şehrimize vasıl olmüuştür. İlacı, dün Nurburg vapurile limanimı. Almahyaya ihracat yapılacağı ha- larından hükümete şikâyette bulun. muşlar ve İstirdadını istemişlerdir. Çuval buhranı Jüt ipliğinin ithal edilzmemesin- dolayı Şişlideki çuval fabrikası, iyetini tatil etmiştir. Bu fabrika, senelik çuval ihtiyacımızın dörtte i birimi imal edebilesek vaziyettedir. Toprak Mahsulleri Ofisi, iç piyasa. lardan çuval toplatmaktadır. Piyasa. bir bakkaliye mağazası da 1.5 | da Suval buhram başlamıştır. Dün gelen eşya Dün muhtelif bandıralı vapurlar- la limanımıza ihraç edilmek üzere bazı emtia gelmiştir. Bunları getiren vapurlar İtalyan bandıralı Merano, Bosforo, Papo Mele, Brioni, Abbazla, Amerikan bandıralı Exilona, Roman. ya bandıralı Besarabia ve Yunan ban dırah Arhon vapurlarıdır. Gelen eşya arasında kâğıt, kimye. vi ecza, makine aksamı, otomobil lâs- tikleri, elektrik malzemesi, yün ve pamuk mensucat, demir eşya, radyo Yere hakır eşya ve portakal vardır, İhtikâr Komisyonunda İhtikâr komisyonu dün toplanarak beş firmanın ihtikâr yaptığına dair şikâyetleri tetkik etmiştir. Tetkikatın tevsiine lüzum görüldüğü için bugün tekrar toplanılarak karar verilecektir Altın fiyatları Altın fiyatları yeniden vükselmi. ye başlamıştır. Geçen ay 16,60 lira. ya kadar yükselen altın bu hafta i- çinde 17,70 liraya çikmaştır. Demir şirketi müdürlükleri Berman yü germe —eamyima Limited Şirketi Umum Müdürlüğü. ne, Tütün Şirketi müdürlerinden Na- ci tayin edilmiştir. Bu şirkete tüc- carlar tarafından fahri müdür ola. rak ayrıca karyola fabrikatörü ve Sanayi birliği reisi Doktor Halil Se. zer seçilmiştir. . Takas Kararnamesi Meriyete Girdi Ankara, 25 (Tan Muhabirinden)— Dış tlcaretimizdeki takas munmele- lerini tanzim ve kontrol ve takas mevzuatını tevhit mâksadile neşre. dilmiş olan kararnamelerde bazı de. gâşiklikler yapan yeni kararname meriyet mevkiine konulmuştur. ———— Yeni Bir Lâyiha Ankara, 25 (Tan Muhabirin. den) — Belediye relsliği intihapla. rında müsavi miktarda rey alanlar. dan tahsili üstün bulunanlarla bele. diye âzalığında kıdemli bulunanla. rin tercih edilmesi hakkinda Dahili. ye Vekâletince yeni bir kanun lâyi. hası hazırlanmıştır. ————.. İzmir Fuarı İzmir, 25 (A.A) — 1940 Fuarının açılmıyacağı veya tchir edileceği hakkındaki haberler tamamen 8 sılsızdır. Fuar, mutat veçhile 20 a. ğustosta açılacak ve bir ay devam edecektir. ———— ri üzerinde çalışmak, en ucuz ve en kolay surette üzüm kurutma usul. lerini çiftçiye ameli olarak göster. mek üzere tesis edilecek olan bu İs. tasyon için de bir çitflik satın alına. caktır. CEVAP yorum, nereye müracaat edeyim? G — Mektup veya telgrafla “Ersin can Kizilay reisi dökter Fazıl Erciyap . 8. — Zelzele mıntakasındakl mah küm ve mevkufların o cezaları tecil &. didi mit G. — Zelzele olan yerlerdeki mah- küm ve mevkufların cezalarının teci- ine dair olan kanun kabul edildi ve meriyet mevkiine girdi. | Yatsı ; 1981 — İmsAkz Amerika Yolcusu 2 Çocuk Hatayda Yakalandılar Kuzguncukta İskele caddesinde o- turan Ali Kemalin oğlu 16 yaşında Necdet Altanla arkadaşı, doktor Ce“ mil Süleymanın oğlu Özkul, bir A. merika seyahati yapmağı kararlaş- tırmışlar ve ana, babalardan gizli- ce yola çıkmışlardır. Holivuta gidip sinema yıldızı ol. mak istiyen bu iki arkadaş Haydar. paşadan Hataya gitmek üzere bilet almışlar ve trene binip hareket :- mişlerdir. İki çocuğun da üzerinde tren parasından başka ancek onar Tire bulunduğu tesbit edilmiştir. Ço. cuklar pasaport almadıkları, Hatay. dan almalarına da imkân olmadığı i- çin orada yakalanıp geri döndürül meleri tabil olmakla beraber ana ve babaları, bunların akıbetinden endi. şeye düşmüşler ve yakalanmaları i- çin zabıtaya müracaat etmişlerdir. Bu suretle Hatay zabıtası telgrafla haberdar edilmiş, ve çocukların ia. de edilmesi istenilmiştir. Dün çocuk- ların Hatayda yakalandıkları ve İlk trenle İstanbula gönderilecekleri tel- grafla bildirilmiştir. ADLİYEDE : Deli Olduğunu İddia Etti Mercanda bir alacak yüründen ar. kudaşı Zeyneli öldüren Ömer Müş. tak, dün ikinci ağır ceza mahkeme- sinde eklından hasta olduğunu iddir etmiştir. Mahkeme Ömerin tabibi ad. liye muayenesine Vötidia doğru İse Bakırköy ekliye hastahartsinde te. | davisine karar vermiştir. Eroinciler Mahküm Oldular Çemberlitaş civarında eroin satar ken yakalanan Kemal ile arkadaşlir Abdüsselâm, Osman, Şakir ve Yor. ginin muhakemeleri dün beşinci as. İiye ceza mahkemesinde neticelen * miştir. , Yane eğe iz davilerine, Osmanın on bir #y üç gün hapsine ve 620 lira para cezası ve 26 lira mahkeme harcı ödemesine, Re cebin de on bir ay hapsine ve 201 li- Fa para çozası ödemesine karâr ver. miştir. İ ——— POLİSTE : İ Bir Kadın, Erkeği Yaraladı Kalyoncuda Fıçıcı sokağında otu- ran Hüsnü ile komşusu Bayan Ara. nik kavga etmislerdir. Aranik jiletle Hüsnüyü yaralamıştır. Birbirlerini Vurdular Beşiktaşta bir meyhanede rakı * çen kasap Süreyya ile arkadaşı Meb. met kavga etmişler, Mehmet, Sürey. yayı muhtelif yerlerinden ağırca, Sü- reyya da Mehmedi hafifçe yarala. i Başlangıçları Yangın Beyoğlunda Hamalbaşı caddesin. de Nea Agora bakkaliye mağazası £ le Pangaltıda teyyareci Fehmi soka. ğında Mani nında, Beşik. taşta Hayrettin iskelesinde Hikmete alt 19 numaralı evde ve Nişantaşında Rumeli caddesinde Pi en a“ nında yangın başlangıçları olmuş, | hepsi de ateş büyümeden söndürüL müştür, Selde Boğulanlar İzmir, 25 (A.A) — Göretelerin Torbalıdan aldıkları malâmata gö re, Torbalının Aslanlar köyü sakin. | lerinden Abdullah, evvelki gün ya. nında karısı ve bir yaşındaki kız" ile başka hir köye giderken, Fetzek çayının geçidinde seller tarafındar sürüklenmişlerdir. Abdullah kur. tulmuş İse de, karısı ve kızı boğul muştur, Karısının cesedi bulunmuş, fakat çocuğunun cesedi bulunama- mıştır. Yavrunun, selin getirdiği molozlar arasında kaldığı zannedi- Miyor. 26 Sonkânun 1940 CUMA Gün: 31 Kasım: 89 Rumi 1362 İxincikinun; 18 220 YT SM A lnel ay Arabi: 1358 Zinicce: 16 Güner 118 — Öğle İkindi: 15,02 — Alesam: