25 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Sâdabed Paktı , Devletlerinin Vaziyeti Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL tefani Ajansının o Kahireden r bildirdiği bir hâbere göre, iMir gazetelerinden “Elmisri,, , Sâ. ii Jabat paktının askeri bir ittifaka eşi S€Yrilmesi için, Bağdat ile Tahran ing #fasinda müzakereler vukubulduğu.. Bu haber vermektedir. Yakında 1. Zi rak murahhasları, Kâbil e Tahrana| 938 Roma Muahedesine ari Bidecekler ve bu müzakereleri intaç gg *deceklerdir. 44 Ayni gazetenin verdiği habere de #öre, bu müzakerelerin sebebi, Sov. ug Yetlerin İrana ve Efganistana karşı oi tehdit edici bir vaziyet almaları ve ya bu tehditlerin tekerrür etmesidir. Kahirenin “Elmisri,, gazetesi, Mı. Sirin kuvvetli ve güzide gazetecileri İ tarafından neşrolunan, tahrir ele. manlarının kulakları delik olan bir Ehzetedir. Onun, Bağdat muhabiri | tarafından alınan ve Stefani Ajansı tarafından bildirilen bu haberinin Yetler tarafından tehdit edildiklerine dair şimdiye kadar hiçbir haber neş. rolunmamıştı. Gerçi, daha önce Sov. Petlerin İran ve Efganistan hududu üzerinde askeri tahşidat yaptıkları. a dair birtakım haberler yayılmış, i fakat salâhiyettar mahfiller, bu ha. i berlerin bir aslı olmadığını temin et. mişti. Bu teminat bahis mevzuu olan tehditlerin de aslı astarı olmadığını ifade eder. Onun için, Sâdabât paktı deyletleri arasında, Sovvet Birliği 4; sleyhinde askeri bir ittifak yapmak. ç| ta olduklarma dair verilen haberle. r ivssa La ri esassız saymak icap eder. Sâdabât paktı, bir sulh paktıdır. Hedefi Türkiye, İran, İrak ve Efga. nistandan, tam mânasile bir sulh manzumesi vücude getirmek, bu memleketler arasında çıkacak her ihtilâfı dostluk dairesinde hallet. mektir, İle Ffganistan, İran ile İrak, İran ile Türkiye arasındaki müzmin hudut ihtilâfları en samimi dostluk ve kar. deslik şartları dairesinde | ballolun. muş, bu ihtilâflarm Bertiraf edilme. ” “ 3. hiehir ihtilâf kalmamış, bu memle. ketlerin her biri dahili inkişafına e. hemmiyet vermek, medeni seviyesi. ni yükseltmek, sanayi hareketini ilerletmek ve iktısndi kaynakları. nı işletmek için en geniş zemini bul. muştur *i Vaziyet bu memnunryet veriel şe. kilde devam edip gittiği sırada, Al man proparındası, bu devletle çoğunu endişeye düşürecek neş ta başladı ve kâh Sovyetlerin İran ile Efganistanı aşarak Hindistana in. mesinden, kâh Musuj petrollarmı e. le geçirmek için, İrak üzerine yürü. mesinden bahsettiler ve bu çeşit ba. hisleri de hir sürü tahşidat haberle. Ti takip etti, Bu mahiyetteki o birtakım haber. lerin İran, Efganistan ve İrakta bir sürü huzursuzluklar ouyandırmasını Enyet tabii görmek icap eder, Fakat bu huzursuzluk, uzun bir müddet devam etmedi. Nitekim öyle olmuş. İranlâ İtalya Münasebatı — —— Riayet Ediliyor Londra, 24 (A.A) — Avam Ka. marasında İngiltere ile İtalya arasın- daki münasebat hakkında sorulan Suallere cevap veren Chamberlain, ezcümle demiştir ki: İki hükümet, 1938 de aktedilen| İngiliz - İtalyan anlaşması mucibin. ce İcap eden askeri malümatı testi etmiş bulunuyorlar ve deniz ve ha. va kuvvetlerine ait malümatı da kâ. | nunusani nihayetinden evvel bildir- miş olacaklardır. İtalya Doğu Afrikası ile İngiliz — Misir Südanı, Kenya ve İngiliz So. malisi arasındaki hududun tehdidine gelince, bu mesele yeniden tetkik e. dilecektir. Zira, İtalyan hükümeti, İngiltere İle | 1939 ilkbaharında kendisine yapılan reklifleri kabul edememiştir. Milli Polonya Meclisinin Toplantısı Paris, 24 (A.A) — Mili Polonya meclisi dün Polonya sefaretinde ak- tedilen resmi bir içtima (le mesaisi. ne başlamıştır. Rackievicz mesajında Polonyanın şimdi yaşayacak ve sulh içinde çalışacak bir hale gelmesi lâ- nm geldiğini söylemiştir. Sikorski, Polonya hükümetinin Polonya için rasinin sağlam esaslarını hazırlıys. cağını söylemiş ve teşekkül etmekte inler, Sovyetlerin a Son TaarruzlarınıHer Noktadan Püskürttü Londra, 24 (Hususi) — Finlanda. dan gelen haberlere göre, Sovyetle- F rin yaptıkları en son taarruz her nok. tada püskürtülmüştür. Sovyetler bir taraftan Ladoga gölünden taarruza geçerek Mahnerhelm hattını geriden vurmayı istihdaf etmişler, fakat bu İğ teşebbüsleri akamete uğramıştır. Diğer taraftan doğrudan doğruya Mannerheim hattı üzerine yapılan taarruzlardan da hiçbir netice alın. mamiş ve bu hattın hiçbir noktadan yarılmasına imkân verilmemiş, bilâ- kis, harekât, Sovyetlerin geri püskür tülmesile neticelernmiştir. Sovyet tayyareleri bugün muhte. lif Fin şehirlerini bombardıman et. miş ve bu yüzden bir takım telefat olmuştur. Finler 9 Sovyet tayyaresi düşür. düklerini! bildiriyorlar. Sovyet tay. yarelerinin bir takım hastanelere ta. arruz neticesinde iki doktor ve 9 hastabakıcının öldüğü haber veriliyor. İ Harekâtın bahara kadar durdurulmasını isteyen general Riganım diplomatik mahfillerinde dolaşan bir habere göre, Generali Sterne Stalinin tamamile gözünden il ve disiplinli hakiki bir demok- düşmüştür. Bunun sebebi, geçenler. de Stalinin riyaseti altında Sovyet ordu kumandanlarının Moskovsda olan Polonya ordusunun Polonyanın | skdettikleri içtima esnasında Gene- kurtuluşu için kudretli bir silâh ola” cağını ilâve etmiştir. Libyadaki Kıtaa Teftiş Ediliyor ” İralin tarzı hareketidir. Söylendiğ'ne göre, bu toplantıda Genera! Sterne ilkpanara Kadar FuWaNA vepneyina deki piyade kıtaları faaliyetinin dar. durulması ve ileri mevzilerdeki kı. taların geri alınması lüzumunda 15. Bingazi, 24 (A.A.) — Mareşal Del | rar etmiştir. Bono refakatinde Mareşal Balbo ol. duğu halde şarki Libyadaki kıtaları Sovyetlerin bir kararı teftişe başlamıştır. Mareşal, Bingazi | Sovyetler Birliğile ecnebi mem. ve civarındaki mıntakaları teftiş et- | leketler arasında yapılan hususi te. lefon muhaverelerinin bugünden i. | virmektir. miştir. Helsinkiden edi Finlandada muhârebe, iki cephede de- vam ediyor. Bu cepheler haritada oklarla gösterilmiştir. Birinci cephe: Sağ yanını Ladoga gölüne ve sol yanını Finişnda körfezine dayayan bulunduğu Kareli yan- madasindadır. Bu cephe dardır ve burada Finlandanın “kuvvetli tahkimatı mevcut. müstahkeminin tur, İkindi cephe: Bataklıkları ve ormanlık» | lari ile tabil bir mâni olan Suojari mim- X İtakasındadır. Sovyetlerin bu cephedeki hedefi Mannerhelm hattını arkadan çe- tibaren menedildiği bildirilmektedir e Kanadadan gelen malümata göre alınmıştır. Li Amerikadan bugün tayyare daha gelmiştir. Rumen Petrollerinin Islahı Meselesi Tondra, 24 (A.A) — Romanya A- jansı, Romanyadaki petrol kuyuları. nın tensiki hakkında bugün burada aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Petrol ve muştakları Romanya M. Tâcatının yüzde 62 sini teşkil ettiği cihetle, Romanyada kuyuların İşle- tilmesi, petrolün dahilde istihlğki ve diğer memleketlere ihracı işini telif ve tanzim ile meşgul olmak üzere merkezi bir teşkilât fhdasına lüzum hasıl olmuştur. Bu maksatla 15 Kâ- nunusani 1940 tarihinde kabul edilen hususi bir kanun mucibince bir ofis teskil edilmiştir. Kanun, mezkür ofise, evvelce şir. ketlere verilen İmtiyaz esası daire. sinde kuyuların inkişafını kontrol sa- lâhiyetini vermektedir. Petrol meselesi ve yeni bir petrol ofisinin ihdası, Romanya hükümeti. nin milli istihsalâtın arttırılmasını ve telif ve tanzimi temin maksadile İnasırladığı unumi plâna dahil bu. İlunmaktadır. Halen maden endüstrileri için de buna benzer bir ofiş ihdas edilmek üzeredir. Bütün bu tedbirler munhasıran Romanyanın dahili ihtiyaçları se- bebile alınmıştır ve dışarda başka türlü tefsir edilmesi için hiçbir se. bep yoktur. Mannerhetm mevkti HADİSELERİN içyüzümm “Evvelâ Romanya Kralı ile Yugoslar Devlet Nai- bi Prens Pol arasında, sonra da iki memleket Hariciye Nazırları arasında vukubulan mülâ- katta, Yugoslavyanın Romanya ile komşuları arasında bir anlaşma formülü teklif ettiği ha- ber veriliyor. Yugoslavya Romanyaya, Maca- ristanla Bulgaristanın Transilvanya ve Dobri- Çünkü İrana ve Ef. ganistana karşı tahsidat yapılmadı. Öl anlaşıldı ve bütül hurursuz. cadaki emellerini tatmin etmesini teklif etmiş, fakat Romanya, bulunan formülü beğenmemiş. lukların o Almanya tarafından icat *dilen sinir harbinin birtakım safha. | ları olduğu göze çarpar oldu. Nite. kim dünkü gazetemizde çıkan ve Havas tarafından verilen bir habe. | Te göre İran, İrak ve Efganistanda| ba memleketlere karşı bir taarruz beklenilmediği o Tahrandan bildiril. mekteydi, * Variyet Havasın bildirdiği şekilde İse, Sâdabüt paktı devletlerinin va- Yiyetinde yeni bir inkisaf bekleme. İS mahal kalmaz. Vaziyetin bu Merkezde olmasmı ve Sâdahât pak. mensup komsu dostlarımızın Sulh icinde dahili inkişaflarile meş. Sul olmalarım hararetle temenni e. iz. Sâdahât paktı devletleri, bü. Yük bir kalkınma ile muasır seviye. Ye varmayı” istihdaf ettikleri için, bütün emelleri sulh içinde yaşamak Ve bu büyük hedefi tahakkuk ettir. mektiz, Bu yüzden, bu sulhün her şeye Tağmen devammı isterler. Onun i- hi Stefani Ajansınm verdiği habe. “rası saymak daha doğru olur. hüküm süren kanaat, Sovyetlerin i Sovyet Seliri de Londradan Ayrılıyor Londra, 24 (A.A) — Londranın vvyet mahfillerinde zannedildiğine iel Moskovaya hareket ©. olan Sovyet sefiri Maiski, İn- Hikeie sefiri Moskovaya avdet etme. ikçe Londraya dönmiyecektir, tir. Bu suretle, Balkan Antantından evvel bü- tün Balkan devletlerini birleştirmeğe sevkede- cek bir anlaşma vilcude getirmek mümkün ola- mamıştır, * Almanya, Romüfiyanm petrolüne muhtaçtır. Komanya günde 17,000 ton petrol çıkarır. Fakat bu petrolün 12,000 tona İngiliz, Fransız, Amer'kan ve Holanda şir- ketlerine aittir. Geri kalan 5,000 ton petrol ise Alman. yayı tatmine kâfi değildir. Bu sebeple Almanya Ro. manyayı sıkıştırmakta ve kendine kâfi derecede pet. rol vermediği takdirde Sovyet Rusya ile Macaristan ve Bulgaristanın arazi taleplerine müzaheret edeceği. ni söyliyerek tehdit etmektedir. Bu tehdit son günler- de artmış ve Romanya hükümeti, memlekette bütün petrol, demir ve çelik istihsalâtını devlet kontrolü al. tana koyan bir emirname neşretmiştir. Resmi mahafil bu kararnamenin bir harp tedbiri olduğunu söylemek. tedir. Fakat yabancı mahafilin kanaatine göre, Ro- manya hükümetinin bü tedbiri alması, Almanyay bütün petrol, demir ve çelik ist'hsalâtını verebilmek icindir. Nitekim bu karar almır alınmaz, Budapeştede bulunan Alman iktisat mütehaşsısı Claudnis Bükreşe gitmiştir. * Ecnebi mahafilinin kanaatine göre, Romanya- nın bütün petrol, demir ve çelik istihsalâtını Almanyaya satmasına mukabil, Berlin Roman- yayı Sovyet ve Macar taarruzlarına karşı ga- ranli etmeği kabul etmiştir. Bu suretle Roman- ya bir cihetten müttefikler tarafından, diğer ci- hetlen Almanya tarafından teminat altındadır. Almanların Bükreşten Lwow tarikile Alman- yaya giden Karpat demiryollarını işgal etmele- rinin hakiki sebebi de, Romanya istihsalâtının Almanyaya sevkini organize etmek içindir. # İngiltere ile Pransa, bütün sanayli tevhit etmiye karar vermişlerdir. Bu karar mucibince harp malzemesi ima. Itı İngiliz fabrikalarında yapılacak, Fransız fabrikala. Tı tamirat İçin ve parça yapmak için kullanılacaktır. Bütün ham madde meselesi müşterek bir merkezden idare edilecektir. Hattâ icap ederse Fransız işçileri İn. giltereye gönderilip İngiliz fabrikalarında çalıştırı. lacaklardır. Alman propaganaa reşkudtı dünyanın her türa- fında bir fiskos propagandası organize elmiş- lerdir. Yabaner ve bitaraf memleketlerde bulu- nan propaganda ajanları muhtelif dedikodular ortaya atmakta, kulaktan kulağa haberler yay- mmaktadırlar. Bunlar ekseriya bozguncu haber- lerdir. Bu maksatla yalnız Holandada çalışan ajanların miktarı 5000 dir. Dedikodulara dikkat ! * İtalya ile Macaristan arasında husule gelen anlaşma. lardan biri de, bütün Macar demiryollariyle müdafaa teşkilâtının İtalyan mütehassısları tarafından wlahı ve modern bir hale getirilmesidir. Sovyet — Macar hu. dudunda iki sevkulceyş hattı inşa edilecektir. * Hitlerle Fon Ribbentrop yakında Almanjjd ile Sovyet Rusya arasında bir siyasi ittifak akdini temine çalışmaktadırlar. Bu ittifakın ilân ile müttefiklere karşı yeni bir sürpriz yapmak ni- yelindedirler. Stalin, Hitlerin askeri ittifak teklifini reddetmiş, ancak iki memleketin ayni zamanda ayrı cephelerde müstakil ve birbirile ahenktar hareketler yapabileceklerini kabul et- miştir. İstikbali Keşfetmek! Yazan: B. FELEK Berri tâ eskidenberi müşahe. de edilen zaaflarından biri de istikbali Keşfe çalışması ve güya bu mümkün imiş gibi, birlakım vasıta. lara baş vurmasıdır. Falcılık denilen mevhum zenaat, bundan doğmuştur. Eğer falelar varsa bunun ayıbı, kendilerinin de- ğil, onlara inananlarındır. En basit muhakemeli bir İnsan bile olacağı keşfetmenin mümkün olmadığını serin kanlılıkla düşünür. se, idrâk eder, lâkin yine bu arada akıllı sanılanların da, böyle şeylere inandıkları görül Bu İna- nışlara falcıların, en büyük muavini olan “tesadüf, ler yardım ederler. Meselâ: — zannederim — Alman. yanın Renani denilen taraflarında Sovyetlerin Kanadadan buğday #İs.; bir kasahada doğmuş Newman adın. mamaları için lâzım gelen tedbirler|da bir kızla şansöliye Hitler arasın. da bir falcılık sahnesi geçtiğini frenk gazeteleri yazmıştılar. Doğruluğunu Fintandaya 3) iddia etmeden, size nakledeyim: Bu kıreağız, kücüklüğündenberi halkının hastalarını iyi etmek gibi — güya — kerametler gösterir. miş. Nihayet işi, istikhalden haber vermeğe kadar ileri götürmüş Gü. nün birinde hu kıza İspanyol Gene- rali San Jorjiyo mü: at etmiş, O zaman ihtilâl içinde olan İspan n âtisi ne olacağım sormuş. Kız da, kendisine: — Sen, İspanyadan evvel kendi feci âkıbelini düsün! demiş, Rivayet odur ki; bu General o $e- ne bir tayvare kazasında ölmüş Bu- nu haber alan Her Hitler da kıra mü. racsat etmiş. Ona da pek hosa gitmi. yecek şeyler söylemiş olduğundan, kızı yerinden kaldırmıslar ve hi te mecbur etmişler. O da, giti de ölmüş. in bunlar, mahiyetini bilme. diğimis ecel cihi, hareketiarz, fırlı. na, seylâp gibi, tahil kanunlara bağ. lı hâdiselerin keşfedilmesine imkân olduğunu gösteren sevler değildir. Yalnız sw vardır. Falcılar çoğu, zeki insanlardır. Birtokım hâdisele. re takaddüm eden vakaları mütalea ederler, Ayni vakaların tekerrütrünü de o hâdiselerin tekrar vukua geli ceğine delil olarsk kabul edip, bir- takım tahminlerde bulunurlar. Tah. " min ettikleri yüz şövden doksan se. kizi doğru cıkmaz. Fakat iki tanesi, ax çok bir değisiklikle tahakkuk c. der, Doksan sekiz isabetsizliğe kim. se dikkat etmez de, bu iki isabeti parmaklarına dolarlar, Nasrettin Hoca fıkrası bilirsiniz Bindiği dah kesiyorken; birisi ge. Tip: — Hoen, düseeeksin! Dikket et? demiş. Hoca, aldırmamıs ve dal ke. silince, asağı düşmüş, Bunun üzeri. ne, o adama yapışmış: — Sen benim ağaçtan düseceğimi bildin. Ne zaman öleceğimi de bilir. sin! Sövle dı ? di; Halbuki bi; ve tahlil melekesi olanların yapaca. ğı bir döduction, yani istidlâldir. Meselâ; Anadolu zelzelesinin vu. kuundanberi takip ettiği hattı dik. katlice mütalen eden jeologlar, hel. ki de, falan yerde tekrar bir yer sar. sintısı olunca arkasmdan: falan ta. rafta da bir zelzele olacağını eski emsaline bakıp. söylerler. Belki bu isabet eder, belki etmez. İstidlâl, 7e- kânm faaliyeti neticesi emsaline kı. yasen birtakım vukuntm talimini. dir. Meselâ: Tahmin ediyoruz ki, müttefiklerimiz olan Garp demekra. «ileri, harbi kazanacaklardır. O hal. de, Nazi sisteminin ve o arada da bunların şefinin düseceğini de tah- min etmek güç değildir. Birkaç sene sonra bu tahminler tahakkuk ettiği zaman, bizim gaipten haber verir falcı olduğumuza mı hükmedilecek? Boş seydir bunlar. Söylemeğe bi. le hacet vok; hiç kimse evvelden s6 rilen delil, emareleri olmıyan ve geçmiste tekerrür ede ede öğrenil. miş (takvim fırtınaları gibi), tabiat itiyatları haricinde kalan hâdiseleri olmadan kesfedemez. Bunun aksine İmanmak aptallık olur. Şimdi, size bir misal daha: Prusyanın o Brandehurg hüküm. darlarından Birinci Fredrik, 1440 senesinde ölmüş. Prusya Krallığı ha. nedanının bânisi ve üçüncü Fredri- #in dedesi Jorj Giyom da 1640 da ölmüş. Prusya Kralı Birinci Fred- rik Giyom 1740 ta vefat etmis. Prusya Kralı Ücüneü Fredrik Gi- yom da, 1840 ta ölmüş, Şimdi, her 40 ile biten senede bir Alman hükümdarı öldüğüne bakıp, 1040 dn da son imparatorum vefat e- deceğini ileri sürmek ahes olur, müs nas olur Eğer böyle bir hâdise vu- kubulsa bile, - yalnız tesadüften iba. ret kalır, Mesele şudur; Manevi terhivesi, muhakeme kud. (Lütfen sayfayı çeviriniz)