13 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

——— 13-9-939 T TAN e ——— — aT Muharrir bu yazısında, çok iyi yetiştirildiği propaganda edilen 'Alman ordusunun iç nizamın- WÜ T Y N- daki müşkül vaziyetleri ve bilhassa parti ile ordunun eski generalleri arasındaki fikir ihtilâfı- G SLE nın. zabit kadrosunu tayin bakımından ordu üzerinde ne şekilde müessir olduğunu anlatıyor. - CU MALONEBEDELİ Pilsudski'nin rkiya Ecnebi . . . Y SO lare d y aeT Mezarı 1060 — ? 6 Ay 1500 ” 06 9 400 * 8 Ay 800 * Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel 180 * 1 .Ay 800 * K Milletleraranı portü itühad dahil many anın . c ı u e l Polonyu aske:lerı hudut hoyîa'î olmıyan memleketler için abone ş rına ı” n c'zvıel Pı bedeli müddet sırasiyle 30, 16, 9, nin mezarı önüne geliyor. Hürmetle 8,6 liradır. Abone bedeli peşindir. eğilip bu büyük kurtarıcıyı selâmlı. KŞN aai ee ge eç kukuruşmşlhır. . . yorlar. Büyük generaller, yeni silâh Cıî aââîîâ gîılîıudı:;ara 3 di takmış zabitler bu mezarın önünde T z z a ı e ı l 0 u kılıç kuşanıyorlar. Askeri hizmetler. — de, hastanelerde çalışacak kadınlar, UN MESELELERİ büyük vaıifelerifıe haşla.nînzdan ev- 4 l. D Y t Al ğ kıy vel bu mezara çiçek getirip bırakı- — eni Alman ordusunun enli avası : y yorlar. Yaşlı analar, aksakallı ihti - AA ;neğı n r:lıerkezdedır'.î d'v'e' ’ azan : yarlar, bu mezarin önünde diz çöküp Yazan: Naci SADULLAH ÖELER P ORAULUN. — GÖŞELİRİ Hitler yangınına gönderdikleri ço - değişikliklerin tesiri nedir? G ı C T I bur ve batarya kumandanların - Ka Pilsudski'nin kurtardığ ; TC A $ ; k Ü 5 cukları, isudskı nin urtardığı va- azı. meslekdaşlarımız, bugün Her totaliter devlet gibi AlL n z A Ğ ğ e mp e r ey dan ibaretti. Bunlardan başka gö 1936 ve 1937 de yapılan Al . man manevralarında bulunduğum zaman gözüme ilişen zabitler, ta- vuku bulmakta olan hâdisele-| manya da kuvveti, ve malzemesi ze görünen zabitler ancak ikinci |tanın selâmeti için dua ediyorlar. ri, evvelden keşfetmiş görünmek dâ-| hakkında nadiren neşriyat yapar. nülâzimlerdi. Bu ne hazin bir İstiklâl kavgasıdır... dadırlar. Hattâ sadece bu garip| Onun için Alman ordusunun sayı. Bu Almanyanın en mühim ek. Cihan Harbi bütün insanlığa A- — dâvayı kazanmak maksadının tahak-| sı hakkında bir şey söylemek müm- sikliklerinden biridir. Almanyanın tatürk, Mazarik, Pilsudski gibi bür ğ kukuna makaleler tahsis edenler bi-| kün değildir. Fakat Almanlar 1938 120 - 130 fırkasını nasıl kullana - z le var senesinin son teşrininde bazı ra - Daha üç, dört ay evvel, her yaz-| kamlar neşretmişler ve Alman or. dıkları yazıda, Alman siyasetinin dü-| dusunun hazer devrindeki fırkala- rüstlüğünden, Türk - Alman dostlu-| rı ve daha yüksek teşekkülleri hak. ğunun sıkılığından, lü d e-| kımnda malümat — vermişlerdi. Bu hemmiyetinden bahsetmiş olan ka-| neşriyata göre Almanların o za. lemler bile, bugün, Alman dâvasının| mMman 6 ordu grupu, 18 kolordusu, sakatlığını, herkesten evvel kendile-| 39 fırkası, dokuz hafif fırkası, beş rinin ortaya koyuklarını iddia edi-| tank fırkası, üç dağ fırkası, ve bir yorlar. Hattâ o zaman Alman taraf-| süvari livası vardı. darlığında, ve Sovyet aleydarlığında Sulh zamanına ait olan bu 51 nazarı dikkati ceybedecek derecede| fırka bir sene içinde altmış, hattâ ileriye varmış olanlardan birisi, dün.| daha fazlaya çıkarılmış — olabilir. kü yazısında: Harp zamanında ise bu - fırkaları “— Türk - Sovyet dostluğunun lü-| 120 fırkaya vardırmak mümkün - zumunu ve ehemmiyetini, 1920 se-| dür. nesinde, ve herkesten evvel ben mü-| p, <nsa ile Almanya Bir köprüyü geçen Alman kıtaları yürüyüş halinde. dafaa etmiştim!” diyebilecek dere. cede ileriye varıyor. Bundan da anlaşılmaktadır ki, ba- zı meslekdaşlarımız, ihtimal, okuyu- cularını, birer siyaset kâhini olduk- larına kandırabilmek için, vaktile SAğda Şelince - Algalya, V gaken yük kurtarıcılar bıraktı. Bugün is. eyfm V fırkayı Çekoslovakvaya | fiklâli tehlikede milletler bu - büyük — karşı sevketmiş, Fransa . Belçika kurtarıcıların ruhundan kuvvet, ce- hududunda dokuz fır)q bırakmış, |saret almak için, önlerinde eğiliyor. — diğer ihtiyat kuvvetlerini şarki |Onlara kurtardıkları vatanı ebediye- Prusyaya göndermişti. te kadar müstakil saklamak için ye. — Almanya, bu sırada İngiltere Yi ile Fransanın harbe girmeyecekle. rini hesaplamış ve Zigfrit hattını müdafaayı dokuz fırka ile istih - |aklarını çiğnediği —günler, bütün — kâm kuvvetlerine bırakmıştır, millet bu mezarı bir çiçek tufanına — boğmamış, siyah tüllere bürünmüş — min ediyorlar. >E Alman askerleri Çekoslovak top- matemli analar bu mezarın öniindeı Bu defa ise vaziyet tamamiy. | #ğlamamış mıydı?.. XA le başkadır. —Almanyanın Çekleri silâh patlatmadan teslim — şark cephesinde, süratle ortadan |oldukları için itham ediyorlar., Fa- z v kaldırmak istediği bir memleket şist parası ile satın alınmış kuman - En önde zabitler görülmektedir. vardır. Fakat Lehliler öyle kolay arasındaki fark : y ş kolay ortadan kaldırılacak vazi. yette değildirler. Nitekim Leh or- : K3 dusu bütünlüğünü muhafaza ve te hıyanet etmişlerse, Mazarikin va- — sonuna kadar dövüşeceğini göster. |tan sembolünü — kalbinde İncil gibi — danlar Hotza, Hacha gibi vatan satan ; l hainler devlet koltuklarından mille. a ir hayli zamandanberi Al . manyada tatbik olunan se. ferberlik tedbirleri sırasında tam HOEYLİR, taşıyan bu millet ne yapsın? neler yazmış bulünduklarını bile u- | ; oA hizmet etmeyen sınıflara Bugün makineli tüfeklere da. * nutuyorlar. Vâkıâ, bir muharrir, | ». sust bir terbiye verilmiş idi. Fa- yanan yeni muharebe, müdafaanın Taliin ne garip bir cilvesidir ki, — görüşlorînm.ısıîbetıle iftihar etmelf kat talim görmüş ihtiyatlar 1937, kudretini tebarüz ettirmektedir. tecavüze üğray illetler, k z hakkına sahiptir. Fakat, bu lezzetli grayan milletler, kurtarı. 1938 ve 1939 senelerinde hizmetle. re çağrılanlardan ibarettir. Diğer sınıflar ise ancak kısa devreler i. çin talim görmüşlerdi. Bu yüzden Almanların Fran - sızlar gibi tam devre talim görmüş beş milyon askerleri yoktur. Sonra Almanların zabit eksik. liği bakımından vaziyetleri son de. rece müşküldür. Alman orduları - Almanya, Lehistana mümkün |cılarının mezarı önünde minnetle e- —— mertebe fazla asker — göndererek gilirken, tecavüze geçenler ilham al- — süratle bir netice âlmak istemiştir. | dıkları pirleri bir defacık olsün an - İ Fakat buna mukabil Fransa daha |mak nezaketini göstermediler. Cilıın'1 müsait bir vaziyettedir. Çünkü Alp | Harbinde büyük Almanya için kılıç ve Pirene hudutlarını korumak va- | kuşanan Kayseri hiç kimse bir defa. — zifesi bir hayli zayıflamıştır. cık olsun saygı ile anmadı... Kayser — Bugünkü harpler petrol ve ben. | Vilhelmin ismi geçtiği yerde, diş gı- — zin harpleridir. Ve Almanya bil - |cırtısından başka bir şey duyulmadı. _, Si S YK hassa bu bakımdan güçlüklere uğ- | Hattâ Hitler bile, onun bıraktığı ÇİZA <| e eskj başkuxşıandanı mareşat AA tangosrr Heil Hitler rayacaktır. Almanya Romanyanın |meleri ayağına geçirdiği halde, sele. Fon Blümberg ile arkadaşları, Al. petrol kaynaklarını elde etmeden, | fine bir demet çiçek bile göndermeyi man ordusunun zabitlerini kimler. — lardı. Generaller ise bu fikrin a- mış, fakat zabit meselesi hal olu - . yahut Sövyet Rusyadan geniş öl . | hatırlamadı... ğ den seçecekleri bahsi üzerinde — leyhinde idiler ve zabitlerin mes. — namamıştı. Çünkü mevcut zabit: — çüde petrol almadan bu sıkıntısını Nazi partisi ile uzun mücadelelere — lekten yetişme olmalarını tercih — ler süratle terfi ediyor, ve onların — bertaraf edemez. Fakat Romanya- iftihar hakkını kazanabilmenin çare. si, muhayyel deliller icat etmek de- gildir. Herhangi bir okuyucunun, ha- fızasından şüphe eden ve kendisini azami derecede saf farzeden bir mu- harrire karşı duyacağı his, takdir de- ğildir. Kaldı ki, içinde bulunduğumuz gün- ler bu kabil benlik iddialarına lüzum yer ve sıra bırakmıyacak kadar e. hemmiyetli hâdiselerle doludur: Ve böyle bir sırada, bir muharririn, ken- di görüşlerinin isabetini iddiaya, is- bata kalkışması, vatandaşlarda müs- bet tesir uyandıramıyacak olan bir Bugün insanlık ancak - istiklâl — kurtarıcıların önünde eğiliyor. Pil- hodbinliktir. Hele bu iddia sahipleri- girişmişlerdi. Nazistler, zabitlerin — ediyorlardı. yerini tutacak orta zabit yetişmi - — nın bütün petrol — kaynakları da İsudskinin mezarı, bu hürmetin, bu — sieiba makartla d aa dklarcenz fırka adamları olmalarını istiyor - Münakaşayı generaller kazan - — yordu. Almanyayı sıkmıntıdan kurtaramaz. İminnetin, bu sevginin senbolüdür. f ğ lar, hakikatten de tamamen uzak ka- lıyorsa, haklarında verilecek hüküm | Kat Yugoslavya, Romanya, Macaris-| P);: ine Dair Düsü . Ankara Belediye büsbütün menfidir. Bu itibarla, mes- | tan gibi, umumi af ilân eden kim bi. Dünya Harbin üşünceler: Meclisi To Ianıyor lekdaşlarımızın, bu menfi hükme| lir kaç memleket “milli sulhü,, nü Ş y muhatap olmaktan korunmaları lâ- | ©na borçlandı! l D R d il . ş 'V e m;ğixiıîi"aıl lî (TAIİ) eT îelîdiğş*- zımdır. Zira, bilhassa böyle sıralar- r. . ay a mın I ı umara ı Te ıgı EE L 5 BŞ EADİONYO T A * -H di ğ 1 Riy da, sahte bir benlik dâvası, yarım | Hiftlerin İhqnefi! © toplantıya çağırılmıştır. Toplantiğğ şahsiyetleri büsbütün öldürür! Bir Fransız muharriri,, “Hitler,, in ğer Avrupa yerinde kalırsa; Yaran: rekettir. Ancak bu millete yaraşır, rxîuştîmî;â:ı:ı îî?âğîifağar;î: xığ;e " ( İ ” ğ l ada FD * : â çi ”a ; ş K “Mein Kum'f - Klvgı.m ad_l.ı eserin- . dünya tarihçileri bugünkü v RE Aferin! nunu münasebetile yapılması lâzım. — Milli Sulh A den bahsediyor, ve diyor qk'- harbi yazarlarken, Türkiye Cüm - AKA GÜNDÜZ Bir millet ki askere çağırıldık- | gelen teşkilât kadroları görüşülecek. D ü “— Hitler, bu eserinde, Sovyet Rus- $ & : TA ' zi i A d ç $ Ajanslardan öğrendiğimize göre,| — , 4on şu cümlelerle bahsediyor: ;:"!ı';t ;“l;iîmse“dnaşve!î:ll snyıın â:ışn sı;(nra de_ıâı_l. bellı;l Çağlrllıl:lm tir. evvelâ Yugoslavyada, sonra da Ma- “— Rusyayla anlaşmak, Almanyanın S MElL Ç ĞB K eÜt Örüz Tariğ dırmağa hiç bir sebep yoktur. Ni« B e TC SO SN Burdurda Bir Kaza caristan ve Romanyada ilân olunan| — sonu ve ölümü demektir. Rusyanın ba- | Talı tebliği üzerinde dikkatle, cid. — ** j tin. aferinleri yetmez. K yi ? z ; çin olsun? y K vi Burdur (TAN) — Zafer mahalle- bir t af neticesinde, siyasi| — sında bulunan vahşi adamların elleri| diyetle ve hayranlıkla duracaklar- BŞ yür/ Wlszimle vak Bu millet daima — böyle yapa sinde oturan Malik oğlu Ali ile'kü « | mahkümlar da serbest bırakılmışlar, | — kân içindedir. Onların gayeleri, beşe- | dır. Dd i ! gelmiştir. Çünkü büyük bir tarihi çi ğ çi riyeti ateşe vermektir. Onlar, yeryüzün- sxe A ; ; Affedilen siyasi mahkümlar arasın- | — , v hu yetir dekilerela d Bu tebliğin mâna ve mahiyetini da bugünkü rejime bilfiil muhafelet riyanın, şekavetin, yağmacılığın, alçak- | “ilmi tahlil zaviyesi” nden çıkara- suçile cezalandırılmış olanlar - bile lığın mümessilidirler. Almanya, onla-| lım. Şu sırada öyle ilmi tahlil te- varmış. O memleketlerin dahilt va-| — rın kanlı elini sıkmıya, her zaman için,| kerlemelerini kimse anlamaz, an- ziyetleri, bizi bittabi yakından alâ-| — İntiharı tercih edecektiri” lasa bile okumaz. : Hitlerin bu cümlelerini nakleden Yamü kadar etmez. Fakat dikkat olunursa T Bunu bir türlü kurtulamadı - ö t ta | Fransız muharriri, yazısını şu satır- | | görülür ki, bu umumi afların, deria lazik bitiriyori ğimız kitabet dilinden de çıkara- bir mânası vardır: Anlaşılıyor ki, bu. ü lım. Böyle zamanlarda bir takım G Kat | 3 ” Fakat, Hitl l (1) eli sık- ) ! n gün, bütün dünya milletleri, hudut-| — e *? ”îğ’ öğmîî; î“ğr';;';;(;e: tean, | Tügat fiyongoları ile, edebiyat gir- ları dahilinde umumi barışın ve âsâ-| — avkışı göze aldı. Hitler, bugüne kadar, | di çıktıları ile bezenmiş şeyler de ordularımız var, paramız var, yi- yeceğimiz var, içeceğimiz var, gi- yeceğimiz var. Ve hepsinin başın- da Milli Şefimiz ve şeflerimiz var. Bu varlıklara — karşı yalnız üç şeyimiz yok: Endişemiz yok, kor. kumuz yok, başkalarına karşı giz- : " li düşmanlığımız yok. Çağrıl şube- lerinizi boşuna uğraştırırsınız. Çağ. rılanlara mı baksın, size (çağırma- çük kardeşi, Burç mahallesinde inşa at için hazırlanmış kerpiçleri üstüste koyarken. kerpiçler devrilmiştir. , Ali altında kalıp ezilerek ölmüş, — kardeşinin yalnız iki ayağı kırılmış. Fakat bunun bir iki tane de | tır, ğ yak Bi (ama) sı vardır. vardır, tecrübesi vardır, devletine ve şeflerine inancı vardır. Ve hun- lar ne zaman var oldu ise bu mil. let yükselmiştir. Si a B ; yaseti de aksar. ü Dünyanın bu karışık ve kanlı Bunun için hiç aldırış etmeyin. — günlerinde, daha önceden her şe. dik gidiniz) di FD £ Mademki hamiyetlisiniz, devlete — yi düşündüğümüz gibi bunu da dü- ee 2 L OA C O karşı inançlısınız, vatan müdafaa- — yişin teessüsü için, her fedakârlığı | en yakın Gdostlarına, ve birçok mil-| pek o kadar göz atmağa değmez. iümük vaztemisdi Öyl ya, bam tüketsin? n İçin Hazırsınık, İşhalsin gücünül öze almaktadırlar. Bütün eski gü-| letlere, hattâ verdiği sözleri tut - i ç ç Ğİ ; ÇA b , İşinizin gücünü. — îahlnnn affolunuşu, ve bütün eski| mıyarak, — bütün — dünyaya — omuz ;rnîlı;ılembı;;’j"tııe t:kdiıî ;d'e yerlerde bazı sınıflar vardı ki bir S E“gnı_ı_nîdî"lg'“'ğ':"' bi - | Şün başından ayrılmayınız. Sizin — KEr KOKÜDü şt;ısfi dilişi de, | — Yevirmişti. Fakat, yalnız kendi e- çekleri bu tebliği evlerde, kahve- — , || yeni şeyleri öğr leri ge. $ g ka bu ayrılmayışınız da vatan için SEETİE SER AT SA ye '| serine, kendi dâvasına yani “Mein| lerde, sokaklarda ve her yerde ko- rekti, bunun için de bir buçuk ay- — Gerisin geriye dönünce de eski i- büyük faydadır. Vatan işleri tıkı- , bu samim? düşüncenin mahsulüdür. | — xa e" a sadık kalmıştı. Halbuki şimdi, nuştuğumuz dil ile bir daha tek- — 15 ki, tali yeterdi. Yapılan da — Şinizi ya boş bulursunuz, ya bula- | vmda yürür. Çalışmız, bekleyhili 4 Bu da göstermektedir ki, harici teh-| — garbin “İsa,, sı, kendi İnciline de ihanet| yar edelim. i İ i köşe. etmiş bulunuyor!” Wi v Te budur. mazsınız, ! güveniniz. Eğer size lüzum görü- — ls'iı:ıîlı;.n:ıial:î":îî;l:tîn:aî:::ğeı:ıa. îî- Acaba Fransız muhartiri, bu hük-| —| .'I'uı'kıye (.Iı.iml.ıurıy eti hilküme. Buna karşı bir takım vatandaş. .lşıraktığınız işlerinizin güçleri- lürse, hepinizt bir dakikada bule ; lâkis kuvvetlendiriyor. Bu netice i-| münde haklı mıdır? Fransız muhar- tinin Başvekili diyor ki: K lar hemen ayaklanmışlar, demiş - — nizin yerleri boş kalacak. (Bu za- | manın ne kadar kolay olduğunu — se, bugün dünyanın yüreğini karar- | ririni haklı bulabilmek için, hare- — Ey ahali! Her yerde değil, —ler ki: Madem ki hükümetimiz da. _r.nandı boş yer kalmaz') demeyin, | bilirsiniz. tan endişenin ve felâketin, bütün | ketleri ve âkıbeti, bütün dünyada| bazı yerlerde bazı sınıfları çağırı- — vet ediyor, belki biz de varız, bizi öyle kn!ır ki, dahası bile k_“!"- 3 * P dünya m.illetleı'ine bahşettiği hazin,| Napolyonun hareketlerine benzeti-| yoruz. Çağrılan yerlerde çağırdığı- — de çağırır. Uzaktan koşup yetiş - _lîn _ylizde_n memlekftin ış.ı. gi- Bu tarihi tebliğin orijinalliği ış- fakat büyük bir lütüftür: Adlarına | len Hitlerin “hesaplı, kitaplı,, bir si-| mız kimselere işi bildiriyoruz. Ça- — mek zorca olur. İyisi mi şimdiden — dişi, :1““'“' aksm.'- Böyle bir 7a- | te bu mâna ve mâhiyette mündö, "millet...denilen aileler arasında u-| yaset takip ettiğine inanmak lâzım.| ğgırmadıklarımızı da serbest bırakı- — şubelerimizin bulunduğu , gl n en ufak bir aksaklığa se. miçtir. z | mumi ve candan barışı, biçare Polon.| Fakat Almanyanın mukadderatını| yoruz. Çağırdıklarımız bir buçuk — ketlerimize gidip hazır bulunal bep a _' Yalnız onlar aksa- Bence bunu okuma kitaplarına yada patlıyan topların verdiği tehli-| tehdit eden tehlikelerin hergün bi-| ay talim göreceklerdir. Öyle bin Ha, deyince yola çıkıçıkıveririz. maz, gizli düşmanlar “Ydurlîıa Tİ- (İki numaralı bildirik) diye goçîr—_.' ke İşareti tesis ediyor. Zavallı Polon- | raz daha büyümesi, buna inanmamı. | dokuz yüz on dördün — davulları Bu, gözleri sevinçle yaşarta - — vayetler 'çıkar_ı.rlaı',l bu_ yuzde!ı meli ve altına izahını da paragyraf- — ya... Dünya harbi orada patladı. Fa-| zı güçleştirmiyor mu? zurnaları ile memleketi ayaklan- — cak derecede kahramanca bir ha « memleketin dümdüz yürüyen si- | lamalı, e Tn l yel e NON CON ÇN S ÇO SA TE $ T ' ERA P SY 'T VAY AD RA VTES, VS