14 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

» e T A- lıtınhuı. ““TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON: 24310. 24318. 24319 BEŞİNCİ YIL — No. 1481 NEVI Ankara Caddesi 102 KURUŞ |* GÜNLÜK SİYASİ TAN HALK GAZETESİ dir, tane bulundurunuz. ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar- dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- wen her babanın yavruşuna verebileceği en güzel hediye- Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir Sarbrük Dün Bombalandı ehri Derhal ; |ı!ı!|ııı ç Polonyadaki harp vaziyetini ve işgal ıMmıHınw.BREST.quık. .sıvtnı.ıç La “edilen mıntakaları gösterir harita.. GÖRİNGİN Son Nutku Yazan: Sadri ERTEM lmanya ile demokratlar ara- sındaki harbin bir de iktısadi bir mahiyet alması, İngilterenin har. Hi fi senp iAsma #arlahilanaği maca, lesi Almanyada tabil bir aksülâmel husule getirecekti. Mareşal Göring, geçen akşam bir nutukla bu mesele- lere temas etti. Mareşalin söylediklerinin ne dere- ce tahakkuk edebilir şeyler olduğu. nu tetkik edecek değiliz. Çünkü bu nutuk şu kadar zamanda tahakkuk eftirilecek bir iş plânı değildir. Hattâ halkı bu vaziyetten haber- dar etmek maksadile de- söylenme. miştir. Mareşal Göring bu nutkile sa. dece Alman vatandaşlarını teşci et- mek istemiş, harp âfetine karşı na- sıl sabredileceğini anlatmıştır. Bu nutuk, mizahile, tehdidi ile, stoik'ah. lâkı ile, umulmıyan bir zamanda har- be giren bir sosyetenin şaşkınlıkları. na mâni olmak emelindedir. Mareşalin nutku heyeti umumiyesi ile Büyük Harpte Alman propagan- dasının istinat ettiği prensipleri ye- niden tekrardan ibarettir. Mareşal Şark cephesinden 70 fır- kanın Garp cephesine nakledileceği. ni söylüyor. Balkanları tehdit ediyor. Malzeme bolluğundan ve niha- yet icabında deniz kıyafeti — ile ge. zilebileceğinden, sabun bulunmazsa yağlı ellerle 'dolaşılacağından ve az yemek yemenin faziletinden bahsedi. yor. Düuy_anm, elbisesi en çok, ve şişman insanı olan Mareşal i- çin söylediği sözlerin kendi bakımın- dan zevkli ve sportif bir manası ola. bilir. Radyoda bu nutku dinliyenler- den biri şöyle diyordu: “— Mareşal, deniz kıyafeti ile ge. zerim diyor. Yani artık amiral üni. forması giyecek! Dünyada gardrobu en zengin insan odur. Mareşalin önümüzdeki kış mevsi- (Sonu Sa: 6, Sü: 6) Türkiye - Almanya Ademi Tecavüz Paktı Haberi Yalan Ankara, 13 (A.A.) — Bazı ecnebi membalardan çıkarılan haberlerde Türkiye ile Almanya arasında bir a- demi tecavüz paktı hazırlanmakta ol. duğu bildirilmektedir. Yıpılnn h kikat neticesinde böyle Şark Cephesinde $1LARBİN en hararelli merkezi hâlâ şark cephesidir, Fakat garp cep- hesinde de faaliyet gittikçe inki- şaf etmektedir. Şark cephesinde Alman kuvvetlerinin bütün faa- liyeti yine Varşova üzerinde te. merküz.ediyor. Fakat Poznandan ricat eden Polonya kuvvetleri de Varşovaya doğru gerilemekte ve bu yüzden Alman küuvvetleri- nin iki ateş arasında kalması ih- timali belirmektedir. ALMANLAR, bütün koridoru işgal ettiklerini günlerce önce bildir. dikleri halde en son haberlere göre burada muharebe devam e- diyor ve buradaki Polonya kuv- vetleri Alman kuvvetlerine mu.- kavemet ediyor. ŞARK cephesiyle alâkadar mühim bir nokta Alman tayyare bom- bardimanlarına aittir. hükümeti, bu bombardımanın si- vil halk, açık şehir, köy, nahiye t dığını ve rastgele her yeri kasıp kavurduğunu bütün mede. ni devletlere bildirmiş ve bu ha- reketi protesto etmiştir. ALMAN karargâhı da Polonyada si- vil halkın da askeri kuvvetlere mükavemet — gösterdiğini, sivil halka ait yerlerin de harp mın. Almanlar Tahliyeye Başladılar Polonya Kuvvetleri Lodzu da Istirdat Ettiler, Almanların Zayiatı Çok Büyüktür Fransada da Harp Kabinesi takalarına - çevrildiğini iddia e- derek artık sivillere ait het ye- xin bombardıman edileceğini tcb- liğ etmektedir, Garp Cephesinde *ARP cephesine gelince; Fransız kuvvetleri Zigfrid hattı ile bil- hassa Sarbruck'ta meşgul ol. makta ve Fransız erkânı harbi- yesi hattın zayıf noktalarını bulmak hususundaki kanaatinin günden güne kuvvet bulduğunu ihsas etmektedir. Sarbruck'taki Alman tayyare karargâhı bom- bardıman edilmiş ve anlaşılan burası Almanlar tarafından bo- şaltılmıştır. İki taraf arasında tayyare faaliyetleri de eksik ol. mamaktadır. Chamberlain'in Sözleri Polonya MİSTER CHAMBERLAİN dün A- vam Kamarasında söylediği bir nutukta evvelki gün toplanan yüksek harp konseyinden bah- setmiş ve İngiltere ile Fransa a- rasında harbi idare hususunda tam fikir mutabakati olduğunu söylemiştir. Mister Chamber- lain daha sonra, harp hâdisele- rini hulâsa ederek İngiliz askeri kuvvetlerinin ve hava filoları. Chamberlain Harp Vaziyetini Anlattı Londra, 13 (Hususi) — Mis- ter Chamberlain, bugün Avam Kamarasında beynelmilel vazi- yeti ve harp vaziyeti hakkında birnutuk söylemiştir. Mister Chamberlain evvelâ, dün yük- sek harp konseyinde hazır bu- lunduğunu anlatarak demiştir ki: mevcut olmadığıi ânla “—-Hedefimiz harbin ilk günle- H Si a "Düşmana Bitaraflar Vasıtasiyle de Muhtaç Olduğu Maddeleri Göndermiyeceğiz, Çekleri Esaretten Kurtarmak Hedeflerimizden Biridir ,, rinde doğrudan doğruya şahsi fikir mübadeleleri yapmaktır. Yoksa, tek- nik ve stratejik meseleler üzerinde konuşulmuş değildir. Çünkü, bu yol- daki konuşmalar mütehassıslar ara- sında evvelce yapılmıştır. Ve hâlen de devam etmektedir. Ve daha sonra da buna benzer içtimalar yapılacak, bu suretle harbi idareye ait bütün meseleler üzerinde anlaşmak imkâ - nı elde edilecektir. (Sonu Sa: 6, Sü: 2 Kuruldu nın Fransız topraklarına yerleş- tiklerini ve faaliyete geçmek ü- zere hazırlandıklarını anlatmış, şark cephesinde büyük bir kah- ramanlıkla dövüşen Polonyalı. ların Alman kuvvetlerinin bu- rada kati bir karar almalarına mâni olduklarını, arada ise garp ecephesinde harbin başladığını, ve ihzari safhalarını muvaffa. kıyetle geçirdiğini izah etmiştir. LORD HALİFAX ise Alman ka- rargâhı tarafından neşredilen ve sivil halkın da bombardıman edileceğini anlatan tebliği mev. zuubahs etmiş ve İngiliz Lord. ları bu hususta bir takım sual - ler sormuşlardır. Lord: Halifax bu suallere cevap vererek, sivil halkın ve nçık şelıırlerin bom - bard kabil İngiliz kuvvetlerine de icabeden emirlerin verileceğini, ve bir ta. kım ıstıraplara sebep olmakla beraber bu şekilde — hareketin zaruri olduğunu anlatmıştır. FRANSADA yeni harp kabinesi kurulmuştur. Daladier, Başve - kâletten başka hariciye ve harz biye nazırlıklarını deruhte et - miştir. M. Bonnet, adliye neza « retini deruhte etmiştir. Diğer Memleketlerde ğ & AMERİKADA yeni bir faaliyet gö- ze çarpmaktadır. Amerika kon. gresi ayın 2lnde toplanarak bita- raflık kanunu ve kanunun muha. riplere silâh ve mühimmat satıl- ddeleri - ile meşgul olacaktır. Amerika silâh ambargosunu kaldırdığı takdir - de onun bu hareketi denize hâ. kim olan demokrasilere silâh ve mühimmat vermeyi kabul etmesi demek olacaktır. İTALYANIN vaziyetinde yeni bir inkişaf yoktur. Sinyor Gayda son yazdığı makalede İtalyanın kendi vaziyeti hakkındaki kara. rını müstakillen vereceğini ve bu kararların İtalya menfaatle- rine ve Avrupanın yüksek men- faatlerine uygun olacağını söy. lemektedir. Loyd Triyestino va. purlarının Uzakşark, Hindistan, Malay seferlerine devama ka - rar vermeleri İtalyanın harbe girmek fikrinde olmadığını gös. teriyor. £M Va 4 Almanlar Sivil Halkı da Bombardıman Edecekler Mukavemeti Kırmak İçin Almanlar En Müthiş Tahrip Vasıtalarını Kullanmıya Karar Verdilerj: Paris, 13 (A. A.) — Havas Ajansı tebliğ ediyor: Cephede, Rhinden Moselleye kadar olan kısımda Sar- rebruhun her iki tarafında iki mühim ilerleme kaydedilmiştir. Bir taraftan Sarrebruh'un garbindeki Varndt ormanının teşkil ettiği çıkmtı işgal olunmuş ve diğer taraftan da Sarreguemines ile Hor- rnbach arasında Lablies nehrinin sol sahilinde kâin 200 kilometrelik bir cephede ve oldukça derin bir sa- ha üzerinde bu mıntaka ele geçiril - miştir. Cephenin garp müntehasında Al- manların taarruz hareketi durdurul- muş ve Fransızlar dün bu mıntakada ilerlemiştir. Bu hareketlerin en mü. himmi, Almanların — mukavemetine rağmen Lablies'in sol sahilinde elde edilen ilerlemedir. Bu miıntakada düşman topçu ateşiyle ve tayyare hücumları ile —mukabelede bulun. muştur. Fransız hatları üzerinde bir çok hava muharebeleri cereyen et - miştir. Sarbrük Bombalandı Paris, 13 (Hususi) — En son ha. berlere göre, Fransız hava kuvvetle- ri Sarbrük'teki tayyare karargâhını bombardıman etmişlerdir ve Alman- lar burasını tahliyeye niecbur olmuş- lardır. Fransız erkânı harbiyesinin Zigfrid hattı üzerinde zayıf noktaları bulmak hususundaki kanaati büsbü. tün kuvvetlenmiştir. 'Sonu Sa: 6, Sü: 1) Şark Cephesinde Çok Çetin Muharebeler Oluyor Londra, 13 (Hususi) — Po- lonyada müdafaa yeni bir hat üzerinde temerküz etmektedir. Almanlar, Varşovaya garp ta - tafından taarruzda bulunmak tan vaz geçmiş gibidirler. Hali hazırda şehre şimali şarkiden Bug nehri üzerinden, cenupta.u da San nehri üzerinden taarruz edil- mektedir. Diğer taraftan Almanlar şehri havadan bombardıman ederel şehrin hariçle irtibatını kesmiye uğ. raşıyorlar. ; İrtibat Kesilmedi Koridorda muharebenin hâölâ de 4 (Sonu Sa: 6, Sü: 5) w_ EN SON DAKİKA Nevyork, 13 (Hususi) — Bomanin yarı resmi siyasi mahfillerin. den alınan malümata göre, bir kaç gündenberi Italya ile Ingiltere arasında müstakbel bir teşriki mesaiyi istihdaf eden çok mühim müzakereler cereyan etmektedir. Bu müzakereler Italya Hariciye Nazırı Kont Ciano ile Ingiltere sefiri arasında pek mahrem şekilde vuku bulmaktadır. Son günierde memleketine gitmiş olan Fransız sefiri de yakında yeni talimatla Romaya dönecek ve bu müzakerele. — te iştirak edecektir. 5 Roma, 13 (Hususi) — Sinyor Gayda, bugünkü makalesinde, Ital- yanın harbe karşı vaziyetini tedricen tarif edeceğini, bu tarifin munhasıran Italyan iradesine bağlı olduğunu ve Italyan menfaatleri ile yüksek Avrupa menfaatlerine tâbi olacağını yazmaktadır. Loyd Triestino vapurları Uzak Şark, Hindistan ve Malaya seferlerine de« vama karar vermiştir. Nevyork, 3 (Hususi) — Cümhurreisi Mister Roosevelt, Amerika koöngresini, 21 eylülde fcvkalâde içtimaa davet etmiştir. Bu toplan- tıda silâh aktır. Tan, makinesindeki nususi tertibat sayesinde bu suvunda ner gün en son da- kısım boş kalacaktır. kika gelen haberleri verecektir. Haber olmadığı gün bu PN L