13 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

13-9-939 BUGÜN İngiliz Kuvvetleri Fransada Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ondra ve Paristen gelen haberler İngiliz hava ve kara kuvvetleri nin Fransaya vardığını ve mevki işga line başladığını anlatıyor. Daha önce de buna benzer haberler verildi ise de bunların vaktinden evvel ortaya atılmış olduğu anlaşılıyor. Esasen In- giliz sevkiyatmın daha çabuk yapıl. ması da beklenmezdi. Fakat artık bu sevkiyatın bir emrivaki olduğu İngi- Jiz ve Fransız kaynaklarının verdiği haberlerden apaçık anlaşılıyor. Bil - hassa İngiliz kuvvetlerinin Fransaya geçmiş olması büyük bir ehemmiyeti haizdir. Çünkü önümüzdeki günler. de garp cephesinde harbin büsbütün ciddileşeceğini gösterir. o Yâni Al - manya tam mânasıyle iki cephe fle meşgul olacak ve kendi iddiası gibi, Lehistanı kolay kolay ortadan kaldı- rıp şark cephesindeki yetmiş fırka. sını garp cephesine rahat rahat gön- dermeğe imkân bulamıyacak, belki de şimdiden bü cepheyi takviye et - mek lüzumunu hissedecektir. Bil » hassa önümüzdeki günlerde mühim tayyare harplerinin ve Zigfrit hattı- nı zorlayacak mühim askeri taarruz- ların vukun beklenir. İngiliz askeri kuvvetlerinin ve hava filolarınn Fransaya muvasala. ti ile iki taraf tam manasıyle harbe girmiş oluyorlar. İngilizlerin şimdiye kadar aldıkları tedbirler daha fazla tedafüi mahiyetteydi. İngiltereyi ha- riçten vukubulacak ber taarruza karşı korumayı istihdaf eden bu ted- birler son günlerde o tamamlanmış, daha sonra İngiltere bu safhadan i. kinci safhaya geçmiş ve yardımına koşmuştur. İngilterenin bu defa (Fransaya yapacağı yardımm 1914 te yaptığı! yardımdan kat kat üstün olacağı şüp he götürmez. Avla 40 Alamayan ddizi donanması vardı ve İngiltere bu do- nanmaya karşı tedbir almak mecbu- riyetindeydi. Hattâ bu donanma. İn. gilerenin Fransaya yapacağı askeri sevkiyata müdahale edebilecek vazi- yetteydi. Bu defa ise İngiğitre Alman donanmasını hiçe sayacak vaziyette- dir. Almanya tarafından hava yolu ile vukubulacak taarruzlara karşı 1. se, İngiltere tarafından her tedbir a- lınmış oluyor. Onun için garp ceph sindeki muharebelerin en © eiddisi daha fazla Almanya - Fransa hndu- du üzerinde vukubulacak ve İngilte- renin askeri kuvvetleri ve hava filo- ları, bilhassa burada kendini göstere. cek ve burada Almanlarla meşgul o- labilecektir, İngiliz - Fransız kuvvetlerinin, Alman müdafan hatların yarmoğa muvaffak olup olmıyacakları, za . lacak bir meseledir. Bu. ide ne söylense, kebanet seviyesini aşamaz. Vaziyet ise kehanete değil, an - cak ciddi takibe müsaittir. Fakat katiyetle göze çarpan bir nokta harbin günden güne ciddileş . tiği ve Almanyanın müşkül bir vazi- yete doğru ilerlediğidir. Bilhassa iktisadi o ablokanın da günden güne inkişaf etmekte olması Almanyanm © vaziyetini büsbütün müşkülleştirecektir. İngiltereye Satılacak Mallar Hakkında Ankara, 12 (A.A.) — Ticaret Ve- kâletiriden: 1 — Bundan böyle Fransa ve Po. lonya hariç olmak üzere herhangi bir Avrupa memleketinden İngiltereye sevkedilen eşya, İngiliz konsolosluğu makamları tarafından verilecek bir “menşe ve menfaat şohadetnamesi,, ni haiz bulunmadıkça İngiltereye ft. hal edilemiyeceği ulâkadar makam- lar tarafından bildirilmiştir. 2 — İngiltereye mal göndermek istiyen ihracatçıların kendilerine bu şehadetname sistemi hakkında etraf. hı malümat verecek olan en yakın İn- giliz konsolosluğuna müracaa: etme “leri tavsiye olunur. Fransanın AmerikaMuhariplere TA HABERLER Sılah Satabilecek Bitaraflık Kanununun Tadili Ihtimalleri Çok Kuvvetlendi Kongrenin Fevkalâde İçtimaını Müteakıp, Alınacak Kararla Fransa ve İngiltereye Silâh Satılabilecek Vaşington, 12 (AA) — Roose- olduğu istişarelerden çıkan netice, silâhlardan ambargonun kaldırılma- #ı suretinde bitaraflık kanununun tâdili hususunun kongrenin fevkalâ. de olarak içtimaa davetini müteakip | âyan meclisinin iki sülüs ekseriyeti ile kabul edileceğidir. İçilerin bitaraflık kanununun tâdili velt'in on gündenberi Demokrat ve| Cümhuriyetçi liderlerile yapmakta | işini bir fırka meselesi yapmatkan vazgeçmiş oldukları haber yerilmek- tedir, Kanadanın 150 milyon dolarlık harp tahsisat Ottava, 12 (A.A) — Kanada âyan meclisi, 31 Mart 1940 tarihine kadar harbe müteallik hususta sarfedilmek Her ne kadar bu ekseriyet temin | üzere 100 milyon dolarlık bir serma. edilmiş görünmekte ise de Reisicüm huru bu ana kadar tereddüde sevket miş olan esbap henüz tamamiyle za. il olmuş değildir. Filvaki, Roosevelt, infirad siyaseti taraftarı olun ckalliyetin müzakere- leri uzatmasından ve hattâ Ebstruc- tion'a müracaat etmesinden korkmak tadır, Müşarünileyhe göre böyle bir hal, Avrupa demokrasilerinin kuv. vei maneviyelerini kırmak ve Alman yaya Amerika efkârı umumiyesinde. ki noktal nazar ihtilâflarımı İzam et. mek fırsatını vermek gibi bir netice tevlit etmesinden korkmaktadır. Kanada, harbe girelidenberi müt- tefiklere, hattâ dolayısiyle esliha sat mak vesaiti ortadan kalkmış bulun- maktadır. Halbuki olkarı umumiye, müttefiklere yardım etmek ve yal, nz haksız olmakla kalmıyârak ayni zamanda Amerikanın bitaraflığı için tehlike arzetmekte bulunan bir ka. nunun tâdil edildiğine şahit olmak için gittikçe artan bir sabırsızlık gös. termektedir. Hükümetin kanunun tâdiline ne su retle tevessül edeceğini gösteren hiç bir alâmet mevcut değildir. Hiç şüp- hesiz hükümet Bloom projesini ele a- lacaktır. Müşarünileyhin milli birliği vücu. de getirmek ve Cümhuriyetçilerin sistematik muhalefetler'ni tahrip et. mek hususundaki mesaisi muvaffa. kiyetle neticelenmiştir. Cümhuriyet- Gg simanya Polonyaya karşı, işten sayılmıyormuş. başına müthiş bir felâket ce, Göring onun yüzüne: “—Korkak... Hain!,, Diye * Göring de, Hitler de, 28 nisan Hitler, Polonyaya hücum emrini, 31 Ağustos tari- hinde, saat tam 8,40 ta imzalamış. Hitleri, bu em- ri bir an evvel imzalamıya en fazla teşvik eden, Mareşal Göring olmuştur. Göring, bu suretle, Po- lonyaya, müdafaa hazırlıkları için vakit bırakıl. mamasını istiyormuş, Onun kanaatine göre, Al- man hava kuvvetleri, Polonyada seferberlik ya- pılmasına fırsat bırakmıyacaklarmış, Naziler için, Polonya üzerinde, hava hâkimiyetini derhal ele geçirmek, ve Polonya tayyarelerini imha etmek te Fakat Göring'in bu kanaatine çok şiddetle mu- halif davrananların en başında Göbels geliyor. muş, Göbels, böyle bir #aarruzun Almanyanın Fakat, Nazi erkânı arasındaki bir toplantıda çı- kan münakaşada Göbels bu kanaatini izhar edin- ye ihdası hakkındaki! konun !âyihası. m tasvip etmiştir. Bu sermaye, istikraz yoluyla ihdas edilecektir, Evvelce Avam Kamarası, Vanccü ver mebusu Macunelt'in Avrupaya heyeti sefariye gönderilmemesi şek. Hindeki tâdil teklifini 16 reye karşı 151 rey ile reddettikten sonra bu barp bütçesini kabul etmiş idi. Mevzuubahis tâdil teklifi, kara, deniz ve havada yapılacak askeri ha- rekâtın Kanadanın dahiline ve civa- rına tahsis edilmesini istemektedir. halbuki kabul edilmiş olan metin, Kanada ve Kanadanın ötesinde aske. İri harekât icra edileceğini natık bu. Junmakladır. Japonyada Askeri Tayinler Tokyo, 12 (A.A.) — Eski Harbiye Nazırı General İtakaki Genel Kur- ki umum Japon kuvvetleri kuman. ral Jamada Merkezi Çin ve General Ando da cenubi Çin kumandanlık. larında ipka edilmişlerdir. ———2 Panama Bitaraf Nevyork, 12(A.A) — Panama Cümhuriyeti bitaraflığını ilân etmiş- dir. ; AN İN bugünlerde, Slovakyadan başlıyacak olan yeni bir taarruzda bulunacaktır. Bu faarruzun gayesi, Varşovanın arkasını vurmaktır. Fakat, bu harekete başlamak üzere hududa gönderilen kıtalar yarı yolda kalmışlardır: Zira gizli Çek ve Slo- vak fedaileri, Slovakyadan Polonya hududuna giden tren yollarını tahrip etmişlerdir. Bunun neticesi ola- rak, Gestapo Slovakyada 1500 kişiyi tevkif etmiştir. * getireceğine kanimiş. bağırmıştır. 1939 tarihli tekliflerinin * İngiltere ve Fransa tarafından mutlaka kabul edile. <eğine kani imişler. Fakat, Nazi erküni arasında, bn may Reisliğine, general Nişiu Çinde. danlığına, general Jidat şimali Çin kumandanlığına tayin edilmiş Gene- King, Macuneil'in tâdil teklifi a- leyhinde bulunarak halihazırda bir heyeti seferiye gönderilmesinin mev- İzan bahsolmadığını ancak iâdil tek. Yifinin kabul edilmesinin Kansdanın noktaları olan Terre . Neuve, Sair Pierre ve Miguelon'u müdafua et- mek için İngiliz ve Fransız deniz ve hava kuvvetleri ile teşriki mesalde bulunmak niyetinde olduğunda şüp- he uyandıracağını söylemiştir. Bundan başka Milli Müdafaa Na- zirı Mackenzie, hükümetin ticaret vapurlarını müsadere ederek bunları müdafaa ihtiyaçlarına adapte et. mekte olduğunu söylemiştir. Nazizim aleyhine cephe Meksiko, 12 (A.A.) — Meksika iş çileri konfederasyonunun kâtibi Lom bardo «Teledano ile konfederasyon Azasından Rodolfo Pina Sorio, Mon- tevideo'da bulunan Amerika demok- rasileri konfederasyonu relâine bir takrir göndererek, konfederasyonun siyasi partilerle amele teşekküllerine Panama kongresi esnasında Nazizm aleyhine cephe almalarını tavsiye etmesini istemiştir. Polonyanın Altınları Amsterdam, 12 (A.A.) — Buraya gelen haberlere göre, Poloya Banka- sinin altın movcudü Romanya bu. dudunda kâin Seniatyn'e nakledil - miştir. Polonya hükümet merkezinin de oraya gittiği zannediliyor. ———— İngilterede Vesika Usulü Brüksel, 12 (A.A) — Belçika Eözeteleri İngilterede yiyecek mad. geleri ve diğer zaruri maddeler üze- #inde tatbikine başlanan vesika usu- İü hakkında tafsilât vermekte ve bil- hassa bazı maddelerin sıkı takyidata tâbi tutulduğunu yazmaktadır. İSTE kanaati, Hitlerle Göringten başka hiç kimse beslemi- yormuş. Hattö Rozenberg, Ribbentrop, ve Von Papen “ bile, Fransamn ve İngilterenin mutlaka harp edecek. lerinden eminmişler, mak korkusu ile, bu edemiyorlarmış. yağ yerine, musibet bir milletin ordusu, çe yiyen sefalete yenilmek mecburiyetindeydi. Şimdi. girişilen müthiş harbin neticeleri, Alman milletini, bir daha ayağa kalkamıyacak vaziyete düşürecektir. Almanlar, bir daha an evvel ayakların: müdafaası işinde esaslı sevkuleeyş|| pa Üçüncü Rayşh'ı, son üç hafta içinde en fazla si- nirlendiren hâdiselerden birisi de, Çekoslovakya. da peydahlanan bir Çek “King Hall, idir. Bu meçhul ve esrarengiz adam, hergün, Çekoslovak. yaya binlerce mektup yağdırmakta, Çeklere, bey- nelmilel vaziyet hakkında, Almanların gizledik. leri bütün malâmatı vermekte, ve onları hazır bulunmıya davet etmektedir. Almanları en fazla kızdıran keyfiyet te, bu mek- tupların, başka memleketlerden değil de, Pragın içinden dağıtılmakta olmasıdır. * Almanyada. slman bütün tedbirlere rağmen, halle İs. yana teşvik maksadiyle dağıtılan beyannamelerin mık. tarı hergün biraz daha artmaktadır. Bunlardan birisin. şu cümleler okunmuştur: “— Danzigin Almanyaya ilhakı, Almanlara et ve tere- manya. İktsaden iflâs vaziyetindedir. Bu zafer, ancak sulh olabilir!” | Köşe Kapmaca! |! Yazan: B. FELEK vrupada bir harp patlayınca, âdet odur ki; o ana kadar ys- pılmış muahedeler, verilmiş sözler ve alınmış teminatlar birdenbire za. yıllamağa başlar, Geçen Oumumi İİharpte bunun türlü türlü nümüne- lerini gördük. Ne müttefikler gör - dük ki; dostunun hasmı oldu ve ne düşmanlar gördük ki; hasmı ile can- ciğer kuzu sarması devlet oldu. Yalnız bu işlerde dikkat edile. çek nokta ebe olmamaktır. Parti Grupunun Dünkü İçtimaı Ankara 12 (AA) — Bugünkü 'İ Grup içtimamın bildiriği: Cümhuriyet Hsik Partisi Büyük Millet Meclisi Grupu bugün 12/9/ 1939 öğleden sonra Reis Vekili Ha- san Sakanın reis'iğinde toplandı. Sultan Hamit zamanında Osman. ea RA AN ahi made İl) imparatorluğunun bir takım top - Saracoğlu ni | akan Bele eden siya ahin || |rokları şunun bunun işgeli © altına ve vakalar üzerinde ve buşünkü || girdiği sıralarda maruf Tufli Hasan siymi smessilin her safhası hakkın- İlefendiye sormuşlar: Aa urun izahat ve beyanstta bulun- e e KY du Bircok hatipler veni mevroler İİ halâşinm adamsın! Nedir bu hali. misler ve hükümetten birçok nokta. İlİmiz? Boyuna toprak kaybediyorur! İar hakkında susller sormuşlardır. (| Hasan efendi de cevap vermiş: 4i- İİ “— Kalkım ey ehli vatani» De. | lerimiz cevap ver Üldiler A: kalktık, Dalmaşız, yeri. mişlerdir. Umum! heyet memleke- a iii > tn müdafaa ve emniyeti için olan | kararları ve siyasi tedbirleri mem- Lâtife, nüktelidir ve kıymetlidir. nuniyete şayan görmüş ve hükümet- Je Grup arasında tam bir tesanüt ol- duğu bir daha tezahür etmiştir. HO- kümetin izahatı müttefikan Grupça tasvip olunduklan sonre saat 18,45 de esleeye nihayet verilmiştir. şal devresinde dünya politikası yeni bir teşekktil arzeder. Pazarlıklar o- nanlar, inanmayanlar ve sözünü tu - tanlar, tutmıyaylar olur. Onun için bu politika köşe kap - Bir Alman Gemisinin macasında son derece dikkat gereği : v tir. Malüm ya! Köşe kapmacada ne Denize Attığı Muzlar | kadar köşe varsa ondan bic farla o- Vigo, 12 (A. A.) —Fastan Alman- yuncu vardır. Bir köşeden © ötekine yaya muz nakleden bir Alman tica- en isem mn se- ret gemisi takip edildiğini anlayarak) ini e mi sella muzları denize atmış ve Vigoya ilti- Ni ca etmiştir. Halbuki o civarda bir çok se açıkta kalırsınız. balıkçı gemileri ağlarını atmış bulun.) Siyasi köşe kapmacada böyle e- makta İdi. Balıkçılar o denizden bir be olanlar birden fürla da olabilir, k lıkla © beraber bir çok ta Onun için ya bu köşe kapmaca o- muz çıkarmışlardır. Muzlar, henüz yununa girmemeli, ya girince son iyi bir halde bulunmakta (3. Vigo ka emin olmadan kendi köşesini çarşısında balıkçılar kadar halk daj keYbetmemeli. Zira siyasi köşe kap. bu garip avı hayretle karşılamışlır. | scada ebelik çocuk oyunu köşe kap NE Amar çene macasındaki ebelikten çok daha tat- tevkif edildi sızdır, m mama anam Nevyork, 12 (A. A.) — Waterman kumpanyasının ikinci reisi kaptan Yeni Kaymakam Nicolson geçen cumartesi günü Wa - costa vapurunun İrlânda sahilleri #.. Tayinleri çinde bir Alman denizaltı gemisi ta-) Ankara, 12 (TAN Muhabirin. rafından tevkif edildiğini bildirmiş.) den) — Kaymakamlar arasında şu tir, değişiklikler yapılmıştır: Of kaymakamı Kâmil İnkaya Çer. şambaya, Çarşamba kaymakamı Ha- lil Demirbağ Şibinkarahisara, Patnos kaymakamı Muzaffer Güven Çorlu- ya, Ahlat kaymakamı Mazlim Ter- meye, Kargi kaymakamı Süleyman «var Glascowdan Nevyorks giden bu gemide yapılan arâştırmalar üç saat sürmüştür. Denizaltının kaptanı dur emrine itaat etmeyen Amerikan vapurları - na bundan sonra ateş açılacağını bil. dirmiştir. Sargud Ofa, Mut kaymakamı Cemil Waterman kumpanyası deniz ko-| Bingöl Osmareline, Babaeski kayma misyonuna ve bahriye nezaretine bu| Kâmı Halit Kutlay Devreğe, Nusey. hususta bir rapor göndermistir. bin kaymakamı Hamdi Onat Made. ne, Semdinli kaymakamı Şakir Ce. mal Ercişe, vekâlet hukuk müşa- di virliği muhakemat müdür mua 0 — vini Ekrem Vardarlı Şerefli Koç- hisar kaymakamlığına, emniyet mü. dürlerinden Şekip Yurdakul Nik. sar kaymakamlığına, mahalli ida. reler oşube Omüdürlerinden E sat Kaya Nevşehir kaymakamlığı. na, Şibinkarahisar kayınskamı Nuri Güvenen Gercüşe, memurlar sicil ve muamelât umum müdürlüğü şeflerin den Feyzi Tugay Mecitözü kayma. kamlığına, mahalli idareler şube mü. * dür muavini Kemal Baskal Mut kay- makamlığına, Aydın mektupçusu Ri- iat Erdel Kozan kaymakamlığına, emniyet şube müdür muavinlerinden Cahit Ortaç Kargı kaymakamlığına, Siyasal Bilgiler Okulu mezunların. dan Nejat Ertur Çivril kaymakamlı. Bına, Seyhan mektupçusu Mithat Si- fke kaymakamlığına, Kastamonu mektuçusu Tevfik Esmeli Ispartaya, Burdur mektupçusu Hakkı Tuncel | Kastamonuya, Ovacık kaymakamı Agâh Yüce Seyhana, Afyon eski mek tupçusu Aziz Üçok Maraşa tayin e- dilmişlerdir. fakat, Göbels gibi açıkta bırakıl. kanaatlerini izhar etmeğe cesaret Almanya İle Macaristan Arasında Pasaport Muamelesi Budapeşte, 12 (A.A) Macar Telgraf Ajansının verdiği bir habere göre Almanya ile Macaristan arasın. da seyahat eden Almanlar. bundan sonra pasaportlarını vize ettirmek mecburiyetinde kalacaklardır. Sim- diye kadar Alman ve Mecar tebünsin da bulunanlar için böyle bir mecbu. riyet yoktu. ve felâket temin (edecektir. Al vaziyette harp etmese bile, kendisini gittik. hiç kalkamamak İstiyorsanız, bir Bizim kazanmamız lâzım gelen lur. Vaadler yapılır. Bunlara ina mdiğik e b akü kk b el m a