11 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8
TA İstanbul, Ank TELGRAF: TELEFON: BEŞİNCİ Eyi Caddesi 102 TAN. İSTANBUL 24310. 24318. 24319 YIL — No. 1478 5 KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Mualimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphenesldir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. tane bulundurunuz. Müessesemiz tarafından meşredilmiştir. Evinizde bir Varşova, Taarruzu Önledi u dafaa Hattı Kurdular Alman Kıtalarının Varşovaya 10 Kilometre Mesafede Bulundukları, Fakat Artık Şehre Girmelerine İmkân Kalmadığı Bildiriliyor Londra, 10 (Hususi) — Pat ajansının tebliğine göre, bütün cephelerde şiddetli çarpışmalar hâlâ devam etmektedir. Düş- manın hiç bir noktada mahsus terakkiler kazanamadığı, : Po- lonya kıtalarının gayet yavaş olarak geri çekildikleri bu teb- Jiğde ayrıca kaydedilmektedir. Muhtelif kaynaklardan & verilen malümata göre Varşovada müdafaa, &zami şiddetle devam etmektedir. Peşteden gelen bir haber, Varşova civarında şiddetli muharebeler vuku » bulduğunu ve Almanların ilerleme. (sine imkân kalmadığını bildiriyor. Berlinde salâhiyetli biz devlet a- «damı beyanatta bulunarak, Alman askerlerinin geçen cuma günü şeh- Tin merkezine kadar girdikten sonra gerilediklerini ve külli. kuvvetlerle birlikte şehre girmeyi tercih ettik. lerini söylemiştir. Bütün kaynakların birleştiği bir nokta, müdafaanın uzun bir zaman, devam edeceğidir. Polonya hududun- dan Bükreşe gelen bir habere göre, Polonya müdafaası, mütemadiyen kuvvetlenmekte ve Varşova düşman eline düşmiyecek bir hale getirilmek tedir. Cenupta da Vistül üzerinde ye. ni bir müdafaa hattı vücude getiril miştir. | Vünodan verilen en son haberlere göre, Almanlar Varşovanın merkezin | den 10 kilometre mesafededir. Fakat | Alman tecavüzünün tamamile gevşe- diği göze çarpmaktadır. Muhacirler Kafilesi Polonyalıların Vilnodan verilen bir tebliğlerine göre de, Alman tay- Yareleri her yerde yolları tahrip et- mekte ve muhacir katarlarını bom. balamaktadır. Varşovadan Romanyaya kadar gi- den bir Röyter muhabiri, 3,5 gün de- vam eden bu seyahati sırasında bü- ün yolların muhacirlerle dolu oldu. gunu, muhacirlerin gündüzleri, al - çaktan uçan Alman tayyarelerinin taarruzundan kaçınmak için rastgel. | dikleri çukurlara ve hendeklere ilti. | ca ettiklerini, Almanların, Romanya | hududuna kadar uzanan sahada an- laşılan her şeyden fazla fotoğraf al- makla meşgul oldukları göze çarpi- yor. Lodz Düşmedi Alman tebliğleri, Polönyanın' en | mühim sanayi merkezi olan Lodz'u| işgal ettiklerini bildiriyorlar, Fakat, bu haber henüz teeyyüt etmemiştir. Yine Almanlar, yukarı Vistülde şid- detli muharebeler vuku bulduğunu, ve Jesa önünde bulunduklarını söy. lüyorlar. Almanların Tebliği Alman umum! karargâhinın tebli. ği: istül nehrinin yukarısile dağlar Srasında Alman kuvvetleri mağlüp eda. Polonyada harp vaziyetini ve Polonyalıların Alman tecavüzünü tesbite muvaffak oldukları mıntakaları gösterir harita ARP TEBLİĞLER Polonya haşkumandanlığı, bugün, harp vaziyeti hakkında bir teb. liğ neşretmemiştir. Fakat, Varşovanın henüz şiddetle mukavemet etti- ği, hattâ şehre karşı yapılan Alman taarruzunun durdurulduğu haber veriliyor, Diğer taraftan, Polonyalılar Vistülün cenubunda bir cephe tesis etmeğe muvaffak olmuşlardır. Almanlar ise, Lodz şehrini zaptet- tiklerini iddia ediyorlar, Fakat, bu haber de teeyyüt etmemiştir. olan düşmanı şark istikametinde ta- kip etmekte: Sandomlerz ile Kutno arasında arhlı ve motörlü kıtâlarımız büyük muvaffakıyetler elde etmiştir. Ra - dom civarında bir çok Polonya fır. kalarının Vistül ile araları kesilmiş, ve her taraftan ihata olunmuştur. Şarka doğru çekilmekte olan düşman he Skiernievice — Sochaczw — Kut- no hattından çekilebilir ne Vistülü Varşova civarından ne de cenuplan aşabilir. Muharebelere tutuşmuş © lan bu Polonya kıtaatının âlabeti bu günlerde taayyün edecektir, Polonyanın şimalinde Vistülü fki taraftan geçmiş olan Alman kuvvet. leri Wloclawek'in garp mıntakasına ve Plock'un da şark mıntakâsına var- roiştir. Varşovanın şimali şarkisinde Bug nehrinin cenup sahiline vardık. Da. ha yukarda Lomzanın şarkında mu. | harebeler vuku bulmaktadır. Tayyarelerimiz bombardımanlarla Varşovadan şarka ve cenubu şarkiye giden yolları ve şimendiferleri tah- rip etmiş ve düşmanın geri kalan is- tihkâmlarına taarruz eylemiştir. Lublin üzerine yapılan hücumda yedi Polonya tayyaresi düşürülmüş, ve bombalarla 8 düşman tayyaresi hasara uğratılmıştır. Ordunun Radom civarında ve ke. za Narew ve Bug nehirleri arasında- ki harekâtına hava kuvvetlerimizin müessir icraatı müzaluret etmiştir. Londra Tebliği İngiliz istihbarat nezaretinin bil- | dirdiğine nazaran Polonya hükümet İ merkezinin Almanların eline geçtiği- | pe dair güya Varşovadan 25 kilomet- İre mesafede neşredildiği iddiasile resmi Alman radyosu lehçe olarak cuma akşamı ve dün akşam beyanat ta bulunmuştur. İstihbarat nezareti bu hususta şunu hatırlatır ki Polon- ya büyük elçisinin dün akşam radyo ile verdiği nutuk Alman kıtaatının Almanyanın iddiasma rağmen Var- sovaya girmeğe muvaffak olamadık- larını isbat eder. Esasen Varşovadan verilmeğe devam edilen Polonya hü- kümetinin tebliğleri bunu teyit eyle. mektedir. İ Sarih olan bir şey varsa o da fev- İkalâde fena şartlara rağmen Polon- İya ordularının gösterdiği kahramari- İca mukavemet ve Polonya kıtaatının İçok yüksek maneviyatı ve ricat ha- İlinde muhafaza ettiği selâbettir. Bizzat Göring'in dünkü nutkunda da itiraf ettiği vechile Almanya Po- lonyaya karşı taarruz hareketini tat- bik için 70-fırka tahşit etmiştir. Bu' insan ve harp levazımı yığınına rağ- men Polonya ordusu böyle şerait al- tında da hiçbir çöküntü alâmeti gös- termemiştir. Ricat hareketini munta- zam bir tarzda ve tâkdiri celbedecek bir surette yapmıştır. Harbin pek az ilerlemiş olan bu safhasında Varşovanın âkıbeti ne 0- lacağını söylemek mevsimsizdir. Mu- hakkak olan şey, Polonya ordusu- nün azimkâr kaldığı ve bütün ciha-| nın hayranlığını celbeden vasıflar) gösterdiğidir. * Fransız hariciye nazır ile Polonya sefiri Fransada Polonyalılardan mürekkep mühim bir| askeri cüzütem teşkili için bir itilâf imza etmişlerdir. Derhal teşkili der. piş edilen bu cüzütam Polonya zabit. lerinin kumandasında ve (Polonya bayrağı altında harp edecektir. Bu cüzütamm bütün masrafları Polonya hükümetine ait olacak fa- kat silâhlarını Fransa verecektir. #ğ Kaunas, 10 (A. A.) — Varşovada- Bonnet yasayan | ki Japon sefareti erkân ve memu; ninden takriben 20 kişi Sovyet Rusya tarikiyle Japonyaya dönmek üzere buradan geçmişlerdir. Budapeşte, 10 (A. A) — Macar ajansının bildirdiğine göre, Slovak - yada Macar ekalliyeti arasında geniş mıkyasta tevkifat yapılmaktadır. Slovakyadaki o Macarların şefi İ Kont Esterhazy, polis nezareti altın. dadır, İ * Kudüs, 10 (A. A) Kilistinde toplanmakta olan Çekoslovak Jej - yonuna şimdiye kadar 1500 mülteci gönüllü yazılmıştır. Tasza Cihan Harbi | Nasıl Başladı? Dünyanın bu yeni cihan har- bine: nasıl sürüklendiğini anla. mak için, 23 Ağustos ile 30 A- Zustos arasında, harbin başla- masına tekaddüm eden hafta çinde Hitler ile Chamberlain a. rasında cereyan eden muhabe. reyi okumak kâfidir. Bu muha- bere o vakit gizli tutulmuş, bir hafta bütün insanlık harp ile sulh arasında kararsız ve sinir. Hi günler geçirmeğe mecbur ol. | muştu, Bugün bu mektuplar neşredilmiştir. Bu o mektuplar İİİ bize dünyanın nasıl adım adım harbe doğru | sürüklendiğini | gösteren tarihi vesikalardır. - Harp ilânı günlerinde Londra tahliye edilirken, anneler, çocuklarını gözyaşları ile uğurluyorlar Rusya Yeniden Bir Kısım İhtiyatları Silâh Altına Alıyor Kanada Almanyaya Harp İlân Etti, İsviçrede de 500,000 Kişi Silâh Altına Alınmış Bulunuyor Londra, 10 (Hususi) — Bu- gün Tas ajansı şu tebliği neş- retmiştir: “Alman . Leh harbinin O gittikçe gehiş ve tehditkâr bir mahiyet al- ması üzerine Sovyet hükümeti memleketin bundan sonraki mü - dafaasının takviyesi zımnında ba. zi sınıfların kısmen silâh altına a- Inmasına karar vermiştir. Kızılordunun ihtiyatları aşağıda - ki mıntakalarda h altına alım maktadırlar; Ukranya, Beyaz Rusya, Lenin - grad, Moskova, Kalinin ve Orelin asketi mıntakaları.,, Rus ihtiyat kuvvetlerinin silâh al- tına davet olunduğu mıntakaların Baltıktan Karadenize kadar uzandığı göze çarpmaktadır. * , Tas ajansının yukardaki tebliği- gini mevzuubahs eden Alman ajansı Moskovadan şu mütemmim £ haberi veriyor: “Moskovadan ihtiyatların sevki dün bütün gece devam etmiştir. Sİ. villerin garp mıntakalarına nakli hâ. lâ yapılmıyor. Seferberlik tedbirleri şayanı dikkat bir-sürat, sükünet ve intizamla tahakkuk (ettirilmektedir. Moskovadaki motörlü vasıtaların ek. serisi ciheti askeriyece musadere e- dilmniştir.,, İsviçre Seferber Bern, 10 (Hususi) — İsviçre hü kümeti seferberliğini tamamlamıştır. || Silâh altına alınanların yekünu 500 bine varmıştır. İsviçre hükümeti bu hazırlığı yapmakla beraber bitaraflı. ğını idame ettirmiye çalışacaktır. Belgrat, 10 (Hususi) — Yugoslavya hükümeti, tebaasından her hangisi- nin muharip taraflardan birine gö nüllü olarak iltihakını menetmiş ve yabancı gönüllülerin de Yugoslavya. dan geçmelerine müsande olunamıya tağını bildirmişitir. Kanadanın Kararı Londra, 10 (Hususi) — Kanada â. yan ve mebusan meclisleri, İngiltere | | Eralı namına söylenen açılış nutuk. larini tasvip etmiş ve bu suretle Ka- hada da Almanyaya harp ilân etmiş tir. Hükümetin hazırladığı harp ka- rarı bugün İngiltere kralına tasvip Yarın Başlıyoruz İtiyet kesbetmiştir. edilmek üzere gönderilmiş, kralın imzası ile Kanadanın harp ilânı ka. Japonyanın 6G rüşü “TOKYO, T0'TErUS pony Baş vekili Genersl Abe, bugünkü beyana- tında şu sözleri söylemiştir: “Avrupada harp, Her Hitlerin hesapsızlığı yüzünden © kopmuştur. Japonya, Avrupa harbine müdahale etmek niyetinde değildir. Japon hü - kümeti, Sovyet Rusya, Amerika, İn. giltere ve Fransa ile münasebetleri. ni islah etmek için çalışacaktır. İn - gilizler biraz daha samimi davran - dıkları takdirde İngiliz - Japon ko. nuşmalarmın © başlamasına da bir mânl'yoktur.,, Başvekil daha sonra, Alman - ya - Sovyet Rusya paktından şu şo. kilde bahsetmiştir: “Fon Ribbentrop, Sovyet hükümetinden ayrı sayıyor ve ademi tecavüz paktının antiko - mintern pakt üzerinde tesir etin ceğini iddia ediyor. Bu gibi mülâha- salar bize pek aykırı gelmektedir.,, Portekizde Hazırlık Lizbon, 10 (A.A.) — Portekiz hü- kümeti 14 ilkteşrinde nihayet bula. cak olan alelâde talim devresini ge- kominterni, girmek üzere 1936 sınıfı ile geçen se ne çağrılmamış 1935 sınıfının bir kıs. mını ve keza bazı İhtiyat subaylarını silâh altına davet etmiştir. Diğer taraftan deniz sahasında son senelerde elde edilen iyi neticeler ü- zerine Bahriye nezareti ana vatan İ- çin bir-filo vücude getirmeyi karar. lastırmıştir. Arap Âleminde Beyrut, 10 (A.A) — Avrupada muhasamatın başlaması, Kudüste, Filistin buhranına çabuk bir bal su. reti vermiştir:, Hitlerist tecavüzün ekser milletler için teşkil ettiği müş- terek tehlike, Arap dünyası ile garp demokrasileri arasındaki münezsalı meseleleri, derhal, ikinci plâna at « miştir. o Suriye nasyon Fransanın davası ile birleşmesi gibi Filistin Arapları da İngiltereye karşı ayni sempatiyi izhar etmişlerdir. Bu inkişafın ilk neticesi, Arap fanliyeti- nin mühim surette azalması, yahudi tedhişçiliğinin de tamamile ortadan
