11 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ke | im 11-9-939 BUGÜN Polonyayı İlhak ! Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL arşşal Göring'in son nutkuna bakılırsa Almanyanın buzün- kü hedefi Polonyayı, olduğu gibi il- hak etmek, onu du Çekoslovakyanm #kıbetine uğratmaktır, Çünkü Al man mareşali, yakında bütün Po lonya kaynaklarının Alman kaynak- larına katılacağını ve o zaman bugün Almanyada hissolunan darlığın da bertaraf olacağını söylemiş, Lehista» mın işi bittikten sonra da demokrasi- lerin teklif olunacak sulhü kabul etmekte pek gecikmiyeceklerini ilâ- ve etmiştir. Halbuki harbin * başladığı sırada Almanya tarafından yapılan neşri- yata göre maksat, yalnız Almanya. nın şark hududunu tashih etmek, daha sonra harbin bittiğini ilân et- mekti, Anlaşılan Alman ordularının Lehistan dahilinde ilerlemek imkâ- nını bulinaları maksadı da değiştir. ; meğe kâfi değildi. Şimdiki görünüşe ve Alman mareşalinin anlatışına gö- re eylâl ayı içinde bütün Polonya. nin istilâsı tamamlanacak, Polonya baştanbaşa Almanyaya ilhak edile- cek, ondan sonra da Almanya diğer <ephelerle mesgul olacaktır. Yahut Alman telâkkisine göre İngiltere ile Fransa da bü emrivâki karşısında gevşiyecek ve teklif olunan “sulbü garnâçar kabul edeceklerdir. Bugünkü İngiliz ve Fransız mat- buatının şiddetle reddettiği şey, Po- lonyanın hayat ve mevcudiyeti he- sahina sulh yapmaktır. Çünkü böyle bir sulh demokrasilerin Versaydan beter bir sulh imzalamaları ve Alman tahakkümüne boyun eğmeleri de. mektir, İngiltere hükümeti, bu vaziyete derhal mukabelede bulundu ve har- bin üç sene, hattâ daha fazla uzaya- cağını nazarı dikkate alarak tedbir aldığını ilân etti ve bütün askeri ve sivil hükümet bütün müesseselerin bu esasa göre hareket etmeleri için lâzım gelen talimatı verdi, İngiltere hükümeti, bu şekilde w- zun bir harp için tedbir kalmıyarak, bütün o imparatorluğun kaynaklarını da harbi kazanmak için seferber etmektedir. Meselâ Avus- tralya ile Kanada hem sanayii, hem mahsulâtı bakımlarından dünyanın en ileri verimli memleketlerinden. dir. Bunların ikisi de Almanyaya harp ilân etmiş ve İngiltereye her yardımda bulunmak için vaziyet al- maşlardır, Cenubi Afrika da ayni şe- kilde hareket etmiş, imparatorluğun. diğer ülkeleri de İngiltereye her tür- lü yardımda bulunmak üzere faali- yete geçmişler, bütün Hindistan prensleri bütün kuvvetlerini İngil. terenin emrine âmâde bulundurduk- larını bildirmişlerdir. o Sözlün kısası dört yüz şu kadar milyonluk beşeri- yet Almanyaya harp ilân etmiştir ve İngilterenin zaferini temin için bü- tün varlığile çalışmağa and içmiştir. Bu kadar geniş kaynaklardan isti- fade eden İngilterenin ilk vazifesi bunlarla olan muvasalasını emniyet altıma almak ve açtığı muharebeyi buna göre idare etmektir. Bu yüzden İngiltere hükümetinin harbi ilç sene veya fazla devam edecek şekilde tedbir aldığını ilân etmesi ancak hakikati ifade eder ve bu hakikat her halde Almanyada do. rin düşünceler ve endişelerle karşı- lanır. Kaldı ki, Almanyanın siyaseti ve Mareşal Göring'in bitarafları da hu- sumet hiğsile hareket'ettirecek beya- matı, Polonyanın yakında ilhak edi. leceğini ifade etmek isteyen vaziyeti ise, onu günden güne zaafa uğrat. mâktan başka bir şeye yaramaz. Hu- lâsa Almanya, kolay kolay ilhak ede. miyeceği Polonyayı da ilhak etse da. hi harp devam edecek ve sonunda Polonya yeniden dirilecektir. Bu netice daha bugünden görül mektedir. İtalyan Matbuatı Almanyaya Müzahir Londra, 10 (Hususi) — İtalyan matbuatı Göring'in nutkile meşgul olmaktadır. Gazeteler nutku tasvip etmekte ve Almanyanın tarafını il. tizam ederek, harpten Almanyanın katiyen mesul olmuyacağını yazmak- tadırlar. almakla | “a. Londra, 10 (Hususi) — Bü- tün gazeteler, mareşal Görin- gin, Polonya istilâsı tamamlan- dıktan sonra, sulh yapılacağına dair sözlerini şiddetle reddede- rek İngiltere ile Fransanın Po- lonya hesabına sulh yapmıya- caklarını söylüyorlar. İngiltere hükümetinin harp rea- Htelerini gözönünde tutarak © asgari üç senelik bir uzun harbe hazırlan. mış olması da İngilterenin bu husus. taki azmine kaf bir delil olarak gös- terilmekte ve İfgilterenin harbi za - fere kavuşturmadan bu kârarından dönmiyeceği tebarüz ettirilmektedir. Paris Mahafilinde Paris mahafili de ayni mütalea - dadır. Bu mabafile göre, Alman pro. pagandasının mütemadiyen Polonya harbinin süratle biteceğini ve bura- da Almanların kati zafer kazanacak- larını İleri sürdüğünü ve bu zaferi müteakip sulhün yapılacağını söyli - yerek halk avutmak (istediklerini, bununla da Alman ruhiyatını çok iyi tebarüz ettirdiklerini, faakt İngiltere ile Fransanın harbe sonunâ kadar de. vam edeceklerini anlatıyorlar. Sonuna Kadar Mücadele Londranin en yüksek (mahafili tarafmdan anlatıldığına (göre, Al mapya İle sulh müzakereleri ancak, bütün Polonyanın tahliyesinden son. ra mümkündür. Başka hiç bir sutet- le sulh mevzuubahs olamaz. Bu mahfillerde deniliyor ki: “İngiltere ve Fransa, bugün, uzan ve çetin bir harbin başlangıcındadır. Bu harp, ancak Hitlerizmin kati sa- rette Âvrupadan sökülüp atılmasına | kadar devam edecektir. Bir mütare. ke veyahut yarım bir hal sureti, ka. Giyen bahis mevzuu olamaz. İngilte. re, arzu ettiği son hedefe varincıya kadar tam enerji ile mücadeleye az- metmiştir. Bu harbin neticesi ancak harbin mesullerinin ceza görmesi © lacaktır., , Ayni salâhiyettar mahfiller, ef . kârı umumiyeyi zamansız bazi nik - binliklere karşı da müteyakkız dav - Son Nutkun Akisleri Almanların Abloka Tehlikesi Karşısında Endişesi Artıyor TAN halkı bazı takyidata davet etmiştir ki, bu da memleketin servetleri hak. kındaki sözlerinde ikna kuvveti bı. rakmamıştır. Mareşalin (o petrolden, madenlerden ve gıda maddeleri ara. sında mühim bir mevkii olan yağdan bahsetmeyişi nazarı dikkati celbet * miştir. Et meselesinde dinleyicileri teselli etmek üzere yaptığı bazı lâti- feler fena bir tesir bırakmıştır. Dün akşamdanberi halkın zihninde ikti sadi abloka korkusu artmıştır. Diğer cihetten Varşovanın zaptı. nın vaktinden evvel ilân edilmiş ol . ması, Polonyadaki ilk muvaffakiıyet- lerin manevi tesirini azaltmıştır. E- sasen Alman radyoları artık bu me. seleden bahsetmemektedir. Almanyanm plânları hakkında tefsirlerde bulunan "Telegraf” gaze. tesi, Almanyanın Polonyayı himaye. sine almak için hudutlarını o şarka doğru genişletmesi ihtimali bulun - duğunu yazmaktadır. vapurun mürettebatı Statendacu isminde. Göringin nutkunun (Aknanyada)| ki Holanda iransaflemtiği tarafından kur- bıraktığı akislerden bahseden Nöen-| “aa”. a ük. vapur Dü we Rotterdamsche Curant gazetesi, | vapur Üninn Castle kumpanyasına gittir meraşalin İtalyadan bahsetmeyişinin | İki tahtelbahir tarafından takip edildiği Berlinde büyük dedikoduları mu. | pilde bakrılamınış ve tüzün İngikereye dönmüştür. cip olduğunu kaydetmektedir, Bunlardan maada Moss Hutchin- İsviçrede Kanaat #on kumpanyasına ait “Chloris,, şi- . lebi, dün Alman tahtelbahirleri ta- rafından takip edilmiş isede şilep, cesaretle kendini müdafaa ederek kurtulmağa muvaffak olmuştur. Denizlerde Kontrol İstihbarat nezaretinin diğer bir teb liğine göre, imparatorluk münakale yolları hiçbir ciddi endişe karşısın. Londra 10 (A. A.) — İstih- barat nezaretinin bir tebliğin- de kaydedildiğine göre Norveç sahillerinde iki Alman vapuru batırılmıştır. Bunlar Baldur ve Vegasak ticaret gemileridir, Bi- ri Hamburg, diğeri Bremen ii- manında kayıtlıdır. Tebliğde umumi surette deniz va- ziyeti gözden geçirilmekte ve Alman tahtelbahirlerinin şimdi daha geniş bir sahada faaliyette bulundukları kaydedildikten sonra İngilizlerin bu denizaltı gemilerine durmadan taar- ruzda ve mukabil taarruzda bulun- dukları ilâve olunmaktadır. Alman tahtelbahirleri tarafından batırılan İngiliz vapurları şunlardır: 5.848 tönluk “Kerneber,, vapuru. Bu va- purun mürettebatı imdat gemileri tarafın- dan kurtarılmıştır. 6.860 tonluk “Terinkleigh,, vapızu. Bu Zürih 10 (A. A.) — İsviçre radyo. su, mareşal Göringin nütkundaki meselâ “eğer elbise yapmak için men sucatımız bulunmıyacak'olursa ban. yo mayolarımızi giyeriz” Yahut: “Sabunumuz bulunmiyacak o Olursa sabunlanmaksızın oyikanmz” gibi lâtife yollu sözlerini iktibas etmek suretiyle kendisini dinleyenleri pek|ga bulunmamakla berrber, denizler. siyede eğlendirmiştir. den düşman seyrisefsininin tamami- İsviçreli dinleyiciler, Almar mil -İle kaldırılması faaliyetine devam - letinden daha ziyade afaki olarak bu | dilmektedir. Esasen açık denizde Al neşriyatı dinliyorlardı ve mareşalin | man ticaret gemileri hiç kalmamıştır. ifadesinin pek o kadar ikna eder ma- | Bunlardan bazıları, İngiliz harp gemi hiyette olmadığına işaret etmişler - İleri tarafından müsadere olunmuş. dir. tur, Bu sabah Zürihte herkes o bunu| Baltık denizi tarafı müstesna ol. söylemektedir. mak üzere, Almanyanın yabancı men DİSELERİN İÇYÜZ Mareşal Göringin, Yugoslavya ve Romanyaya bilaraflıkla. rını tam olarak muhafaza etmeleri hakkında yaptığı ihtar uyandırmıştır. SON MABERLER Göring'in Sulh Hakkındaki"”"...... Beyanatı Reddediliyor Şiddetli Deniz Harbi Norveç Sahillerinde İngilizler Iki Alman Vapuru Batırdılar balarla olan münaseba tamamile katedilmiş bulunmaktadır. Denizleri kontrol eden devlete karşı muhasemeta iştirak için, tica- ret gemileri için iki yol mevcuttur: Bu ticâret gemileri, korsan mahiye- önde silâhlanabilirler, ve yahut tek sizle korsan gemilerine ve düşman denizaltı gemilerine haberler gönde. rebilirler. Her iki vaziyette de bita. raf devletlerin, enternasyonal hukuk kaidelerine nazaran, bu gibi gemi. leri, kendi kara sularında ve yahut limanlarında ise, derhal müsadere et- meleri lâzımdır. Düşman ticaret ge mileri korsan gemilerinin ve yahut düşmanın denizaltıgemilerini iaşesini temin için bitaraf limanlardan veya kara sularından açıklara da çıkabi- lirler. Bu takdirde İse bu gemiler, İn. İgiliz harp gemileri tarafından, takip olunacaktır. Cebelitarıkta kaçakçılığa mâni ol. mak için bir kontrol servisi ihdas e. dilmiştir. Ayni zamanda İskenderiye, Kolombo ve İngiliz Somalisinde #- raştırma servisleri işlemektedir. Ölümden Kurtulanlar Athenia vapuru kazasından kurtu- Tup da sağ kalanlardan 237 kişi, Gal. vay'dan Glaskov'a gelmişlerdir. Bun- ların arasında 13 Amerikalı, 29 Ka. nadalı ve birçok Polonyalı, Çek ve Alman vardır. Hepsi de bir otele yerleştirilmişlerdir. Gazeteler, üç genç Amerikalı kadın ile görüşmüş- lerdir. Bunlar, Kund Velson tarafın dan kurtarılıp alınmadan evvel altı saat bir tahlisiye sandalının içinde kalmışlardır. Bunlardan birisi şöyle demiştir: “ — Ban işin daha berbat olduğunu zan- nediyordum. Mamafih kazadan kurtul- muş olanlardan o bazılarının uğramış ole dükları delâket daha ziynde ezici olmuş- tur. Bilhüssu 12 yaşında bir Polonyalı kı- zin, faclanın vukuu emasında gemide ken- disile beraber bulunan ennesinden ve üç erkek kördeşinden melimat ulamadığın- dan dolayı derin bir birizinlik içinde oldu- ğu misal olarak zikredilmektedir." 'Tass ajansının Moskovadan bildir- diğine göre, harp vaziyeti dolayısile, Sovyet hükümeti, Sovyet gemilerini I muharip tarafların istemiyerek yüâpa- i bilecekleri tecavüzlere karşı koru. İ mak için ve Sovyet ticaret gemileri. nin aidiyetinin anlaşılmasını kolay. ranmağa davet etmektedir. Bugünkü! harp, belki de iki sene sürebilecektir. Üçüncü Rayh'ın çabucak yıkılacağını nazarı dikkate almak, tehlikeli olabi-' lir. Üçüncü Rayh'ı silâhla yenmek! ve mücadeleyi çok sıkı bir — surette devam ettirmek icabeyliyecektir. Dövizimiz şu olmalıdır: “Harbi isteyenlere karşı, hiç bir! uzlaşma düşünmeden. kayt ve şar- | sız harp edeceğiz.,, Almanyada Endişe Amsterdama gelen haberlere gö - re mareşal Göringin nutku, Alman e milleti üzerinde müsait bir tesir hu. sule getirmemiştir. Bilhassa nutku dinleyenler halkın ecnebi radyoları. nı dinlememesi için ileri sürülen se bebi, pek zayıf bulmuşlardır. Diğer cihetten mareşal, Alman - Çek tevkif edilmistir. miştir. — gariptir — en ziyade Macaristanda endişe Çünkü, son zamanlarde Peşte üzerindeki Alman tazyıkı göze görünür bir tarzda artmış ve Berlinin Macaristan hakkındaki niyetleri daha fazla vuzuh peyda etmiştir. Nitekim, Ribbentrop iki gün evvel Macar hariciye nazırını acele Berline davet et. miştir. Kont Csaky, henüz dönmediği gibi, oradaki temasları hakkında da bir şey öğrenilememiştir. Almanyanın Polonyayı istilâya başladığından itibaren, Bohemyada birtakım huzursuzluklar başgöstermiştir. Bunun üzerine Alman makamları, bilhassa bu mıntakada çok şiddetli tedbirler almışlardır. Bu arada 500 kadar İngiliz tayyazeleri, iki gün evvel Almanya üzerinde wç- tukları sırada, Berlinde alârm işareti verilmiş ve halk dehşetli bir korku içerisinde sığınaklara girmiştir. Bir Holanda gazete- #inin verdiği malümata göre, risaleleri attığı görülünce, ortalıkta sükünet hasıl berkes, bu risalelerin bombalara müraccah olduğunu söyle. İlaştırmak arzusu ile 5 eylülde bazı kararlar almıştır. Bu kararlara göre, askeri gemiler ile dahiliye komiserli- ğine merbut hudut Kıtaları gemileri hariç olmak üzere, Sovyetler birliği- ne ait bütün gemilerin aldiyetinin anlaşılması için, bu gemiler, gerek sancak gerek iskele tarafında güverte uzunluğunca beyaz zemin üzerine Sovyetler birliği devlet bayrağını bu bayrağın altına da siyah harflerle U. !S. S. R. harflerini resmedeceklerdir İ Güvertenin üzerinde kaptan köprü" ya arkasında 3 numaralı ambarın kapağına da Sovyet devlet bayrağı ve bayrağın altına beyaz harflerle U. S. 5. R. harfleri çizilecektir. Ge. jceleyin, prova direği ucunda eltalta, İyeşil, kırmızı, yeşil üç ışık yakılacak. İltir. İ “ön işaritleri taşumıya gemilerin Sovyet limanlarından çıkmalarına müsaade edilmiyecektir. Bu işaretler yabancı hükümetlere de bildirilmiş. tir. * * tayyarelerin yalnız o propaganda olmuş ve ELEK Felemenk : Galiba vaziyet tebellür eder gibi oldu. — Evet! Hiç olmazsa iki harp cephesi teşekkül etti. — Biri Lehistan, öteki Almanya değil mi? — Evet ama biz ona şark cephesi, ötekine garp cephesi diyoruz. o — Doğrusunu istersen asıl muha. reheler (o şark © cephesinde oluyor. Garp cephesi biraz esrarengiz! — Zevahire bakılırsa öyle. Deh - ler Vistül nehrinin şarkıma çekile- rek memleketi şimâlden cenuba doğ- ru bölen ve alt kaidesi Macar ve Ro. manya hudutları ile Karpatlara da. yanan bir müdafaa hattı tesis etmek istiyorlar. — Evet ama Varşovanın bali du- mandır, — Vistülün üzerinde — olduğuna göre şehrin harp sahnesi olması içti- nabı gayrikahil bir zarurettir. Eski - den orduları hükümdarlar idare eder lermiş. Bir hükümdar harpte ölür veya esir olursa ordunun diğer ak - sami ne kadar sağlam kalmış olsa da harbi kaybedermiş. Bundan o yarım asır evveline gelinceye (okadar bir memleketin o payitahtını zaptetmek te harpte onu yenmek mânasına ge- lirdi. Lâkin bugün bu telâkki tama. men değişmiştir. Onun için Varşo » vanın işgaline bir müdafaa barbi za- ruretinden daha fazla ehemmiyet vermemelidir. Şüphesiz bu, Lehle. rin teessürünü ve maneviyatlarınm bozulmasını mucip olabilir. Ama işte buraya dikkat et! Asıl muharebeler senin dediğin gibi bu cephede değil öteki cephede olacaktır, — Fransızlar Ziğirit mi, ifrit mi nedir o Alman hatlarına taarruz etmişler ama kardeş hani masallar « daki gibi bir arpa boyu ya ilerlemiş. ler, ya ilerlememişler, — Tanklara karşı yapılmış bü - tün kazık tarlaları, liğım dökülmüş sahalar, gizli mitralyözler ve toplar, ni ş betondan yeraltı tabyalarından mü- rekkep olan bu modern müdafaa hat. ları umumi harpte siper zapteder gi. bi el bombası, süngü, ateş makineli gibi şeylerle yirmi dört saatlik bir taarruz sonunda © zaptedilemiyecek ar sağlam, derin ve çetindir. O nun için Fransızların ilerleyişini a- dır bulmamalısın! şey yapmıyorlar mı? — Bir kere işi hulâsa (edelim. Fransızların Majino hattı ile Alman. larm Zigirid hattı arasında © İnsan girmeyen, gayri meskün © bir saha var, Fransızlar burayı işgal ettiler. Asıl Zigfrid hattını daha kurcalama. dılar. Almanlar buna mukabil o ci- varda bazı köprü, yol ve rayları tah- rip etü, Alman malümafa göre şark cephesinden, yâni Lehistandan da bu cepheye altı fırka Alman askeri çekmişler. — Hepsi güzel; lâkin Polonyanın hali de pek parlak değil! — Ona şüphe yok! Ona şüphe yok! Harp ilk ateşini (Polonyada yaktığı için tabli hayli güçlük çeki. yor. — Demek sonu iyi olacak diyor. sun! — Hesaplar o böyle gösteriyor. Zaten daha Avrupada oynanmamış kâğıtlar var, — İtalya mı? — Evet birisi İtalya! İlalya, bita- raflığını ilân ederek ticaret gemile - rine serbesti verdikten sonra İngiliz sefiri ikidir hariciye nazırı İle uzun. ca görüşmeler yaptı. — Tabii havadan sudan görüş - memişlerdir. — Zannederim, Bir kere bu &ozu kimin oynıvacağını (o kestirmek ge- rektir. Çünkü İtalyanın bitaraflığı Almanyaya erzak ve malzeme nakli. ne yarayan bir abloka gediği de ola. bilir? Sonra Rusya? — Ya? O da mı var? — Tabii! Almanlar, Lehistanı ge. çip Rus hududuna dayanırsa zannet- mem ki; şimal komşumuzun bu ya. kınlık pek hoşuna gitsin, A Üçüncüsü de şu: Almanlar Bel - ; hududundaki bazı çika ve Fransa (Lütfen sayfayı çeviriniz) *